Iskandar Zulqarnayn tiriklayin ko‘milganmi? Shoh o‘limi siri fosh qilindi
14:46 / 07.02.2020
Otago Universiteti tibbiyot professori Ketrin Xoll Aleksandr Makedonskiyni o‘limga mahkum qilgan kasallikka tashxis qo‘ydi va uni “The Ancient History Bulletin” ilmiy jurnalida chop etdi.
Iskandar Zulqarnayn – Makedoniya podshohi, dunyoning anchagina qismini egallagan buyuk sarkarda eramizdan avvalgi 323-yilning 10-iyunida Bobil shahrida to‘satdan vafot etgan. Shohning o‘limini tarixchilar moʻjiza bilan bog‘lashadi: chunki uning tanasi 6 kun davomida aynimasdan o‘zgarishsiz qolgan. Bu haqida qadimgi yunon yozuvchisi va faylasufi Plutarx o‘z manbalarida yozib qoldirgan.
Ketrin Xollning fikricha, hech qanday moʻjiza sodir bo‘lmagan. Shunchaki sarkarda juda kam uchraydigan, bora-bora odamni falaj qilib qo‘yadigan nevrologik kasallikdan vafot etgan. Qimirlamay qolgan tanani o‘lgan gumon qilib, dafn etishgan. Aslida Iskandar sarkofagga o‘rab ko‘milayotgan chog‘ida tirik bo‘lgan.
Zulqarnaynning aynan qaysi kasallikdan o‘lgani xususida tarixiy manbalarda yozib qoldirilmagan. Bu boradagi taxminlar esa yil sayin urchib bormoqda.
Ayrim olimlar uni zaharlab o‘ldirishgan deyishsa, boshqalari esa vinoni ko‘p miqdorda ichgani natijasida kelib chiqqan o‘tkir pankreatitdan jon taslim qilgan deyishadi.
Tibbiyot professorlari tomonidan ilgari surilgan tashxislar orasida esa bezgak, tif, shistosomoz, saraton, leyshmanioz va hatto gripp va o‘pka shamollashi ham bor.
“Giyena – Barre” sindromi — Ketrin Xoll Iskandar Zulqarnaynga shunday tashxis qo‘ydi. Bu xastalik nerv tugunlarini chalkashtirib, umumiy falajlikka olib keladi. Kasallik qo‘zg‘atuvchisi bo‘lmish “Campylobacter pylori” virusi ingichka ichakda shamollash paydo qiladi. Shoh esa aynan qorindagi qattiq og‘riqdan shikoyat qilgan.
Falajlik butun tanani egallab olgach, Iskandar hushidan ketgan. Qimirlamay qolgan, nafas olishi atrofdagilarga bilinmaydigan darajada sustlashgan tanani ko‘rib, hamma uni o‘lgan deb o‘ylagan.
“...Shuncha vaqt davomida uning tanasi toza va urinmagan holda qoldi”, hayratini to‘kib solgandi Plutarx o‘z solnomalarida. Ketrin Xoll esa nega shunday bo‘lganini asoslab berdi.
Baxtga qarshi bu tashxisning to‘g‘ri-noto‘g‘riligini tekshirib ko‘ra olmaymiz. Chunki Iskandar Zulqarnaynning qabri haligacha topilmagan.
Qayd etilishicha, namoyishchilar orasida yoshlar ham ko‘p bo‘lgan.
17:29 / 28.06.2024
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!