3 yoshida matematikani o‘rgangan odamdan tortib, shaxmat o‘yinida kompyuterni yenggan odamgacha bo‘lgan dunyodagi eng aqlli odamlarni bilasizmi? Quyida ana shunday insonlar bilan tanishishingiz mumkin.

#10 – Judit Polgar

Polgar 11 yoshidayoq shaxmat dunyosida grossmeysterga aylangan vunderkind. Hozirda u Jahon shaxmat federatsiyasining eng yaxshi 100 o‘yinchisi ro‘yxatidagi yagona shaxmatchi hisoblanadi. U barcha davrlarning eng iste’dodli ayol shaxmatchisi sifatida tanilgan. Polgar amaldagi dunyoning birinchi raqamli o‘yinchisini yenggan yagona ayol. Shuningdek, u 9 marta amaldagi va sobiq jahon chempionlarini mag‘lub etgan. Ehtimol, bularga uning otasi “odam daho bo‘lib tug‘ilmaydi, balki daho bo‘lib yetishadi”, deb qilgan tarbiyasi sabab bo‘lgandir.

#9 – Kris Hirata

Hirataning IQ ko‘rsatkichi 225. 3 yoshida u oziq-ovqat do‘koniga kirganida ota-onasi xarid qilgan narsalarning og‘irligi, soni, chegirmalarini hisoblashni yaxshi ko‘rardi. Albatta, savdo solig‘i haqida ham unutmas edi. 12 yoshida u fizika va hisob ilmidan kollejda o‘qitiladigan mavzularni ham o‘rganib chiqqan hamda 13 yoshida Xalqaro fizika olimpiadasida oltin medal yutib olgan. Hozirda u Kaliforniya texnologiya institutida astrofizikadan dars beradi. Hirata 1996-yildagi Xalqaro fizika olimpiadasida oltin medal yutib olgan eng yosh amerikalik sifatida e’tirof etiladi.

#8 – Stiven Hoking

Hoking 1942-yilda tug‘ilgan. 17 yoshga to‘lganida Oksford universitetida fizika va kimyo fakultetida o‘qish uchun grant yutib olgan. 1962-yil universitetni tamomlagach, Kembrij universitetining kosmologiya yo‘nalishiga o‘qishga kirgan. 21 yoshida unga motorli neyron kasalligi tashxisi qo‘yilgan. Shundan so‘ng, Hoking tushkunlikka tushib qolib, o‘qishini tashlamoqchi bo‘ladi. 

Ammo qallig‘i va bo‘lajak birinchi turmush o‘rtog‘i Jeyn Uayldning daldasi va mehri unga ilhom bergan va u o‘qishini davom ettirib, 1965-yilda PhD darajasini olgan. Hoking tarixda ilk bor “qora tuynuklar” nazariyasining asoschisi hamda 1988-yilda nashr qilingan “Vaqtning qisqa tarixi” nomli ilmiy-ommabop bestselleri bilan tanilgan.

#7 – Terens Tao

O‘qishni erta boshlagan Tao 16 yoshida magistr darajasini olgan. 1988-yil 13 yoshida Xalqaro matematika olimpiadasi tarixida oltin medal yutib olgan eng yosh matematikka aylangan. 

Bundan tashqari, ko‘plab yutuqqa erishgan Tao hozirda Los Anjelesdagi Kaliforniya universitetining eng yosh professori hisoblanadi. Shuningdek, u Jon Xopkinning SAT imtihonining matematika bo‘limida 700 va undan yuqori ball to‘plagan iste’dod egalari uchun tashkil qilingan dasturi bo‘yicha o‘qigan ikkita boladan biridir. 

#6 – Evanjelos Katsioulis 

IQ’si 198ga yetgan grek shifokori Evanjelos Katsioulis 2013-yildagi “Yil dahosi” mukofotini olgach, mamlakatidagi OAVlarning asosiy sarlavhasiga chiqib oldi. 1976-yilda Ayova shtatida tug‘ilgan Katsioulis Salonikadagi Aristotel universitetida tibbiyot fanlari va texnologiya yo‘nalishida magistr darajasiga, psixofarmokologiya mutaxassisligi bo‘yicha PhD darajasiga erishgan. 
Hozirda u 28 ta IQ jamiyatining a’zosi. Har 30 mlrd aholidan bittasi uning intellektual darajasiga tenglasha oladi.

#5 – Rus Lourens

1985-yil britaniyalik matematik Rus Lourens 13 yoshida Oksford universitetining matematika fakultetini tamomlab, bakalavr darajasini olganida hammani hayratga solgan. Keyin esa fizika sohasida o‘qigan. Michigan universitetini tamomlagach, 1990-yil Garvard universitetida kichik ilmiy xodim bo‘lib ishga kirgan. 1997-yil dotsent bo‘lgan.

U hozirda Quddus Yahudiy universitetining Eynshteyn nomidagi matematika institutining dotsenti hisoblanadi va algebraik topologiya va tugun nazariyasi bo‘yicha tadqiqot olib boradi.

#4 – Richard Rosner 
 

AQShlik TV yozuvchi Richard Rosnerning masalasi butunlay boshqacha. Shu yigitning karyerasi model, ofitsiant sifatida boshlanganini eshitib, ko‘pchilik hayratga tushadi. U bir qancha TV shoularning muallifi, shu bilan birga “Millioner bo‘lishni xohlaysizmi?” ko‘rsatuvi orqali mashhur bo‘lgan. 2013-yil “Yil dahosi” mukofotida psixiatr Evangelos Katsioulisdan keyin ikkinchi o‘rinni egallagan.

#3 – Edvard Uitten

String nazariyasi, kvant tortishish nazariyasi va supersimmetriya. Bu so‘zlar sizga tanishmi? Bunda Edvard Uittenning hissasi katta. U ko‘pincha o‘z davrining eng buyuk fizigi va dunyoning eng zo‘r nazariy fizigi sifatida e’tirof etiladi. U, shuningdek, Time jurnalining dunyodagi eng nufuzli 100 kishisi tarkibiga kiradi. Bundan tashqari, matematika bo‘yicha Dala medali, Dirak mukofoti, Albert Eynshteyn medali va Nemur mukofotiga sazovor bo‘lgan.

#2 – Kristofer Langan

Kristofer Langan IQ ko‘rsatkichi 195 bilan 210 o‘rtasida bo‘lgan amerikalik avtodidakt. U ustoz ko‘rmay o‘zi shu darajaga erishgan. Langan OAV tomonidan dunyodagi eng aqlli odam sifatida tasvirlanadi. 6 oyligida tili chiqqan, 3 yoshida esa o‘qishni o‘rgangan. U dunyoning kognitiv-nazariy modelini yaratgan va ong bilan reallik o‘rtasidagi aloqani o‘rgangan. 

#1 – Garri Kasparov

22 yoshida eng yosh yengilmas shaxmatchiga aylangan grossmeyster. Kasparov ushbu unvonni 1993-yilgacha Xalqaro shaxmat federatsiyasida saqlab qoldi. Shundan so‘ng ham 3 marta dunyoning birinchi raqamli o‘yinchi maqomiga ega bo‘ldi. Uning IQ ko‘rsatkichi 190.

Ziyodaxon G‘ULOMOVA tayyorladi