Ijtimoiy tarmoqlarda nafratli izohlar odatiy holga aylanib qoldi. Yuzma-yuz bo‘lganda yuvosh tortib qoladigan odamlar internetda istagancha nafratini sochish imkoniga ega bo‘ladi. Ayniqsa, mashhur shaxs yoki blogerlar xeyterlardan qochib qutulolmaydi. Odamlar nega qo‘pol izohlar qoldirishadi? Ularning ta’siriga qanday tushib qolmaslik mumkin? Ushbu maqolada shular haqida gaplashamiz.

Salbiy izoh qoldiradigan kishilar asosan uch guruhga bo‘linadi:
1-guruhdagilar: dunyoga salbiy nigoh bilan qaraydi. Har narsadan kir qidiradi. Har qanday post yoki e’londa, albatta, noto‘g‘ri narsani topadi.

2-guruhdagilar: o‘ziga nisbatan bahosi past bo‘lgan kishilar. Ular odatda boshqalarning muvaffaqiyatini ko‘rishga chidolmaydi. Omma oldida birovni haqorat qilish yoki ustidan kulish orqali o‘zining kuchli ekanini his qilmoqchi bo‘ladi.

3-guruhdagilar: shuhrat qidiruvchilar. Salbiy izoh bilan e’tiborga tushish oson. Ba’zilar ijtimoiy tarmoqda mashhur bo‘lish uchun ham boshqalardan farqli ravishda salbiy izohlar yozadi.

Xeyterlarga qanday munosabatda bo‘lish kerak?
Avvalo, izoh egasi xeytermi yoki xeytermasmi, shuni farqlab oling. Tanqid qilgan mutaxassisni xeyter hisoblamang, tag‘in. Xeyterlar, odatda, asossiz ravishda, kishining his-tuyg‘ulariga ta’sir qilish uchun izoh qoldiradi.
“Maqolangizdagi hech narsani tushunmadim” – bunda foydalanuvchi shunchaki o‘z fikrini aytmoqda, maqolada aniqlik yo‘qligini bildirmoqda. “Ahmoqlik” – buni esa xeyterning jumlasi deyish mumkin.
Xo‘sh, xeyter kimligini aniqladik. Endi u bilan qanday munosabatda bo‘lish kerakligiga aniqlik kiritamiz.

Inkor qilish. Vaziyatni yana-da chigallashtiradigan narsa – dialogga kirishish. Nafrat yoki g‘azab bilan sizning javobingizni kutib turgan foydalanuvchini to‘xtatib qolish qiyin. Xeyterlar bilan to‘g‘ri muomala qilolmaysiz, ularning o‘z qoidalari bor. Darg‘azab javoblar, kesatiqlar va nasihatlar bilan hech qanday natijaga erisholmaysiz. Xeyter kutganiday, olovga yog‘ sepishdan tiyiling. Unga jahl bilan yozgan javobingiz o‘zingizni yana-da yomonroq his qilishingizga olib keladi. Chidab turolmasangiz, javob yozing, biroq darhol yubormang. Ertani kuting, bu vaqt ichida siz uchun muhim bo‘lgan boshqa ishlarga e’tiboringizni qarating. Keyin esa hissiyotga berilib yozganlaringizni o‘chirib tashlang.

Bloklash. Bu sizni zaif ko‘rsatishi mumkin, ammo asablaringizni asrang, xotirjamlikni eng muhimi deb biling. Qo‘pol izohlar yoqmasa, bu sizni charchatsa, uning egasini bloklash qiyin emas.

Xursand bo‘ling. Xeyterlaringiz paydo bo‘ldimi – demak, ko‘pchilikning nazariga tushib bo‘lgansiz. Bor-yo‘qligi sezilmaydigan odamgina birovning reaksiyasiga uchramaydi. Mashhur kishilarning postlari ostida salbiy izohlar, albatta, bo‘ladi. Salbiy hislarga sho‘ng‘ish o‘rniga siz uchun muhim bo‘lgan ishlarni qilishda davom eting.

Qonunga murojaat qiling. Ruhiyatingizga salbiy ta’siri kuchli bo‘lgan odamlarga be’etibor bo‘lmang. Sha’ningizni, hurmatingizni to‘kuvchi izoh egalarini qonuniy javobgarlikka tortish ham mumkin. Qilmishiga yarasha jazo olgach, internet har qanday ishni qo‘rqmasdan qilsa bo‘ladigan joy emasligini tushunib yetadi.

O‘zingiz xeyter bo‘lsangiz…
Kimningdir posti ostida qo‘pol izoh qoldirishdan o‘zingizni tiyolmasangiz, o‘ylab ko‘ring: nega bu odam sizni asabiylashtiryapti? Balki unga nisbatan hasad va o‘zingizga nisbatan qoniqmaslik his qilayotgandirsiz? Qilmishingiz bilan boshqalarni ko‘nglini og‘ritishingiz, atrofdagilarga esa zaif va o‘ziga ishonmaydigan kishi bo‘lib ko‘rinishingiz mumkin. Xarakteringizning tuzatish mumkin bo‘lgan jihatlarini o‘zgartiring, vaqt o‘tib kimgadir qo‘pol yozish istagi ham yo‘qoladi.

Sarvinoz Omonova tayyorladi