– “Bugun ayollarga o‘zlarini ko‘rsatish uchun juda keng imkoniyatlar yaratilgan: hatto ularning ayrimlari mamlakatni boshqarishyapti. Ammo yurakdan bir narsani aytishim mumkinki, bizga xanjardan ko‘ra, ayollar sumkasi ko‘proq yarashadi”.

Margaret Tetcher

Margaret Hilda Tetcher, baronessa Tetcher – Buyuk Britaniya tarixidagi birinchi ayol bosh vazir bo‘lgan. Bundan tashqari, u bu lavozimda Britaniya bosh vazirlari orasida eng ko‘p (11 yil) faoliyat yuritgan. Bu kuchli xonim ushbu lavozimga ketma-ket uch marta saylangan va so‘nggi muddatida o‘z ixtiyori bilan iste’foga chiqqan.

Margaret Hilda Tetcher – 1925-yilning 13-oktabrida tug‘ilgan. U dastlab qizlar uchun maxsus maktabda, keyinchalik Oksford Universitetida ta’lim olgan. U 1940-yillar oxiridan o‘zining siyosiy faoliyatini boshlagan. Saylovlarda bir necha bor mag‘lubiyatga uchrab, nihoyat 1959-yilgi saylovda yutib chiqadi va Britaniya parlamentining Vakillar palatasi a’zosiga aylanadi.

1970 – 1974-yillarda Tetcher mamlakat ta’lim va tarbiya vaziri lavozimida ishlaydi. Bu davr mobaynida u o‘zining qat’iyati, g‘ayrati va tashabbuskorligi bilan jamoatchilikning e’tiboriga tushadi.

O‘sha davrda u Leyboristlar joriy etgan 7 yoshdan 11 yoshgacha bo‘lgan maktab o‘quvchilariga bepul sut tarqatilishiga qarshi chiqqan, maorif vazirligidagi qisqartirishlar ijodkori bo‘lgan edi.
Shuning uchun Leyboristlar matbuoti uni qofiyali nom bilan atay boshlaydi: “Margaret Thatcher, milk snatcher” – “Margaret Tetcher, sut o‘g‘risi”.

1976-yildagi nutqida u Sovet Ittifoqining repressiv siyosatini tanqid qilib, ma’ruza o‘qigan. Bu ishi uchun Sovet matbuotining uni “Temir Ledi” deb atagani uning o‘ziga ham yoqib tushgan.

 “Temir Ledi”ning SSSR Prezidenti Mixail Gorbachyov bilan til topisha olganidan ko‘pchilik hayratlangan.

 O‘shanda Margaret Tetcherning “Biz birga ishlay olamiz”, degan so‘zlari dunyoga mashhur bo‘lib ketgandi. 

U barcha narsani mukammal, o‘z o‘rniga qo‘yib bajargan. U haqiqatda “temir” edi, ammo o‘zining aytishicha, u avvalo, ayol ana undan so‘ng esa siyosatchi.

Margaret Tetcher shu qadar tili o‘tkir ayol ediki, uning iboralari haligacha odamlar orasida mashhur:
 
– Qachonki, ayolning xarakteri yuzaga chiqsa, u haqida “yengiltak” degan xulosaga kelishadi. Agar shu holat erkak kishida sodir bo‘lsa, unda unga “yaxshi bola”, deb baho berishadi.

– Suhbatdoshing bilan til topishish uchun uning hamma fikriga qo‘shilishing shart emas.

– Agar yakka o‘zim qirq sakkiz nafar kishiga qarshi chiqishimga to‘g‘ri kelsa, o‘sha qirq sakkiz nafar odamga achingan bo‘lardim.
– Qoidaga ko‘ra, har qanday erkak haqida tasavvur hosil qilishim uchun menga o‘n soniya yetarli. Ana undan so‘ng, tasavvurim kamdan-kam hollardagina o‘zgaradi.

– Xo‘roz qanchalik olamga jar solib qichqirmasin, tuxumni tovuq qo‘yadi.

– Mamlakatni uning tabiiy resurslarisiz ham obod qilsa bo‘ladi. Eng muhimi, resurslarni insonlar tashkil qilsin. Davlat iste’dod sohiblariga o‘z eshigini ochsa kifoya.

– Agar haq bo‘lib chiqishimga ishonsam, sabr qilishdan charchamayman.

– Ayollar erkaklarga nisbatan “yo‘q” deyishni yaxshi bilishadi.

– To holdan toyib, charchamaguncha, ishdan to‘xtamayman, Britaniya menga ehtiyoj sezadigan bo‘lsa, hech qachon charchamayman.

– Jangda g‘alabaga erishish uchun, ba’zan ikki marotaba yengilishga to‘g‘ri kelishi mumkin.

– Iqtisodiy erkinliksiz hech qanday erkinlikka erishib bo‘lmaydi.

– Kimdir shaxsiyatimga tegadigan gap qilsa xursand bo‘laman. Demak raqibimning menga nisbatan siyosiy dalili qolmabdi.

– Hukmronlikka egaliging sening haqiqiy ayolligingdan dalolat beradi. Biroq bu haqida kimgadir gapirishing, buning yolg‘onligini ko‘rsatadi.

– Biror nizoli vaziyatni bartaraf etish uchun bitim tuzish prinsiplaringdan, maslagingdan, strategiyangdan voz kechishdir. Bu hech kim ishonmaydigan va bahslashmaydigan holatdir. 

– Har birimizda g‘alabaga bo‘lgan kuchli ishtiyoq mavjud. G‘alabaga erishish irodasi – mashqning ishi bo‘lsa, g‘alabaga erishish usuli – g‘urur, izzat-nafs masalasidir.

Nozima RAHMATOVA tayyorladi