1963-yilning 22-noyabr kuni AQShning 35-prezidenti Jon Kennedi Dallas shahrida otib oʻldirildi. Unga oʻq uzgan odam – Li Xarvi Osvald edi. Ammo, koʻpchilik qotilning ortida ham kimdir turganini taxmin qilardi.

Oʻtgan yillar davomida hodisaga AQSh maxsus xizmatlari, raqib mamlakatlar, SSSR va Kubaning aloqasi borligini isbotlanmadi. Kennedining oʻlimi ortida kim turgani bugungi kunga qadar oʻz javobini topmagan savol boʻlib qolmoqda. Prezidentni oʻldirish kimning rejasi edi?

Lindon B. Jonson

Lindon B. Jonson Kennedi boshqaruvi davrida bosh vazir lavozimida ishlagan, uning oʻlimidan keyin prezident vazifasini bajaruvchiga aylangan. Kennedini oʻldirgan qotilning ortida turishi mumkin boʻlgan odamlardan biri aynan u hisoblanadi. U prezident oʻldirilishidan bir kun avval maʼshuqasiga “Ertadan keyin Kennedining mingʻir-singʻirini ortiq eshitishga majbur boʻlmayman” deb aytgan ekan.

KGB

Kennedining oʻlimi ortida SSSR davlat xavfsizlik komiteti turgan boʻlishi ham mumkin ekanligini koʻp bor aytishgan. Taxminlarga koʻra, KGB Li Xarvi Osvald bilan 1959-1962 yillar davomida bogʻlangan. Xarvi Osvald mana shu davrda boʻlgʻusi rafiqasi Marina bilan tanishgan va u bilan oila qurgan. Kennedining oʻlimidan avval u rafiqasi Marinaga quyidagicha xat yozadi: “Umid qilamanki, elchixonadagilar yaqin orada seni topish uchun kelishadi”. Tahlilchilar mana shu maktub Li Xarvi Osvaldga uning oilasi xavfsizligi uchun berilgan kafolat xati ekanligini aytishadi.

Markaziy razvedka boshqarmasi

Ayrim maʼlumotlarga koʻra, Kennedi saylovlardan keyin Markaziy razvedka boshqarmasining faoliyatini tekshirishni rejalashtirgan. Bu esa boshqarmaga maʼqul boʻlmagan. Boshqarma rahbariyati noqonuniy maʼlumotlarning oshkor boʻlishidan qoʻrqib, Kennedini oʻldirish rejasiga bosh qoʻshgan deb taxmin qilinadi.

Fidel Kastro

Osvaldning kubaliklar bilan aloqalari boʻlganini taxmin qiluvchi odamlar bu ishda Fidel Kastroning ham qoʻli bor ekanligini aytishadi. Osvald 1963 yilda Kastro rejimini qoʻllab-quvvatlovchi tashkilotning targʻibot varaqalarini tarqatgani uchun qoʻlga olingan. Gumondorlar mana shu hodisani Osvald Kastroning tarafdori boʻlgani va Kennedini oʻlimi ortida Kastro turganining isboti deb biladilar.

• Tarix
• qiziqarli