Bogʻlarga zamonaviy odamlar dam olish uchun tashrif buyurishadi, bu yerda ular hordiq chiqarishlari, atrofdagi goʻzallik va tabiatning ulugʻvorligidan zavqlanishlari mumkin. Agar bu dunyodagi eng noyob va noodatiy oʻsimliklar bir joyga toʻplangan, gullar va ekzotik butalardan ajoyib ekspozitsiyalar yaratilgan, favvora va koʻllari mavjud botanika bogʻi boʻlsa, undagi sayr unutilmas voqea boʻlib qoladi va bogʻga kelgan odamga cheksiz zavq beradi.

Dunyodagi hamma mamlakatlar ham bunday ajoyib va diqqatga sazovor maskanlari bilan maqtana olmaydi. Biz sizni dunyodagi eng chiroyli va hayratlanarli botanika bogʻlari bilan tanishtirishga qaror qildik, bu yerga kelgan odamning ketgisi kelmay qoladi. Rang-barang gulzorlar ichidan sayr qilish, tabiat goʻzalligidan bahra olish uchun bu yerlarga kelgan odamlar arxitektura shedevrlari bilan toʻla boʻlishiga qaramay shaharlar haqida unutib qoʻyishadi.

1. Versal saroy-bogʻ kompleksi (Parij, Fransiya)

Parijdagi Versal bogʻlari – ona tabiatning ulugʻvorligi va goʻzalligini odam qoʻli bilan moʻjiza koʻrinishiga keltirish mumkinligini isbotlaydi. Lyudovik XIII ga tegishli boʻlgan ov uyi vaqt oʻtishi bilan uning avlodlari tomonidan haqiqiy saroy koʻrinishiga keltirilgan. Saroyning atrofi hashamatli bogʻ bilan oʻralgan va Fransiyaning diqqatga sazovor maskanlari orasida mashhur boʻlib ketgan.

Lyudovik XIV bu yerlarda chiroyli va tengi yoʻq bogʻ yaratishga qaror qilgan, u betakror bogʻ yordamida mamlakat qirolining qanchalik buyuk va qudratli odam ekanligini boshqalarga koʻrsatib qoʻyishni xohlagan. Chunki oʻsha vaqtlarda dunyoda Versalga teng kela oladigan bitta ham bogʻ boʻlmagan.

Versal saroy-bogʻ kompleksining 900 gektarli hududida nafaqat tabiiy eksponatlar, balki haykallar, favvoralar, sunʼiy gʻorlar va koʻllar bor. U qirollar va saroy elitasining eng sevimli maskani boʻlgan. Bugun esa Versal bogʻida sayr qilish uchun har yili bir necha milliondan ortiq sayyohlar Fransiyaga kelishadi. U YUNEKSOning butunjahon madaniy meroslari roʻyxatiga kiritilgan.

2. Rio-de-Janeyro botanika bogʻi (Braziliya)

Rio-de-Janeyro shahridagi botanika bogʻiga 1808-yilda Portugaliya qiroli Ioann VI tomonidan asos solingan. Bogʻning hududi nisbatan kichkina – 140 gektar. Dastlab uning hududida foydali va mashhur ziravorlar, Hindistondan olib kelingan oʻsimliklar, muskat yongʻogʻi, dolchin, qalampir oʻstirilgan.

Biroq, vaqt oʻtishi bilan bogʻ ekzotik oʻsimliklarning haqiqiy makoniga aylanib ketdi. Bugun uning hududida flora dunyosining 6500 dan koʻproq turiga mansub oʻsimliklar oʻstiriladi.

Ularning baʼzilari yer yuzidan deyarli yoʻq boʻlib ketgan. Bogʻga tashrif buyurgan mehmonlar bu yerda bromeliya, orxideya, ignabargli daraxtlar va ekzotik kaktuslarni ham tomosha qilishlari mumkin. Bundan tashqari, ushbu ajoyib majmuada botanik kutubxonada ham bor. Kutubxonada mevalarning quritilgan namunalari, Braziliyada oʻsadigan noyob daraxtlarning barglari va koʻplab ajoyib fotosuratlar saqlanadi.

Bu yerga kelib fantastik maskan ichidagi kaktuslar, yapon bogʻlari, “His-tuygʻular bogʻi” va hatto Amazonka manzarasini aks ettirib bergan “Baliqchilar koʻli”ni ham tomosha qilish mumkin. Mashhur Lago Frey Leandro hovuzida esa “Viktoriya” deb nom berilgan noyob suv nilufarlari oʻsadi.

Qoʻriqxona ansambli hududini favvoralar, haykallar, tarixiy yodgorliklar bezab turadi. Bu yerda kaputsin maymunlari, marmozetkalar, omadingiz kelib qolsa tukan qushlari bilan ham tanishishingiz mumkin. Bogʻ hududi va uning yaqin atroflarida 140 turga mansub qush yashaydi, ularning orasida ham quruqlikda, ham suvda yashaydigan parrandalar bor, afsuski ularning baʼzilarini yovvoyi tabiatda uchrata olmaysiz. Ushbu hayratlanarli va betakror bogʻ 1992-yilda YuNESKOning biosfera qoʻriqxonasi deb eʼlon qilingan.

3. Singapur botanika bogʻi (Singapur)

Zamonaviy megapolis markazida, Orxideyalar milliy bogʻi va “Koʻrfaz sohilidagi bogʻ” kompleksida Singapur botanika bogʻi joylashgan. Ushbu ekzotik hudud futuristik uslubda yaratilgan fantastik bogʻlarga oʻxshab ketadi va 150 yildan beri ishlab keladi.

Sayyohlar bu yerda nafaqat noodatiy daraxtlar va gʻalati shaklga ega oʻsimliklarni, balki koʻplab koʻpriklar va daraxtlarga oʻxshatib ishlangan konstruksiyalarni ham koʻrishlari mumkin. Bunday fantastik konstruksiyalarning har bittasini maxsus sinch suyab turadi, usti va yon tomonlariga esa qirqquloq va tropik oʻsimliklar ekilgan.

Ushbu noyob majmua hududida Orxideyalar milliy bogʻi ochilgan, bu yerda orxideya oʻsimligining dunyodagi eng katta kolleksiyasini koʻrishingiz mumkin.

Bor-yoʻgʻi 3 gektar yer hududida orxideya gulining 60 mingtadan koʻp turini qanday qilib yetishtirganlarini tasavvur qilish qiyin.

Eng yoqimli tomoni shundaki, ushbu tropik hudud boshqa bogʻlarga ulanib ketgan va mehmonlar uchun har kuni soat 5:00 dan 24:00 gacha ishlaydi.

4. Nong Nuch tropik bogʻi (Tailand)

Tailand hududidagi Nong Nuch tropik bogʻi Janubiy Sharqiy Osiyodagi eng katta botanika bogʻlaridan biri hisoblanadi. Bu yerda yoʻqolib ketish arafasida turgan ekzotik va tropik oʻsimliklarning juda koʻp turi oʻstiriladi.

Ushbu qoʻriqxona turli hil uslublarda yaratilgan jonli kompozitsiyalar bilan bezatilgan, bu yerdan noyob oʻsimliklar, orxideyalar va kaktuslar bogʻiga ham borish mumkin.

Qoʻriqxona hududida kapalaklar bogʻi, ikkita ulkan sunʼiy hovuz, teatr, hayvonot bogʻi, landshaft arxitekturasi kolleji va kichik temir yoʻl ham bor.

5. Monreal botanika bogʻi (Kanada)

Bugungi kunda Monreal botanika bogʻi shahardagi eng mashhur joylardan biriga aylangan, uni shunchaki diqqatga sazovor maskan deb emas, mahalliy odamlar va yiliga bir necha million sayyoh tashrif buyuradigan joy deb ham bilishadi. Kanadaning sovuq iqlim sharoitida noyob oʻsimliklarni saqlash oson emas, Monreal botanika bogʻi esa ularni yetishtirish bilan birga dunyodagi eng chiroyli botanika bogʻlaridan biri deb tan olinadi.

Bogʻning ulkan hududi 30 ta qismga boʻlingan, bu yerda umumiy hisoblaydigan boʻlsak, 26 mingtadan koʻproq turdagi oʻsimlik oʻsadi. Bogʻda 10 tadan koʻp koʻrgazma zallari ham bor. Alohida qismlarga boʻlingan hududlar maʼlum mintaqa yoki mamlakat oʻsimliklarini emas, ularning anʼanalarini ham aks ettiradi.

Sayyohlar bu yerga koʻproq zaharli oʻsimliklar, atirgullar va Alp togʻi oʻsimliklari bogʻini koʻrish uchun kelishadi. Noyob oranjereyalar va bogʻ hududi mehmonlarga butun yil boʻyi xizmat koʻrsatadi. Biroq, sayyohlar botanika bogʻiga koʻproq fevral-aprel oylarida kelishadi. Shu oylarda bogʻ ichida “Butterflies Go Free” kapalaklar koʻrgazma-shousi oʻtkaziladi.

6. Nyu-Yorkdagi Bruklin botanika bogʻi (AQSh)

Bruklin botanika bogʻini zamonaviy megapolis markazida joylashgan chiroyli orolcha desa boʻladi. Uning maydoni oʻta katta emas, bor-yoʻgʻi 100 gektarga teng. Shunga qaramasdan bogʻ ichida bir milliondan ortiq oʻsimlik oʻstiriladi. Oʻsimliklarning hammasi 50 ta kolleksiyaga ajratilgan. 

Baʼzi bogʻlardagi oʻsimliklar uchun maxsus sharoitlar yaratilgan, bu bogʻlarda yomgʻir tez-tez yogʻadigan tropik oʻrmonlardan olib kelingan oʻsimliklar, sahro kaktuslari oʻstiriladi. Ular orasida qadimiy daraxtlar namoyish qilinadigan ekspozitsiyalar ham bor.

Botanika bogʻi hududiga bir nechta oranjereya, alpinariya, nilufar gullari va toshlar bilan bezatilgan suv havzalari qurilgan. Ularning atrofiga azaliya, orxideya gullari ekilgan. Gilos gullari bogʻi – hammasidan chiroyli. Ushbu kompleks shahar odamlari va mehmonlar uchun butun yil davomida ochiq boʻladi. Botanika bogʻi shahardagi eng mashhur joylardan biri, shuningdek ilmiy tadqiqot bazasi hisoblanadi.

• qiziqarli
• sayohat