2021-yil 16-noyabr kuni Tashqi ishlar vaziri Abdulaziz Komilov boshchiligidagi Oʻzbekiston Respublikasi delegatsiyasining Bryusselga tashrifi doirasida Yevropa Ittifoqining Tashqi ishlar va xavfsizlik siyosati boʻyicha Oliy vakili, Yevropa Komissiyasi vitse-prezidenti Josep Borrel bilan uchrashuv oʻtkazildi.

Kengaytirilgan sheriklik va hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim boʻyicha muzokaralarni tezroq yakunlash, shuningdek, Oʻzbekiston va Yevropa Ittifoqi oʻrtasidagi savdoda “GSP+” mexanizmidan samarali foydalanish muhimligi qayd etildi.

Boʻlajak ikki va koʻp tomonlama tadbirlarga, jumladan, “Oʻzbekiston – Yevropa Ittifoqi” parlament hamkorligi qoʻmitasi yigʻilishi, “Yevropa ittifoqi – Markaziy Osiyo” vazirlar uchrashuvi, “Yevropa Ittifoqi – Markaziy Osiyo turizm forumi” va boshqa tadbirlarga har tomonlama va sifatli tayyorgarlik koʻrish boʻyicha kelishuvga erishildi.

Afgʻonistonda yuzaga kelayotgan vaziyat yuzasidan atroflicha fikr almashildi. Shuningdek tadbir davomida Abdulaziz Komilov “Bryussel morning” muxbiri Sadid Lailumaninig savollariga javob berdi.

Sadid Lailuma – “Bryussel morning” nashri jurnalisti:

— Afgʻoniston mavzusini tilga olganingizdan juda xursandman. Afgʻonistonda harbiy usullar ishlamaydi, lekin biz Afgʻonistonda siyosiy yoʻl borligini koʻramiz. Lekin unutmangki, Tolibon kelib Afgʻonistonda hokimiyatni qoʻlga kiritgan vaqt harbiy toʻntarish edi. Birinchidan, ular tinchlik shartnomasi bilan hokimiyatga kela olmadilar. Ikkinchidan, Tolibonning tan olinishiga kelsak, men hech kim Tolibonni tan olmasligiga ishonchim komil, chunki vazirlar mahkamasidagi 17 nafargacha Tolibon aʼzosi AQSh qora roʻyxatida. 

Shuningdek, agar biz gumanitar yordam haqida gapiradigan boʻlsak, agar biz hukumat yoki Tolibon rejimiga yordam berayotgan boʻlsak, bu yordam oxir oqibat Afgʻonistonning haqiqatan ham muhtoj boʻlgan zaif aholisiga etib borishiga qanday ishonch hosil qilishimiz mumkin? Shuningdek, umid qilamanki, siz Tolibonning yuqori darajali amaldorlari bilan gaplashdingiz, ularni vazirlar mahkamasiga ayollarni qabul qilishlari uchun bosim oʻtkazdingiz va ularga avvalgidek koʻproq imkoniyat berdingiz. 

Aks holda, vazirlar mahkamasida yoki hukumatda afgʻon ayollari boʻlmasa, biz shu yigirma yil davomida ega boʻlgan barcha imkoniyatlarimizni boy berishimizga ishonaman. 
Bilishimcha, Oʻzbekiston islom davlatidir. Hech qanday muammo yoʻq va har kim vazir yoki deputat boʻlishi mumkin. Va bu borada umid qilamanki, siz Tolibon bilan yaxshi muzokaralar olib borishga harakat qilyapsiz. 

Tolibon va Haqqoniy tarmogʻi kabi terrorchi guruh rejimiga nisbatan Oʻzbekistonning keyingi rejasi qanday ekanligini batafsilroq aytib bersangiz. Afgʻonistonda hali ham “Al-Qoida” guruhi bor va bu nafaqat Afgʻoniston, balki butun mintaqa uchun, balki butun dunyo uchun xavfli ekanligiga ishonchim komil. Rahmat.

Abdulaziz Komilov –Oʻzbekiston Respublikasi Tashqi Ishlar Vaziri.

- Katta rahmat. Psixologik toʻsiqlarni yengish naqadar qiyinligini juda yaxshi tushunaman. Shu bois oʻtgan yigirma yil ichida koalitsiya Tolibonga qarshi kurashdi. Biroq, iltimos, vaziyatga boshqa tomondan qarang.

Tolibon nafaqat Afgʻonistondagi asosiy kuch, balki afgʻon jamiyatining bir qismidir. Ular hech qachon milliy chegaralaridan tashqarida terrorchilik hujumlarini uyushtirmagan. Markaziy Osiyoda, Yevropada, AQShda, Janubiy Osiyoda yoki boshqa joyda Tolibon tomonidan uyushtirilgan teraktga birorta ham misol keltira olmaysiz.

Shu bilan birga, bu haqiqatdir. Sizda koʻp savollar bor, lekin nima qilish kerakligi haqida hech qanday taklif yoʻq. Va shuning uchun biz haqiqatni hisobga olamiz. Oʻtgan yigirma yil davomida, umuman, oʻtgan qirq yil davomida ham buyuk davlatlar Afgʻonistondagi vaziyatni toʻgʻrilay olmadi. Endi baʼzi davlatlar mablagʻ taklif qilmoqda va buning evaziga minglab qochqinlarni qabul qilishni soʻramoqda, bu esa boshi berk koʻchadir. Biz buni tushunmayapmiz. Afgʻonistondagi mavjud vaziyat uchun oʻtgan yigirma yil davomida kurashgan harbiy koalitsiya ham masʼul ekanini taʼkidladim. 

Shu bois, menimcha, sizda Afgʻoniston haqida yangilik va maʼlumotlar yetarli emas, balki Yevropa bilan Tolibon va umuman afgʻonlar bilan aloqa kanali yoʻqligi uchundir. Shuning uchun siz haqiqatni qabul qila olmaysiz, muvaqqat hukumat bilan hech qanday norasmiy aloqa oʻrnatolmaysiz.

Ammo, shunga qaramay, aloqa kanali boʻlishi kerak. Men shunday oʻylayman. Oʻzbekiston kelajakda nimalar qiladi, degan savolingizga kelsak: biz bugun amal qilayotgan siyosatimizni davom ettiramiz. Eʼtiboringiz uchun tashakkur.

Olimjon Hasanov tarjimasi.

• O‘zbekiston
• Yevroittifoq