2021 йил 16 ноябрь куни Ташқи ишлар вазири Абдулазиз Комилов бошчилигидаги Ўзбекистон Республикаси делегациясининг Брюсселга ташрифи доирасида Европа Иттифоқининг Ташқи ишлар ва хавфсизлик сиёсати бўйича Олий вакили, Европа Комиссияси вице-президенти Жосеп Боррел билан учрашув ўтказилди.

Кенгайтирилган шериклик ва ҳамкорлик тўғрисидаги битим бўйича музокараларни тезроқ якунлаш, шунингдек, Ўзбекистон ва Европа Иттифоқи ўртасидаги савдода “GPS+” механизмидан самарали фойдаланиш муҳимлиги қайд этилди.

Бўлажак икки ва кўп томонлама тадбирларга, жумладан, “Ўзбекистон – Европа Иттифоқи” парламент ҳамкорлиги қўмитаси йиғилиши, “Европа иттифоқи – Марказий Осиё” вазирлар учрашуви, “Европа Иттифоқи – Марказий Осиё туризм форуми” ва бошқа тадбирларга ҳар томонлама ва сифатли тайёргарлик кўриш бўйича келишувга эришилди.

Афғонистонда юзага келаётган вазият юзасидан атрофлича фикр алмашилди. Шунингдек тадбир давомида Абдулазиз Комилов “Bryussel morning” мухбири Садид Лаилуманиниг саволларига жавоб берди.

Садид Лаилума – “Bryussel morning” нашри журналисти:

— Афғонистон мавзусини тилга олганингиздан жуда хурсандман. Афғонистонда ҳарбий усуллар ишламайди, лекин биз Афғонистонда сиёсий йўл борлигини кўрамиз. 

Лекин унутмангки, Толибон келиб Афғонистонда ҳокимиятни қўлга киритган вақт ҳарбий тўнтариш эди. Биринчидан, улар тинчлик шартномаси билан ҳокимиятга кела олмадилар. Иккинчидан, Толибоннинг тан олинишига келсак, мен ҳеч ким Толибонни тан олмаслигига ишончим комил, чунки вазирлар маҳкамасидаги 17 нафаргача Толибон аъзоси АҚШ қора рўйхатида. 

Шунингдек, агар биз гуманитар ёрдам ҳақида гапирадиган бўлсак, агар биз ҳукумат ёки Толибон режимига ёрдам бераётган бўлсак, бу ёрдам охир оқибат Афғонистоннинг ҳақиқатан ҳам муҳтож бўлган заиф аҳолисига этиб боришига қандай ишонч ҳосил қилишимиз мумкин? Шунингдек, умид қиламанки, сиз Толибоннинг юқори даражали амалдорлари билан гаплашдингиз, уларни вазирлар маҳкамасига аёлларни қабул қилишлари учун босим ўтказдингиз ва уларга аввалгидек кўпроқ имконият бердингиз. 

Акс ҳолда, вазирлар маҳкамасида ёки ҳукуматда афғон аёллари бўлмаса, биз шу йигирма йил давомида эга бўлган барча имкониятларимизни бой беришимизга ишонаман. 
Билишимча, Ўзбекистон ислом давлатидир. Ҳеч қандай муаммо йўқ ва ҳар ким вазир ёки депутат бўлиши мумкин. Ва бу борада умид қиламанки, сиз Толибон билан яхши музокаралар олиб боришга ҳаракат қиляпсиз. 

Толибон ва Ҳаққоний тармоғи каби террорчи гуруҳ режимига нисбатан Ўзбекистоннинг кейинги режаси қандай эканлигини батафсилроқ айтиб берсангиз. Афғонистонда ҳали ҳам “Ал-Қоида” гуруҳи бор ва бу нафақат Афғонистон, балки бутун минтақа учун, балки бутун дунё учун хавфли эканлигига ишончим комил. Раҳмат.

Абдулазиз Комилов – Ўзбекистон Республикаси Ташқи Ишлар Вазири.

- Катта раҳмат. Психологик тўсиқларни енгиш нақадар қийинлигини жуда яхши тушунаман. Шу боис ўтган йигирма йил ичида коалиция Толибонга қарши курашди. Бироқ, илтимос, вазиятга бошқа томондан қаранг.
Толибон нафақат Афғонистондаги асосий куч, балки афғон жамиятининг бир қисмидир. Улар ҳеч қачон миллий чегараларидан ташқарида террорчилик ҳужумларини уюштирмаган.

Марказий Осиёда, Европада, АҚШда, Жанубий Осиёда ёки бошқа жойда Толибон томонидан уюштирилган терактга бирорта ҳам мисол келтира олмайсиз.

Шу билан бирга, бу ҳақиқатдир. Сизда кўп саволлар бор, лекин нима қилиш кераклиги ҳақида ҳеч қандай таклиф йўқ. Ва шунинг учун биз ҳақиқатни ҳисобга оламиз. Ўтган йигирма йил давомида, умуман, ўтган қирқ йил давомида ҳам буюк давлатлар Афғонистондаги вазиятни тўғрилай олмади.

Энди баъзи давлатлар маблағ таклиф қилмоқда ва бунинг эвазига минглаб қочқинларни қабул қилишни сўрамоқда, бу эса боши берк кўчадир. Биз буни тушунмаяпмиз. Афғонистондаги мавжуд вазият учун ўтган йигирма йил давомида курашган ҳарбий коалиция ҳам масъул эканини таъкидладим. 

Шу боис, менимча, сизда Афғонистон ҳақида янгилик ва маълумотлар етарли эмас, балки Европа билан Толибон ва умуман афғонлар билан алоқа канали йўқлиги учундир. 

Шунинг учун сиз ҳақиқатни қабул қила олмайсиз, муваққат ҳукумат билан ҳеч қандай норасмий алоқа ўрнатолмайсиз. Аммо, шунга қарамай, алоқа канали бўлиши керак. Мен шундай ўйлайман. Ўзбекистон келажакда нималар қилади, деган саволингизга келсак: биз бугун амал қилаётган сиёсатимизни давом эттирамиз. Эътиборингиз учун ташаккур.

Олимжон Ҳасанов таржимаси.

• Ўзбекистон
• Евроиттифоқ