Dunyoda hech bir bayram shirinliklarsiz o‘tmaydi. Shirinliklar hayotimizni yana-da shirin va lazzatli qilishga hissa qo‘shadi. Kremli pishiriqlar, pirojniylar, shokoladlar, marmelad-u rang-barang konfetlar... Bu shirinliklarning hozirda o‘zidan ko‘ra turli shakllari ko‘payib bormoqda. Ayniqsa, hozirgi kunda bozor rastalaridan ularning istagan ko‘rinishini topishingiz mumkin. Xo‘sh, bunday rohatijon mahsulotlarning zarari va foydasi qanday?

Tarixga nazar
Ilk konfetlar qadimgi Rim va Misrda paydo bo‘lgan. Podshohlarning shohona yurishlari davomida xizmatchilar ularni turli shirinliklar bilan qarshi olishgan. Sevimli shokoladlarni esa ilk bor fransuz pazandalari tayyorlashgan. Ularning tayyorlanish tartibi xuddi hozirgi shokoladlarni yodga soladi. Tayyorlangan shokolad qoliplarining usti meva va yong‘oqlardan tayyorlangan qiyomlar bilan bezatilgan.

Shirinliklar foydasi
• Shirinliklar tarkibidagi uglevodlar energiya manbai hisoblanadi. Ular organizm tomonidan tez o‘zlashtiriladi va ochlik hissini tez bartaraf etadi. Tortlar va pirojniylardagi yog‘ moddasi ham organizmni sezilarli kaloriya bilan boyitadi. Energiya ko‘p sarflanuvchi kasb turlari uchun shirinliklar juda mos keladi. Qolaversa, aqliy qobiliyatni ham oshiradi.
• Aksariyat insonlar shirinlik yeb olgach, kayfiyati ko‘tarilishini aytishadi. Shirinliklarning bu holati ularning endorfin gormoni ishlab chiqarilishi bilan bevosita bog‘liq. Shirinliklar baxt gormoni ishlab chiqarilishini quvvatlaydi.
• Og‘izdagi noxush hiddan xalos etadi. Shuning uchun shirinliklar ovqatdan so‘ng desert ko‘rinishida iste’mol qilinadi.

Zarari ko‘p
• Shirinlik yeyishingiz bilan undagi qand glyukozaga aylanadi va qon orqali butun tana a’zolariga tarqaladi. Uni ko‘p iste’mol qilish qonda qand miqdorining ortishiga olib keladi. Bu esa organizm uchun zararli bo‘lib, umumiy moddalar almashinuviga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Bora-bora qandli diabet xastaligining rivojlanishiga turtki bo‘lishi hech gap emas.
• Aksariyat insonlar iste’mol qilganlariga qaraganda kamroq harakat qiladilar. Bu borada shirinliklarni ko‘p iste’mol qilish oqibatida paydo bo‘lgan energiyaning ortiqchasi terining yog‘ qavatida to‘planib boradi. Buning oqibatida semizlik rivojlanadi.
• Shirinlikni me’yordan ortiq iste’mol qilish tish emalida shakar yig‘ilishiga sabab bo‘ladi. Bu esa og‘iz bo‘shlig‘ida turli bakteriyalar ko‘payishi uchun qulay sharoit vazifasini o‘tashi va kariyes kabi tish kasalliklarining rivojlanishiga olib kelishi mumkin.
• Shirinliklarning tayyorlanishi davomida ularga qo‘shiluvchi turli qo‘shimchalar organizm uchun xavfli bo‘lishi mumkin. Negaki, bunday sun’iy moddalar organizmda allergiyani qo‘zg‘ashi mumkin.

Me’yori qancha?
Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining tavsiyasiga ko‘ra, shakarning kundalik miqdori 6-8 choyqoshiq (30-50 gr.)ni tashkil etishi kerak.
 
Shirinlikxo‘rlar uchun
Shirinliklar o‘rnini olma, qulupnay, apelsin, banan kabi turli mevalar bilan almashtirish maqsadga muvofiqdir. Ozishga harakat qiluvchilar uchun ham shirinliklar o‘rniga mevalarni yeyish foydalidir. Bu borada mayiz, turshak, olxo‘ri quritilgan mevalar ham juda qo‘l keladi. Darvoqe, shirinlikxo‘rlar uchun asal, yogurt ham shirinliklar o‘rnini bosishi mumkin.