2023 йилда Амазон тропик ўрмонида рекорд қурғоқчилик қайд этилди. Кўпгина ҳудудларда у максимал даражага етди.

Халқаро гуруҳ экстремал об-ҳаво ҳодисаси сабабларини таҳлил қилди. Натижалар шуни кўрсатдики, одамлар томонидан чиқарилган чиқиндиларсиз қурғоқчилик сезиларли даражада юмшоқроқ бўлар эди.

Глобал исиш қурғоқчилик эҳтимолини 30 баравар оширди. 2023 йилда кузатилган Эл-Нинё иқлим ҳодисаси ҳам қурғоқчилик билан боғлиқ бўлди.

Амазонкадаги кучли қурғоқчилик олимларни катта ташвишга солди. Ушбу минтақадаги тропик ўрмонлар қурғоқчил ҳолатга ўтишга яқин эканлигига ишонилади. Бу дарахтларнинг кўп миқдорда қурушини, карбонат ангидрид чиқиндиларининг кескин ошишини ва ҳароратнинг янада ифлосланишини юзага келтириши мумкин.

Миллионлаб одамлар Амазондаги қурғоқчиликдан азият чекмоқда. Шундай қилиб, айрим дарёларда сув сатҳи охирги юз йилдан энг паст даражага тушди. Бу ичимлик суви тақчиллигига, гидроэлектр станциялар фаолиятида узилишларга, ҳосилнинг етишмаслигига, электр таъминотида узилишларга олиб келди. Қурғоқчилик ўрмон ёнғинларини келтириб чиқарди ва ҳаддан ташқари қизиб кетган дарёларда ҳайвонларнинг оммавий нобуд бўлишига олиб келди. Бир ҳафта ичида 150 та йўқолиб кетиш хавфи остида турган пушти дарё дельфинлари нобуд бўлди.

Олимларнинг ҳисоб-китобларига кўра, ҳозирги иқлим шароитида ҳаддан ташқари қурғоқчилик ҳар 50 йилда бир марта кутилади. Аммо агар глобал ҳарорат 2 даражага ошса, қурғоқчилик ҳар 13 йилда содир бўлади, деб ёзади “The Guardian” нашри.

• Olimlar
• тадқиқот