$
12705.79 UZS
59.23
159.20 UZS
-1.68
14704.41 UZS
243.07
36° Кечаси 21°

Экология учун муҳим қадам: Самарқанднинг ЕТТБ “Яшил шаҳарлар” дастурига қўшилгани нимани англатади?

18:10 / 18.05.2023

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев 17 май куни Самарқанд шаҳрида ўтаётган Европа тикланиш ва тараққиёт банки Бошқарувчилар кенгашининг 32 йиллик йиғилишида иштирок этиб, нутқ сўзлади.


Давлат раҳбари мамлакат бундан буён ислоҳотларни давом эттиришда ривожланиш борасидаги халқаро ташкилотлар, жумладан, Европа тикланиш ва тараққиёт банки билан бир қатор йўналишларда ҳамкорликка таянишини таъкидлади. Уларнинг ичида “яшил иқтисодиёт”, “яшил энергия” соҳалари ҳам бор. Самарқанднинг Ўзбекистонда ЕТТБнинг “Яшил шаҳарлар” дастурига қўшилган биринчи шаҳарга айлангани эса ушбу соҳаларни ривожлантиришнинг амалий тасдиғи, деб ҳисоблаш мумкин.

Бу қандай дастур ва унинг мақсади нима?


Турли минтақалардаги шаҳарлар инфратузилмасига инвестициялар етарли эмаслиги, демографик ўзгаришлар, ҳавонинг ёмон сифати, юқори энергия босими ва углерод зичлиги шу билан бирга, кўплаб шаҳарларнинг иқлим ўзгариши, иссиқлик стресси ва экстремал об-ҳаво ҳодисалари таъсирига заифлиги.

Шу ва шу каби муаммоларни ҳал қилиш учун ЕТТБ шаҳарлар ва уларнинг аҳолиси учун яхшироқ ва барқарор келажакни қуриш мақсадида “ЕТТБ Яшил шаҳарлар” дастурини ишлаб чиққан. Дастур учта марказий таркибий қисмдан иборат:

булар:

– яшил шаҳар ҳаракат режалари: атроф-муҳит муаммоларини баҳолаш ва устуворга айлантириш, шунингдек, сиёсат аралашуви ва барқарор инфратузилма инвестициялари орқали ушбу муаммоларни ҳал қилиш учун ҳаракат режасини ишлаб чиқиш;

– барқарор инфратузилма инвестициялари: сув ва оқава сувлар, шаҳар транспорти, ҳудудий энергия, биноларда энергия самарадорлиги, қаттиқ чиқиндилар ва бошқа тадбирларга давлат ёки хусусий яшил инвестицияларни қўллаб-қувватлаш ва рағбатлантириш орқали шаҳарнинг иқлим таъсирига мослашиши ва чидамлилигини ошириш;

– имкониятларни ошириш: лойиҳаларда белгиланган инфратузилма инвестициялари ва сиёсий чора-тадбирлари самарали ишлаб чиқилиши, амалга оширилиши ва мониторинг қилинишини таъминлаш учун шаҳар маъмуриятлари ва маҳаллий манфаатдор томонларга техник ёрдам кўрсатиш.

ЕТТБ “Яшил шаҳарлар” дастурига кирган шаҳар – Иаси (Руминия)

Дастур қуйидаги мақсадлар асосида шаҳарлар ва уларнинг аҳолиси учун янада яхшироқ ва барқарор келажакни қуришга интилади. Ўз навбатида, бунга шаҳарларнинг экологик муаммоларини аниқлаш, уларни устуворга айлантириш, барқарор инфратузилма, инвестициялар ва сиёсат чоралари билан эришилади.

– Экологик активларнинг сифатини (ҳаво, сув, ер ва биологик хилма-хилликни) сақлаш ва бу ресурслардан барқарор фойдаланиш;

– Иқлим ўзгариши хавфини юмшатиш ва уларга мослашиш;

– Атроф-муҳит сиёсати ва ишланмалари аҳолининг ижтимоий ва иқтисодий фаровонлигига ҳисса қўшишини таъминлаш.

ЕТТБ “Яшил шаҳарлар” дастурига кирган шаҳар – Батуми (Грузия)

Шунингдек, “Яшил шаҳар”га айланиш йўли узоқ муддатлик бўлиб, бу шаҳарларга вақт ўтиши билан стратегик мақсадлари ва қарашларини ўзгартиришга имкон беради. Жараён эса учта асосий босқичдан иборат бўлади.

1. “Яшил шаҳар” ҳаракат режасини ишлаб чиқиш;

2. “Яшил шаҳар” дастурини амалга ошириш;

3. Мониторинг.

“Яшил шаҳарлар” дастурига кириш меъёрлари

2016 йилда иш бошлаганидан бери 5 миллиард евро маблағ жалб этган ЕТТБ “Яшил шаҳар” лойиҳаси ҳозирда уч қитъанинг 23 мамлакатидан 50 дан ортиқ шаҳарларида фаолият юритмоқда. Уларнинг орасида Анқара, Измир, Истанбул, (Туркия), Батуми, Тбилиси (Грузия), Белград (Сербия), Бишкек, Шимкент, Олмоти (Қозоғистон), София (Болгария), Киев (Украина), Душанбе (Тожикистон), Бухарест (Руминия), Варшава (Полша) каби шаҳарлар ўрин олган.

ЕТТБ “Яшил шаҳарлар” дастурига кирган шаҳар – Киев (Украина)

Бироқ бу шаҳарлар қаторига исталган бошқа бирини шунчаки қўшиб қўйиб бўлмайди. Яъни, мувофиқ шаҳарлар жавоб бериши керак бўлган мезонлар мавжуд. Уларга кўра, шаҳар ЕТТБ минтақаларида жойлашган бўлиши, камида 100 000 аҳолига эга бўлиши (аҳолиси 50 000 киши бўлган шаҳарлар алоҳида ҳолатларда ҳисобга олинади), “Яшил шаҳар” ҳаракат режасини амалга оширишга тайёр бўлиши ҳамда қаттиқ чиқиндилар, сув ва оқава сувлар, шаҳар транспорти, туман энергетикаси, кам углеродли ва иқлимга чидамли бинолар, қайта тикланадиган энергия, кўчаларни ёритиш, тарқатиш тармоғи, ақлли ечимлар, иқлим ўзгариши, чидамлилик ва табиатга асосланган ечимлар каби секторлардан бирида инвестицион мустаҳкам лойиҳаларни бошлаши керак.

ЕТТБ “Яшил шаҳарлар” дастурига кирган шаҳар – Мостар (Босния ва Герцеговина)

Самарқанднинг “Яшил шаҳарлар” дастурига кириши

ЕТТБ Барқарор инфратузилма гуруҳи бошқарувчи директори Нандита Паршаднинг Самарқандда ўтаётган йиғилишда таъкидлашича, бу жараён шаҳар 2021 йилда ЕТТБ “Яшил шаҳарлар” дастури учун рўйхатдан ўтгани билан бошланган. Кейинчалик эса атроф-муҳитни яхшилаш бўйича “Яшил шаҳар” Ҳаракат режасини ишлаб чиқиш орқали дастурга аъзо бўлди.

Паршад бизнес форумда шу хусусда ҳам тўхталиб, дастур доирасида Самарқанднинг ўзида углерод чиқиндиларини камайтиришга ёрдам берадиган 100 та электр автобус олиб келинишини таъкидлади.



Гап шундаки, Ўзбекистон ҳукумати ЕТТБ билан Самарқанд шаҳрида электробуслар қатновини йўлга қўйиш учун 49 миллион долларгача миқдорда суверен кредит ажратиш тўғрисида битим имзолади. Ажратилган маблағ зарядловчи қурилмалар билан бирга 100 тагача ўрта ўлчамдаги (10,5 м) электробусларни сотиб олиш, шунингдек, электравтобуслар парки, электр станцияси, фойдаланиш учун маъмурий бинолар ва техник хизмат кўрсатиш объектларини ўз ичига олган зарур инфратузилмани яратиш учун ишлатилади.


Бу “Самарқанд – яшил шаҳар” ҳаракат режасидаги биринчи лойиҳа бўлиб, барқарор ривожланиш истиқболлари ва стратегик мақсадларни ҳамда устувор экологик муаммоларни ҳал қилиш учун зарур бўлган ҳаракатлар ва инвестицияларни жалб қилишга ёрдам берадиган муҳим қадам сифатида қаралмоқда.

Яқин келажакда эса, Ўзбекистоннинг мазкур дастурга киритиладиган шаҳарлари сонини Нукус, Андижон, Бухоро ва Наманган каби шаҳарлар билан ошириш кўзда тутилган.

 

Дадажон Фозилов тайёрлади


Бу ҳам қизиқ

14 июнь куни қандай об-ҳаво кузатилади?

14 июнь куни қандай об-ҳаво кузатилади?

Ўзбекистон Республикаси Гидрометеорология хизмати агентлигининг хабар беришича, 14 июнь куни Тошкентда ҳаво бироз булутли бў…
17:46 / 13.06.2025
Туркияда одам савдоси жиноятини содир этган ўзбекистонлик ушланди

Туркияда одам савдоси жиноятини содир этган ўзбекистонлик ушланди

Ҳозирда Ўзбекистон ва Туркия ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлари томонидан бу каби жиноятларни фош қилиш бўйича фаол ҳаракатл…
09:12 / 11.06.2025
Исроилдаги Ўзбекистон фуқаролари огоҳлантирилди

Исроилдаги Ўзбекистон фуқаролари огоҳлантирилди

Ракета отишмалари кутилиши муносабати билан Ўзбекистон элчихонаси сизлардан яна бир бор тезкор эҳтиёт чораларини кўришни қат…
09:45 / 13.06.2025
“Сионистик тузум оғир жазо кутишини билсин” – Хоманаий

“Сионистик тузум оғир жазо кутишини билсин” – Хоманаий

Эрон олий раҳномаси Оятуллоҳ Али Хоманаий Х тармоғида яҳудийларга мурожаат қилди.
11:16 / 13.06.2025
11 июнь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

11 июнь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

11 июнь куни Тошкентда ҳаво бироз булутли бўлади, вақти-вақти билан ўзгариб туради, куннинг иккинчи ярмида қисқа муддатли ём…
15:26 / 10.06.2025
Дам олиш кунлари ҳаво ҳарорати кўтарилади

Дам олиш кунлари ҳаво ҳарорати кўтарилади

Сўнгги кунларда Ўзбекистон ҳудуди ёз учун жуда қулай ҳарорат фонида нам ҳаво массалари таъсири остида бўлди.
12:49 / 13.06.2025
Мирзиёев ЙТТБ президенти Одил Рено-Бассо бошчилигидаги делегацияни қабул қилди

Мирзиёев ЙТТБ президенти Одил Рено-Бассо бошчилигидаги делегацияни қабул қилди

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев 11 июнь куни Хорижий инвесторлар кенгашининг учинчи мажлиси арафасида Евр…
12:59 / 11.06.2025
Ўзбекистон элчихонаси Россия ТИВга меҳнат мигрантларининг ҳуқуқлари бузилгани юзасидан нота юборди

Ўзбекистон элчихонаси Россия ТИВга меҳнат мигрантларининг ҳуқуқлари бузилгани юзасидан нота юборди

“Ўзбекистон Ташқи ишлар вазирлиги Москвадаги рейдлар чоғида чет эл фуқароларига нисбатан жисмоний куч ишлатилгани ҳақидаги х…
10:02 / 11.06.2025
Францияда 15 ёшгача бўлган болаларга ижтимоий тармоқлардан фойдаланиш тақиқланади

Францияда 15 ёшгача бўлган болаларга ижтимоий тармоқлардан фойдаланиш тақиқланади

Бу ҳақда мамлакат президенти Эммануел Макрон сешанба куни France 2 телеканали эфирида эълон қилди. Унинг айтишича, агар Евро…
14:15 / 11.06.2025
Марказий банк йиллик асосий ставкани 14 фоиз даражасида ўзгаришсиз қолдирилди

Марказий банк йиллик асосий ставкани 14 фоиз даражасида ўзгаришсиз қолдирилди

Марказий банк бошқаруви 2025 йил 12 июндаги йиғилишида асосий ставкани йиллик 14 фоиз даражасида сақлаб қолиш тўғрисида қаро…
15:42 / 12.06.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Энг кўп ўқилганлар
Путин Россия қўшинлари йил якунига қадар Украина мудофаасини енгиб ўтишига ишонмоқда
12:38 / 19.05.2025
Ўзбекистонликлар Қурбон ҳайитида неча кун дам олишади
18:44 / 29.05.2025
Айрим шифокорларнинг ойлик лавозим маошлари 20 фоизга оширилади
10:16 / 22.05.2025
“Россия урушни давом эттириш учун вақтни чўзмоқда” – Зеленский
10:18 / 21.05.2025
Россия қўшинларини Харков ва Суми вилоятлари чегарасида тўпламоқда
14:12 / 25.05.2025
Россия Украинага кенг кўламли ҳаво ҳужуми уюштирди
13:07 / 24.05.2025
Россия битим лойиҳасини асирлар алмашинуви якунлангандан кейин Украинага топширади
09:29 / 24.05.2025
Шошилинч ҳаётдан сокинлик сари: “Slow living” нима ва нега ҳозир бунинг айни пайти?
12:18 / 26.05.2025
Украина Путиннинг вертолёти “дронлар ҳужуми маркази”да бўлмаганини маълум қилди
10:03 / 28.05.2025
ЯНГИ ҚОНУН ЛОЙИҲАСИ: нотўғри маълумотлар тарқалишининг олдини олиш қандай амалга оширилади?
11:03 / 16.05.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!