$
12910.15 UZS
-14.77
159.78 UZS
-0.16
14660.77 UZS
40.1
32° Kechasi 19°

Nima uchun dastlabki sovet mashinalarida rul o‘ng tomonga o‘rnatilgan?

16:47 / 03.02.2020

Avvallari mashinalarning Yaponiya va Yevropadan import qilinishi Rossiyada o‘ng rulli avtomobillarning paydo bo‘lishiga sabab bo‘lgan. SSSRda mashinalar eksport qilish uchun ishlab chiqarila boshlaganda avtomobil rullari o‘ng tomonga o‘rnatilgan. Ma’lum bo‘lishicha bu ichki qulaylikni ta’minlash uchun qilingan ekan. Keling, bugun shu ma’lumotga aniqlik kiritamiz. 

Avvaliga Yevropada keyin Rossiya imperiyasida paydo bo‘lgan avtomabillarning ruli o‘ng tomonga joylashtirilgan. Ishlab chiqaruvchilar o‘ng tomondagi rul haydovchi uchun xavfsiz bo‘lishiga ishonishgan. Masalan, haydovchi mashinadan tushganda yo‘l (trassa) tomonda emas piyodalar yo‘lagi (tratuar) tomonda bo‘lishi ko‘zda tutilgan. Bundan tashqari, haydovchi o‘ng tomondan piyodalar harakatini kuzatishi oson bo‘lgan. Ilgari mashinalar katta tezlik bilan harakatlanmagani uchun biror-bir mashina bilan to‘qnashuv yuzaga kelganda, qurbonlar deyarli bo‘lmagan. Ammo yo‘lni kesib o‘tayotgan piyodalar jiddiy jarohat olishlari mumkin edi. 

XX asrning 30-yillariga qadar SSSRdagi barcha avtomobillar o‘ng rulli qilib ishlab chiqarilgan. Ammo 1932-yildan boshlab, bunday mashinalarning ishlab chiqarilishiga chek qo‘yilgan. Uyushma rahbariyati G‘arbdan nusxa ko‘chirishni to‘xtatish vaqti keldi, deb qaror qabul qildi. Chunki SSSR hududida o‘ng ruldan ko‘ra chap rul bilan harakatlanish qulayroq (garchi bu haydovchilar uchun noqulay bo‘lgan bo‘lsa ham) edi. 1937-yilgacha mamlakatda o‘ng rulli va chap rulli avtomobillar birgalikda harakatlanib yuraverdi. Keyin o‘sha vaqtdagi ichki ishlar komissarining buyrug‘i bilan o‘ng rulli mashinalarda harakatlanish taqiqlangan. 

Eksport uchun ishlab chiqarilgan mashinalar
60-yillarning boshlarida, mamlakatning transport sohasi jadal rivojlanib, avtomobillarning yangi modellari ishlab chiqiladi. Shunda ishlab chiqaruvchilarda ularni eksport qilish g‘oyasi paydo bo‘ladi. Ammo chap rulli avtomobillarga chet elda talab bo‘lmagan. Shunday qilib uddaburonlar eksport uchun ishlab chiqariladigan mashinalarning rulini o‘ng tomonga o‘rnatishgan va ularni “P” variant deb nomlashgan. 
Ma’lum bo‘lishicha, ko‘plab mamlakatlar uchun o‘ng rulli avtomobillar haydovchilar uchun qulay bo‘lgan. Ayniqsa, pochta xizmatida ishlovchilar uchun o‘ng rulli avto ayni muddao edi. Chunki ular yo‘laklarda joylashgan pochta qutilarining oldiga kelib, hatto mashinadan tushmasdan ham xat va gazetalarni  qutiga solib ketishgan. U vaqtlarda pochta xizmatchilarining mashina bilan piyodalar yo‘lagiga biroz chiqib ketishi hech qanday muammo tug‘dirmagan.

Yana bir narsani eslatib o‘tish kerakki, o‘ng rulli modifikatsiyalar eksport qilinganligi uchun ularni ishlab chiqarishda yuqori sifatli komponentlar va texnologiyalar qo‘llanilgan. Ishonchliligi va sifati jihatidan bunday transport vositalari Yevropa analoglaridan deyarli kam emasdi. Shuning uchun nafaqat pochta xizmatchilari vakillari balki “Jiguli” yoki “Volga” mashinalarining haydovchilari ham o‘ng rulli mashinalarni orzu qilishardi


Bu ham qiziq

Uch oy ichida O‘zbekistonga 115 million dollarlik avtomobil import qilindi

Uch oy ichida O‘zbekistonga 115 million dollarlik avtomobil import qilindi

Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yilning yanvar-mart oylarida O‘zbekistonga xorijdan jami qiymati 115,…
19:32 / 06.05.2025
Yangi tashkil etiluvchi ta’lim tashkilotlari faoliyati ikki bosqichda yo‘lga qo‘yiladi

Yangi tashkil etiluvchi ta’lim tashkilotlari faoliyati ikki bosqichda yo‘lga qo‘yiladi

Prezident farmonga ko‘ra, 2025-yil 1-iyuldan yangi tashkil etiladigan ta’lim tashkilotlari faoliyatini yo‘lga qo‘yish ikki b…
12:23 / 07.05.2025
O‘zbekistonda yuqumli bo‘lmagan kasalliklar iqtisodiyotga har yili 1 mlrd dollar zarar keltiradi

O‘zbekistonda yuqumli bo‘lmagan kasalliklar iqtisodiyotga har yili 1 mlrd dollar zarar keltiradi

Shavkat Mirziyoyev raisligida tibbiyot sohasi bo‘yicha videoselektor yig‘ilishi bo‘lib o‘tmoqda.
14:29 / 07.05.2025
Shavkat Mirziyoyev Fridrix Mersga tabrik yo‘lladi

Shavkat Mirziyoyev Fridrix Mersga tabrik yo‘lladi

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Germaniya Federativ Respublikasi Federal Kansleri Fridrix Mersni ushb…
20:08 / 07.05.2025
Ta’lim sifatini ta’minlash milliy agentligi tashkil etiladi

Ta’lim sifatini ta’minlash milliy agentligi tashkil etiladi

“Ta’lim sifatini ta’minlash va ta’lim xizmatlari ko‘rsatish tizimini takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar t…
10:34 / 07.05.2025
Janubiy Koreyaning T’way Air kompanuyasi Seuldan Toshkentga parvozlarni amalga oshiradi

Janubiy Koreyaning T’way Air kompanuyasi Seuldan Toshkentga parvozlarni amalga oshiradi

Uzbekistan Airports ma'lumotlariga ko'ra, birinchi reys joriy yilning 23-mayiga rejalashtirilgan.
19:39 / 07.05.2025
Toshkentda Epica yonib ketdi

Toshkentda Epica yonib ketdi

“Yong‘in oqibatida jabrlanganlar yo‘q.Hozirda yong‘in sababi va keltirilgan moddiy zarar miqdori aniqlanmoqda”, – deyiladi x…
08:45 / 07.05.2025
Tramp Fors ko‘rfazini Arab ko‘rfazi deb qayta nomlamoqchi

Tramp Fors ko‘rfazini Arab ko‘rfazi deb qayta nomlamoqchi

AQSh prezidenti Donald Tramp Fors ko‘rfazi nomini o‘zgartirib, uni Arabiston yoki Arab ko‘rfazi deb atashni rejalashtirmoqda…
13:09 / 07.05.2025
Fridrix Mers Germaniya kansleri etib saylandi

Fridrix Mers Germaniya kansleri etib saylandi

Xristian-demokratik ittifoq yetakchisi Fridrix Mers ikkinchi urinishida Germaniya kansleri etib saylandi. U saylanishi uchun…
20:01 / 06.05.2025
Shavkat Mirziyoyev Xitoy Xalq Respublikasi Raisi Si Szinpinga ta’ziya yo‘lladi

Shavkat Mirziyoyev Xitoy Xalq Respublikasi Raisi Si Szinpinga ta’ziya yo‘lladi

O‘zbekiston rahbari halok bo‘lganlarning oila a’zolari va yaqinlariga hamdardlik bildirdi, jabrlanganlar tez orada sog‘ayib …
21:21 / 06.05.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!