$
12426.83 UZS
-20.52
146.96 UZS
0.88
14566.73 UZS
20.76
31° Кечаси 18°

Миллий мадҳиямиз тарихи

09:45 / 10.12.2023

Мадҳиямиз давлат суверенитетининг рамзи, унга катта эҳтиром билан қараш ҳар бир юртдошимизнинг ватанпарварлик бурчидир, деб белгилаб қўйилган. Ўзбекистон фуқаролари, шунингдек, мамлакатимизда яшаб турган бошқа шахслар ҳам мадҳиямизни ҳурмат қилиши шартлиги алоҳида таъкидланган. Бугун Ўзбекистон мадҳияси 31 ёшни қарши олди.

Шу муносабат билан унинг яратилиш тарихига бир назар ташлаймиз.

Ўзбекистон Олий Кенгашининг (миллий парламентнинг Олий Мажлисдан аввалги номи) 1992 йил 8-10 декабрь кунлари бўлиб ўтган 11-сессиясида бир қатор тарихий қарорлар қабул қилинган. Шулардан бири давлат мадҳиясининг қабул қилиниши эди.

Ўзбекистоннинг янги мадҳиясини ишлаб чиқишга 1990 йил мартидан киришилган. “Бу ҳаракат ҳали СССР деган қудратли, “қиличидан қон томган” давлат барқарор бўлиб турган пайтда жуда катта жасорат эди.
1990 йилнинг декабрида Маданият, фан, халқ таълими ва маданий меросни асраш қўмитаси томонидан Давлат мадҳияси матни ва мусиқаси бўйича танлов эълон қилинган. Низомга кўра, танловда иштирок этувчи ижодкорлар яширин имзо — тахаллус билан қатнашиши шарт қилиб қўйилган эди.

Қўмитанинг 1991 йил 5 апрель куни таниқли адиб Пиримқул Қодиров раислигида ўтказилган йиғилишида Ўзбекистон Давлат мадҳияси учун тақдим этилган шеърларни саралаш масаласи кўрилган. Йиғилишда 90 га яқин тахаллуслар билан қатнашган шоирларнинг 12 та шеъри кейинги босқич учун танлаб олинган.
Орадан икки ой ўтгач, давлат мадҳияси мусиқаси учун тақдим этилган асарлар танлови ҳам ўтказилган. Танловда 30 га яқин мусиқий асарлардан бирортаси ҳам комиссия аъзоларига тўла маънода маъқул келмаган, фақат 2 та мусиқий асар қайта ишлаш шарти билан иккинчи турга ўтказилган.
Ғолибни аниқлаш мақсадида катта комиссия тузилди — унинг таркибида шоир ва композиторлардан ташқари олимлар, адабиётшунослар, тарихчилар, хуллас турли соҳа вакилларидан 20 нафарча одам бор эди. Улар мадҳияликка номзод юзлаб ижодий ишларни саралаган.

Биринчи босқичда 78 та мадҳия танлаб олинди. Кейинги босқичда 40 таси маъқул деб топилди. Саралашда холисликни таъминлаш мақсадида номзод мадҳияларнинг шеъри ва мусиқа муаллифлари исм-фамилиялари яширилиб, улар фақат рақамлар билан ажратиб чиқилган. Сўнг 20 та мадҳиядан 15 таси, 15 тадан учтаси финал босқичга ўтган. Якуний босқичда қатнашиш учун сараланган учта мадҳия муаллифлари Абдулла Орипов ва Мутал Бурҳонов, Мирпўлат Мирзо ва Рустам Абдуллаев, Абдулла Орипов ва Бахтиёр Алиев бўлган.


Танловнинг энг сўнггида сараланган уч вариант ёпиқ овоз бериш учун қўйилади. Раислик қилувчи биринчи бўлиб Ўзбекистон халқ шоири Абдулла Ориповга сўз беради. Абдулла Орипов давлат мадҳияси шеърий матнининг ўзи ёзган икки вариантини ўқиб эшиттиради. Биринчиси, “Баҳор” ансамбли учун жозибали миллий куйлар ёзиб, тажриба орттирган композитор, собиқ СССР давлат мукофоти совриндори Бахтиёр Алиев мусиқасига (“Минг йиллар қаъридан келар карвонинг...”, деб бошланувчи) шеърий матн эди. Иккинчиси эса машҳур бастакор Мутал Бурҳоновнинг элга таниш мусиқасига ёзилган (“Серқуёш, ҳур ўлкам, элга бахт, нажот”, деб бошланувчи) мадҳия матни эди. Сўнг Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси котиби, шоир Мирпўлат Мирзо ўзининг таниқли бастакор, кўплаб ёш композиторлар танловининг совриндори Рустам Абдуллаев мусиқасига ёзган шеърий матнни ўқиб берди... Шундан кейин депутатлар ҳар учала матн вариантини мусиқалар билан бирга тинглайди.

Депутатлар яширин овоз бергач, 404 балл билан Абдулла Орипов ва Мутал Бурҳонов ҳамкорлигидаги мадҳия ғолиб бўлган.

Мадҳияга басталанган куй аслида 1946 йилда қабул қилинган ЎзССР мадҳияси мусиқасидир. Уни ҳам 30 ёшли Мутал Бурхонов басталаган ва танловда ғолиб бўлган. Абдулла Орипов шеъри бу куйни қайта миллий руҳда қайта жонлантирган.

 


Бу ҳам қизиқ

Ўзбекистон терма жамоаси Ливерпулдаги ЖЧда 11 та медаль жамғарди

Ўзбекистон терма жамоаси Ливерпулдаги ЖЧда 11 та медаль жамғарди

4–14 сентябрь кунлари Англиянинг Ливерпул шаҳрида бокс бўйича катталар ўртасидаги Жаҳон чемпионати бўлиб ўтди.
09:13 / 15.09.2025
Зохран Мамдани: “Агар Ню-Ёрк мерлигига сайлансам Нетаняхуни ҳибсга олишга ордер бераман”

Зохран Мамдани: “Агар Ню-Ёрк мерлигига сайлансам Нетаняхуни ҳибсга олишга ордер бераман”

Нью-Йорк мерлиги учун сайловлар ноябрь ойида бўлиб ўтади
19:20 / 14.09.2025
Президент педагоглар учун янги имтиёзларни эълон қилди

Президент педагоглар учун янги имтиёзларни эълон қилди

Янги йилдан камида 15 йил стажга эга олий тоифали педагогларга ипотека кредити бошланғич бадалининг 25 фоизи қоплаб берилади.
15:56 / 15.09.2025
Исроил Ғазода тарихий асарлар жойлашган ҳудудни бомбардимон қилди

Исроил Ғазода тарихий асарлар жойлашган ҳудудни бомбардимон қилди

Маълумотларга кўра, Исроил Ғазо сектори шимолидаги қадимий ашёлар жойлашган бино яқинидаги турар-жойларни бомбардимон қилган.
11:25 / 15.09.2025
Бугун “Насаф” Элит Чемпионлар лигасида ўз юришини бошлайди

Бугун “Насаф” Элит Чемпионлар лигасида ўз юришини бошлайди

Бугун, 15 сентябрь куни Қаршининг “Насаф” клуби ОФК Элит Чемпионлар лигаси мусобақасидаги юришини бошлайди. Қаршиликлар Сауд…
18:03 / 15.09.2025
Австрия ташқи ишлар вазири НАТОга қўшилиш тарафдори эмаслигини айтди

Австрия ташқи ишлар вазири НАТОга қўшилиш тарафдори эмаслигини айтди

1 сентябрь куни Австрия канцлери Кристиан Стокер Австриянинг НАТОга қўшилиши масаласи кун тартибида эмаслигини, республикани…
15:55 / 14.09.2025
Аҳмадалиевнинг Иноуэга қарши мутлақ чемпионлик жанги тўлиқ давом этди

Аҳмадалиевнинг Иноуэга қарши мутлақ чемпионлик жанги тўлиқ давом этди

Япониянинг Нагоя шаҳрида жойлашган “IG Arena” мажмуасида йилнинг узоқ кутилган профессионал бокс оқшоми ниҳоясига етди.
17:18 / 14.09.2025
Тошкентдаги жанжалда мактаб ўқувчиси пичоқланди

Тошкентдаги жанжалда мактаб ўқувчиси пичоқланди

Тошкент шаҳар ИИББ ҳодиса юзасидан расмий ахборот берди
21:41 / 14.09.2025
Бугун Шавкат Мирзиёев Тошкент вилоятининг Бўстонлиқ туманига ташриф буюради

Бугун Шавкат Мирзиёев Тошкент вилоятининг Бўстонлиқ туманига ташриф буюради

Ташриф доирасида Президент ўқитувчи ва мураббийлар билан мулоқот қилади.
11:04 / 15.09.2025
Тошкентда ер чўкиб, автобус ботиб қолди

Тошкентда ер чўкиб, автобус ботиб қолди

Мазкур ҳодиса оқибатида йўловчилар орасида тан жароҳати олганлар бўлмаган.
12:06 / 15.09.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!