$
12426.83 UZS
-20.52
146.96 UZS
0.88
14566.73 UZS
20.76
31° Кечаси 18°

Миллий мадҳиямиз тарихи

09:45 / 10.12.2023

Мадҳиямиз давлат суверенитетининг рамзи, унга катта эҳтиром билан қараш ҳар бир юртдошимизнинг ватанпарварлик бурчидир, деб белгилаб қўйилган. Ўзбекистон фуқаролари, шунингдек, мамлакатимизда яшаб турган бошқа шахслар ҳам мадҳиямизни ҳурмат қилиши шартлиги алоҳида таъкидланган. Бугун Ўзбекистон мадҳияси 31 ёшни қарши олди.

Шу муносабат билан унинг яратилиш тарихига бир назар ташлаймиз.

Ўзбекистон Олий Кенгашининг (миллий парламентнинг Олий Мажлисдан аввалги номи) 1992 йил 8-10 декабрь кунлари бўлиб ўтган 11-сессиясида бир қатор тарихий қарорлар қабул қилинган. Шулардан бири давлат мадҳиясининг қабул қилиниши эди.

Ўзбекистоннинг янги мадҳиясини ишлаб чиқишга 1990 йил мартидан киришилган. “Бу ҳаракат ҳали СССР деган қудратли, “қиличидан қон томган” давлат барқарор бўлиб турган пайтда жуда катта жасорат эди.
1990 йилнинг декабрида Маданият, фан, халқ таълими ва маданий меросни асраш қўмитаси томонидан Давлат мадҳияси матни ва мусиқаси бўйича танлов эълон қилинган. Низомга кўра, танловда иштирок этувчи ижодкорлар яширин имзо — тахаллус билан қатнашиши шарт қилиб қўйилган эди.

Қўмитанинг 1991 йил 5 апрель куни таниқли адиб Пиримқул Қодиров раислигида ўтказилган йиғилишида Ўзбекистон Давлат мадҳияси учун тақдим этилган шеърларни саралаш масаласи кўрилган. Йиғилишда 90 га яқин тахаллуслар билан қатнашган шоирларнинг 12 та шеъри кейинги босқич учун танлаб олинган.
Орадан икки ой ўтгач, давлат мадҳияси мусиқаси учун тақдим этилган асарлар танлови ҳам ўтказилган. Танловда 30 га яқин мусиқий асарлардан бирортаси ҳам комиссия аъзоларига тўла маънода маъқул келмаган, фақат 2 та мусиқий асар қайта ишлаш шарти билан иккинчи турга ўтказилган.
Ғолибни аниқлаш мақсадида катта комиссия тузилди — унинг таркибида шоир ва композиторлардан ташқари олимлар, адабиётшунослар, тарихчилар, хуллас турли соҳа вакилларидан 20 нафарча одам бор эди. Улар мадҳияликка номзод юзлаб ижодий ишларни саралаган.

Биринчи босқичда 78 та мадҳия танлаб олинди. Кейинги босқичда 40 таси маъқул деб топилди. Саралашда холисликни таъминлаш мақсадида номзод мадҳияларнинг шеъри ва мусиқа муаллифлари исм-фамилиялари яширилиб, улар фақат рақамлар билан ажратиб чиқилган. Сўнг 20 та мадҳиядан 15 таси, 15 тадан учтаси финал босқичга ўтган. Якуний босқичда қатнашиш учун сараланган учта мадҳия муаллифлари Абдулла Орипов ва Мутал Бурҳонов, Мирпўлат Мирзо ва Рустам Абдуллаев, Абдулла Орипов ва Бахтиёр Алиев бўлган.


Танловнинг энг сўнггида сараланган уч вариант ёпиқ овоз бериш учун қўйилади. Раислик қилувчи биринчи бўлиб Ўзбекистон халқ шоири Абдулла Ориповга сўз беради. Абдулла Орипов давлат мадҳияси шеърий матнининг ўзи ёзган икки вариантини ўқиб эшиттиради. Биринчиси, “Баҳор” ансамбли учун жозибали миллий куйлар ёзиб, тажриба орттирган композитор, собиқ СССР давлат мукофоти совриндори Бахтиёр Алиев мусиқасига (“Минг йиллар қаъридан келар карвонинг...”, деб бошланувчи) шеърий матн эди. Иккинчиси эса машҳур бастакор Мутал Бурҳоновнинг элга таниш мусиқасига ёзилган (“Серқуёш, ҳур ўлкам, элга бахт, нажот”, деб бошланувчи) мадҳия матни эди. Сўнг Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси котиби, шоир Мирпўлат Мирзо ўзининг таниқли бастакор, кўплаб ёш композиторлар танловининг совриндори Рустам Абдуллаев мусиқасига ёзган шеърий матнни ўқиб берди... Шундан кейин депутатлар ҳар учала матн вариантини мусиқалар билан бирга тинглайди.

Депутатлар яширин овоз бергач, 404 балл билан Абдулла Орипов ва Мутал Бурҳонов ҳамкорлигидаги мадҳия ғолиб бўлган.

Мадҳияга басталанган куй аслида 1946 йилда қабул қилинган ЎзССР мадҳияси мусиқасидир. Уни ҳам 30 ёшли Мутал Бурхонов басталаган ва танловда ғолиб бўлган. Абдулла Орипов шеъри бу куйни қайта миллий руҳда қайта жонлантирган.

 


Бу ҳам қизиқ

Австрия ташқи ишлар вазири НАТОга қўшилиш тарафдори эмаслигини айтди

Австрия ташқи ишлар вазири НАТОга қўшилиш тарафдори эмаслигини айтди

1 сентябрь куни Австрия канцлери Кристиан Стокер Австриянинг НАТОга қўшилиши масаласи кун тартибида эмаслигини, республикани…
15:55 / 14.09.2025
Қирғизистон собиқ президентининг оиласи уйидан қувилди

Қирғизистон собиқ президентининг оиласи уйидан қувилди

Суд қарорига мувофиқ, собиқ президент Алмазбек Атамбаевнинг мол-мулки, жумладан, Қўй-Тошдаги уй мусодара қилинди.
14:50 / 14.09.2025
Тошкентдаги жанжалда мактаб ўқувчиси пичоқланди

Тошкентдаги жанжалда мактаб ўқувчиси пичоқланди

Тошкент шаҳар ИИББ ҳодиса юзасидан расмий ахборот берди
21:41 / 14.09.2025
Марказий осиёликларга Россия фуқаролигини беришни тўхтатиш таклиф қилинди

Марказий осиёликларга Россия фуқаролигини беришни тўхтатиш таклиф қилинди

Фикрларга кўра, мигрантлар оқимининг ортиши Россия миллий хавфсизлигига таҳдид солмоқда
20:59 / 14.09.2025
Чарли Киркни ўлдиришда гумонланаётган шахс айбини тан олмади

Чарли Киркни ўлдиришда гумонланаётган шахс айбини тан олмади

У тергов билан ҳамкорлик қилишдан бош тортмоқда
22:52 / 14.09.2025
Наманган вилоятида яширин дори омборлари фош этилди

Наманган вилоятида яширин дори омборлари фош этилди

Аниқланишича, мазкур контрафакт дори воситалари мамлакатимизга Қирғиз Республикасидан айланма йўллар орқали олиб келинган.
10:33 / 14.09.2025
Ўзбекистон терма жамоаси Ливерпулдаги ЖЧда 11 та медаль жамғарди

Ўзбекистон терма жамоаси Ливерпулдаги ЖЧда 11 та медаль жамғарди

4–14 сентябрь кунлари Англиянинг Ливерпул шаҳрида бокс бўйича катталар ўртасидаги Жаҳон чемпионати бўлиб ўтди.
09:13 / 15.09.2025
Зохран Мамдани: “Агар Ню-Ёрк мерлигига сайлансам Нетаняхуни ҳибсга олишга ордер бераман”

Зохран Мамдани: “Агар Ню-Ёрк мерлигига сайлансам Нетаняхуни ҳибсга олишга ордер бераман”

Нью-Йорк мерлиги учун сайловлар ноябрь ойида бўлиб ўтади
19:20 / 14.09.2025
15 сентябрь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

15 сентябрь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

Кечаси 17-19, кундузи 27-29 даража илиқ бўлади
22:54 / 14.09.2025
Исроил Ғазода тарихий асарлар жойлашган ҳудудни бомбардимон қилди

Исроил Ғазода тарихий асарлар жойлашган ҳудудни бомбардимон қилди

Маълумотларга кўра, Исроил Ғазо сектори шимолидаги қадимий ашёлар жойлашган бино яқинидаги турар-жойларни бомбардимон қилган.
11:25 / 15.09.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!