$
12676.11 UZS
-18.86
161.56 UZS
-0.04
14975.56 UZS
97.06
37° Кечаси 24°

Миллий мадҳиямиз тарихи

09:45 / 10.12.2023

Мадҳиямиз давлат суверенитетининг рамзи, унга катта эҳтиром билан қараш ҳар бир юртдошимизнинг ватанпарварлик бурчидир, деб белгилаб қўйилган. Ўзбекистон фуқаролари, шунингдек, мамлакатимизда яшаб турган бошқа шахслар ҳам мадҳиямизни ҳурмат қилиши шартлиги алоҳида таъкидланган. Бугун Ўзбекистон мадҳияси 31 ёшни қарши олди.

Шу муносабат билан унинг яратилиш тарихига бир назар ташлаймиз.

Ўзбекистон Олий Кенгашининг (миллий парламентнинг Олий Мажлисдан аввалги номи) 1992 йил 8-10 декабрь кунлари бўлиб ўтган 11-сессиясида бир қатор тарихий қарорлар қабул қилинган. Шулардан бири давлат мадҳиясининг қабул қилиниши эди.

Ўзбекистоннинг янги мадҳиясини ишлаб чиқишга 1990 йил мартидан киришилган. “Бу ҳаракат ҳали СССР деган қудратли, “қиличидан қон томган” давлат барқарор бўлиб турган пайтда жуда катта жасорат эди.
1990 йилнинг декабрида Маданият, фан, халқ таълими ва маданий меросни асраш қўмитаси томонидан Давлат мадҳияси матни ва мусиқаси бўйича танлов эълон қилинган. Низомга кўра, танловда иштирок этувчи ижодкорлар яширин имзо — тахаллус билан қатнашиши шарт қилиб қўйилган эди.

Қўмитанинг 1991 йил 5 апрель куни таниқли адиб Пиримқул Қодиров раислигида ўтказилган йиғилишида Ўзбекистон Давлат мадҳияси учун тақдим этилган шеърларни саралаш масаласи кўрилган. Йиғилишда 90 га яқин тахаллуслар билан қатнашган шоирларнинг 12 та шеъри кейинги босқич учун танлаб олинган.
Орадан икки ой ўтгач, давлат мадҳияси мусиқаси учун тақдим этилган асарлар танлови ҳам ўтказилган. Танловда 30 га яқин мусиқий асарлардан бирортаси ҳам комиссия аъзоларига тўла маънода маъқул келмаган, фақат 2 та мусиқий асар қайта ишлаш шарти билан иккинчи турга ўтказилган.
Ғолибни аниқлаш мақсадида катта комиссия тузилди — унинг таркибида шоир ва композиторлардан ташқари олимлар, адабиётшунослар, тарихчилар, хуллас турли соҳа вакилларидан 20 нафарча одам бор эди. Улар мадҳияликка номзод юзлаб ижодий ишларни саралаган.

Биринчи босқичда 78 та мадҳия танлаб олинди. Кейинги босқичда 40 таси маъқул деб топилди. Саралашда холисликни таъминлаш мақсадида номзод мадҳияларнинг шеъри ва мусиқа муаллифлари исм-фамилиялари яширилиб, улар фақат рақамлар билан ажратиб чиқилган. Сўнг 20 та мадҳиядан 15 таси, 15 тадан учтаси финал босқичга ўтган. Якуний босқичда қатнашиш учун сараланган учта мадҳия муаллифлари Абдулла Орипов ва Мутал Бурҳонов, Мирпўлат Мирзо ва Рустам Абдуллаев, Абдулла Орипов ва Бахтиёр Алиев бўлган.


Танловнинг энг сўнггида сараланган уч вариант ёпиқ овоз бериш учун қўйилади. Раислик қилувчи биринчи бўлиб Ўзбекистон халқ шоири Абдулла Ориповга сўз беради. Абдулла Орипов давлат мадҳияси шеърий матнининг ўзи ёзган икки вариантини ўқиб эшиттиради. Биринчиси, “Баҳор” ансамбли учун жозибали миллий куйлар ёзиб, тажриба орттирган композитор, собиқ СССР давлат мукофоти совриндори Бахтиёр Алиев мусиқасига (“Минг йиллар қаъридан келар карвонинг...”, деб бошланувчи) шеърий матн эди. Иккинчиси эса машҳур бастакор Мутал Бурҳоновнинг элга таниш мусиқасига ёзилган (“Серқуёш, ҳур ўлкам, элга бахт, нажот”, деб бошланувчи) мадҳия матни эди. Сўнг Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси котиби, шоир Мирпўлат Мирзо ўзининг таниқли бастакор, кўплаб ёш композиторлар танловининг совриндори Рустам Абдуллаев мусиқасига ёзган шеърий матнни ўқиб берди... Шундан кейин депутатлар ҳар учала матн вариантини мусиқалар билан бирга тинглайди.

Депутатлар яширин овоз бергач, 404 балл билан Абдулла Орипов ва Мутал Бурҳонов ҳамкорлигидаги мадҳия ғолиб бўлган.

Мадҳияга басталанган куй аслида 1946 йилда қабул қилинган ЎзССР мадҳияси мусиқасидир. Уни ҳам 30 ёшли Мутал Бурхонов басталаган ва танловда ғолиб бўлган. Абдулла Орипов шеъри бу куйни қайта миллий руҳда қайта жонлантирган.

 


Бу ҳам қизиқ

Клублар ўртасидаги ЖЧ. “Челси” “Бенфика”дан устун келди ва 1/4 финал йўлланмасига эга чиқди

Клублар ўртасидаги ЖЧ. “Челси” “Бенфика”дан устун келди ва 1/4 финал йўлланмасига эга чиқди

Клублар ўртасидаги Жаҳон чемпионати 1/8 финал босқичи доирасидаги “Бенфика” — “Челси” учрашуви якунига етди. Қизиқарли ва го…
09:30 / 29.06.2025
Ногиронлик пенсиялари ҳам фуқаронинг мурожаатисиз тайинланади

Ногиронлик пенсиялари ҳам фуқаронинг мурожаатисиз тайинланади

Ушбу маълумот фуқароларга СМС-хабар кўринишида юборилади.
13:07 / 01.07.2025
Қимматбаҳо металларга оид ҳуқуқбузарликлар тўғрисида хабар берган шахслар рағбатлантирилади

Қимматбаҳо металларга оид ҳуқуқбузарликлар тўғрисида хабар берган шахслар рағбатлантирилади

ЯТТларга заргарлик буюмларини сотиш фаолияти билан шуғулланишга рухсат этилади.
16:50 / 30.06.2025
UFC 317. Илия Топурия Чарлз Оливейрани биринчи раундда нокаутга учратди

UFC 317. Илия Топурия Чарлз Оливейрани биринчи раундда нокаутга учратди

Топурия енгил вазннинг янги чемпионига айланди.
10:06 / 29.06.2025
Уй-жой савдосини нақд пулда олиб бориш чекланади

Уй-жой савдосини нақд пулда олиб бориш чекланади

Ўзбекистонда уй-жойларнинг савдосини нақд пулда амалга ошириш чекланади. Бу ҳақда жорий йилнинг 26 июнь куни Олий Мажлис Сен…
11:37 / 30.06.2025
Мирзиёев: “Янги Ўзбекистон бунёдкорлари сифатида янги тарих яратадиган олтин авлодсиз!”

Мирзиёев: “Янги Ўзбекистон бунёдкорлари сифатида янги тарих яратадиган олтин авлодсиз!”

Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон ёшларини Ёшлар куни билан табриклади.
12:44 / 30.06.2025
Украина дронлари Ижевскдаги корхонага ҳужум қилди

Украина дронлари Ижевскдаги корхонага ҳужум қилди

Маълумот учун, Ижевск Россия Федерациясидаги Удмуртия Республикасининг пойтахти ҳисобланади. Шаҳар машинасозлик ва қурол-яро…
14:42 / 01.07.2025
Зиплайн ва канатли парк қуриш режалаштирилган туман ва шаҳарлар рўйхати эълон қилинди

Зиплайн ва канатли парк қуриш режалаштирилган туман ва шаҳарлар рўйхати эълон қилинди

Ўзбекистонда тадбиркорлик субъектларининг тоғли ва чўл ҳудудларда зиплайн хизматлари ва канатли парк (тайпарк) экстремал тур…
16:46 / 29.06.2025
Шавкат Мирзиёев Гурбангули Бердимуҳамедовни таваллуд куни билан қутлади

Шавкат Мирзиёев Гурбангули Бердимуҳамедовни таваллуд куни билан қутлади

Туркман халқининг миллий етакчиси Ўзбекистон Президентига Туркманистон Президенти Сердар Бердимуҳамедовнинг саломини етказди.
16:24 / 29.06.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!