2023 йил 16 мартда Молдова парламенти давлат тили номини молдова тилидан румин тилига ўзгартиришни маъқуллади. Қарор ҳукмрон Ҳаракат ва бирдамлик партияси (PAS) депутатларининг оддий кўпчилик овози (58 овоз) томонидан маъқулланди.
Шу билан бирга, коммунистлар ва социалистларнинг мухолифатдаги фракцияси қонун лойиҳасига қарши чиқиб, йиғилишда “Молдова Конституцияси: Молдова: Молдова, молдаванлар, молдавча” ва “Халқ суверен. PAS – золим” деган ёзувлар туширилган баннерларни кўтариб олган. Бироқ мухолифат қонун лойиҳаси бўйича овоз беришни кун тартибидан чиқаришга эриша олмади.
Тарихан Молдова ва румин тиллари роман тилларининг Болқон-роман кичик гуруҳига киради ва улар ўзаро боғлиқдир. Баъзи замонавий тилшуносларнинг фикрича, “молдова” ва “румин” номлари бир хил тилнинг турли номлари (лингвонимлари) бўлса, уларнинг рақиблари молдаван тилини мустақил Шарқий роман тили, деб аташади.
Охирги версиянинг исботи сифатида Молдавия миллати мустақил Молдавия князлиги ташкил топган XVI асрдаёқ шакллана бошлаганлиги факти келтирилган. Молдаван тилининг ёзуви рус алифбосидан фарқ қилса-да, кирилл алифбоси асосига қурилган. XIX аср бошларига келиб Молдавия князлигининг шарқий ҳудудлари Россия империяси таркибига кирди. Адабий молдаван тили кирилл алифбоси асосида ривожланишда давом этган.
СССР парчаланганидан кейин Молдова мустақиллигини эълон қилди. 1991 йил 27 августда Республика парламенти Молдова Республикасининг Мустақиллик Декларациясини қабул қилди, унда лотин алифбосига асосланган румин тили давлат тили сифатида белгиланди.
Молдова давлат тилининг номи масаласи 1996 йилда яна кўтарилган. Кейин Молдова президенти Мирча Снегур (у 1990-1997 йилларда бу лавозимда ишлаган) конституцияда давлат тилининг расмий номини молдова тилидан румин тилига ўзгартириш ташаббуси билан чиқди. Бироқ парламентдаги кўпчилик (Аграр-демократик партия, “Бирлик” ҳаракати ва Социалистлар блоки) вакиллари “румин экспансионизми”дан қўрқиб, бу ташаббусни рад этишди.
Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!
Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!