$
11914.67 UZS
3.74
148.27 UZS
0.78
13735.23 UZS
-49.29
31° Кечаси 18°

Ернинг ички ядроси айланиши тўхтади

20:43 / 26.01.2023

Шу кунларда Ернинг ички ядроси сиртга нисбатан айланишни тўхтатган бўлиши мумкин. Таъкидланишича, бунда ғайриоддий кутилма йўқ, олимлар тўхташ ўнлаб йиллар давом этиши мумкин бўлган циклнинг бир қисми, деб ҳисоблашади.

Пекин университетининг геологлари 2009 йилда “Nature” (“Табиат”) журналида чоп этилган янги тадқиқот туфайли Ернинг ядроси сиртга нисбатан ҳаракатини “тўхтатиб қўйган” деган тахминий хулосага келишди. Бунинг сабаби, ички ядро суюқ ташқи ядрода сузувчи қаттиқ темир шар бўлиши мумкин, шунинг учун унинг ҳаракати сайёрамизнинг қолган қисми айланиши билан мутлақо боғлиқ эмас.

Ушбу ҳодисанинг сабаби иккита асосий қарама-қарши куч бўлиши мумкин. Ташқи ядро томонидан ҳосил қилинган магнит майдон ички қисмнинг айланишини тезлаштиради. Шу билан бирга, мантиянинг улкан тортишиш таъсири уни секинлаштиради. Шу сабабли, турли вақтларда у сиртдан ўтиб кетиши ёки орқада қолиши мумкин. Бундан ташқари, баъзида ернинг маркази тескари йўналишда айланиши мумкин.

Аммо бу энди ядро умуман айланмайди дегани эмас. Олимларнинг фикрига кўра, бу ҳодиса Ернинг ўз ўқи атрофида айланиши билан бир хил тезликда содир бўлади.

Тадқиқотчиларнинг фикрича, буларнинг барчаси 70 йиллик циклнинг бир қисмидир. Олдинги ўзгаришлар 1970 йилларнинг бошларида содир бўлган. Бу ҳатто куннинг узунлиги каби Ер циклларида кузатилган бошқа ўзгаришларга ҳам тўғри келиши мумкин. Мисол учун, илгари олимлар ядронинг ўзгарувчан тезлиги ҳар 6 йилда кун узунлигини ўзгартиради, деган хулосага келишган.

Бироқ, барча геофизиклар янги тадқиқот натижаларига қўшилмайди, чунки олимлар учун Ер марказини кузатиш жуда қийин. Минглаб километр қалинликдаги тоғ жинслари туфайли уни магнит майдон, қадимги кристаллар ёки зилзилалар натижасида пайдо бўлган сейсмик тўлқинларнинг сайёрамиз турли қатламларида қандай тарқалишини таҳлил қилиш орқали билвосита ўрганиш керак.


Бу ҳам қизиқ

Ҳафта бошида қандай об-ҳаво кузатилади?

Ҳафта бошида қандай об-ҳаво кузатилади?

“Ўзгидромет” эртага, 24 ноябрь куни кузатиладиган об-ҳаво маълумотларини эълон қилди.
11:32 / 23.11.2025
Ўзбекистон ташқи савдо айланмаси 10 ойда 66,5 млрд долларни ташкил этди

Ўзбекистон ташқи савдо айланмаси 10 ойда 66,5 млрд долларни ташкил этди

Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, 2025 йил январь–октябрь ойларида Ўзбекистоннинг ташқи савдо айланмаси 66,5 м…
10:51 / 22.11.2025
Ўзбекистонда молиявий хизматлар ҳажми 9 ой давомида 123,5 трлн сўмга етди

Ўзбекистонда молиявий хизматлар ҳажми 9 ой давомида 123,5 трлн сўмга етди

Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра 2025 йил январь–сентябрь ойларида молиявий хизматлар ҳажми 123,5 трлн сўмга е…
16:57 / 23.11.2025
Бугун “Нефтчи” ўз уйида чемпионликни нишонлаши мумкин

Бугун “Нефтчи” ўз уйида чемпионликни нишонлаши мумкин

Бугун, 22 ноябрь Фарғонада Ўзбекистон Суперлигасининг 29-тури доирасидан ўрин олган “Нефтчи” – “Қизилқум” ўртасидаги баҳс бў…
16:10 / 22.11.2025
Самарқандда 59 ёшли наркосавдогар ушланди

Самарқандда 59 ёшли наркосавдогар ушланди

Самарқанд вилоятида муқаддам судланган 59 ёшли наркосавдогар қўлга олинди. Бу ҳақда ДХХ матбуот хизмати хабар берди.
08:39 / 22.11.2025
23 ноябрь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

23 ноябрь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

23 октябрь куни Тошкентда ҳаво ўзгариб туради, ёғингарчилик кутилмайди. Шарқдан секундига 3-8 метр тезликда шамол эсади. Кеч…
16:18 / 22.11.2025
Россия мактабларига мигрант болаларнинг 80 фоизи қабул қилинмади

Россия мактабларига мигрант болаларнинг 80 фоизи қабул қилинмади

Россияга келган муҳожирлар оилаларидаги болаларнинг 80 фоизи мактабга қабул қилинмади.
08:43 / 23.11.2025
Ўзбекистонда қишлоқ хўжалиги суғуртаси жамғармаси ташкил этилди

Ўзбекистонда қишлоқ хўжалиги суғуртаси жамғармаси ташкил этилди

Президент Шавкат Мирзиёевнинг “Қишлоқ хўжалиги таваккалчиликларини суғурта қилиш механизмини самарали ташкил этиш тўғрисида”…
16:17 / 23.11.2025
Ўзбекистон “IT парк”лар томонидан 21,9 трлн сўмлик хизматлар кўрсатилди

Ўзбекистон “IT парк”лар томонидан 21,9 трлн сўмлик хизматлар кўрсатилди

Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, 2025 йилнинг январь-сентябрь ойларида АТ парки (IT парк) иштирокчилари томон…
17:10 / 22.11.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!