Кембриж университети қошидаги Экзистенциал хавф маркази тадқиқотчилари иқлим ўзгариши фақат ҳаво ҳароратининг кўтарилиши билан боғлиқ эмаслигини аниқлашди. Мутахассисларнинг фикрича, глобал исиш миллиардлаб одамлар учун одатий ҳаёт тарзини қайтариб бўлмайдиган даражада ўзгартиради. Бу ҳақдаги илмий мақола “Proceedings of the National Academy of Sciences” журналида чоп этилган.

Олимларнинг тушунтиришича, юқори ҳарорат табиий офатларнинг ягона сабаби бўлмайди. Касалликларнинг авж олиши, молиявий инқирозлар ва қуролли тўқнашувлар ҳам дунёдаги иқлимий вазиятда катта из қолдиради. Улар бошқа глобал муаммоларни келтириб чиқариши ва юзага келиши мумкин бўлган офатлардан, жумладан, ядровий фалокатдан кейин тикланишни қийинлаштириши мумкин.

Озиқ-овқат танқислиги ва муқобил озиқ-овқат манбаларини излаш туфайли одамлар тобора кўпроқ ҳайвонлар касалликларини юқтирмоқда, бу эса пандемияга олиб келади. Бу фақат очлик ва инфляцияни кучайтиради. Иккинчисига эпидемик вазият ҳам, иқтисодиётнинг тобора иссиқ иқлим шароитида бизнес юритишнинг янги усулларига дош беришга уринишлари ҳам таъсир кўрсатмоқда.

2070 йилга келиб, ҳароратнинг ошиши ва натижада юзага келадиган ижтимоий тенгсизлик иккита ядровий куч ҳамда энг хавфли бактерияларни ўз ичига олган лабораторияларга бевосита таъсир қилади. “Оқибатлари ҳалокатли бўлиши мумкин”, – дейди олимлар.

Иқлим ўзгариши бўйича ҳукуматлараро панел (IPCC) фикрича, глобал исиш суръати секинлашмаса, биз ўртача ҳарорат 2030 ва 2052 йиллар оралиғида саноатдан олдинги даражадан селций шкаласи бўйича 1,5 даражага ошишини кутишимиз мумкин. Бунинг оқибатлари қайтарилмас бўлиши эҳтимоли юқори.

Нашр муаллифларининг таъкидлашича, ҳозир биз сайёрамиздаги ўртача ҳароратнинг бундай кўтарилиши нимага олиб келишини яхши тушунмаймиз ва келажакдаги муаммоларга тайёргарлик кўриш имкониятини қўлдан бой берилиши мумкин.

“Энг ёмон сценарийларни эътиборсиз қолдириб, кейинги иқлим ўзгаришига тайёргарлик кўриш, энг яхши ҳолатда, содда хавфларни бошқариш ва энг ёмони, ҳалокатли аҳмоқликдир”, – дейди Кембриж университети тадқиқотчиси Льюк Кемп

Эслатиб ўтамиз, апрел ойида БМТ иқлимшунослари иқлим ўзгариши бўйича ҳисобот эълон қилган эди. Унда мутахассислар Ердаги ҳаёт омон қолиш ўйинига айланиб қолмаслиги учун инсоният ҳозирдан иссиқхона чиқиндиларини энг камида 50 фоизга камайтириши керак, деган фикрга келишган.

• Об-ҳаво
• Olimlar
• Quyosh
• Ядровий қуроль