$
12254.27 UZS
-30.89
147.89 UZS
-0.73
14516.41 UZS
1.49
31° Кечаси 18°

Янги Ўзбекистондаги янгича сайловдан нималар кутиляпти?

15:24 / 20.10.2024

2024 йил 27 октябрь куни Ўзбекистонда муҳим парламент сайловлари бўлиб ўтади. Бу жараёнда сайловчилар Олий Мажлиснинг Қонунчилик палатасига ва маҳаллий кенгашларга депутатларни сайлайди.

Ушбу сайловлар Ўзбекистоннинг сиёсий ислоҳотлари доирасида ўтказилмоқда ва уларда 30 мингдан ортиқ номзодлар иштирок этиши кутилмоқда. Сайлов жараёнини кузатиш учун 70 мингдан зиёд маҳаллий ва халқаро кузатувчилар жалб қилинади.

Бу йилги сайловларнинг муҳим янгилиги Олий Мажлис Қонунчилик палатаси сайловлари аралаш, яъни мажоритар-пропорционал тизим асосида ўтказилади. Депутатларнинг 75 нафари сайловчилар томонидан овоз бериш йўли билан, қолган 75 нафари эса сиёсий партияларга берилган овозлар асосида сайланади.

Шунингдек, бу йилги сайловларнинг яна бир ўзига хос жиҳати шундаки, Қонунчилик палатаси депутатлигига сиёсий партиялардан кўрсатилган номзодлар орасида аёллар сони 391 нафарни ёки 44,7 фоизни ташкил этди. Бу Ўзбекистон сайлов тарихидаги энг юқори кўрсаткич.

Бундан ташқари, аввалги сайловларга қараганда номзодлар ҳам анча ёшарган.

Сайловларга ажратилган маблағлар ва уларнинг қандай ишлатилиши бўйича кенг жамоатчиликда кўплаб саволлар туғилмоқда. Лекин, бу пулларнинг қанчалик шаффоф тарзда сарфланаётгани бўйича маълумотлар кам.

Шу боис бу йилги сайловларни президентлик сайловлари билан таққослаб кўрамиз:

– 2023-йилги президентлик сайловида  174,13 млрд сўм;

– 2021-йилги сайловда эса 300 млрд сўм сарфланган.

Албатта, бу йилги сайловларга ҳам шунга яқин маблағ сарфланади. Бироқ, кўпчиликда бунча пуллар нималарга ишлатилади деган савол туғилиши табиий?

Сайловга ажратиладиган маблағлар сайлов участкаларини ташкил этиш, сайлов комиссияларини шакллантириш, сайлов бюллетенларини чоп этиш, техник жиҳозларни харид қилиш, реклама ва ахборот кампанияларини ўтказиш каби кенг кўламли тадбирларни молиялаштиришга ишлатилади ва бу харажатларнинг барчаси давлат бюджетидан сарфланади.

Мисол учун, бу йилги депутатлик сайловини ўтказиш учун 11 мингга яқин сайлов участкаси очилади. Шунингдек, 39 та хорижий давлатларга ҳам худди шундай участкалар ташкил этилади. Бу эса табиийки катта харажатларни талаб этади.

Хўш, шунча пуллар сарфланаётгани билан ҳам сайловлар шаффоф ва ҳақиқий рақобатни намойиш қиляптими?

Ўзбекистонда 2019 йили ўтказилган сайловда ЕХҲТ (Европа хавфсизлик ва ҳамкорлик ташкилоти)  300 кишидан иборат миссиясини юборган эди. Улар эса Ўзбекистонда ўтказилган парламент сайловлари ҳали ҳақиқий рақобат ва жараёнларга тўлиқ риоя этилишини намоён қилмади дея фикр билдиришган.

Умид қиламизки, 27 октябрда ўтказиладиган сайлов шаффоф ва ҳақиқий рақобат остида ўтади. Бу учун партиялар қандай ишлар қилмоқда? Халққа нималарни ваъда бермоқда? Қуйида шуларни кўриб чиқамиз.

Ўзбекистон Либерал-демократик партияси

ЎзЛиДеП сайлов олди дастурларида “Эркин ва фаровон, Янги Ўзбекистонни бирга қурамиз!” шиори остида 5 та мақсадни илгарида сурмоқда:

1. Барқарор иқтисодий ўсиш орқали ҳар бир инсон, оила ва жамият фаровонлигига эришамиз;

2. Сифатли таълим, тиббиёт ва кучли ижтимоий ҳимояни таъминлаймиз;

3. Аҳолига қулай атроф-муҳит шароитларини яратамиз;

4. Халқ хизматидаги адолатли ва замонавий давлатни барпо этамиз;

5. Мамлакатимиз суверенитети ва хавфсизлигини кафолатлаймиз.

“Адолат” социал-демократик партияси

“Адолат” социал-демократик партияси сайловолди дастурларида “Тенг имкониятлар ва адолатли жамият сари!” шиори остида суд-ҳуқуқ соҳаси, соғлиқни сақлаш, таълим ва фан, экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш, ташқи ва ички сиёсатга алоҳида эътибор қаратилган.

Шунингдек, соғлиқни сақлаш соҳасига замонавий ахборот-коммуникация технологияларини жорий этиш, “Ақлли тиббиёт” тизимини шакллантириш, нодавлат тиббиёт ташкилотларини “тижорат ташкилотлари” мақомидан нотижорат ташкилотларга ўтказиш, фармацевтика ва тиббиёт ходимлари ўртасидаги яширин тил бириктирганлиги учун жиноий жавобгарликни белгилаш, жойларда аҳолига малакали тиббий ёрдам хизматларини кўрсатиш, гиёҳвандлик воситаларининг ноқонуний айланиши устидан назоратни кучайтириш, самарали қонунчилик механизмларини ишлаб чиқиш каби қатор муҳим ташаббуслар партия дастурида акс эттирилган.

“Миллий тикланиш” демократик партияси

“Қадриятларга таянган тараққиёт” шиори остида фаолият юритувчи партиянинг бош мақсади қудратли давлатга таянган, қонунлари миллий ва умуминсоний қадриятларга уйғун, инсон қадри баланд жамият қуриш.

Партия иқтисодий соҳани миллий қадриятлар орқали ривожлантириш, шунингдек, тарихий-маданий асраб-авайлаш, анъаналарни сақлашни мақсад қилган.

Шу билан бирга, партия учун энг муҳим масалалардан бири ёш авлодни тарбиялашдир. Сайловолди дастурида мактабгача ва мактаб таълимини ривожлантириш ва сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқишга алоҳида эътибор қаратилган. Муҳими, дастурда ўзбек тилини ривожлантириш ва илмий адабиётларни чет тиллардан давлат тилига таржима қилиш ишларига ҳам алоҳида эътибор қаратилган.

Халқ демократик партияси

Партия ўз дастурий мақсадларини ижтимоий ҳимоя, ижтимоий тенглик ва ижтимоий адолат тамойилларини юзага чиқариш орқали “Ўзбекистон — ижтимоий давлат” тамойилини ва давлатнинг тегишли ижтимоий мажбуриятларини самарали амалга ошириш каби умуммиллий манфаатлар устуворлигига асосланиб белгилашини қайд этган.

ХДП ҳар бир инсон учун ижтимоий тенглик ва адолат тамойиллари асосида муносиб яшаш шароитини яратиш, ижтимоий тафовутларни камайтириш, муҳтожларга ёрдам бериш, камбағалликни қисқартириш, аҳолини янги иш ўринлари ва кафолатли даромад манбаи билан таъминлаш бўйича самарали сиёсатни амалга ошириш ғояларини тарғиб қилади.

Шунингдек, давлатнинг иқтисодиётдаги фаол иштироки, ижтимоий неъматларнинг тенг тақсимоти, ишлаб чиқаришда умумий мулк устуворлигини таъминлашдан иборат ғояларини илгари суради.

Экологик партия

Партия “Табиат учун бирлашайлик” шиорини илгари сурмоқда. Партиянинг бош мақсади — мамлакатнинг барқарор ривожланишига, экологик хавфсизлигига эришиш, ҳозирги ва келажак авлод учун қулай атроф-муҳитни яратиш ҳамда табиий ресурсларни сақлашга йўналтирилган давлат сиёсатини рўёбга чиқаришни таъминлаш.

Шу билан бирга, экологик партиянинг сайловолди дастуридан автомобиль йўли қатнов қисмида скутер ва велосипедлар учун алоҳида йўлак ташкил этиш, тамаки маҳсулотларига қўшимча солиқ солиш, Қизил китобдаги ўсимликлардан фойдаланиш ва ёввойи ҳайвонларни овлашга муддатсиз мораторий эълон қилиш ва бошқалар ўрин олган.

Хўш, барча партияларнинг сайлов дастурлари билан танишиб чиқдик. Сизнингча, қайси сиёсий партиянинг ғоялари яхшироқ. Фикрингизни изоҳларда ёзиб қолдиринг.

Муаллиф: Беҳрузбек Шоимқулов



														
														Саудия Арабистонида мушкул аҳволда қолган бир гуруҳ ўзбекистонлик зиёратчилар ватанга қайтарилди

Саудия Арабистонида мушкул аҳволда қолган бир гуруҳ ўзбекистонлик зиёратчилар ватанга қайтарилди

“Мамлакатимиз Бош консулхонаси кўмагида Саудия Арабистонига Умра амалларини бажариш учун борган ва мушкул аҳволда қолган ват…
13:10 / 18.09.2025

														
														Олмалиқ давлат техника институти ташкил этилади

Олмалиқ давлат техника институти ташкил этилади

“Олмалиқ давлат техника институтини ташкил этиш тўғрисида”ги Президент қарори қабул қилинди.
12:19 / 18.09.2025

														
														18 сентябрь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

18 сентябрь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

18 сентябрь куни Тошкентда ҳаво ўзгариб туради, куннинг биринчи ярмида бироз ёмғир ёғиши мумкин. Шимоли-шарқдан секундига 3-…
15:28 / 17.09.2025

														
														Самарқандда оилавий корхона 2,1 млрд сўмлик “свет”ни ўмарди

Самарқандда оилавий корхона 2,1 млрд сўмлик “свет”ни ўмарди

Ушбу қоидабузарлик натижасида дастлабки ҳисоб-китобларга кўра электр таъминоти корхонасига 2 миллиард 160 миллион сўмлик зар…
14:42 / 17.09.2025

														
														2026 йилда 32 та туман ва 328 та оғир маҳалла танланиб, уларни ривожлантириш бўйича дастур қабул қилинади

2026 йилда 32 та туман ва 328 та оғир маҳалла танланиб, уларни ривожлантириш бўйича дастур қабул қилинади

Шавкат Мирзиёев ҳудудларда инфратузилмани яхшилаш ва одамларга яшаш учун қулай шароит яратиш камбағалликни қисқартиришда муҳ…
13:11 / 17.09.2025

														
														“2030 йилга бориб, Ўзбекистонда мутлақ камбағалликка тўлиқ барҳам беришга барча имкониятимиз бор” – Шавкат Мирзиёев

“2030 йилга бориб, Ўзбекистонда мутлақ камбағалликка тўлиқ барҳам беришга барча имкониятимиз бор” – Шавкат Мирзиёев

Президент Наманган шаҳридаги “Камбағалликдан фаровонлик сари” халқаро форумида нутқ сўзламоқда.
12:54 / 17.09.2025

														
														Сурхондарёда ҳакамлик суди масъул ходими қўлга олинди

Сурхондарёда ҳакамлик суди масъул ходими қўлга олинди

Ҳозирда унга нисбатан Жиноят Кодексининг 168-моддаси 3-қисми “в” банди ва 28,211-моддаси 1-қисми билан жиноят иши қўзғатилиб…
12:40 / 17.09.2025

														
														Президент Наманган ва бухоролик икки нафар ўқитувчига машина совға қилди

Президент Наманган ва бухоролик икки нафар ўқитувчига машина совға қилди

Бу ҳақда мактабгача ва мактаб таълими вазирлиги ахборот хизмати хабар берди.
10:03 / 17.09.2025

														
														Ўзбекистонда зилзила содир бўлди

Ўзбекистонда зилзила содир бўлди

Бугун соат 09:14 да Навоий вилояти Конимех туманида 3,9 магнитудали зилзила содир бўлди.
09:28 / 17.09.2025

														
														17 сентябрь куни қандай об-ҳаво кузатилади?

17 сентябрь куни қандай об-ҳаво кузатилади?

“Ўзгидромет” 17 сентябрь, чоршанба куни учун об-ҳаво прогнозини эълон қилди.
17:40 / 16.09.2025

Бу ҳам қизиқ

Энди Ўзбекистонда Исломий банклар очилади

Энди Ўзбекистонда Исломий банклар очилади

Мазкур ташаббус Ўзбекистон банк-молия тизимида муҳим ўзгаришлардан бири сифатида баҳоланмоқда.
14:08 / 18.09.2025
2026 йилда 32 та туман ва 328 та оғир маҳалла танланиб, уларни ривожлантириш бўйича дастур қабул қилинади

2026 йилда 32 та туман ва 328 та оғир маҳалла танланиб, уларни ривожлантириш бўйича дастур қабул қилинади

Шавкат Мирзиёев ҳудудларда инфратузилмани яхшилаш ва одамларга яшаш учун қулай шароит яратиш камбағалликни қисқартиришда муҳ…
13:11 / 17.09.2025
Хитойда иккита учар машина тўқнашди

Хитойда иккита учар машина тўқнашди

“Хитойнинг Чангчун шаҳрида бўлиб ўтган ҳаво шоуси машқлари пайтида иккита учар машина тўқнашди”, – дея хабар бермоқда Bloomb…
16:32 / 17.09.2025
Нетаняху Хитой ва Қатарни Исроилни изоляция қилишга уринишда айблади

Нетаняху Хитой ва Қатарни Исроилни изоляция қилишга уринишда айблади

Исроил бош вазири бу ҳақда АҚШ давлат котиби Марко Рубио билан учрашувда айтиб ўтган.
10:00 / 16.09.2025
Шавкат Мирзиёев Наманганга жўнаб кетди

Шавкат Мирзиёев Наманганга жўнаб кетди

Давлат раҳбари “Камбағалликдан фаровонлик сари” III халқаро форумида ҳам иштирок этади.
10:41 / 16.09.2025
Энди “келин ўғри”лари 10 йилгача қамалади

Энди “келин ўғри”лари 10 йилгача қамалади

Қозоғистонда бугундан бошлаб турмушга чиқишга мажбурлаганлик учун жиноий жавобгарлик тўғрисидаги қонун кучга кирди.
16:38 / 16.09.2025
АҚШ ва Хитой ТикТокъни сотиш бўйича битимга эришди

АҚШ ва Хитой ТикТокъни сотиш бўйича битимга эришди

Bloomberg хабарига кўра, TikTok ижтимоий тармоғи Oracle, Andreessen Horowitz ва Silver Lake инвестиция компанияларига кирувч…
16:53 / 17.09.2025
Тошкентда 6 мингдан ортиқ чиптасиз йўловчи жаримага тортилди

Тошкентда 6 мингдан ортиқ чиптасиз йўловчи жаримага тортилди

Бу тартиб жамоат транспортининг сифатли ва барқарор ишлашини таъминлашга қаратилган.
11:08 / 18.09.2025
Владивостокда бир гуруҳ россиялик ёшлар ўзбекистонликларни калтаклади

Владивостокда бир гуруҳ россиялик ёшлар ўзбекистонликларни калтаклади

“Мазкур воқеалар Ўзбекистоннинг Владивостокдаги Бош консулхонаси ва Россия ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлари томонидан алоҳ…
09:38 / 16.09.2025
Эрдўған Исроилга нисбатан кучли санкциялар қўллашга чақирди

Эрдўған Исроилга нисбатан кучли санкциялар қўллашга чақирди

“Туркия сизлар билан тажрибамиз ва имкониятларимизни бўлишишга тайёр. Биз бир ярим йил олдин Исроил билан барча савдо алоқал…
14:46 / 16.09.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!