$
12460.70 UZS
-21.68
155.06 UZS
-0.17
14545.38 UZS
4.66
33° Кечаси 17°

Янги Ўзбекистондаги янгича сайловдан нималар кутиляпти?

15:24 / 20.10.2024

2024 йил 27 октябрь куни Ўзбекистонда муҳим парламент сайловлари бўлиб ўтади. Бу жараёнда сайловчилар Олий Мажлиснинг Қонунчилик палатасига ва маҳаллий кенгашларга депутатларни сайлайди.

Ушбу сайловлар Ўзбекистоннинг сиёсий ислоҳотлари доирасида ўтказилмоқда ва уларда 30 мингдан ортиқ номзодлар иштирок этиши кутилмоқда. Сайлов жараёнини кузатиш учун 70 мингдан зиёд маҳаллий ва халқаро кузатувчилар жалб қилинади.

Бу йилги сайловларнинг муҳим янгилиги Олий Мажлис Қонунчилик палатаси сайловлари аралаш, яъни мажоритар-пропорционал тизим асосида ўтказилади. Депутатларнинг 75 нафари сайловчилар томонидан овоз бериш йўли билан, қолган 75 нафари эса сиёсий партияларга берилган овозлар асосида сайланади.

Шунингдек, бу йилги сайловларнинг яна бир ўзига хос жиҳати шундаки, Қонунчилик палатаси депутатлигига сиёсий партиялардан кўрсатилган номзодлар орасида аёллар сони 391 нафарни ёки 44,7 фоизни ташкил этди. Бу Ўзбекистон сайлов тарихидаги энг юқори кўрсаткич.

Бундан ташқари, аввалги сайловларга қараганда номзодлар ҳам анча ёшарган.

Сайловларга ажратилган маблағлар ва уларнинг қандай ишлатилиши бўйича кенг жамоатчиликда кўплаб саволлар туғилмоқда. Лекин, бу пулларнинг қанчалик шаффоф тарзда сарфланаётгани бўйича маълумотлар кам.

Шу боис бу йилги сайловларни президентлик сайловлари билан таққослаб кўрамиз:

– 2023-йилги президентлик сайловида  174,13 млрд сўм;

– 2021-йилги сайловда эса 300 млрд сўм сарфланган.

Албатта, бу йилги сайловларга ҳам шунга яқин маблағ сарфланади. Бироқ, кўпчиликда бунча пуллар нималарга ишлатилади деган савол туғилиши табиий?

Сайловга ажратиладиган маблағлар сайлов участкаларини ташкил этиш, сайлов комиссияларини шакллантириш, сайлов бюллетенларини чоп этиш, техник жиҳозларни харид қилиш, реклама ва ахборот кампанияларини ўтказиш каби кенг кўламли тадбирларни молиялаштиришга ишлатилади ва бу харажатларнинг барчаси давлат бюджетидан сарфланади.

Мисол учун, бу йилги депутатлик сайловини ўтказиш учун 11 мингга яқин сайлов участкаси очилади. Шунингдек, 39 та хорижий давлатларга ҳам худди шундай участкалар ташкил этилади. Бу эса табиийки катта харажатларни талаб этади.

Хўш, шунча пуллар сарфланаётгани билан ҳам сайловлар шаффоф ва ҳақиқий рақобатни намойиш қиляптими?

Ўзбекистонда 2019 йили ўтказилган сайловда ЕХҲТ (Европа хавфсизлик ва ҳамкорлик ташкилоти)  300 кишидан иборат миссиясини юборган эди. Улар эса Ўзбекистонда ўтказилган парламент сайловлари ҳали ҳақиқий рақобат ва жараёнларга тўлиқ риоя этилишини намоён қилмади дея фикр билдиришган.

Умид қиламизки, 27 октябрда ўтказиладиган сайлов шаффоф ва ҳақиқий рақобат остида ўтади. Бу учун партиялар қандай ишлар қилмоқда? Халққа нималарни ваъда бермоқда? Қуйида шуларни кўриб чиқамиз.

Ўзбекистон Либерал-демократик партияси

ЎзЛиДеП сайлов олди дастурларида “Эркин ва фаровон, Янги Ўзбекистонни бирга қурамиз!” шиори остида 5 та мақсадни илгарида сурмоқда:

1. Барқарор иқтисодий ўсиш орқали ҳар бир инсон, оила ва жамият фаровонлигига эришамиз;

2. Сифатли таълим, тиббиёт ва кучли ижтимоий ҳимояни таъминлаймиз;

3. Аҳолига қулай атроф-муҳит шароитларини яратамиз;

4. Халқ хизматидаги адолатли ва замонавий давлатни барпо этамиз;

5. Мамлакатимиз суверенитети ва хавфсизлигини кафолатлаймиз.

“Адолат” социал-демократик партияси

“Адолат” социал-демократик партияси сайловолди дастурларида “Тенг имкониятлар ва адолатли жамият сари!” шиори остида суд-ҳуқуқ соҳаси, соғлиқни сақлаш, таълим ва фан, экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш, ташқи ва ички сиёсатга алоҳида эътибор қаратилган.

Шунингдек, соғлиқни сақлаш соҳасига замонавий ахборот-коммуникация технологияларини жорий этиш, “Ақлли тиббиёт” тизимини шакллантириш, нодавлат тиббиёт ташкилотларини “тижорат ташкилотлари” мақомидан нотижорат ташкилотларга ўтказиш, фармацевтика ва тиббиёт ходимлари ўртасидаги яширин тил бириктирганлиги учун жиноий жавобгарликни белгилаш, жойларда аҳолига малакали тиббий ёрдам хизматларини кўрсатиш, гиёҳвандлик воситаларининг ноқонуний айланиши устидан назоратни кучайтириш, самарали қонунчилик механизмларини ишлаб чиқиш каби қатор муҳим ташаббуслар партия дастурида акс эттирилган.

“Миллий тикланиш” демократик партияси

“Қадриятларга таянган тараққиёт” шиори остида фаолият юритувчи партиянинг бош мақсади қудратли давлатга таянган, қонунлари миллий ва умуминсоний қадриятларга уйғун, инсон қадри баланд жамият қуриш.

Партия иқтисодий соҳани миллий қадриятлар орқали ривожлантириш, шунингдек, тарихий-маданий асраб-авайлаш, анъаналарни сақлашни мақсад қилган.

Шу билан бирга, партия учун энг муҳим масалалардан бири ёш авлодни тарбиялашдир. Сайловолди дастурида мактабгача ва мактаб таълимини ривожлантириш ва сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқишга алоҳида эътибор қаратилган. Муҳими, дастурда ўзбек тилини ривожлантириш ва илмий адабиётларни чет тиллардан давлат тилига таржима қилиш ишларига ҳам алоҳида эътибор қаратилган.

Халқ демократик партияси

Партия ўз дастурий мақсадларини ижтимоий ҳимоя, ижтимоий тенглик ва ижтимоий адолат тамойилларини юзага чиқариш орқали “Ўзбекистон — ижтимоий давлат” тамойилини ва давлатнинг тегишли ижтимоий мажбуриятларини самарали амалга ошириш каби умуммиллий манфаатлар устуворлигига асосланиб белгилашини қайд этган.

ХДП ҳар бир инсон учун ижтимоий тенглик ва адолат тамойиллари асосида муносиб яшаш шароитини яратиш, ижтимоий тафовутларни камайтириш, муҳтожларга ёрдам бериш, камбағалликни қисқартириш, аҳолини янги иш ўринлари ва кафолатли даромад манбаи билан таъминлаш бўйича самарали сиёсатни амалга ошириш ғояларини тарғиб қилади.

Шунингдек, давлатнинг иқтисодиётдаги фаол иштироки, ижтимоий неъматларнинг тенг тақсимоти, ишлаб чиқаришда умумий мулк устуворлигини таъминлашдан иборат ғояларини илгари суради.

Экологик партия

Партия “Табиат учун бирлашайлик” шиорини илгари сурмоқда. Партиянинг бош мақсади — мамлакатнинг барқарор ривожланишига, экологик хавфсизлигига эришиш, ҳозирги ва келажак авлод учун қулай атроф-муҳитни яратиш ҳамда табиий ресурсларни сақлашга йўналтирилган давлат сиёсатини рўёбга чиқаришни таъминлаш.

Шу билан бирга, экологик партиянинг сайловолди дастуридан автомобиль йўли қатнов қисмида скутер ва велосипедлар учун алоҳида йўлак ташкил этиш, тамаки маҳсулотларига қўшимча солиқ солиш, Қизил китобдаги ўсимликлардан фойдаланиш ва ёввойи ҳайвонларни овлашга муддатсиз мораторий эълон қилиш ва бошқалар ўрин олган.

Хўш, барча партияларнинг сайлов дастурлари билан танишиб чиқдик. Сизнингча, қайси сиёсий партиянинг ғоялари яхшироқ. Фикрингизни изоҳларда ёзиб қолдиринг.

Муаллиф: Беҳрузбек Шоимқулов



														
														2 сентябрь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

2 сентябрь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

Кечаси 15-17 даража илиқ, кундузи 31-33 даража иссиқ бўлади
22:31 / 01.09.2025

														
														ЙХХБ эртага аҳолидан жамоат транспортидан фойдаланишни тавсия этди

ЙХХБ эртага аҳолидан жамоат транспортидан фойдаланишни тавсия этди

Эртага янги ўқув йили бошланиши муносабати билан ЙХХБ аҳолини жамоат транспортига устуворлик беришга чақирди
22:27 / 01.09.2025

														
														2025 йилнинг ортда қолган даврида қанча шакар ишлаб чиқарилган?

2025 йилнинг ортда қолган даврида қанча шакар ишлаб чиқарилган?

Бу йил аввалги йилларга нисбатан анча кам маҳсулот ишлаб чиқарилган
18:37 / 01.09.2025

														
														Эртага Тошкентда олти балли магнит бўрони бўлади

Эртага Тошкентда олти балли магнит бўрони бўлади

Соат 14:00 да 6 магнитудали геошоклар кузатилади. Ундан олдин ва кейин таъсирларнинг кучи 5 балл бўлади.
15:28 / 01.09.2025

														
														1 сентябрдан нималар ўзгаради?

1 сентябрдан нималар ўзгаради?

Ўзбекистон қонунчилигида 2025 йил 1 сентябрдан бир қатор ўзгариш ва янгиликлар кучга кирди.
12:25 / 01.09.2025

														
														“Опенбюджет”да ғолиб бўлган лойиҳалар рўйхати эълон қилинди

“Опенбюджет”да ғолиб бўлган лойиҳалар рўйхати эълон қилинди

Овоз бериш жараёни якунларига кўра, 3,2 трлн сўмлик 2 332 та лойиҳа ғолиб деб топилган.
09:28 / 01.09.2025

														
														1 сентябрь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

1 сентябрь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

Кечаси 13-18 даража илиқ, кундузи 28-33 даража иссиқ бўлади
23:14 / 31.08.2025

														
														Эртадан мактаб директорларининг ойлиги 20 фоизга оширилади

Эртадан мактаб директорларининг ойлиги 20 фоизга оширилади

Бу Президентнинг тегишли фармони асосида амалга оширилади
22:05 / 31.08.2025

														
														Бир неча соатлардан кейин 2025-йилги “Опен бюджет” лойиҳаси ўз якунига етади

Бир неча соатлардан кейин 2025-йилги “Опен бюджет” лойиҳаси ўз якунига етади

Ўз ҳудудингиздаги мавжуд муаммоларни ҳал этиш бўйича овоз беришга улгуриш учун бу сўнгги имконият
20:38 / 31.08.2025

Бу ҳам қизиқ

Эртага мустақиллик байрами муносабати билан айрим кўчалар вақтинчалик ёпилади

Эртага мустақиллик байрами муносабати билан айрим кўчалар вақтинчалик ёпилади

Янги Ўзбекистон боғи атрофидаги кўчалар маълум муддатга ёпилади
19:26 / 31.08.2025
Кузнинг биринчи кунида қандай об-ҳаво кузатилади?

Кузнинг биринчи кунида қандай об-ҳаво кузатилади?

“Ўзгидромет” 1 сентябрь куни учун об-ҳаво прогнозини эълон қилди.
11:14 / 31.08.2025
ШҲТ саммитида иштирок этаётган давлат раҳбарларини расмий кутиб олиш маросими бўлиб ўтди

ШҲТ саммитида иштирок этаётган давлат раҳбарларини расмий кутиб олиш маросими бўлиб ўтди

Мазкур маросим Тянсзин шаҳридаги “Мейсзян” конгресс марказида ўтказилди
18:43 / 31.08.2025
Индонезия президенти намойишчилар талабларини қабул қилди

Индонезия президенти намойишчилар талабларини қабул қилди

Президент Индонезияда норозиликларнинг дастлабки манбаи бўлган парламент аъзоларига бериладиган нафақалар бекор қилинишини а…
16:43 / 31.08.2025
Шавкат Мирзиёев: “Фаластин – Исроил муаммосини “икки халқ - икки давлат” тамойили асосида ҳал этиш Яқин Шарқдаги можарони тўхтатиши мумкин”

Шавкат Мирзиёев: “Фаластин – Исроил муаммосини “икки халқ - икки давлат” тамойили асосида ҳал этиш Яқин Шарқдаги можарони тўхтатиши мумкин”

Ўзбекистон Президенти “ШҲТ плюс” шаклидаги учрашувлар кўп қиррали шерикликни кенгайтиришда муҳим аҳамиятга эга эканини қайд …
18:30 / 01.09.2025
Трамп ёриқ плита сабаб ишчиларни ишдан бўшатди

Трамп ёриқ плита сабаб ишчиларни ишдан бўшатди

Президент ишчиларни “аҳмоқ одамлар” деб атади ва кузатув камераларидан олинган видеони ҳам эълон қилди.
16:09 / 01.09.2025
Telegram навбатдаги янгиланишларни тақдим этди

Telegram навбатдаги янгиланишларни тақдим этди

Профилга мусиқа қўшиш, бирламчи профиль саҳифасини танлаш ва бошқа имкониятлар пайдо бўлди
21:55 / 01.09.2025
Бир неча соатлардан кейин 2025-йилги “Опен бюджет” лойиҳаси ўз якунига етади

Бир неча соатлардан кейин 2025-йилги “Опен бюджет” лойиҳаси ўз якунига етади

Ўз ҳудудингиздаги мавжуд муаммоларни ҳал этиш бўйича овоз беришга улгуриш учун бу сўнгги имконият
20:38 / 31.08.2025
2025 йилнинг ортда қолган даврида қанча шакар ишлаб чиқарилган?

2025 йилнинг ортда қолган даврида қанча шакар ишлаб чиқарилган?

Бу йил аввалги йилларга нисбатан анча кам маҳсулот ишлаб чиқарилган
18:37 / 01.09.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!