$
12904.51 UZS
-33.42
161.99 UZS
0.89
14575.64 UZS
-89.5
32° Кечаси 21°

Янги Ўзбекистондаги янгича сайловдан нималар кутиляпти?

15:24 / 20.10.2024

2024 йил 27 октябрь куни Ўзбекистонда муҳим парламент сайловлари бўлиб ўтади. Бу жараёнда сайловчилар Олий Мажлиснинг Қонунчилик палатасига ва маҳаллий кенгашларга депутатларни сайлайди.

Ушбу сайловлар Ўзбекистоннинг сиёсий ислоҳотлари доирасида ўтказилмоқда ва уларда 30 мингдан ортиқ номзодлар иштирок этиши кутилмоқда. Сайлов жараёнини кузатиш учун 70 мингдан зиёд маҳаллий ва халқаро кузатувчилар жалб қилинади.

Бу йилги сайловларнинг муҳим янгилиги Олий Мажлис Қонунчилик палатаси сайловлари аралаш, яъни мажоритар-пропорционал тизим асосида ўтказилади. Депутатларнинг 75 нафари сайловчилар томонидан овоз бериш йўли билан, қолган 75 нафари эса сиёсий партияларга берилган овозлар асосида сайланади.

Шунингдек, бу йилги сайловларнинг яна бир ўзига хос жиҳати шундаки, Қонунчилик палатаси депутатлигига сиёсий партиялардан кўрсатилган номзодлар орасида аёллар сони 391 нафарни ёки 44,7 фоизни ташкил этди. Бу Ўзбекистон сайлов тарихидаги энг юқори кўрсаткич.

Бундан ташқари, аввалги сайловларга қараганда номзодлар ҳам анча ёшарган.

Сайловларга ажратилган маблағлар ва уларнинг қандай ишлатилиши бўйича кенг жамоатчиликда кўплаб саволлар туғилмоқда. Лекин, бу пулларнинг қанчалик шаффоф тарзда сарфланаётгани бўйича маълумотлар кам.

Шу боис бу йилги сайловларни президентлик сайловлари билан таққослаб кўрамиз:

– 2023-йилги президентлик сайловида  174,13 млрд сўм;

– 2021-йилги сайловда эса 300 млрд сўм сарфланган.

Албатта, бу йилги сайловларга ҳам шунга яқин маблағ сарфланади. Бироқ, кўпчиликда бунча пуллар нималарга ишлатилади деган савол туғилиши табиий?

Сайловга ажратиладиган маблағлар сайлов участкаларини ташкил этиш, сайлов комиссияларини шакллантириш, сайлов бюллетенларини чоп этиш, техник жиҳозларни харид қилиш, реклама ва ахборот кампанияларини ўтказиш каби кенг кўламли тадбирларни молиялаштиришга ишлатилади ва бу харажатларнинг барчаси давлат бюджетидан сарфланади.

Мисол учун, бу йилги депутатлик сайловини ўтказиш учун 11 мингга яқин сайлов участкаси очилади. Шунингдек, 39 та хорижий давлатларга ҳам худди шундай участкалар ташкил этилади. Бу эса табиийки катта харажатларни талаб этади.

Хўш, шунча пуллар сарфланаётгани билан ҳам сайловлар шаффоф ва ҳақиқий рақобатни намойиш қиляптими?

Ўзбекистонда 2019 йили ўтказилган сайловда ЕХҲТ (Европа хавфсизлик ва ҳамкорлик ташкилоти)  300 кишидан иборат миссиясини юборган эди. Улар эса Ўзбекистонда ўтказилган парламент сайловлари ҳали ҳақиқий рақобат ва жараёнларга тўлиқ риоя этилишини намоён қилмади дея фикр билдиришган.

Умид қиламизки, 27 октябрда ўтказиладиган сайлов шаффоф ва ҳақиқий рақобат остида ўтади. Бу учун партиялар қандай ишлар қилмоқда? Халққа нималарни ваъда бермоқда? Қуйида шуларни кўриб чиқамиз.

Ўзбекистон Либерал-демократик партияси

ЎзЛиДеП сайлов олди дастурларида “Эркин ва фаровон, Янги Ўзбекистонни бирга қурамиз!” шиори остида 5 та мақсадни илгарида сурмоқда:

1. Барқарор иқтисодий ўсиш орқали ҳар бир инсон, оила ва жамият фаровонлигига эришамиз;

2. Сифатли таълим, тиббиёт ва кучли ижтимоий ҳимояни таъминлаймиз;

3. Аҳолига қулай атроф-муҳит шароитларини яратамиз;

4. Халқ хизматидаги адолатли ва замонавий давлатни барпо этамиз;

5. Мамлакатимиз суверенитети ва хавфсизлигини кафолатлаймиз.

“Адолат” социал-демократик партияси

“Адолат” социал-демократик партияси сайловолди дастурларида “Тенг имкониятлар ва адолатли жамият сари!” шиори остида суд-ҳуқуқ соҳаси, соғлиқни сақлаш, таълим ва фан, экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш, ташқи ва ички сиёсатга алоҳида эътибор қаратилган.

Шунингдек, соғлиқни сақлаш соҳасига замонавий ахборот-коммуникация технологияларини жорий этиш, “Ақлли тиббиёт” тизимини шакллантириш, нодавлат тиббиёт ташкилотларини “тижорат ташкилотлари” мақомидан нотижорат ташкилотларга ўтказиш, фармацевтика ва тиббиёт ходимлари ўртасидаги яширин тил бириктирганлиги учун жиноий жавобгарликни белгилаш, жойларда аҳолига малакали тиббий ёрдам хизматларини кўрсатиш, гиёҳвандлик воситаларининг ноқонуний айланиши устидан назоратни кучайтириш, самарали қонунчилик механизмларини ишлаб чиқиш каби қатор муҳим ташаббуслар партия дастурида акс эттирилган.

“Миллий тикланиш” демократик партияси

“Қадриятларга таянган тараққиёт” шиори остида фаолият юритувчи партиянинг бош мақсади қудратли давлатга таянган, қонунлари миллий ва умуминсоний қадриятларга уйғун, инсон қадри баланд жамият қуриш.

Партия иқтисодий соҳани миллий қадриятлар орқали ривожлантириш, шунингдек, тарихий-маданий асраб-авайлаш, анъаналарни сақлашни мақсад қилган.

Шу билан бирга, партия учун энг муҳим масалалардан бири ёш авлодни тарбиялашдир. Сайловолди дастурида мактабгача ва мактаб таълимини ривожлантириш ва сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқишга алоҳида эътибор қаратилган. Муҳими, дастурда ўзбек тилини ривожлантириш ва илмий адабиётларни чет тиллардан давлат тилига таржима қилиш ишларига ҳам алоҳида эътибор қаратилган.

Халқ демократик партияси

Партия ўз дастурий мақсадларини ижтимоий ҳимоя, ижтимоий тенглик ва ижтимоий адолат тамойилларини юзага чиқариш орқали “Ўзбекистон — ижтимоий давлат” тамойилини ва давлатнинг тегишли ижтимоий мажбуриятларини самарали амалга ошириш каби умуммиллий манфаатлар устуворлигига асосланиб белгилашини қайд этган.

ХДП ҳар бир инсон учун ижтимоий тенглик ва адолат тамойиллари асосида муносиб яшаш шароитини яратиш, ижтимоий тафовутларни камайтириш, муҳтожларга ёрдам бериш, камбағалликни қисқартириш, аҳолини янги иш ўринлари ва кафолатли даромад манбаи билан таъминлаш бўйича самарали сиёсатни амалга ошириш ғояларини тарғиб қилади.

Шунингдек, давлатнинг иқтисодиётдаги фаол иштироки, ижтимоий неъматларнинг тенг тақсимоти, ишлаб чиқаришда умумий мулк устуворлигини таъминлашдан иборат ғояларини илгари суради.

Экологик партия

Партия “Табиат учун бирлашайлик” шиорини илгари сурмоқда. Партиянинг бош мақсади — мамлакатнинг барқарор ривожланишига, экологик хавфсизлигига эришиш, ҳозирги ва келажак авлод учун қулай атроф-муҳитни яратиш ҳамда табиий ресурсларни сақлашга йўналтирилган давлат сиёсатини рўёбга чиқаришни таъминлаш.

Шу билан бирга, экологик партиянинг сайловолди дастуридан автомобиль йўли қатнов қисмида скутер ва велосипедлар учун алоҳида йўлак ташкил этиш, тамаки маҳсулотларига қўшимча солиқ солиш, Қизил китобдаги ўсимликлардан фойдаланиш ва ёввойи ҳайвонларни овлашга муддатсиз мораторий эълон қилиш ва бошқалар ўрин олган.

Хўш, барча партияларнинг сайлов дастурлари билан танишиб чиқдик. Сизнингча, қайси сиёсий партиянинг ғоялари яхшироқ. Фикрингизни изоҳларда ёзиб қолдиринг.

Муаллиф: Беҳрузбек Шоимқулов



														
														Эртага Ўзбекистонда ёмғир ёғиши кутилмоқда

Эртага Ўзбекистонда ёмғир ёғиши кутилмоқда

“Ўзгидромет” эртага, 26 май куни учун об-ҳаво прогнозини эълон қилди.
13:10 / 25.05.2025

														
														Янги автомобиллар учун божхона тўловлари бўйича янгиланган тартиб жорий қилинди

Янги автомобиллар учун божхона тўловлари бўйича янгиланган тартиб жорий қилинди

Президент қарори билан Ўзбекистонда ташқи иқтисодий фаолият товар номенклатураси кодларининг рўйхати тасдиқланиб, импорт бож…
12:13 / 25.05.2025

														
														Ўзбекистоннинг қайси ҳудудида энг кўп никоҳ қайд этилаётгани маълум қилинди

Ўзбекистоннинг қайси ҳудудида энг кўп никоҳ қайд этилаётгани маълум қилинди

Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, 2025 йилнинг январь-апрель ойларида, республика бўйича 59 598 та никоҳ ҳолат…
10:43 / 25.05.2025

														
														Чилонзорда Nexia-3 ва Lacetti тўқнашиб кетди

Чилонзорда Nexia-3 ва Lacetti тўқнашиб кетди

ЙТҲ натижасида ҳар иккала транспорт воситаси ҳайдовчиси ҳамда Nexia-3 автомашина йўловчисига биринчи ёрдам кўрсатилган.
09:39 / 25.05.2025

														
														Андижондаги “дом”да ёнғин содир бўлди

Андижондаги “дом”да ёнғин содир бўлди

Ёнғин натижасида аҳоли яшаш хонадонининг тахминан 15 кв/метр майдонда уй рўзғор буюмлари ёниб зарарланган.
21:05 / 24.05.2025

														
														Тошкентда ошхонада ёнғин содир бўлди

Тошкентда ошхонада ёнғин содир бўлди

24 май куни соат 18:40 да  Тошкент шаҳар Юнусобод тумани, Отчапар кўчасида жойлашган ошхонада, ёнғин содир бўлаётгани тўғрис…
19:21 / 24.05.2025

														
														Самарқандда МЧЖ 5,3 млрд сўмлик “свет”дан ноқонуний фойдаланди

Самарқандда МЧЖ 5,3 млрд сўмлик “свет”дан ноқонуний фойдаланди

Ҳозирда ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари томонидан терговга қадар текширув ишлари олиб борилмоқда.
19:11 / 24.05.2025

														
														Солиқ идоралари мансабдор шахсларига нисбатан жиноят иши қўзғатилди

Солиқ идоралари мансабдор шахсларига нисбатан жиноят иши қўзғатилди

Жиноят иши доирасида қолган хўжалик юритувчи субъектлар томонидан ноқонуний ўзлаштирилган бюджет маблағлари бўйича ҳам терго…
16:02 / 24.05.2025

														
														Фарғонада ўз хонадонида кўкнори ва наша эккан шахс ушланди

Фарғонада ўз хонадонида кўкнори ва наша эккан шахс ушланди

Мазкур ҳолат юзасидан Қўқон шаҳар ИИБ томонидан Жиноят кодексининг 270-моддаси 1-қисми билан жиноят иши қўзғатилиб, дастлабк…
14:50 / 24.05.2025

														
														Ўзбекистонда 2024/2025-ўқув йилида 11-синфни қанча ўқувчи битиргани маълум қилинди

Ўзбекистонда 2024/2025-ўқув йилида 11-синфни қанча ўқувчи битиргани маълум қилинди

Миллий статистика қўмитасининг дастлабки маълумотларига кўра, 2024/2025-ўқув йилда барча мулкчилик шакли бўйича умумий ўрта …
14:02 / 24.05.2025

Бу ҳам қизиқ

Шавкат Мирзиёев битирувчиларга табрик йўллади

Шавкат Мирзиёев битирувчиларга табрик йўллади

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг мактаб битирувчиларига йўллаган табриги эълон қилинди.
20:15 / 23.05.2025
Ўзбекистоннинг 8 та вилоятидаги тоғли жойларда сел-сув тошқини юзага келиши мумкин

Ўзбекистоннинг 8 та вилоятидаги тоғли жойларда сел-сув тошқини юзага келиши мумкин

Республиканинг айрим ҳудудларида ёмғир сувлари тўпланиши эҳтимоли бор, бу эса ҳудудларни сув босишига олиб келиши мумкин.
09:15 / 23.05.2025
Ўзбекистонликлар ўртача неча йил умр кўрмоқда?

Ўзбекистонликлар ўртача неча йил умр кўрмоқда?

Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, Ўзбекистонда 2024 йилда туғилишда кутилаётган умр кўриш давомийлиги 75,1 ёшн…
10:48 / 24.05.2025
Андижондаги “дом”да ёнғин содир бўлди

Андижондаги “дом”да ёнғин содир бўлди

Ёнғин натижасида аҳоли яшаш хонадонининг тахминан 15 кв/метр майдонда уй рўзғор буюмлари ёниб зарарланган.
21:05 / 24.05.2025
Илон Маск сиёсий майдондан кетишга қарор қилди

Илон Маск сиёсий майдондан кетишга қарор қилди

“Мен шундоқ ҳам етарлича иш қилдим”, — дея таъкидлади миллиардер Bloomberg нашрига берган интервьюсида.
09:16 / 25.05.2025
Россия Украинага кенг кўламли ҳаво ҳужуми уюштирди

Россия Украинага кенг кўламли ҳаво ҳужуми уюштирди

Украина Миллий полициясига кўра, тунги ҳужум оқибатида 15 киши жабрланган.
13:07 / 24.05.2025
Франция Павел Дуровга АҚШга боришини тақиқлади

Франция Павел Дуровга АҚШга боришини тақиқлади

Бу ҳақда Politico хабар бермоқда.
19:53 / 24.05.2025
2025 йилнинг дастлабки чорагида деярли 400 минг тонна бензин ишлаб чиқарилди

2025 йилнинг дастлабки чорагида деярли 400 минг тонна бензин ишлаб чиқарилди

Ўзбекистон экологик тоза ёқилғи ишлаб чиқариш учун табиий газни қайта ишлашни фаол ривожлантирмоқда, бу эса импорт қилинадиг…
20:01 / 23.05.2025
Эртага Ўзбекистонда ёмғир ёғиши кутилмоқда

Эртага Ўзбекистонда ёмғир ёғиши кутилмоқда

“Ўзгидромет” эртага, 26 май куни учун об-ҳаво прогнозини эълон қилди.
13:10 / 25.05.2025
Фарғонада ўз хонадонида кўкнори ва наша эккан шахс ушланди

Фарғонада ўз хонадонида кўкнори ва наша эккан шахс ушланди

Мазкур ҳолат юзасидан Қўқон шаҳар ИИБ томонидан Жиноят кодексининг 270-моддаси 1-қисми билан жиноят иши қўзғатилиб, дастлабк…
14:50 / 24.05.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!