$
12778.12 UZS
78.98
164.01 UZS
1.85
14931.23 UZS
83.4
37° Кечаси 23°

Янги Ўзбекистондаги янгича сайловдан нималар кутиляпти?

15:24 / 20.10.2024

2024 йил 27 октябрь куни Ўзбекистонда муҳим парламент сайловлари бўлиб ўтади. Бу жараёнда сайловчилар Олий Мажлиснинг Қонунчилик палатасига ва маҳаллий кенгашларга депутатларни сайлайди.

Ушбу сайловлар Ўзбекистоннинг сиёсий ислоҳотлари доирасида ўтказилмоқда ва уларда 30 мингдан ортиқ номзодлар иштирок этиши кутилмоқда. Сайлов жараёнини кузатиш учун 70 мингдан зиёд маҳаллий ва халқаро кузатувчилар жалб қилинади.

Бу йилги сайловларнинг муҳим янгилиги Олий Мажлис Қонунчилик палатаси сайловлари аралаш, яъни мажоритар-пропорционал тизим асосида ўтказилади. Депутатларнинг 75 нафари сайловчилар томонидан овоз бериш йўли билан, қолган 75 нафари эса сиёсий партияларга берилган овозлар асосида сайланади.

Шунингдек, бу йилги сайловларнинг яна бир ўзига хос жиҳати шундаки, Қонунчилик палатаси депутатлигига сиёсий партиялардан кўрсатилган номзодлар орасида аёллар сони 391 нафарни ёки 44,7 фоизни ташкил этди. Бу Ўзбекистон сайлов тарихидаги энг юқори кўрсаткич.

Бундан ташқари, аввалги сайловларга қараганда номзодлар ҳам анча ёшарган.

Сайловларга ажратилган маблағлар ва уларнинг қандай ишлатилиши бўйича кенг жамоатчиликда кўплаб саволлар туғилмоқда. Лекин, бу пулларнинг қанчалик шаффоф тарзда сарфланаётгани бўйича маълумотлар кам.

Шу боис бу йилги сайловларни президентлик сайловлари билан таққослаб кўрамиз:

– 2023-йилги президентлик сайловида  174,13 млрд сўм;

– 2021-йилги сайловда эса 300 млрд сўм сарфланган.

Албатта, бу йилги сайловларга ҳам шунга яқин маблағ сарфланади. Бироқ, кўпчиликда бунча пуллар нималарга ишлатилади деган савол туғилиши табиий?

Сайловга ажратиладиган маблағлар сайлов участкаларини ташкил этиш, сайлов комиссияларини шакллантириш, сайлов бюллетенларини чоп этиш, техник жиҳозларни харид қилиш, реклама ва ахборот кампанияларини ўтказиш каби кенг кўламли тадбирларни молиялаштиришга ишлатилади ва бу харажатларнинг барчаси давлат бюджетидан сарфланади.

Мисол учун, бу йилги депутатлик сайловини ўтказиш учун 11 мингга яқин сайлов участкаси очилади. Шунингдек, 39 та хорижий давлатларга ҳам худди шундай участкалар ташкил этилади. Бу эса табиийки катта харажатларни талаб этади.

Хўш, шунча пуллар сарфланаётгани билан ҳам сайловлар шаффоф ва ҳақиқий рақобатни намойиш қиляптими?

Ўзбекистонда 2019 йили ўтказилган сайловда ЕХҲТ (Европа хавфсизлик ва ҳамкорлик ташкилоти)  300 кишидан иборат миссиясини юборган эди. Улар эса Ўзбекистонда ўтказилган парламент сайловлари ҳали ҳақиқий рақобат ва жараёнларга тўлиқ риоя этилишини намоён қилмади дея фикр билдиришган.

Умид қиламизки, 27 октябрда ўтказиладиган сайлов шаффоф ва ҳақиқий рақобат остида ўтади. Бу учун партиялар қандай ишлар қилмоқда? Халққа нималарни ваъда бермоқда? Қуйида шуларни кўриб чиқамиз.

Ўзбекистон Либерал-демократик партияси

ЎзЛиДеП сайлов олди дастурларида “Эркин ва фаровон, Янги Ўзбекистонни бирга қурамиз!” шиори остида 5 та мақсадни илгарида сурмоқда:

1. Барқарор иқтисодий ўсиш орқали ҳар бир инсон, оила ва жамият фаровонлигига эришамиз;

2. Сифатли таълим, тиббиёт ва кучли ижтимоий ҳимояни таъминлаймиз;

3. Аҳолига қулай атроф-муҳит шароитларини яратамиз;

4. Халқ хизматидаги адолатли ва замонавий давлатни барпо этамиз;

5. Мамлакатимиз суверенитети ва хавфсизлигини кафолатлаймиз.

“Адолат” социал-демократик партияси

“Адолат” социал-демократик партияси сайловолди дастурларида “Тенг имкониятлар ва адолатли жамият сари!” шиори остида суд-ҳуқуқ соҳаси, соғлиқни сақлаш, таълим ва фан, экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш, ташқи ва ички сиёсатга алоҳида эътибор қаратилган.

Шунингдек, соғлиқни сақлаш соҳасига замонавий ахборот-коммуникация технологияларини жорий этиш, “Ақлли тиббиёт” тизимини шакллантириш, нодавлат тиббиёт ташкилотларини “тижорат ташкилотлари” мақомидан нотижорат ташкилотларга ўтказиш, фармацевтика ва тиббиёт ходимлари ўртасидаги яширин тил бириктирганлиги учун жиноий жавобгарликни белгилаш, жойларда аҳолига малакали тиббий ёрдам хизматларини кўрсатиш, гиёҳвандлик воситаларининг ноқонуний айланиши устидан назоратни кучайтириш, самарали қонунчилик механизмларини ишлаб чиқиш каби қатор муҳим ташаббуслар партия дастурида акс эттирилган.

“Миллий тикланиш” демократик партияси

“Қадриятларга таянган тараққиёт” шиори остида фаолият юритувчи партиянинг бош мақсади қудратли давлатга таянган, қонунлари миллий ва умуминсоний қадриятларга уйғун, инсон қадри баланд жамият қуриш.

Партия иқтисодий соҳани миллий қадриятлар орқали ривожлантириш, шунингдек, тарихий-маданий асраб-авайлаш, анъаналарни сақлашни мақсад қилган.

Шу билан бирга, партия учун энг муҳим масалалардан бири ёш авлодни тарбиялашдир. Сайловолди дастурида мактабгача ва мактаб таълимини ривожлантириш ва сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқишга алоҳида эътибор қаратилган. Муҳими, дастурда ўзбек тилини ривожлантириш ва илмий адабиётларни чет тиллардан давлат тилига таржима қилиш ишларига ҳам алоҳида эътибор қаратилган.

Халқ демократик партияси

Партия ўз дастурий мақсадларини ижтимоий ҳимоя, ижтимоий тенглик ва ижтимоий адолат тамойилларини юзага чиқариш орқали “Ўзбекистон — ижтимоий давлат” тамойилини ва давлатнинг тегишли ижтимоий мажбуриятларини самарали амалга ошириш каби умуммиллий манфаатлар устуворлигига асосланиб белгилашини қайд этган.

ХДП ҳар бир инсон учун ижтимоий тенглик ва адолат тамойиллари асосида муносиб яшаш шароитини яратиш, ижтимоий тафовутларни камайтириш, муҳтожларга ёрдам бериш, камбағалликни қисқартириш, аҳолини янги иш ўринлари ва кафолатли даромад манбаи билан таъминлаш бўйича самарали сиёсатни амалга ошириш ғояларини тарғиб қилади.

Шунингдек, давлатнинг иқтисодиётдаги фаол иштироки, ижтимоий неъматларнинг тенг тақсимоти, ишлаб чиқаришда умумий мулк устуворлигини таъминлашдан иборат ғояларини илгари суради.

Экологик партия

Партия “Табиат учун бирлашайлик” шиорини илгари сурмоқда. Партиянинг бош мақсади — мамлакатнинг барқарор ривожланишига, экологик хавфсизлигига эришиш, ҳозирги ва келажак авлод учун қулай атроф-муҳитни яратиш ҳамда табиий ресурсларни сақлашга йўналтирилган давлат сиёсатини рўёбга чиқаришни таъминлаш.

Шу билан бирга, экологик партиянинг сайловолди дастуридан автомобиль йўли қатнов қисмида скутер ва велосипедлар учун алоҳида йўлак ташкил этиш, тамаки маҳсулотларига қўшимча солиқ солиш, Қизил китобдаги ўсимликлардан фойдаланиш ва ёввойи ҳайвонларни овлашга муддатсиз мораторий эълон қилиш ва бошқалар ўрин олган.

Хўш, барча партияларнинг сайлов дастурлари билан танишиб чиқдик. Сизнингча, қайси сиёсий партиянинг ғоялари яхшироқ. Фикрингизни изоҳларда ёзиб қолдиринг.

Муаллиф: Беҳрузбек Шоимқулов



														
														Ғафур Ғулом ва Ойбек уй-музейларида мукаммал таъмирлаш ишлари олиб борилади

Ғафур Ғулом ва Ойбек уй-музейларида мукаммал таъмирлаш ишлари олиб борилади

Ушбу қарор экспертлар кенгашининг навбатдаги йиғилишида қабул қилинди
22:36 / 15.07.2025

														
														16 июль куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

16 июль куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

Кечаси 22-24 даража илиқ, кундузи 37-39 даража иссиқ бўлади
22:15 / 15.07.2025

														
														Республикада ўрнатилган 11,4 мингта лифтнинг 8,9 мингтаси техник синовдан ўтказилмаган

Республикада ўрнатилган 11,4 мингта лифтнинг 8,9 мингтаси техник синовдан ўтказилмаган

Бу ҳақда Техник жиҳатдан тартибга солиш агентлиги Ахборот хизмати раҳбари Рауфжон Расулов маълум қилди
21:25 / 15.07.2025

														
														Бахтиёр Саидов Эрон ташқи ишлар вазири билан учрашди

Бахтиёр Саидов Эрон ташқи ишлар вазири билан учрашди

Учрашувда бир қатор муҳим масалалар муҳокама қилинган
20:24 / 15.07.2025

														
														Ўзбекистон туризми испан О.А.В. лари нигоҳида

Ўзбекистон туризми испан О.А.В. лари нигоҳида

Испаниядаги медиа нашрлар Ўзбекистонда сайёҳлик va туризм борасида ўзгаришлар бўлаётганини қайд этди
19:33 / 15.07.2025

														
														Сурхондарёда 23 бош илон табиатга қайтарилди

Сурхондарёда 23 бош илон табиатга қайтарилди

6 бош Ўрта Осиё кобраси ва 17 бош шарқ бўғма илони фуқаролар томонидан ноқонуний сақлаб келинаётган бўлган.
17:49 / 15.07.2025

														
														Тошкентда табиий газдан ноқонуний фойдаланган фуқаро тизимга 2,7 млрд сўм зарар етказди

Тошкентда табиий газдан ноқонуний фойдаланган фуқаро тизимга 2,7 млрд сўм зарар етказди

У хонадонида консерва маҳсулотларини тайёрлаш билан шуғулланган.
16:07 / 15.07.2025

														
														Тошкентдаги “Ўзбекфилм” биноси яқинида кучли ёнғин чиқди

Тошкентдаги “Ўзбекфилм” биноси яқинида кучли ёнғин чиқди

Ҳозирда ўчириш ишлари давом этмоқда.
15:22 / 15.07.2025

														
														Болаларни акиллатиб даволамоқчи бўлган психологга жиноят иши очилди

Болаларни акиллатиб даволамоқчи бўлган психологга жиноят иши очилди

Маълум қилинишича, Болалар омбудсмани 2024 йилнинг якуни ва 2025 йилнинг январь ойида унинг ҳаракатлари бўйича ўрганиш олиб …
14:18 / 15.07.2025

														
														2025 йилги умра мавсуми август ойидан бошланади

2025 йилги умра мавсуми август ойидан бошланади

Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳузуридаги Ҳаж ва Умра маркази янги умра мавсумини 2025 йил август ойидан бошланишини эълон …
12:22 / 15.07.2025

Бу ҳам қизиқ

Саида Мирзиёевага ўринбосарлар тайинланди

Саида Мирзиёевага ўринбосарлар тайинланди

Ҳилола Умрова вазирликдан олинди.
17:27 / 14.07.2025
Тошкентдаги “Ўзбекфилм” биноси яқинида кучли ёнғин чиқди

Тошкентдаги “Ўзбекфилм” биноси яқинида кучли ёнғин чиқди

Ҳозирда ўчириш ишлари давом этмоқда.
15:22 / 15.07.2025
16 июль куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

16 июль куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

Кечаси 22-24 даража илиқ, кундузи 37-39 даража иссиқ бўлади
22:15 / 15.07.2025
Ўзбекистон туризми испан О.А.В. лари нигоҳида

Ўзбекистон туризми испан О.А.В. лари нигоҳида

Испаниядаги медиа нашрлар Ўзбекистонда сайёҳлик va туризм борасида ўзгаришлар бўлаётганини қайд этди
19:33 / 15.07.2025
2025 йилги умра мавсуми август ойидан бошланади

2025 йилги умра мавсуми август ойидан бошланади

Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳузуридаги Ҳаж ва Умра маркази янги умра мавсумини 2025 йил август ойидан бошланишини эълон …
12:22 / 15.07.2025
Доналд Трамп Россия - Украина уруши борасида ўз фикрларини билдирди

Доналд Трамп Россия - Украина уруши борасида ўз фикрларини билдирди

Сиёсатчининг фикрига кўра, бу урушда барибир имкониятлар нотенг бўлиб қолмоқда
19:54 / 15.07.2025
Ўзбекистонда ҳаво ҳарорати 45 даражагача кўтарилади

Ўзбекистонда ҳаво ҳарорати 45 даражагача кўтарилади

“Ўзгидромет” хабарига кўра, 17–19 июль кунлари Ўзбекистон ҳудудига жанубдан жуда иссиқ ҳаво оқимлари кириб келиши кутилмоқда.
10:16 / 15.07.2025
Зангезур баҳси: АҚШ воситачиликка киришиб, йўлни ижарага олмоқчи

Зангезур баҳси: АҚШ воситачиликка киришиб, йўлни ижарага олмоқчи

Таклиф Ереван ва Боку ўртасидаги музокаралардаги келишмовчиликларни бартараф этишга қаратилган.
10:41 / 15.07.2025
“Ўрикзор” ёпилмайди: расмий изоҳ эълон қилинди

“Ўрикзор” ёпилмайди: расмий изоҳ эълон қилинди

Бозор тугатилиши, бузилиши, реконструкция қилиниши ҳақидаги маълумотлар ҳақиқатга тўғри келмайди.
11:37 / 15.07.2025
Тошкент шаҳар прокурори лавозимидан озод қилинди

Тошкент шаҳар прокурори лавозимидан озод қилинди

Президент администрациясининг Комплаенс хизмати бошлиғи тайинланди.
09:53 / 15.07.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!