Turkiya Moliya vazirligi keng ko‘lamli va biroz tavakkalchilikka asoslangan “lirani qutqarish” rejasini ishlab chiqdi.
Rejani amalga oshirishning ilk qadami sifatida dollarning liraga nisbatan “qizil chegara”si belgilab olindi – 18 lira.
Rasmiylar turk valyutasining bundan yuqori darajada qadrsizlanishi iqtisodiyot uchun “tuzatib bo‘lmas” zarar bo‘lishini ta’kidlashgan. Ekspertlar esa bu usul inflyasiyani “chayqaltirib” yuborishi mumkinligi, natijada jiddiy xarajatlarga sabab bo‘lishi ehtimolidan rejaga shubha bilan qarashmoqda.
Avvalroq, Turkiya prezidenti Rejep Tayip Erdog‘an aholini dollarda emas, balki lirada jamg‘arma qilishga undagan edi. U ana shu usulda, bir necha oydan so‘ng lira qadrsizlanishi to‘xtashi, uning qiymati oshishini aytgandi. Hukumat bunday tajribani qo‘llashdan oldin depozitlar qoidalarini o‘zgartirishi kerak bo‘ladi.
Rejaning bir qismi ishladi: har holda davlat mulozimlari milliy valyuta dollarga nisbatan to‘qqiz liragacha mustahkamlanishiga umid qilishayapti. Ammo, ularning prognozi bo‘yicha, hali bir necha oy dollar kursi 12 dan 14 lira oralig‘ida qoladi.
Milliy valyuta qulashi ortidan Istanbul birjasi bir necha kun ketma-ket savdoni to‘xtatib turdi. Shunda lira eng kami bir dollarga 17 lira atrofidagi qiymatda bo‘ldi. Ammo Erdog‘an murojaatidan so‘ng dollarga nisbatan 15 liraga yuqoriladi.
Yil boshida bir dollar 7-8 liraga xarid qilingan. Liraning qadrsizlanishi Turkiyada ishlayotgan o‘zbekistonliklar hayotiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’sir qiladi. Ular ish haqi sifatida lira oladilar va uni dollarga o‘girib jo‘natadilar. Bundan tashqari, iqtisodiy ahvolning qiyinlashuvi uy xizmatchilari, enagalar va bemor boquvchilardan voz kechishga olib keladi. O‘zbekistondan borgan xotin-qizlarning asosiy qismi aynan shu kasblarda ishlaydilar.
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!