Bundan 81 yil oldin 22-oktabr kuni dunyodagi birinchi kserokopiya apparati yaratilgan ekan. Uni o‘z ishini yanada osonlashtirish istagan texnolog ishlab chiqqan. 

AQShda tug‘ilgan Chester Karlson Kaliforniya Texnologiya institutini tugatib, ish topish uchun Nyu-Yorkka boradi. U yerda Mallory elektronika kompaniyasining patent bo‘limiga ishga kiradi. 

Chesterning o‘zi nusxa olishda qiynalgani uchun zarur hujjatlarni nusxalashning tez va arzon usuli topilsa yaxshi bo‘lardi degan xayol bilan yashay boshlaydi.

Bu ishni o‘zi amalga oshirish maqsadida Nyu-York jamoat kutubxonasiga borib texnikaga oid bir uyum kitoblar orasidan o‘ziga kerakli ma’lumotlarni izlay boshlaydi. U vengriyalik olim yorug‘lik ta’siri ostida elektr xususiyatlarini o‘zgartiradigan moddalar haqidagi tajribalariga qiziqib qoladi. Shundan so‘ng, unda  elektrofotografiya g‘oyasi paydo bo‘ldi.

Tarixdagi birinchi kserokopiya 1938-yilning 22-oktabrida oltingugurt qatlami bilan qoplangan rux plitasidan iborat bo‘lgan. Unda statik zaryad yordamida shishali plastinka nurlantirilgan va qo‘yilgan yozuvdan oltingugurt kukini yordamida nusxa ko‘chirilgan. Biroq, elektr nusxa ko‘chirish texnologiyasini mukammallikka olib kelish uchun yana bir yil kerak bo‘ldi.

Dastlabki nusxa olish qurilmasi 

Hamma uchun kerakli apparatni yaratgan Karlson ixtirosi asosida 1947-yilda Rochester shahridagi taniqli “Haloid” kompaniyasi nusxa ko‘chirish mashinalarini ishlab chiqara boshladi. Oradan ikki yil o‘tgach, nusxa ko‘chirish mashinasining birinchi modeli sotuvga chiqdi. Nusxalash texnologiyasi “kserografiya” deb nomlangan – yunon tilidan “xeros” (“quruq”) va “graf” (yozaman) degan ma’noni anglatadi. 

“Kserografiya”dan kelib chiqqan holda “Haloid” kompaniyasi ham yangi nom bilan atala boshlandi. 1955-yilda “Haloid” “Rank Organisation” kompaniyasi bilan birlashdi. Shundan so‘ng, qo‘shma kompaniya “Rank Xerox” deb atala boshlandi. Keyinchalik esa, shunchaki Xerox (kseroks) deb nomlab kelingan.

1959-yili kseroksning 914-modeli ishlab chiqarilgandan keyin kompaniya haqiqiy muvaffaqiyatga erishdi. O‘shanda “Xerox” yuz millionlab dollar daromad olgan edi. 

Kserografiyani ixtiro qilgan Chester Karlson, “Xerox”dan olgan 150 million dollarining 100 millionini xayriya ishlariga sarflagan.

Bugungi kunda nusxa ko‘chirish apparatlarining yanada yangi turalari yaratilmoqda. Ular dizayni va ko‘pfunksiyaliligi bilan boshqalaridan tubdan farq qiladi.