Инсоният узоқ вақтдан бери бошқа сайёраларни ўзлаштиришни режалаштирмоқда. Бунинг учун улар ўзлари билан бутун экотизимни, шу жумладан ҳайвонларни олиб келишлари керак, дея хабар берилди.

Тирик мавжудотлар ҳаётий вазифаларни бажариши мумкин. Балиқ ва қисқичбақаларни кўпайтириш астронавтларни озиқ-овқат билан таъминлайди, ҳашаротлар ўсимликларни чанглатади ва тардиград каби микроорганизмлар илмий тадқиқотлар учун фойдали бўлади.

Сиэтлдаги Вашингтон университети астробиологининг таъкидлашича, Ердан ташқаридаги мураккаб экотизимлар ҳали ҳам фаол илмий тадқиқотлардан кўра кўпроқ илмий фантастика босқичида. Бироқ ҳамма турлар ҳам ердан ташқари муҳитга мослаша олмаслиги аниқ.

Шундай қилиб, асосий муаммо тортишиш кучини камайтириш билан боғлиқ. Марсда у Ерга нисбатан 1/3, Ойда эса 1/6 га тенг. Керакли атмосфера таркиби, ҳарорат ва босимга эга сунъий яшаш муҳитини яратиш мумкин, аммо олимлар тортишиш кучига таъсир қилиш йўлини ҳали топа олишмади.

Ўзгартирилган тортишиш кучи мушаклар ва суякларнинг тўғри ривожланишига тўсқинлик қилади. Шунинг учун Марсда жониворлар туролмайди ва юра олмайди.

Мутахассиснинг қайд этишича, оддий жонзотлар: ҳашаротлар ёки қисқичбақасимонлар Марс шароитларига нисбатан чидамлироқ бўлади. Чигирткалар оқсил манбаи сифатида ишлатилиши мумкин.

Тортишиш кучининг камайиши балиқ ва бошқа сув жониворларига таъсир қилмайди. Эксперт кичик аквариумларда қисқичбақалар этиштириш ва улардан аквапоника тизимининг бир қисми сифатида фойдаланишни таклиф қилди.

• kosmos