$
12926.51 UZS
-9.17
156.00 UZS
-2.8
14092.48 UZS
-72.09
30° Кечаси 16°

Қирқ йил кунига қирқ варақдан асар ёзган олим

10:29 / 17.03.2024

Абу Жаъфар Муҳаммад ибн Жарир Табарийнинг тафсир китоблари ичида энг мўтабарларидан саналувчи “Тафсири Табарий” асари ва “Мусулмон тарихчилигининг отаси” унвонига сазовор этган “Тарихи Табарий” номи билан машҳур асарлари орқали танимаган илм толиблари кам топилади.

839 йилда ҳозирги Эроннинг тарихий вилояти Табаристонда таваллуд топган Абу Жаъфар раҳимаҳуллоҳ ўзининг ёшлиги ҳақида сўзлаб: “Етти ёшимда Қуръони Каримни ёд олдим. Саккиз ёшга тўлганимда, таровиҳ намозларида инсонларга намоз ўқиб берар эдим. Тўққиз ёшга тўлганимда эса, ҳадис ёза бошладим”, деган эканлар.

Бўлажак олим 12 ёшида илм йўлида сафар қилган. Кўплаб илм марказларида бўлиб, таниқли уламолардан дарс олган.
Бир неча йиллик илмий сафарлардан сўнг 870 йили Мисрдан Бағдодга келган олим кейинги 50 йиллик ҳаёти давомида ўта баракали ва сермазмун илмий фаолият олиб борган. Ўзини бутунлай таълим ва илмга бағишлагани сабабидан замондошлари ва кейинги авлодларнинг юксак эътирофи ва таҳсинига сазовор бўлган.

Имом Абу Бакр Хатиб ўзининг “Тарихи Бағдод” китобида шундай ёзади: “Абу Жаъфар Муҳаммад ибн Жарир Табарий... шундай олим эдики, сўзлари ҳукм ўрнида қабул қилинарди, унинг раъйига мурожаат қилишарди. У ўз асрида ҳеч ким муваффақ бўлмаган даражада илм олди ва уларни ёзди. У Қуръони каримни тўла ёд олган, қироат турларининг барчасини чуқур ўзлаштирган, уларнинг маъноларини теран ўрганган олим эди. У ҳадис илмида ҳам беназир бўлиб, саҳобалар, тобеинларнинг ҳаётлари, ҳақида ҳам ҳаммадан яхшироқ билар эди”.

Имом Табарий юксак эътирофларга сабаб бўлган “Тафсир”ини етти йил давомида шогирдларига айтиб туриб ёздирган. Хатиб Бағдодий шундай дейди: “Али ибн Убайдуллоҳ Симсимийдан эшитдимки, ибн Жарир Табарий қирқ йил давомида ҳар куни қирқ варақдан асар ёзган”.

Табарий тарих, фиқҳ ва тафсир ва қироат илмларидан ташқари араб шеърияти, наҳв, математика ва тиббиёт илмларини ҳам яхши ўзлаштирган. У зот вақтини жуда ҳам тартибли равишда илм олиш ва таълим беришга тақсимлаб, шунга қатъий амал қилган.

Хатиб Бағдодий ривоят қилади: “Абу Жаъфар Табарий бир куни ўз шогирдларига айтди: “Тафсир ўқишни ҳохлайсизларми, ёзиб берайми?”- деди. Улар: “Қанча варақ бўлади?” – деб сўрашди. У киши: “Ўттиз минг саҳифа бўлса керак…” - деб, жавоб берди. Шунда шогирдлари: “Китобни охирига етмасдан умримиз тугаб қолади-ку!” - деб, жавоб бердилар. Сўнг Абу Жаъфар Табарий китобни уч минг саҳифага қисқартириб, таълиф қилди.

Сўнгра шогирдларидан: “Одам алайҳиссаломдан бизнинг вақтимизгача бўлган олам тарихини ёзиб берайми”- деб, сўради. Улар: “Неча саҳифа бўлади?”- деб, сўрашди. Абу Жаъфар тафсир китобининг ададича миқдорни айтган эди, шогирдлари ҳам худди ўшандай жавоб қайтаришди. Шунда Абу Жаъфар: “Инна лиллаҳи! Одамларда ҳиммат камайиб кетибди.” – деб, тафсирни қисқартирган миқдорда қисқартириб ёзди”.

Муфассир, фақиҳ, муҳаддис ва тарихчи олим ибн Жарир Табарий 86 ёшида Бағдодда вафот этган.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Кимга илм талаб қилиб турган ҳолида ажали келса, у билан пайғамбарларнинг ўртасида фақат пайғамбарлик бўлади, холос”, (Имом Термизий ривояти) деган муборак сўзлари ҳаётининг сўнгигача ўзини илмга бағишлаган олимлар ҳақида айтилган бўлса керак.

Манба: Islom.uz


Илм-фан


														
														Янги молиявий инқилобнинг бошланиши

Янги молиявий инқилобнинг бошланиши

Бугунги замонавий дунёда инсоният мисли кўрилмаган ихтиролар-у, технологияларнинг гувоҳига айланди. Рақамлаштириш одамларнин…
22:24 / 31.01.2025

														
														Қўрқинчли ютуқ: сунъий интеллект инсон ёрдамисиз ўзининг нусхасини ярата олади

Қўрқинчли ютуқ: сунъий интеллект инсон ёрдамисиз ўзининг нусхасини ярата олади

Ушбу ютуқ илмий ҳамжамиятда жиддий хавотир уйғотмоқда, чунки инсон аралашувисиз сунъий интеллектни муваффақиятли ўз-ўзини қа…
17:14 / 27.01.2025

														
														2028 йилда мамонтларни қайтадан дунёга келтиришмоқчи

2028 йилда мамонтларни қайтадан дунёга келтиришмоқчи

АҚШда мамонтнинг туғилиши учун абадий музликларда топилган ДНКдан фойдаланилади.
10:06 / 18.01.2025

														
														“Вампир кўршапалак”ларнинг қонини энергия манбаи сифатида ишлатиш мумкин” – олимлар

“Вампир кўршапалак”ларнинг қонини энергия манбаи сифатида ишлатиш мумкин” – олимлар

Канадалик олимлар кўршапалаклар устида тадқиқот ўтказишди ва “вампир кўршапалаклар” ўз ўлжасининг қони ёрдамида энергия ҳоси…
12:30 / 11.11.2024

														
														Олимлар сув ва ҳаводан кимёвий моддаларни яратишга муваффақ бўлишди

Олимлар сув ва ҳаводан кимёвий моддаларни яратишга муваффақ бўлишди

South China Morning Post нашрининг хабар беришича, хитойлик олимлар сув ва ҳаводан бошқа кимёвий моддаларни яратишга имкон б…
17:13 / 26.10.2024

														
														Олимлар томонидан миянинг 3D атласи яратилди

Олимлар томонидан миянинг 3D атласи яратилди

Ушбу атлас сут эмизувчиларнинг бутун миясини эмбрёнал босқичларда ва эрта постнатал даврда батафсил ўрганиш имконини беради.…
10:26 / 26.10.2024

														
														Энди шифокорларга рентген тасвирлари орқали суяклар синишини аниқлашда сунъий интеллект ёрдам беради

Энди шифокорларга рентген тасвирлари орқали суяклар синишини аниқлашда сунъий интеллект ёрдам беради

Британия Миллий соғлиқни сақлаш ва тиббий ёрдамни такомиллаштириш институти (НИCЕ) сунъий интеллект рентген тасвирларини таҳ…
12:22 / 23.10.2024

														
														“Микроблар энди антисептиклар билан озиқланмоқда” – Тадқиқотчилар

“Микроблар энди антисептиклар билан озиқланмоқда” – Тадқиқотчилар

Хиан Жиантонг-Ливерпул университети мутахассислари томонидан тадқиқот ўтказилганда, хитойлик олимлар ноодатий ҳолатга дуч ке…
10:22 / 19.10.2024

														
														Оғиздаги бактериялар билан бош ва бўйин саратони ўртасида боғлиқлик аниқланди

Оғиздаги бактериялар билан бош ва бўйин саратони ўртасида боғлиқлик аниқланди

Олимлар янги тадқиқот ўтказишди. Унда оғиз бўшлиғида кўпаядиган бактериялар бош ва бўйин саратони ривожланиш хавфини ошириши…
09:53 / 02.10.2024

														
														Швециялик олимлар саратонни даволашнинг янги йўлини топишди

Швециялик олимлар саратонни даволашнинг янги йўлини топишди

Олимлар саратон ҳужайраларини қайта дастурлаш усули устида иш олиб боришди. Бу йўл билан хавфли ҳужайраларни онкологик ўсмал…
10:36 / 30.09.2024

Бу ҳам қизиқ

Зеленский Трамп билан телефон орқали мулоқот қилди

Зеленский Трамп билан телефон орқали мулоқот қилди

Доналд Трамп Украина етакчиси Владимир Зеленский билан телефон орқали мулоқот қилди. Трамп Путин билан суҳбатдан сўнг навбат…
10:45 / 20.03.2025
Тошкентда аттракционлар ва кафеларсиз экологик парк барпо этилади

Тошкентда аттракционлар ва кафеларсиз экологик парк барпо этилади

Экология вазири Азиз Абдуҳакимов парк иқлимга мослашган маҳаллий ўсимликлардан фойдаланган ҳолда Европа ва Япония намуналари…
10:25 / 20.03.2025
Саида Мирзиёева АҚШ Конгресси аъзоси билан учрашди

Саида Мирзиёева АҚШ Конгресси аъзоси билан учрашди

“Қизғин суҳбат ва қўллаб-қувватлов учун Миллер хонимга миннатдорлик билдираман”, - дейди Саида Мирзиёева ўзининг Telegram ка…
21:12 / 19.03.2025
Ўзбекистонда ноқонуний ҳаж ва умра сафарини ташкил этган 19 та сайёҳлик фирмаси жаримага тортилди

Ўзбекистонда ноқонуний ҳаж ва умра сафарини ташкил этган 19 та сайёҳлик фирмаси жаримага тортилди

Ўзбекистонда ҳаж ва умранинг ноқонуний ташкил этилишининг олдини олишга қаратилган текширувлар ўтказилди.
22:00 / 19.03.2025
Мактаб директорлари, уларнинг ўринбосарлари ҳамда боғча раҳбарлари маошлари оширилади

Мактаб директорлари, уларнинг ўринбосарлари ҳамда боғча раҳбарлари маошлари оширилади

– Яна бир муҳим ўзгариш – авваллари мактабларимизнинг бўш турган бинолари ижарасидан тушган маблағларнинг 40 фоизигина ўша м…
11:29 / 19.03.2025
21 март куни қандай об-ҳаво кузатилади?

21 март куни қандай об-ҳаво кузатилади?

Ҳарорат кечаси 12-14 даража илиқ, кундузи 27-29 даража илиқ бўлади.
22:53 / 20.03.2025
Ота-она қарамоғисиз қолган 10 нафар вояга этмаган бола Қозоғистондан Ўзбекистонга қайтарилади

Ота-она қарамоғисиз қолган 10 нафар вояга этмаган бола Қозоғистондан Ўзбекистонга қайтарилади

17 март куни Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар ва соғлиқни сақлаш вазирлиги ходимлари ота-она қарамоғисиз қолган болаларни …
20:19 / 19.03.2025
Ўзбекистон ва Малайзия жиноят ишлари бўйича ҳамкорликни кучайтиради

Ўзбекистон ва Малайзия жиноят ишлари бўйича ҳамкорликни кучайтиради

Ўзбекистон Республикаси раҳбари Шавкат Мирзиёев Малайзия билан жиноят ишлари бўйича ўзаро ҳуқуқий ёрдам тўғрисидаги шартнома…
12:52 / 20.03.2025
Эндиликда “свет” ва газ нархи ҳар 3 йилда ўзгаради

Эндиликда “свет” ва газ нархи ҳар 3 йилда ўзгаради

Ўзбекистонда электр энергияси ва табиий газ учун нархлар 2026 йилдан бошлаб, уч йилдан кам бўлмаган муддатга амал қилади.
13:15 / 20.03.2025
Жиззахда юк машинаси, микроавтобус ва Lacetti тўқнашиши оқибатида 3 киши вафот этди

Жиззахда юк машинаси, микроавтобус ва Lacetti тўқнашиши оқибатида 3 киши вафот этди

Бу ҳақда вилоят Йўл ҳаракати хавфсизлиги бошқармаси хабар бермоқда.
10:24 / 20.03.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!