$
11910.93 UZS
-29.77
147.49 UZS
0.09
13784.52 UZS
-54.75
31° Kechasi 18°

Navoiydagi "raqqosa" qizlarning ota-onalariga belgilangan jarima noqonuniy deb topildi

21:00 / 02.10.2022

Navoiy viloyatining Karmana tumani kasb-hunar maktabining faollar zalida bayramga tayyorgarlik jarayonida voyaga yetmagan o‘quvchi qizlarning raqsga tushgani videosi tarqalib, keng muhokamalarga sabab bo‘lgan, ularning ota-onalari jarimaga tortilgandi. Navoiy viloyat Adliya boshqarmasi qo‘llangan ma’muriy jarima noqonuniy ekanini va u bekor qilinganini ma’lum qildi.

Adliya boshqarmasi ushbu jarima qanday asoslarda bekor qilinganini izohladi. Unga ko‘ra:

Voyaga yetmagan o‘quvchi qizlarning ota-onalariga nisbatan Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 41-modda 1-qismida ko‘rsatilgan huquqbuzarlik sodir etilganligi aniqlanib, belgilangan tartibda jarimaga tortilandi. Voqeani aynan mana shu yeri tushunarsiz va shubhali bo'lib turgandi.

Sababi ushbu moddada — Haqorat qilish, ya’ni shaxsning sha’ni va qadr-qimmatini qasddan kamsitish qayd etilgan. Buning uchun bazaviy hisoblash miqdorining yigirma baravaridan qirq baravarigacha ya'ni 6 mln so'mdan 240 mln so'mgacha jarima solinadi. 

Ma’muriy huquqbuzarlik deganda ma’muriy javobgarlikka tortish nazarda tutilgan, shaxsga, fuqarolarning huquqlari va erkinliklariga, mulkchilikka, davlat va jamoat tartibiga, tabiiy muhitga tajovuz qiluvchi g‘ayrihuquqiy harakat yoki harakatsizlik tushuniladi (Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeks, 10-modda).

Shuningdek, MJTKning 47-moddasida ota-onalar yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar tomonidan voyaga yetmagan bolalarni tarbiyalash va ularga ta’lim berish borasidagi majburiyatlarni bajarmaslik, shu jumladan voyaga yetmagan bolalarning ma’muriy huquqbuzarlik sodir etishiga olib kelishi belgilangan tartibda jarima solishga sabab bo‘lishi nazarda tutilgan.
 
Ijtimoiy tarmoqlarda tarqalgan ushbu videorolikdagi xatti-harakatlar, xususan, alohida bir holatda qizlar davrasida raqs tushilishi “ota-onalarning bolalarni tarbiyalash va ularga ta’lim berish borasidagi majburiyatlarni bajarmasligi” deb noto‘g‘ri huquqiy kvalifikatsiya qilingan, ya’ni mazkur holatda ma’muriy huquqbuzarlik tarkibi mavjud emas.

Voyaga yetmagan o‘quvchi qizlarning raqs uslublari O‘zbekiston jamiyatidagi umumtarqalgan ma’naviy qadriyatlarga to‘la mos kelmasligi mumkin, lekin insonlarning axloqiy o‘lchamlari va qarashlari qonunlar bilan belgilangan normalardan noto‘g‘ri foydalanishga, ayniqsa javobgarlikka tortishga olib kelmasligi lozim.

Qaysi harakat yoki harakatsizlik uchun javobgarlik kelib chiqishi, qonunlarda aniq belgilab qo‘yilgan. Shu asosga ko‘ra, qo‘llangan jarima bekor qilindi.

O‘zbekistonning “Bola huquqlari kafolatlari to‘g‘risida” qonuniga asosan:

  • bolaning sha’ni va qadr-qimmatini himoya qilish davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi (4-modda);
  • har bir bola erkinlik va shaxsiy daxlsizlik huquqiga, o‘z sha’ni va qadr-qimmatiga qilingan tajovuzlardan, shaxsiy hayotiga g‘ayriqonuniy aralashuvlardan himoyalanish huquqiga ega (10-modda).
Xalqaro huquq normalariga to‘la mos keluvchi ushbu qonunda belgilangan kafolatlar har bir bola uchun maktab hududi bo‘ladimi, shaxsiy uy-joy bo‘ladimi, har qanday holatda ta’minlanishi shart.

Bundan tashqari, ota-onalarning bayon etishiga ko‘ra, lavha rasmiy manbalar va markaziy telekanallar orqali yoritilish jarayonida maktab o‘quvchilari hamda ota-onalar intervyu berish yuzasidan bosim ostida qolgan.

Natijada, voyaga yetmagan bolalar o‘z tengdoshlari, maktab ma’muriyati, ota-onalari va keng jamoatchilik oldida sazoyi qilingan.

Ushbu nomaqbul harakatlar voyaga yetmaganlarning sog‘lig‘i va salomatligiga, ruhiy barqarorligiga o‘ta jiddiy ta’sir qilgan va ularning sha’ni va qadr-qimmati tahqirlanishiga olib kelgan. Eng asosiysi voyaga yetmaganlarga nisbatan bunday harakatlar noqonuniydir.

Yuqoridagi qonunga asosan, bola fikrlash erkinligi huquqiga ega (17-modda), inson qadr-qimmatini tahqirlovchi, bolalarga zararli ta’sir ko‘rsatuvchi ommaviy axborot vositalaridan foydalanish taqiqlanadi (16-modda).

Shuningdek, mazkur masalada ba’zi bir ijtimoiy tarmoqlardagi xabarlar hamda televideniye orqali berilgan intervyularda maktab ma’muriyati rahbari va ayrim o‘qituvchilariga nisbatan hayfsan va jarima intizomiy jazo chorasi qo‘llanganligi va ular egallab turgan lavozimidan ozod etilganligi bayon etilgan. Ushbu holat ham adliya organlari tomonidan o‘rganilganda maktabning hech bir xodimi bilan mehnat shartnomasi bekor qilinmaganligi ma’lum bo‘ldi.

“Shu o‘rinda adliya organlari tarbiya va axloq, xalqimizning ma’naviy qadriyatlari, ushbu qadriyatlarga mos ravishda kelajak avlodni tarbiyalash shubhasiz, jamiyatimizning muhim bo‘g‘ini ekanligini to‘liq e’tirof etadi, shu bilan birga axloqiy masalalarni hal etishda huquq normalarining asossiz qo‘llanishi va bu orqali shaxslarning Konstitutsiya va qonunlar bilan kafolatlangan huquq va manfaatlariga daxl etish mumkin emasligini eslatib o‘tadi”, — deyiladi Navoiy viloyati Adliya boshqarmasi xabarida.


Bu ham qiziq

Angrenda 15 yoshli qizga nisbatan zo‘ravonlik ishi bo‘yicha sud jarayoni boshlandi

Angrenda 15 yoshli qizga nisbatan zo‘ravonlik ishi bo‘yicha sud jarayoni boshlandi

Bolalar ombudsmani jabrlanuvchi bilan uchrashib, uning ahvoli yaxshilanganini bildirdi va sud jarayonida ishtirok etishini m…
10:41 / 19.11.2025
Ekologiya vazirligi hukumat tarkibidan chiqariladi

Ekologiya vazirligi hukumat tarkibidan chiqariladi

Ekologiya va iqlim o‘zgarishi milliy qo‘mitasining Davlat ekologik nazorat inspeksiyasi (Ekopolitsiya) tashkil etiladi.
13:16 / 19.11.2025
Isroil Livan janubidagi XAMAS o‘quv lageriga zarba berdi

Isroil Livan janubidagi XAMAS o‘quv lageriga zarba berdi

Isroil armiyasi Livan janubidagi XAMASning o‘quv lagerida faoliyat yuritayotgan jangarilarga zarba berdi.
11:17 / 19.11.2025
20-noyabr kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

20-noyabr kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

20-noyabr kuni Toshkentda havo o‘zgarib turadi, kechasi va ertalab biroz yomg‘ir yog‘ishi mumkin, kunduzi yog‘ingarchilik ku…
14:54 / 19.11.2025
Chilonzorda elektromobil yonib ketdi

Chilonzorda elektromobil yonib ketdi

“Yong‘in oqibatida jabrlanganlar yo‘q”, deyiladi xabarda.
08:30 / 20.11.2025
Qashqadaryoda sinfdoshiga shilqimlik qilgan yigit qamaldi

Qashqadaryoda sinfdoshiga shilqimlik qilgan yigit qamaldi

Dastlab surishtiruv organi B.B.ning qilmishini Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 41-1-moddasi — shahvoniy shilqi…
11:16 / 20.11.2025
Sirdaryoda IIB xodimlari pora bilan ushlandi

Sirdaryoda IIB xodimlari pora bilan ushlandi

Bu haqda DXX matbuot xizmati xabar berdi.
09:02 / 19.11.2025
Toshkentda soliqni bekor qilish evaziga pora olgan soliqchi ushlandi

Toshkentda soliqni bekor qilish evaziga pora olgan soliqchi ushlandi

Bu haqda DXX matbuot xizmati xabar berdi.
12:56 / 19.11.2025
Saudiya Arabistoni AQShga 1 trln dollarlik investitsiyalar kiritadi

Saudiya Arabistoni AQShga 1 trln dollarlik investitsiyalar kiritadi

AQSh prezidenti Donald Tramp Saudiya Arabistonining valiahd shahzodasi Muhammad bin Salmon Ol Saudni Oq uyda qabul qildi.
09:50 / 19.11.2025
Toshkent xalqaro aeroporti 2030-yildan so‘ng yopiladi

Toshkent xalqaro aeroporti 2030-yildan so‘ng yopiladi

Bu haqda transport vazirining o‘rinbosari Jasurbek Choriyev Spot nashriga bergan intervyusida ma’lum qilgan.
08:56 / 20.11.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!