$
12790.12 UZS
-4.9
130.03 UZS
-1.59
13936.11 UZS
42
18° Kechasi 12°

Yangi O‘zbekistondagi yangicha saylovdan nimalar kutilyapti?

15:24 / 20.10.2024

2024-yil 27-oktyabr kuni O‘zbekistonda muhim parlament saylovlari bo‘lib o‘tadi. Bu jarayonda saylovchilar Oliy Majlisning Qonunchilik palatasiga va mahalliy kengashlarga deputatlarni saylaydi.

Ushbu saylovlar O‘zbekistonning siyosiy islohotlari doirasida o‘tkazilmoqda va ularda 30 mingdan ortiq nomzodlar ishtirok etishi kutilmoqda. Saylov jarayonini kuzatish uchun 70 mingdan ziyod mahalliy va xalqaro kuzatuvchilar jalb qilinadi.

Bu yilgi saylovlarning muhim yangiligi Oliy Majlis Qonunchilik palatasi saylovlari aralash, ya’ni majoritar-proporsional tizim asosida o‘tkaziladi. Deputatlarning 75 nafari saylovchilar tomonidan ovoz berish yo‘li bilan, qolgan 75 nafari esa siyosiy partiyalarga berilgan ovozlar asosida saylanadi.

Shuningdek, bu yilgi saylovlarning yana bir o‘ziga xos jihati shundaki, Qonunchilik palatasi deputatligiga siyosiy partiyalardan ko‘rsatilgan nomzodlar orasida ayollar soni 391 nafarni yoki 44,7 foizni tashkil etdi. Bu O‘zbekiston saylov tarixidagi eng yuqori ko‘rsatkich.

Bundan tashqari, avvalgi saylovlarga qaraganda nomzodlar ham ancha yoshargan.

Saylovlarga ajratilgan mablag‘lar va ularning qanday ishlatilishi bo‘yicha keng jamoatchilikda ko‘plab savollar tug‘ilmoqda. Lekin, bu pullarning qanchalik shaffof tarzda sarflanayotgani bo‘yicha ma’lumotlar kam.

Shu bois bu yilgi saylovlarni prezidentlik saylovlari bilan taqqoslab ko‘ramiz:

– 2023-yilgi prezidentlik saylovida  174,13 mlrd so‘m;

– 2021-yilgi saylovda esa 300 mlrd so‘m sarflangan.

Albatta, bu yilgi saylovlarga ham shunga yaqin mablag‘ sarflanadi. Biroq, ko‘pchilikda buncha pullar nimalarga ishlatiladi degan savol tug‘ilishi tabiiy?

Saylovga ajratiladigan mablag‘lar saylov uchastkalarini tashkil etish, saylov komissiyalarini shakllantirish, saylov byulletenlarini chop etish, texnik jihozlarni xarid qilish, reklama va axborot kampaniyalarini o‘tkazish kabi keng ko‘lamli tadbirlarni moliyalashtirishga ishlatiladi va bu xarajatlarning barchasi davlat byudjetidan sarflanadi.

Misol uchun, bu yilgi deputatlik saylovini o‘tkazish uchun 11 mingga yaqin saylov uchastkasi ochiladi. Shuningdek, 39 ta xorijiy davlatlarga ham xuddi shunday uchastkalar tashkil etiladi. Bu esa tabiiyki katta xarajatlarni talab etadi.

Xo‘sh, shuncha pullar sarflanayotgani bilan ham saylovlar shaffof va haqiqiy raqobatni namoyish qilyaptimi?

O‘zbekistonda 2019-yili o‘tkazilgan saylovda YeXHT (Yevropa xavfsizlik va hamkorlik tashkiloti)  300 kishidan iborat missiyasini yuborgan edi. Ular esa O‘zbekistonda o‘tkazilgan parlament saylovlari hali haqiqiy raqobat va jarayonlarga to‘liq rioya etilishini namoyon qilmadi deya fikr bildirishgan.

Umid qilamizki, 27-oktyabrda o‘tkaziladigan saylov shaffof va haqiqiy raqobat ostida o‘tadi. Bu uchun partiyalar qanday ishlar qilmoqda? Xalqqa nimalarni va’da bermoqda? Quyida shularni ko‘rib chiqamiz.

O‘zbekiston Liberal-demokratik partiyasi

O‘zLiDeP saylov oldi dasturlarida “Erkin va farovon, Yangi O‘zbekistonni birga quramiz!” shiori ostida 5 ta maqsadni ilgarida surmoqda:

1. Barqaror iqtisodiy o‘sish orqali har bir inson, oila va jamiyat farovonligiga erishamiz;

2. Sifatli ta’lim, tibbiyot va kuchli ijtimoiy himoyani ta’minlaymiz;

3. Aholiga qulay atrof-muhit sharoitlarini yaratamiz;

4. Xalq xizmatidagi adolatli va zamonaviy davlatni barpo etamiz;

5. Mamlakatimiz suvereniteti va xavfsizligini kafolatlaymiz.

“Adolat” sotsial-demokratik partiyasi

“Adolat” sotsial-demokratik partiyasi saylovoldi dasturlarida “Teng imkoniyatlar va adolatli jamiyat sari!” shiori ostida sud-huquq sohasi, sog‘liqni saqlash, ta’lim va fan, ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish, tashqi va ichki siyosatga alohida e’tibor qaratilgan.

Shuningdek, sog‘liqni saqlash sohasiga zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish, “Aqlli tibbiyot” tizimini shakllantirish, nodavlat tibbiyot tashkilotlarini “tijorat tashkilotlari” maqomidan notijorat tashkilotlarga o‘tkazish, farmatsevtika va tibbiyot xodimlari o‘rtasidagi yashirin til biriktirganligi uchun jinoiy javobgarlikni belgilash, joylarda aholiga malakali tibbiy yordam xizmatlarini ko‘rsatish, giyohvandlik vositalarining noqonuniy aylanishi ustidan nazoratni kuchaytirish, samarali qonunchilik mexanizmlarini ishlab chiqish kabi qator muhim tashabbuslar partiya dasturida aks ettirilgan.

“Milliy tiklanish” demokratik partiyasi

“Qadriyatlarga tayangan taraqqiyot” shiori ostida faoliyat yurituvchi partiyaning bosh maqsadi qudratli davlatga tayangan, qonunlari milliy va umuminsoniy qadriyatlarga uyg‘un, inson qadri baland jamiyat qurish.

Partiya iqtisodiy sohani milliy qadriyatlar orqali rivojlantirish, shuningdek, tarixiy-madaniy merosimizni asrab-avaylash, an’analarni saqlashni maqsad qilgan.

Shu bilan birga, partiya uchun eng muhim masalalardan biri yosh avlodni tarbiyalashdir. Saylovoldi dasturida maktabgacha va maktab ta’limini rivojlantirish va sifat jihatidan yangi bosqichga olib chiqishga alohida e’tibor qaratilgan. Muhimi, dasturda o‘zbek tilini rivojlantirish va ilmiy adabiyotlarni chet tillardan davlat tiliga tarjima qilish ishlariga ham alohida e’tibor qaratilgan.

Xalq demokratik partiyasi

Partiya o‘z dasturiy maqsadlarini ijtimoiy himoya, ijtimoiy tenglik va ijtimoiy adolat tamoyillarini yuzaga chiqarish orqali “O‘zbekiston — ijtimoiy davlat” tamoyilini va davlatning tegishli ijtimoiy majburiyatlarini samarali amalga oshirish kabi umummilliy manfaatlar ustuvorligiga asoslanib belgilashini qayd etgan.

XDP har bir inson uchun ijtimoiy tenglik va adolat tamoyillari asosida munosib yashash sharoitini yaratish, ijtimoiy tafovutlarni kamaytirish, muhtojlarga yordam berish, kambag‘allikni qisqartirish, aholini yangi ish o‘rinlari va kafolatli daromad manbai bilan ta’minlash bo‘yicha samarali siyosatni amalga oshirish g‘oyalarini targ‘ib qiladi.

Shuningdek, davlatning iqtisodiyotdagi faol ishtiroki, ijtimoiy ne’matlarning teng taqsimoti, ishlab chiqarishda umumiy mulk ustuvorligini ta’minlashdan iborat g‘oyalarini ilgari suradi.

Ekologik partiya

Partiya “Tabiat uchun birlashaylik” shiorini ilgari surmoqda. Partiyaning bosh maqsadi — mamlakatning barqaror rivojlanishiga, ekologik xavfsizligiga erishish, hozirgi va kelajak avlod uchun qulay atrof-muhitni yaratish hamda tabiiy resurslarni saqlashga yo‘naltirilgan davlat siyosatini ro‘yobga chiqarishni ta’minlash.

Shu bilan birga, ekologik partiyaning saylovoldi dasturidan avtomobil yo‘li qatnov qismida skuter va velosipedlar uchun alohida yo‘lak tashkil etish, tamaki mahsulotlariga qo‘shimcha soliq solish, Qizil kitobdagi o‘simliklardan foydalanish va yovvoyi hayvonlarni ovlashga muddatsiz moratoriy e’lon qilish va boshqalar o‘rin olgan.

Xo‘sh, barcha partiyalarning saylov dasturlari bilan tanishib chiqdik. Sizningcha, qaysi siyosiy partiyaning g‘oyalari yaxshiroq. Fikringizni izohlarda yozib qoldiring.

Muallif: Behruzbek Shoimqulov


O‘zbekiston


														
														5-noyabr kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

5-noyabr kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

O‘zbekiston Respublikasi Gidrometeorologiya xizmati agentligining xabar berishicha, 5-noyabr kuni havo biroz bulutli bo‘ladi…
22:46 / 04.11.2024

														
														Shavkat Mirziyoyev elektr energetikasi sohasini transformatsiya qilish masalalari bo‘yicha yig‘ilish o‘tkazdi

Shavkat Mirziyoyev elektr energetikasi sohasini transformatsiya qilish masalalari bo‘yicha yig‘ilish o‘tkazdi

Prezident Shavkat Mirziyoyev 4-noyabr kuni elektr energetikasi sohasini transformatsiya qilish, hududlardagi elektr tarmoqla…
20:36 / 04.11.2024

														
														O‘zbekiston JSTga a’zo bo‘lish uchun AQSh bilan muzokaralarni muvaffaqiyatli yakunladi

O‘zbekiston JSTga a’zo bo‘lish uchun AQSh bilan muzokaralarni muvaffaqiyatli yakunladi

Amerika Qo‘shma Shtatlari O‘zbekiston tashkilotga qo‘shilish bo‘yicha muzokaralar jarayonini muvaffaqiyatli yakunlagan mamla…
18:50 / 04.11.2024

														
														Abdulla Aripov boshchiligidagi delegatsiya Xitoyga bordi

Abdulla Aripov boshchiligidagi delegatsiya Xitoyga bordi

Tashrif doirasida Xitoy Xalq Respublikasi Davlat kengashi Bosh vaziri Li Syan bilan uchrashuv o‘tkazildi.
18:24 / 04.11.2024

														
														FVV sel xavfidan ogohlantirdi

FVV sel xavfidan ogohlantirdi

Bu haqda Gidrometeorologiya xizmati agentligi ma’lum qilmoqda.
17:29 / 04.11.2024

														
														Namanganda maktab o‘quvchilari yana avtohalokat sodir etdi

Namanganda maktab o‘quvchilari yana avtohalokat sodir etdi

Bu safar ham ular mashinani “Rentcar”dan ijaraga olgan bo‘lgan.
15:13 / 04.11.2024

														
														“Qamchiq”dagi tunnelda avtomashinalar bir tasmada harakatlanmoqda

“Qamchiq”dagi tunnelda avtomashinalar bir tasmada harakatlanmoqda

Bunga sabab ushbu hududda ta’mirlash ishlari olib borilayotganidir.
12:40 / 04.11.2024

														
														Toshkentda 7-noyabrdan isitish mavsumi boshlanadi

Toshkentda 7-noyabrdan isitish mavsumi boshlanadi

Bu haqda shahar hokimligining matbuot xizmati xabar berdi.
11:45 / 04.11.2024

														
														Metroning “Choshtepa” bekatida nosozlik sabab poyezd to‘xtab qolgan

Metroning “Choshtepa” bekatida nosozlik sabab poyezd to‘xtab qolgan

Hozirgi vaqtda yo‘nalishdagi poyezdlar belgilangan jadvalga asosan harakatlanmoqda.
10:18 / 04.11.2024

														
														Toshkentda sifatsiz benzin sotayotgan shoxobchalar aniqlandi

Toshkentda sifatsiz benzin sotayotgan shoxobchalar aniqlandi

Bu haqda “O‘zenergoinspeksiya” xabar berdi.
09:46 / 04.11.2024

Bu ham qiziq

“Ukraina Rossiya bilan kelishuv imkoniyatini boy berdi” – Lavrov

“Ukraina Rossiya bilan kelishuv imkoniyatini boy berdi” – Lavrov

Rossiya tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov Ukraina Rossiya bilan kelishuv imkoniyatini boy berganini va bu holat uch marta t…
14:25 / 03.11.2024
Isroil harbiylari “Hizbulloh”ning dengiz kuchlari qo‘mondonini hibsga oldi

Isroil harbiylari “Hizbulloh”ning dengiz kuchlari qo‘mondonini hibsga oldi

Bu haqda “Axios” portali jurnalisti Barak Ravid Isroil rasmiylari vakiliga tayanib xabar berdi.
19:26 / 03.11.2024
Infarktdan so‘ng yurak faoliyatini tiklash yo‘li topildi

Infarktdan so‘ng yurak faoliyatini tiklash yo‘li topildi

Nature Cardiovascular Research xalqaro jurnalida inson tanasidagi GPNMB oqsili infarktdan keyin yurak to‘qimasi tiklanishi m…
11:56 / 04.11.2024
“Qamchiq”dagi tunnelda avtomashinalar bir tasmada harakatlanmoqda

“Qamchiq”dagi tunnelda avtomashinalar bir tasmada harakatlanmoqda

Bunga sabab ushbu hududda ta’mirlash ishlari olib borilayotganidir.
12:40 / 04.11.2024
Isroil armiyasining G‘azodagi qurbonlari soni qancha?

Isroil armiyasining G‘azodagi qurbonlari soni qancha?

Isroil armiyasining matbuot xizmatining bayonot berishicha, G‘azo sektoriga hujum boshlanganidan beri Isroil armiyasining yo…
16:18 / 03.11.2024
Kamala Xarris pochta orqali saylovda ovoz berdi

Kamala Xarris pochta orqali saylovda ovoz berdi

AQShda prezidenti saylovi 5-noyabr kuni bo‘lib o‘tadi.
19:14 / 04.11.2024
AQSh Eronni Isroilga hujum qilishning oqibatlaridan ogohlantirdi

AQSh Eronni Isroilga hujum qilishning oqibatlaridan ogohlantirdi

Axios nashrining xabar berishicha, agar Eron Isroil hujumlariga javob bersa, Amerika Qo‘shma Shtatlari yahudiy davlatini to‘…
13:44 / 03.11.2024
Ispaniya qiroli va qirolichasi aholi tomonidan loybo‘ron qilindi

Ispaniya qiroli va qirolichasi aholi tomonidan loybo‘ron qilindi

“Meduza” nashri xabar berishicha, suv toshqinidan katta zarar ko‘rgan Valensiya chekkasidagi Payporta shahriga tashrif buyur…
11:27 / 04.11.2024
Havoning yuqori darajadagi ifloslangani sabab maktablar yopildi

Havoning yuqori darajadagi ifloslangani sabab maktablar yopildi

Bu haqda “Reuters” nashri ma’lum qilmoqda.
11:57 / 04.11.2024
2024-yilning eng ahamiyatli ixtirolari bilan tanishing

2024-yilning eng ahamiyatli ixtirolari bilan tanishing

Mashhur Time jurnali 2024-yilning eng yaxshi 200 ta ixtirosining nomini e’lon qildi. Ularning orasida mobil gadjetlar, tibbi…
11:37 / 04.11.2024

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!