$
12097.93 UZS
50.48
151.77 UZS
-0.13
14194.50 UZS
95.37
31° Kechasi 18°

Yerning ichki yadrosi aylanishi to‘xtadi

20:43 / 26.01.2023

Shu kunlarda Yerning ichki yadrosi sirtga nisbatan aylanishni to‘xtatgan bo‘lishi mumkin. Ta’kidlanishicha, bunda g‘ayrioddiy kutilma yo‘q, olimlar to‘xtash o‘nlab yillar davom etishi mumkin bo‘lgan siklning bir qismi, deb hisoblashadi.

Pekin universitetining geologlari 2009-yilda “Nature” (“Tabiat”) jurnalida chop etilgan yangi tadqiqot tufayli Yerning yadrosi sirtga nisbatan harakatini “to‘xtatib qo‘ygan” degan taxminiy xulosaga kelishdi. Buning sababi, ichki yadro suyuq tashqi yadroda suzuvchi qattiq temir shar bo‘lishi mumkin, shuning uchun uning harakati sayyoramizning qolgan qismi aylanishi bilan mutlaqo bog‘liq emas.

Ushbu hodisaning sababi ikkita asosiy qarama-qarshi kuch bo‘lishi mumkin. Tashqi yadro tomonidan hosil qilingan magnit maydon ichki qismning aylanishini tezlashtiradi. Shu bilan birga, mantiyaning ulkan tortishish ta’siri uni sekinlashtiradi. Shu sababli, turli vaqtlarda u sirtdan o‘tib ketishi yoki orqada qolishi mumkin. Bundan tashqari, ba’zida yerning markazi teskari yo‘nalishda aylanishi mumkin.

Ammo bu endi yadro umuman aylanmaydi degani emas. Olimlarning fikriga ko‘ra, bu hodisa Yerning o‘z o‘qi atrofida aylanishi bilan bir xil tezlikda sodir bo‘ladi.

Tadqiqotchilarning fikricha, bularning barchasi 70 yillik siklning bir qismidir. Oldingi o‘zgarishlar 1970-yillarning boshlarida sodir bo‘lgan. Bu hatto kunning uzunligi kabi Yer sikllarida kuzatilgan boshqa o‘zgarishlarga ham to‘g‘ri kelishi mumkin. Misol uchun, ilgari olimlar yadroning o‘zgaruvchan tezligi har 6 yilda kun uzunligini o‘zgartiradi, degan xulosaga kelishgan.

Biroq, barcha geofiziklar yangi tadqiqot natijalariga qo‘shilmaydi, chunki olimlar uchun Yer markazini kuzatish juda qiyin. Minglab kilometr qalinlikdagi tog‘ jinslari tufayli uni magnit maydon, qadimgi kristallar yoki zilzilalar natijasida paydo bo‘lgan seysmik to‘lqinlarning sayyoramiz turli qatlamlarida qanday tarqalishini tahlil qilish orqali bilvosita o‘rganish kerak.


Bu ham qiziq

16-dekabr kungi ob-havo ma’lumoti

16-dekabr kungi ob-havo ma’lumoti

O‘zbekiston Respublikasi Gidrometeorologiya xizmati agentligining xabar berishicha, 16-dekabr kuni Toshkentda havo o‘zgarib …
16:37 / 15.12.2025
Jahon banki O‘zbekistonga 250 million dollar qarz beradi

Jahon banki O‘zbekistonga 250 million dollar qarz beradi

Jahon bankining ijrochi direktorlar kengashi O‘zbekiston uchun 250 million dollarlik moliyalashtirish paketini ma’qulladi.
17:31 / 15.12.2025
Surxondaryo va Namanganda korrupsion hamda firibgarlik holatlari fosh etildi

Surxondaryo va Namanganda korrupsion hamda firibgarlik holatlari fosh etildi

“Hududiy elektr tarmoqlari” AJ “Energosavdo” filiali Namangan bo‘linmasi Kosonsoy tumani yuriskonsulti mahalliy fuqarodan 2 …
09:31 / 14.12.2025
Ramzan Qodirov hokimiyatdan to‘yganini aytib, ketishni inkor etmadi

Ramzan Qodirov hokimiyatdan to‘yganini aytib, ketishni inkor etmadi

Checheniston rahbari Ramzan Qodirov ChGTRK “Grozniy” telekanalida bo‘lib o‘tgan to‘g‘ridan to‘g‘ri efir davomida hokimiyatda…
09:38 / 15.12.2025
Estoniya Rossiya bilan chegarada bunkerlar qurishni boshladi – manba

Estoniya Rossiya bilan chegarada bunkerlar qurishni boshladi – manba

“Shuningdek, tikanli maxsus simlar va “ajdaho tishlari” turidagi to‘siqlar zaxirasi shakllantirilgan bo‘lib, zarurat tug‘ilg…
17:48 / 13.12.2025
Boliviyaning sobiq prezidenti qamoqqa olindi

Boliviyaning sobiq prezidenti qamoqqa olindi

“Sotsializm sari harakat” partiyasi yetakchisi bo‘lgan Luis Arse 2020-yilda Boliviya prezidenti etib saylangandi. Mamlakatda…
09:13 / 14.12.2025
Sidneydagi plyajda sodir bo‘lgan otishma oqibatida 10 kishi halok bo‘ldi

Sidneydagi plyajda sodir bo‘lgan otishma oqibatida 10 kishi halok bo‘ldi

Ma’lumot uchun, Bondi-bich plyaji Avstraliyaning eng mashhur plyaji bo‘lib, u ko‘plab syorfingchilarni va sayyohlarni o‘ziga…
15:51 / 14.12.2025
O‘zbekistonda 318,3 mingta MChJ faoliyat yuritmoqda

O‘zbekistonda 318,3 mingta MChJ faoliyat yuritmoqda

Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yilning 1-dekabr holatiga O‘zbekistonda 405,5 mingta tijorat tashkilo…
16:40 / 14.12.2025
Isroil tomonidan XAMASning yuqori martabali rahbari yo‘q qilindi

Isroil tomonidan XAMASning yuqori martabali rahbari yo‘q qilindi

Isroil Mudofaa kuchlari bayonotiga ko‘ra, 13-dekabr kuni Isroil kuchlari XAMASning qurol-yarog‘ ishlab chiqarish shtabi rahb…
10:36 / 14.12.2025
Toshkentda Yangi yil tadbirlari sabab ayrim hududlarda transport harakati cheklanadi

Toshkentda Yangi yil tadbirlari sabab ayrim hududlarda transport harakati cheklanadi

Bu haqda Toshkent shahar hokimligi matbuot xizmati xabar berdi.
18:02 / 13.12.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!