Bugun biz ko‘zlari tanasiga nisbatan katta bo‘lgan hayvonlar haqida so‘z yuritamiz. Ular bu ko‘zlari bilan xuddi multfilm qahramonlariga o‘xshaydi. Keling, katta ko‘zli rekordchilar bilan tanishishni ularning eng kichigidan boshlaymiz. 

5. Afrika tuyaqushi

Tuyaqush sayyoradagi eng katta qushdir. Uning bo‘yi 270 sm., og‘irligi esa 156 kg.gacha tosh bosadi. Tuyaqushlar Afrika va Yaqin Sharqda yashaydi. Ulkan qushlar odatda zebra va boshqa hayvonlar bilan birgalikda o‘tlab, tinchlikda yashaydi. 

U g‘ayrat bilan bir harakatda 3 km.dan 15 km.gacha yugurishi mumkin. Agar g‘azablansa, raqiblarini telbalarcha quvadi. Urg‘ochilari tuxum bosib o‘tirishi bilan yangi tuyaqushlar dunyoga keladi.  

Ammo kechasi haqiqiy oila boshlig‘i sifatida faqat erkak tuyaqushlar tuxumlarni qo‘riqlab o‘tiradi. Tuyaqush tuxumlarining og‘irligi ikki kilogrammgacha yetishi mumkin. Ular juda katta va go‘shti to‘yimli bo‘lgani uchun atrofdagilar ularni ovlash ilnjida yurishadi. Shuning uchun tuyaqushlar doimo xavotirda yashaydi. 

Agar bu qushlar xavfni sezib qolsa, balandlikka sakrab chiqadi va soatiga 70 km. tezlikda harakatlanadi. Bu vaziyatda uning har bir qadami 4 metrgacha yetadi. Qushning katta-katta ko‘zlari esa uzoq masofani yuqori aniqlikda ko‘rishga yordam beradi. 

4. Baqaloq lori

Bu boqibeg‘am hayvon Hindiston, Indoneziya va Filippin mamlakatlarida, odatda  daraxtlarda hayot kechiradi. Kichkina hayvonning vazni 1,5 kg. Yoqimtoygina maymun. Ammo zaharli. U zaharni old oyoqlari bilan ishlab chiqaradi. U zahrini butun tanasiga surtib olib, hujum qilmoqchi bo‘lgan hayvonlarni qo‘rqitadi.

Lori yomon tishlaydi. Uning tishlashidan nafaqat hayvon, hatto odam ham o‘lishi mumkin. Hayvonning ko‘zlari katta, ularning atrofida esa qora “ko‘zoynaklar”i bor. Bularning hammasi ko‘rinishidan yoqimtoy bo‘lgan hayvonni zaharli yirtqichga aylantiradi.  

3. Buqalamun

Buqalamun kaltakesaklar oilasiga mansub. Ular ranglarini osongina o‘zgartirish bilan bir qatorda, bir tekis harakatlanadigan katta ko‘zlari bilan ham mashhur. Bu katta ko‘zlar ularga ov qilishda juda qo‘l keladi. 

O‘lja yaqinlashganda buqalamun qurbonga ikki katta ko‘zi bilan qarab soniyasiga 1/20 tezlikda tilini o‘lja tomon yo‘naltiradi. Natijada, o‘lja tilga yopishib qoladi va tezda og‘ziga kirib ketadi. Bir zumda o‘lja ham nima bo‘lganini payqamay qoladi. 

2. Ulkan kalmar

Dengizdagi ulkan kalmarlar ilmiy tarafdan hali yetarlicha o‘rganilmagan. Bu yirtqich mollyuskalarning eng kattasi hisoblanadi. Uning uzunligi 8 metrga yetadi. Unda 8 ta qo‘l va ikkita uzun ov qo‘llari bor. Kalmar o‘ljasini tortib oladi va so‘rg‘ichlardan foydalanib uni yeya boshlaydi. 

U barcha tirik mavjudotlar ichida katta ko‘zlari bilan ajralib turadi. Kalmar ko‘zining diametri 27 sm., qorachig‘i esa 9 sm.ni tashkil etadi. Biroq ko‘z kattaligi tanaga nisbatan o‘lchanganda birinchi o‘rin boshqa hayvonga nasib qilgan. 

1. Flippin tarisius (dolgopiyat)

Va nihoyat, bizning rekordchimiz dolgopiyat. Uning uzunligi 10 sm., xolos. Bu tarisius oilasidan kelgan – mayda maymun. Uning vazni atigi 130 gramm. Bu hayvon filippindagi bambuk tog‘larida yashaydi. Kichkina bo‘lishiga qaramay u xuddi kaptar kabi chaqqon. 1,5 km. masofani osongina bosib o‘tadi. 

U 360°gacha harakatlana oladigan katta boshga ega. Bu orqali u orqasida bo‘layotgan voqealarni ham osongina ko‘ra oladi.

Kulgili fiziologik tuzilishga ega bo‘lgan maymuncha tez-tez harakatlanadigan katta quloqlari va aql bovar qilmas darajadagi katta ko‘zlari bilan barchani hayratda qoldiradi. Bu ko‘zlar zulmatda yanada yaxshiroq ko‘rishga yordam beradi.