$
12705.79 UZS
59.23
159.20 UZS
-1.68
14704.41 UZS
243.07
36° Кечаси 21°

Онлайн платформалар ва веб-сайтларда қонунчиликни бузганлик учун жавобгарлик

14:19 / 13.05.2025

Ҳозир биз ижтимоий тармоқлар нафақат мулоқот майдони, балки жамоатчилик фикрини шакллантиришнинг муҳим воситасига айланган ўзига хос шароитда яшамоқдамиз. Блоглар қимматли ахборот манбаига, интернет-дўконлар эса савдо соҳасида етакчи ўринни эгаллаб, миллионлаб одамларнинг асосий харид марказига айланди. Бироқ рақамли дунё тақдим этаётган чексиз имкониятлар билан бир қаторда, биз зудлик билан эътибор қаратиш ва ҳал этишни талаб қиладиган жиддий муаммоларга дуч келмоқдамиз.

Бугунги кунда 4,9 миллиарддан ортиқ киши, яъни Ер шари аҳолисининг 60 фоиздан кўпроғи интернетдан фаол фойдаланмоқда. Ўзбекистоннинг ўзида ҳозирги кунда 30 миллиондан ортиқ киши интернетдан фойдаланади, бу мамлакат аҳолисининг 80 фоиздан кўпроғини ташкил этади. Шу билан бирга, интернетнинг жадал ривожланиши фирибгарлик, киберҳужум, шафқатсизлик ва нотўғри маълумотларни тарқатиш ҳолатлари кўпайишига олиб келди, шунингдек, шахсий маълумотларнинг сизиб чиқиш хавфини оширди.

Ушбу таҳдидлар шароитида ва глобал тенденцияларни ҳисобга олган ҳолда, Ўзбекистон Республикаси рақамли маконда фойдаланувчилар хавфсизлигини таъминлаш бўйича муҳим қадамлар қўймоқда. Хусусан, мамлакатимизда “Онлайн платформалар ва веб-сайтлардан фойдаланувчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида”ги қонун лойиҳаси тайёрланди. Ушбу қонун фойдаланувчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қиладиган ва ҳуқуқбузарликлар учун жавобгарликни аниқ белгилайдиган хавфсиз ҳамда масъулиятли рақамли муҳитни яратиш учун асос бўлади.

Онлайн платформалар ва веб-сайтлар фаолиятига қўйилган талабларга риоя этмаганлик учун қандай чоралар кўзда тутилган?

Қонун лойиҳаси рақамли платформалар ва веб-сайтларга бир қатор мажбуриятлар юклайди. Аввало, онлайн платформалар сохта хабарлар, гиёҳванд моддалар рекламаси ёки ҳақоратли материаллар каби ноқонуний контентни тезкорлик билан олиб ташлашлари шарт. Масалан, агар фойдаланувчи ижтимоий тармоқда шундай постни кўриб, бу ҳақда хабар берса, платформа уни дарҳол ўчириши лозим бўлади.

Қонун лойиҳаси веб-сайтлар учун ҳам мажбуриятлар белгилайди. Биринчидан, улар ўз фаолиятларини Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига мувофиқ олиб боришлари керак. Иккинчидан, веб-сайтлар шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларини, фуқароларнинг шаъни ва қадр-қимматини ҳурмат қилишлари шарт. Бу аноним хабарлар ва инсоннинг қадр-қимматини камситувчи материаллар тарқалишига қарши курашишга ёрдам беради.

Бундан ташқари, веб-сайтлар ноқонуний контент жойлаштирилиши ва тарқатилишининг олдини олишлари лозим. Бундай контент аниқланган тақдирда, сайт маъмурияти уни зудлик билан ўчириши шарт.

Ушбу норматив-ҳуқуқий ҳужжат лойиҳаси онлайн платформалар ва веб-сайтлар тўғрисидаги қонунчиликни бузганлик учун бир қатор маъмурий ва жиноий жазо чораларини назарда тутади:

 

Биринчидан, онлайн платформалар ва веб-сайтлар фойдаланувчиларининг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузганликда айбдор шахслар қонунга мувофиқ жавобгарликка тортиладилар.

Иккинчидан, ваколатли органнинг кўрсатмаси, тақдимномаси ёки суд қарори асосида ноқонуний контентни олиб ташлаш, агар ушбу контентда жиноят ёки маъмурий ҳуқуқбузарлик белгилари мавжуд бўлса, уни жойлаштирган ва (ёки) тарқатган шахсни тегишли жавобгарликдан озод этмайди. Ноқонуний контентни жойлаштирган ва (ёки) тарқатган шахс жавобгарликка тортилганда, тегишли суд қарори билан ушбу шахсга ноқонуний контентни олиб ташлаш мажбурияти юклатилади.

Учинчидан, онлайн-платформа фаолияти Ўзбекистон Республикаси ҳудудида ушбу қонун лойиҳасида белгиланган талабларга мувофиқ амалга оширилмаган тақдирда, ваколатли орган онлайн-платформа эгасига ва (ёки) унинг вакилига онлайн-платформа ва веб-сайтлардан фойдаланувчиларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари бузилишини бартараф этиш ҳақида тақдимнома юборади. Бу тақдимнома ўттиз календарь кун ичида кўриб чиқилиши шарт.

Тўртинчидан, онлайн-платформа мулкдори ва (ёки) унинг вакили мазкур тақдимномани қаноатлантирмаган тақдирда, ваколатли орган судга даъво аризаси билан мурожаат қилишга ҳақли. Бу ариза Ўзбекистон Республикаси ҳудудида ушбу қонун лойиҳасида белгиланган талабларга мувофиқ онлайн-платформа фаолиятини амалга оширишни таъминлаш масаласига тааллуқли бўлади.

Бешинчидан, ваколатли органнинг даъво аризасини кўриб чиқишда суд онлайн-платформа эгасига ва (ёки) унинг вакилига юборилган тақдимноманинг қонунийлиги ва асослилигини, албатта, кўриб чиқиши шарт.

Ўзбекистон Республикаси ҳудудида онлайн платформадан фойдаланиш тезлигини пасайтириш бўйича чораларни бекор қилиш учун асос онлайн платформалар ва веб-сайтлар фойдаланувчиларининг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонунчилик бузилишларини бартараф этиш ҳамда бу ҳақда ваколатли органни онлайн платформа эгаси ва (ёки) унинг вакили томонидан расман хабардор қилишдир.

Шуни таъкидлаш лозимки, ушбу қонун лойиҳасида кўзда тутилган жазо чоралари бир қатор етакчи хорижий давлатлар (Франсия, Германия, Туркия ва бошқалар) тажрибасига асосланган. Уларни жорий этиш онлайн платформалар ва веб-сайтлар эгаларининг масъулиятини оширишда муҳим қадам ҳисобланади. Қонун лойиҳаси контентни модератсия қилиш учун аниқ чегараларни белгилаш имконини беради, бу эса, ўз навбатида, ноқонуний ва тақиқланган контентни, жумладан, дезинформатсия, киберҳужумлар, зўравонликка ундовчи чақириқлар ва муаллифлик ҳуқуқларини бузувчи материалларни янада самаралироқ аниқлаш ва бартараф этишга ёрдам беради.

Бундан ташқари, фойдаланувчилар учун шаффоф модератсия алгоритмлари ва шикоят қилиш механизмларини жорий этиш фикр билдириш эркинлиги ва қонунчилик нормаларига риоя қилиш зарурати ўртасидаги мувозанатни таъминлашга кўмаклашади.

Шунингдек, ахборот муҳитининг хавфсизлик даражаси сезиларли даражада ошиши кутилмоқда. Бу эса фойдаланувчилар, айниқса, болалар ва ўсмирлар каби заиф гуруҳлар учун хавфсизроқ муҳит яратади, рақамли платформаларга бўлган ишончни мустаҳкамлайди ва жамоатчилик фикрини манипулятсия хавфини камайтиради. Узоқ муддатли истиқболда бундай чора-тадбирлар технологик тараққиёт асосий ҳуқуқ ва эркинликларни ҳимоя қилиш билан уйғунлашган янада масъулиятли ва ахлоқий рақамли маконни шакллантиришга ёрдам бериши мумкин.

Қўшимча ижобий таъсирлардан бири ҳуқуқий хатарлар ва обрўсини йўқотишдан хавотирда бўлган ИТ-компаниялар ўртасида ўз-ўзини назорат қилишни рағбатлантиришдир. Шундай қилиб, кўрсатилган чора-тадбирлар нафақат фойдаланувчилар хавфсизлигини оширишга, балки, умуман олганда, рақамли экотизимнинг янги меъёрларини ўрнатишга қодир.



														
														Эртага ҳаво ҳарорати 42 даражагача исийди

Эртага ҳаво ҳарорати 42 даражагача исийди

“Ўзгидромет” 15 июнь куни об-ҳаво қандай бўлиши ҳақида маълумот берди.
10:26 / 14.06.2025

														
														14 июнь куни қандай об-ҳаво кузатилади?

14 июнь куни қандай об-ҳаво кузатилади?

Ўзбекистон Республикаси Гидрометеорология хизмати агентлигининг хабар беришича, 14 июнь куни Тошкентда ҳаво бироз булутли бў…
17:46 / 13.06.2025

														
														Вилоятликлар Тошкентда таксичилик қилиши мумкин

Вилоятликлар Тошкентда таксичилик қилиши мумкин

Кеча, ижтимоий тармоқларда ҳайдовчилар фақат ўзининг пропискадан ўтган ҳудудидагина таксичилик қилиши мумкинлиги ҳақида хаба…
17:41 / 13.06.2025

														
														Қашқадарёда ҳоким ўринбосари пора билан ушланди

Қашқадарёда ҳоким ўринбосари пора билан ушланди

Ҳозирда тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда.
14:34 / 13.06.2025

														
														Дам олиш кунлари ҳаво ҳарорати кўтарилади

Дам олиш кунлари ҳаво ҳарорати кўтарилади

Сўнгги кунларда Ўзбекистон ҳудуди ёз учун жуда қулай ҳарорат фонида нам ҳаво массалари таъсири остида бўлди.
12:49 / 13.06.2025

														
														Исроилдаги Ўзбекистон фуқаролари огоҳлантирилди

Исроилдаги Ўзбекистон фуқаролари огоҳлантирилди

Ракета отишмалари кутилиши муносабати билан Ўзбекистон элчихонаси сизлардан яна бир бор тезкор эҳтиёт чораларини кўришни қат…
09:45 / 13.06.2025

														
														13 июнь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

13 июнь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

13 июнь куни Тошкентда ҳаво бироз булутли бўлади, вақти-вақти билан ўзгариб туради, ёғингарчилик бўлмайди. Шарқдан секундига…
17:49 / 12.06.2025

														
														Кредитни самарасиз ишлатиш ортидан 19,6 млрд сўм зарар келтирган мансабдорларга жиноят иши очилди

Кредитни самарасиз ишлатиш ортидан 19,6 млрд сўм зарар келтирган мансабдорларга жиноят иши очилди

Айни пайтда дастлабки тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда.
17:19 / 12.06.2025

														
														Мирзиёев авиаҳалокат муносабати билан Ҳиндистон Президенти ва Бош вазирига таъзия мактуби йўллади

Мирзиёев авиаҳалокат муносабати билан Ҳиндистон Президенти ва Бош вазирига таъзия мактуби йўллади

Ўзбекистон раҳбари қурбон бўлганларнинг оила аъзолари ва яқинларига, бутун Ҳиндистон халқига чуқур ҳамдардлик изҳор этди, жа…
16:57 / 12.06.2025

														
														Марказий банк йиллик асосий ставкани 14 фоиз даражасида ўзгаришсиз қолдирилди

Марказий банк йиллик асосий ставкани 14 фоиз даражасида ўзгаришсиз қолдирилди

Марказий банк бошқаруви 2025 йил 12 июндаги йиғилишида асосий ставкани йиллик 14 фоиз даражасида сақлаб қолиш тўғрисида қаро…
15:42 / 12.06.2025

Бу ҳам қизиқ

Марказий банк йиллик асосий ставкани 14 фоиз даражасида ўзгаришсиз қолдирилди

Марказий банк йиллик асосий ставкани 14 фоиз даражасида ўзгаришсиз қолдирилди

Марказий банк бошқаруви 2025 йил 12 июндаги йиғилишида асосий ставкани йиллик 14 фоиз даражасида сақлаб қолиш тўғрисида қаро…
15:42 / 12.06.2025
Ўзбекистон энг кўп қайси давлатлардан автомобиль импорт қилмоқда?

Ўзбекистон энг кўп қайси давлатлардан автомобиль импорт қилмоқда?

Миллий статистика қўмитаси маълумотларига кўра, Ўзбекистонга 2025 йилнинг январь-апрель ойларида хориждан қиймати 213,7 млн …
12:09 / 11.06.2025
Исроилдаги Ўзбекистон фуқаролари огоҳлантирилди

Исроилдаги Ўзбекистон фуқаролари огоҳлантирилди

Ракета отишмалари кутилиши муносабати билан Ўзбекистон элчихонаси сизлардан яна бир бор тезкор эҳтиёт чораларини кўришни қат…
09:45 / 13.06.2025
Фуқароларнинг ҳуқуқларини суд орқали ҳимоя қилиш кафолатлари кучайтирилади

Фуқароларнинг ҳуқуқларини суд орқали ҳимоя қилиш кафолатлари кучайтирилади

Эндиликда, шахснинг ўз айбини тан олиши унга қарши ягона далил бўлса, у айбдор деб топилмайди.
17:08 / 10.06.2025
14 июнь куни қандай об-ҳаво кузатилади?

14 июнь куни қандай об-ҳаво кузатилади?

Ўзбекистон Республикаси Гидрометеорология хизмати агентлигининг хабар беришича, 14 июнь куни Тошкентда ҳаво бироз булутли бў…
17:46 / 13.06.2025
Сув хўжалиги соҳасидаги ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги видеоматериалларни юборган шахслар рағбатлантирилади

Сув хўжалиги соҳасидаги ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги видеоматериалларни юборган шахслар рағбатлантирилади

Низом Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекс 74-моддасининг 2-қисмида назарда тутилган маъмурий ҳуқуқбузарликларга нисбатан…
13:13 / 11.06.2025
11 июнь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

11 июнь куни кутилаётган об-ҳаво маълумоти

11 июнь куни Тошкентда ҳаво бироз булутли бўлади, вақти-вақти билан ўзгариб туради, куннинг иккинчи ярмида қисқа муддатли ём…
15:26 / 10.06.2025
Эртага ҳаво ҳарорати 42 даражагача исийди

Эртага ҳаво ҳарорати 42 даражагача исийди

“Ўзгидромет” 15 июнь куни об-ҳаво қандай бўлиши ҳақида маълумот берди.
10:26 / 14.06.2025
Мирзиёев ЙТТБ президенти Одил Рено-Бассо бошчилигидаги делегацияни қабул қилди

Мирзиёев ЙТТБ президенти Одил Рено-Бассо бошчилигидаги делегацияни қабул қилди

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев 11 июнь куни Хорижий инвесторлар кенгашининг учинчи мажлиси арафасида Евр…
12:59 / 11.06.2025
Кредитни самарасиз ишлатиш ортидан 19,6 млрд сўм зарар келтирган мансабдорларга жиноят иши очилди

Кредитни самарасиз ишлатиш ортидан 19,6 млрд сўм зарар келтирган мансабдорларга жиноят иши очилди

Айни пайтда дастлабки тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда.
17:19 / 12.06.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Энг кўп ўқилганлар
Путин Россия қўшинлари йил якунига қадар Украина мудофаасини енгиб ўтишига ишонмоқда
12:38 / 19.05.2025
Ўзбекистонликлар Қурбон ҳайитида неча кун дам олишади
18:44 / 29.05.2025
Айрим шифокорларнинг ойлик лавозим маошлари 20 фоизга оширилади
10:16 / 22.05.2025
“Россия урушни давом эттириш учун вақтни чўзмоқда” – Зеленский
10:18 / 21.05.2025
Россия қўшинларини Харков ва Суми вилоятлари чегарасида тўпламоқда
14:12 / 25.05.2025
Россия Украинага кенг кўламли ҳаво ҳужуми уюштирди
13:07 / 24.05.2025
Россия битим лойиҳасини асирлар алмашинуви якунлангандан кейин Украинага топширади
09:29 / 24.05.2025
Шошилинч ҳаётдан сокинлик сари: “Slow living” нима ва нега ҳозир бунинг айни пайти?
12:18 / 26.05.2025
Украина Путиннинг вертолёти “дронлар ҳужуми маркази”да бўлмаганини маълум қилди
10:03 / 28.05.2025
ЯНГИ ҚОНУН ЛОЙИҲАСИ: нотўғри маълумотлар тарқалишининг олдини олиш қандай амалга оширилади?
11:03 / 16.05.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!