Bugungi kunda inson salomatligiga tahdid soluvchi tashqi omillar yanada ko‘paygan. Masalan global iqlim o‘zgarishi bunga yaqqol misol bo‘la oladi. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti rahbarining BMT mutasaddilari bilan navbatdagi qo‘shma bayonoti ayni shu muammoga bag‘ishlandi.

Unda qayd etilishicha, sayyoramizda havo harorati ko‘tarilishi turli tabiiy ofatlar bilan birga, xavfli infeksiyalar va kasalliklardan o‘lim ko‘rsatkichlari ortishiga sabab bo‘lyapti. Qolaversa, ocharchilik tufayli ko‘plab insonlar hayotdan ko‘z yummoqda.

JSST bosh direktori Tedros Gebreyesus bu holatga baho berar ekan, iqlim inqirozini salomatlik tanazzuliga qiyosladi. Masalan, Afrika mamlakatlarida global isish oqibatida yuzaga kelgan qurg‘oqchilik va suv toshqinlari 47 million kishini ocharchilikka duchor etgan. Ichimlik suvi tanqisligi esa ayrim mintaqalarda vabo epidemiyasining avj olishiga turtki bo‘lgan.

Bundan tashqari, Yer yuzida harorat ko‘tarilishi okeanlar suvi tarkibida ishqorlar ortishi va isishiga olib keldi. Bu esa ummonlardagi oziq-ovqat uchun yaroqli jonzotlarning qirilib ketishiga sabab bo‘lmoqda.

O‘z navbatida, dunyoda taxminan 222 million kishi oziq-ovqat xavfsizligining yuqori darajasidan aziyat chekyapti. Ular kuniga atigi bir mahal ovqatlanish imkoniga ega. Shuningdek, 45 million odam ocharchilik yoqasida qolmoqda.

“Bularning barchasi Yer kurrasida havo harorati 1,2 daraja ortgani asoratidir. Ammo vaziyat shunday davom etaversa, bu ko‘rsatkich yaqin kelajakda 2 baravar oshishi hech gap emas. O‘shanda insoniyat global qurg‘oqchilik, toshqinlar va yanada xavfli epidemiyalar bilan ro‘baro‘ kelishi mumkin”, – deydi BMT mutasaddisi.

Qo‘shma bayonotda keltirilishicha, kelasi hafta Misrda bo‘lib o‘tadigan BMTning iqlim o‘zgarishlariga bag‘ishlangan konferensiyasida ushbu mavzu kun tartibidagi asosiy masala bo‘ladi.

• BMT
• JSST
• Ob-havo
• salomatlik