$
12705.79 UZS
59.23
159.20 UZS
-1.68
14704.41 UZS
243.07
36° Kechasi 21°

Onlayn platformalar va veb-saytlarda qonunchilikni buzganlik uchun javobgarlik

14:19 / 13.05.2025

Hozir biz ijtimoiy tarmoqlar nafaqat muloqot maydoni, balki jamoatchilik fikrini shakllantirishning muhim vositasiga aylangan o‘ziga xos sharoitda yashamoqdamiz. Bloglar qimmatli axborot manbaiga, internet-do‘konlar esa savdo sohasida yetakchi o‘rinni egallab, millionlab odamlarning asosiy xarid markaziga aylandi. Biroq raqamli dunyo taqdim etayotgan cheksiz imkoniyatlar bilan bir qatorda, biz zudlik bilan e’tibor qaratish va hal etishni talab qiladigan jiddiy muammolarga duch kelmoqdamiz.

Bugungi kunda 4,9 milliarddan ortiq kishi, ya’ni Yer shari aholisining 60 foizdan ko‘prog‘i internetdan faol foydalanmoqda. O‘zbekistonning o‘zida hozirgi kunda 30 milliondan ortiq kishi internetdan foydalanadi, bu mamlakat aholisining 80 foizdan ko‘prog‘ini tashkil etadi. Shu bilan birga, internetning jadal rivojlanishi firibgarlik, kiberhujum, shafqatsizlik va noto‘g‘ri ma’lumotlarni tarqatish holatlari ko‘payishiga olib keldi, shuningdek, shaxsiy ma’lumotlarning sizib chiqish xavfini oshirdi.

Ushbu tahdidlar sharoitida va global tendensiyalarni hisobga olgan holda, O‘zbekiston Respublikasi raqamli makonda foydalanuvchilar xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha muhim qadamlar qo‘ymoqda. Xususan, mamlakatimizda “Onlayn platformalar va veb-saytlardan foydalanuvchilarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi tayyorlandi. Ushbu qonun foydalanuvchilarning huquqlarini himoya qiladigan va huquqbuzarliklar uchun javobgarlikni aniq belgilaydigan xavfsiz hamda mas’uliyatli raqamli muhitni yaratish uchun asos bo‘ladi.

Onlayn platformalar va veb-saytlar faoliyatiga qo‘yilgan talablarga rioya etmaganlik uchun qanday choralar ko‘zda tutilgan?

Qonun loyihasi raqamli platformalar va veb-saytlarga bir qator majburiyatlar yuklaydi. Avvalo, onlayn platformalar soxta xabarlar, giyohvand moddalar reklamasi yoki haqoratli materiallar kabi noqonuniy kontentni tezkorlik bilan olib tashlashlari shart. Masalan, agar foydalanuvchi ijtimoiy tarmoqda shunday postni ko‘rib, bu haqda xabar bersa, platforma uni darhol o‘chirishi lozim bo‘ladi.

Qonun loyihasi veb-saytlar uchun ham majburiyatlar belgilaydi. Birinchidan, ular o‘z faoliyatlarini O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq olib borishlari kerak. Ikkinchidan, veb-saytlar shaxsning huquq va erkinliklarini, fuqarolarning sha’ni va qadr-qimmatini hurmat qilishlari shart. Bu anonim xabarlar va insonning qadr-qimmatini kamsituvchi materiallar tarqalishiga qarshi kurashishga yordam beradi.

Bundan tashqari, veb-saytlar noqonuniy kontent joylashtirilishi va tarqatilishining oldini olishlari lozim. Bunday kontent aniqlangan taqdirda, sayt ma’muriyati uni zudlik bilan o‘chirishi shart.

Ushbu normativ-huquqiy hujjat loyihasi onlayn platformalar va veb-saytlar to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlik uchun bir qator ma’muriy va jinoiy jazo choralarini nazarda tutadi:

 

Birinchidan, onlayn platformalar va veb-saytlar foydalanuvchilarining huquqlarini himoya qilish to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini buzganlikda aybdor shaxslar qonunga muvofiq javobgarlikka tortiladilar.

 

Ikkinchidan, vakolatli organning ko‘rsatmasi, taqdimnomasi yoki sud qarori asosida noqonuniy kontentni olib tashlash, agar ushbu kontentda jinoyat yoki ma’muriy huquqbuzarlik belgilari mavjud bo‘lsa, uni joylashtirgan va (yoki) tarqatgan shaxsni tegishli javobgarlikdan ozod etmaydi. Noqonuniy kontentni joylashtirgan va (yoki) tarqatgan shaxs javobgarlikka tortilganda, tegishli sud qarori bilan ushbu shaxsga noqonuniy kontentni olib tashlash majburiyati yuklatiladi.

Uchinchidan, onlayn-platforma faoliyati O‘zbekiston Respublikasi hududida ushbu qonun loyihasida belgilangan talablarga muvofiq amalga oshirilmagan taqdirda, vakolatli organ onlayn-platforma egasiga va (yoki) uning vakiliga onlayn-platforma va veb-saytlardan foydalanuvchilarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risidagi qonun hujjatlari buzilishini bartaraf etish haqida taqdimnoma yuboradi. Bu taqdimnoma o‘ttiz kalendar kun ichida ko‘rib chiqilishi shart.

To‘rtinchidan, onlayn-platforma mulkdori va (yoki) uning vakili mazkur taqdimnomani qanoatlantirmagan taqdirda, vakolatli organ sudga da’vo arizasi bilan murojaat qilishga haqli. Bu ariza O‘zbekiston Respublikasi hududida ushbu qonun loyihasida belgilangan talablarga muvofiq onlayn-platforma faoliyatini amalga oshirishni ta’minlash masalasiga taalluqli bo‘ladi.

Beshinchidan, vakolatli organning da’vo arizasini ko‘rib chiqishda sud onlayn-platforma egasiga va (yoki) uning vakiliga yuborilgan taqdimnomaning qonuniyligi va asosliligini, albatta, ko‘rib chiqishi shart.

O‘zbekiston Respublikasi hududida onlayn platformadan foydalanish tezligini pasaytirish bo‘yicha choralarni bekor qilish uchun asos onlayn platformalar va veb-saytlar foydalanuvchilarining huquqlarini himoya qilish to‘g‘risidagi qonunchilik buzilishlarini bartaraf etish hamda bu haqda vakolatli organni onlayn platforma egasi va (yoki) uning vakili tomonidan rasman xabardor qilishdir.

Shuni ta’kidlash lozimki, ushbu qonun loyihasida ko‘zda tutilgan jazo choralari bir qator yetakchi xorijiy davlatlar (Fransiya, Germaniya, Turkiya va boshqalar) tajribasiga asoslangan. Ularni joriy etish onlayn platformalar va veb-saytlar egalarining mas’uliyatini oshirishda muhim qadam hisoblanadi. Qonun loyihasi kontentni moderatsiya qilish uchun aniq chegaralarni belgilash imkonini beradi, bu esa, o‘z navbatida, noqonuniy va taqiqlangan kontentni, jumladan, dezinformatsiya, kiberhujumlar, zo‘ravonlikka undovchi chaqiriqlar va mualliflik huquqlarini buzuvchi materiallarni yanada samaraliroq aniqlash va bartaraf etishga yordam beradi.

Bundan tashqari, foydalanuvchilar uchun shaffof moderatsiya algoritmlari va shikoyat qilish mexanizmlarini joriy etish fikr bildirish erkinligi va qonunchilik normalariga rioya qilish zarurati o‘rtasidagi muvozanatni ta’minlashga ko‘maklashadi.

Shuningdek, axborot muhitining xavfsizlik darajasi sezilarli darajada oshishi kutilmoqda. Bu esa foydalanuvchilar, ayniqsa, bolalar va o‘smirlar kabi zaif guruhlar uchun xavfsizroq muhit yaratadi, raqamli platformalarga bo‘lgan ishonchni mustahkamlaydi va jamoatchilik fikrini manipulyatsiya xavfini kamaytiradi. Uzoq muddatli istiqbolda bunday chora-tadbirlar texnologik taraqqiyot asosiy huquq va erkinliklarni himoya qilish bilan uyg‘unlashgan yanada mas’uliyatli va axloqiy raqamli makonni shakllantirishga yordam berishi mumkin.

Qo‘shimcha ijobiy ta’sirlardan biri huquqiy xatarlar va obro‘sini yo‘qotishdan xavotirda bo‘lgan IT-kompaniyalar o‘rtasida o‘z-o‘zini nazorat qilishni rag‘batlantirishdir. Shunday qilib, ko‘rsatilgan chora-tadbirlar nafaqat foydalanuvchilar xavfsizligini oshirishga, balki, umuman olganda, raqamli ekotizimning yangi me’yorlarini o‘rnatishga qodir.


O‘zbekiston


														
														Ertaga havo harorati 42 darajagacha isiydi

Ertaga havo harorati 42 darajagacha isiydi

“O‘zgidromet” 15-iyun kuni ob-havo qanday bo‘lishi haqida ma’lumot berdi.
10:26 / 14.06.2025

														
														14-iyun kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

14-iyun kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

O‘zbekiston Respublikasi Gidrometeorologiya xizmati agentligining xabar berishicha, 14-iyun kuni Toshkentda havo biroz bulut…
17:46 / 13.06.2025

														
														Viloyatliklar Toshkentda taksichilik qilishi mumkin

Viloyatliklar Toshkentda taksichilik qilishi mumkin

Kecha, ijtimoiy tarmoqlarda haydovchilar faqat o‘zining propiskadan o‘tgan hududidagina taksichilik qilishi mumkinligi haqid…
17:41 / 13.06.2025

														
														Qashqadaryoda hokim o‘rinbosari pora bilan ushlandi

Qashqadaryoda hokim o‘rinbosari pora bilan ushlandi

Hozirda tergov harakatlari olib borilmoqda.
14:34 / 13.06.2025

														
														Dam olish kunlari havo harorati ko‘tariladi

Dam olish kunlari havo harorati ko‘tariladi

So‘nggi kunlarda O‘zbekiston hududi yoz uchun juda qulay harorat fonida nam havo massalari ta’siri ostida bo‘ldi.
12:49 / 13.06.2025

														
														Isroildagi O‘zbekiston fuqarolari ogohlantirildi

Isroildagi O‘zbekiston fuqarolari ogohlantirildi

Raketa otishmalari kutilishi munosabati bilan O‘zbekiston elchixonasi sizlardan yana bir bor tezkor ehtiyot choralarini ko‘r…
09:45 / 13.06.2025

														
														13-iyun kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

13-iyun kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

13-iyun kuni Toshkentda havo biroz bulutli bo‘ladi, vaqti-vaqti bilan o‘zgarib turadi, yog‘ingarchilik bo‘lmaydi. Sharqdan s…
17:49 / 12.06.2025

														
														Kreditni samarasiz ishlatish ortidan 19,6 mlrd so‘m zarar keltirgan mansabdorlarga jinoyat ishi ochildi

Kreditni samarasiz ishlatish ortidan 19,6 mlrd so‘m zarar keltirgan mansabdorlarga jinoyat ishi ochildi

Ayni paytda dastlabki tergov harakatlari olib borilmoqda.
17:19 / 12.06.2025

														
														Mirziyoyev aviahalokat munosabati bilan Hindiston Prezidenti va Bosh vaziriga ta’ziya maktubi yo‘lladi

Mirziyoyev aviahalokat munosabati bilan Hindiston Prezidenti va Bosh vaziriga ta’ziya maktubi yo‘lladi

O‘zbekiston rahbari qurbon bo‘lganlarning oila a’zolari va yaqinlariga, butun Hindiston xalqiga chuqur hamdardlik izhor etdi…
16:57 / 12.06.2025

														
														Markaziy bank yillik asosiy stavkani 14 foiz darajasida o‘zgarishsiz qoldirildi

Markaziy bank yillik asosiy stavkani 14 foiz darajasida o‘zgarishsiz qoldirildi

Markaziy bank boshqaruvi 2025-yil 12-iyundagi yig‘ilishida asosiy stavkani yillik 14 foiz darajasida saqlab qolish to‘g‘risi…
15:42 / 12.06.2025

Bu ham qiziq

Qo‘qonda “Hizb ut-Tahrir” guruhi a’zolari ushlandi

Qo‘qonda “Hizb ut-Tahrir” guruhi a’zolari ushlandi

Davlat xavfsizlik xizmatining Farg‘ona viloyati bo‘yicha boshqarmasi xodimlari tomonidan ichki ishlar organlarini jalb qilga…
09:18 / 12.06.2025
Suv xo‘jaligi sohasidagi huquqbuzarliklar to‘g‘risidagi videomateriallarni yuborgan shaxslar rag‘batlantiriladi

Suv xo‘jaligi sohasidagi huquqbuzarliklar to‘g‘risidagi videomateriallarni yuborgan shaxslar rag‘batlantiriladi

Nizom Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeks 74-moddasining 2-qismida nazarda tutilgan ma’muriy huquqbuzarliklarga nisbat…
13:13 / 11.06.2025
Fuqarolarning huquqlarini sud orqali himoya qilish kafolatlari kuchaytiriladi

Fuqarolarning huquqlarini sud orqali himoya qilish kafolatlari kuchaytiriladi

Endilikda, shaxsning o‘z aybini tan olishi unga qarshi yagona dalil bo‘lsa, u aybdor deb topilmaydi.
17:08 / 10.06.2025
Mirziyoyev YTTB prezidenti Odil Reno-Basso boshchiligidagi delegatsiyani qabul qildi

Mirziyoyev YTTB prezidenti Odil Reno-Basso boshchiligidagi delegatsiyani qabul qildi

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 11-iyun kuni Xorijiy investorlar kengashining uchinchi majlisi arafas…
12:59 / 11.06.2025
Kreditni samarasiz ishlatish ortidan 19,6 mlrd so‘m zarar keltirgan mansabdorlarga jinoyat ishi ochildi

Kreditni samarasiz ishlatish ortidan 19,6 mlrd so‘m zarar keltirgan mansabdorlarga jinoyat ishi ochildi

Ayni paytda dastlabki tergov harakatlari olib borilmoqda.
17:19 / 12.06.2025
14-iyun kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

14-iyun kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

O‘zbekiston Respublikasi Gidrometeorologiya xizmati agentligining xabar berishicha, 14-iyun kuni Toshkentda havo biroz bulut…
17:46 / 13.06.2025
13-iyun kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

13-iyun kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

13-iyun kuni Toshkentda havo biroz bulutli bo‘ladi, vaqti-vaqti bilan o‘zgarib turadi, yog‘ingarchilik bo‘lmaydi. Sharqdan s…
17:49 / 12.06.2025
Bolgariya Prezidenti O‘zbekiston Senatiga tashrif buyurdi

Bolgariya Prezidenti O‘zbekiston Senatiga tashrif buyurdi

Oliy Majlis Senati Raisi Tanzila Norboyeva IV Toshkent xalqaro investitsiya forumida ishtirok etish uchun O‘zbekistonga rasm…
10:38 / 11.06.2025
Dam olish kunlari havo harorati ko‘tariladi

Dam olish kunlari havo harorati ko‘tariladi

So‘nggi kunlarda O‘zbekiston hududi yoz uchun juda qulay harorat fonida nam havo massalari ta’siri ostida bo‘ldi.
12:49 / 13.06.2025
AQShda Trampga qarshi katta namoyishlarga tayyorgarlik ko‘rilmoqda

AQShda Trampga qarshi katta namoyishlarga tayyorgarlik ko‘rilmoqda

“Demokratik partiyaga yaqin bo‘lgan 100 dan ortiq tashkilotlar 14-iyun kuni, ya’ni Trampning tug‘ilgan kunida, butun AQSh bo…
17:22 / 11.06.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!