$
12557.56 UZS
-34.15
159.44 UZS
-0.74
14809.13 UZS
-12.57
39° Kechasi 23°

“Uebb” teleskopi insoniyatga ma’lum bo‘lgan eng uzoq yulduzni suratga oldi (foto)

15:57 / 09.08.2022

13 milliard yil oldin, erta koinotda katta, yorqin ko‘k yulduz mavjud bo‘lgan. U chiqaradigan yorug‘lik kosmosning kengayishi orqali son-sanoqsiz yorug‘lik yillarini (masofa) bosib o‘tdi. Ushbu fotonlarning ba’zilari yulduzlararo materiya, chang, gaz yoki boshqa samoviy jismlar tomonidan so‘rilgan. Xuddi shunday taqdirdan qutulganlar kosmosning kengayishi bilan cho‘zilgan va yulduzlar va galaktikalarning tortishish ta’siri natijasida o‘z yo‘lidan “adashgan”.

Nihoyat, bu yil ularning ba’zilari asosan okeanlar bilan qoplangan yagona sayyora atrofida aylanib yuruvchi teleskopning ob’yektiviga tushib qoldi va bu bizga bu qadimiy yulduzni ko‘rishga imkon berdi. “Xabbl” teleskopi bizga shunday imkoniyat berdi – endi olimlar buni boshqa bir teleskop bilan ham kuzatish vaqti keldi, deb hisoblashdi.

Bu yulduz katalog raqami “WHL0137-LS” bo‘lib, unga “Earendel” (Anglosakson tilida “Tong yulduzi”) nomi berilgan. Bu bizga ma’lum bo‘lgan eng qadimiy va eng uzoq yulduzdir.

2022 yil 30 iyulda “Uebb” teleskopi ob’yektivlari “Ketus” yulduz turkumi tomon qaratildi va bu yulduz zamonaviyroq jihozlar bilan suratga olindi. U juda uzoqda joylashgani va uning nurlari olis masofadan xiraroq ko‘ringani sababli, uning xususiyatlari haqida aniq bir narsa aytish qiyin. Katta ehtimol bilan, bu og‘irligi 50 dan 100 gacha quyosh massasiga teng bo‘lgan katta va qaynoq yulduz hisoblanadi. Bu turkumdagi yulduzlar juda tez yonib ketadi va bor yonilg‘ini bir necha million yil ichida tugatadi.

“Earendel” buyuk portlash davridan taxminan 900 million yil o‘tgach, yonib ketgan va koinotdagi birinchi yulduzlardan sanalmaydi. Biroq, o‘sha paytda koinotda geliydan og‘irroq elementlar juda kam bo‘lgan. Kelajakda astronomlar teleskop olgan ma’lumotlardan ushbu yulduzning xususiyatlari haqida ko‘proq ma’lumot olishni rejalashtirmoqda. Undan taralgan yorug‘lik bizning sayyoramizga yetib kelishi uchun juda ko‘p vaqt ketishi sababli, biz bu daqiqalarni biroz kutishimizga to‘g‘ri keladi.


Ilm-fan


														
														Yangi moliyaviy inqilobning boshlanishi

Yangi moliyaviy inqilobning boshlanishi

Bugungi zamonaviy dunyoda insoniyat misli ko‘rilmagan ixtirolar-u, texnologiyalarning guvohiga aylandi. Raqamlashtirish odam…
22:24 / 31.01.2025

														
														Qo‘rqinchli yutuq: sun’iy intellekt inson yordamisiz o‘zining nusxasini yarata oladi

Qo‘rqinchli yutuq: sun’iy intellekt inson yordamisiz o‘zining nusxasini yarata oladi

Ushbu yutuq ilmiy hamjamiyatda jiddiy xavotir uyg‘otmoqda, chunki inson aralashuvisiz sun’iy intellektni muvaffaqiyatli o‘z-…
17:14 / 27.01.2025

														
														2028-yilda mamontlarni qaytadan dunyoga keltirishmoqchi

2028-yilda mamontlarni qaytadan dunyoga keltirishmoqchi

AQShda mamontning tug‘ilishi uchun abadiy muzliklarda topilgan DNKdan foydalaniladi.
10:06 / 18.01.2025

														
														“Vampir ko‘rshapalak”larning qonini energiya manbayi sifatida ishlatish mumkin” – olimlar

“Vampir ko‘rshapalak”larning qonini energiya manbayi sifatida ishlatish mumkin” – olimlar

Kanadalik olimlar ko‘rshapalaklar ustida tadqiqot o‘tkazishdi va “vampir ko‘rshapalaklar” o‘z o‘ljasining qoni yordamida ene…
12:30 / 11.11.2024

														
														Olimlar suv va havodan kimyoviy moddalarni yaratishga muvaffaq bo‘lishdi

Olimlar suv va havodan kimyoviy moddalarni yaratishga muvaffaq bo‘lishdi

South China Morning Post nashrining xabar berishicha, xitoylik olimlar suv va havodan boshqa kimyoviy moddalarni yaratishga …
17:13 / 26.10.2024

														
														Olimlar tomonidan miyaning 3D atlasi yaratildi

Olimlar tomonidan miyaning 3D atlasi yaratildi

Ushbu atlas sut emizuvchilarning butun miyasini embryonal bosqichlarda va erta postnatal davrda batafsil o‘rganish imkonini …
10:26 / 26.10.2024

														
														Endi shifokorlarga rentgen tasvirlari orqali suyaklar sinishini aniqlashda sun’iy intellekt yordam beradi

Endi shifokorlarga rentgen tasvirlari orqali suyaklar sinishini aniqlashda sun’iy intellekt yordam beradi

Britaniya Milliy sog‘liqni saqlash va tibbiy yordamni takomillashtirish instituti (NICE) sun’iy intellekt rentgen tasvirlari…
12:22 / 23.10.2024

														
														“Mikroblar endi antiseptiklar bilan oziqlanmoqda” – Tadqiqotchilar

“Mikroblar endi antiseptiklar bilan oziqlanmoqda” – Tadqiqotchilar

Xian Jiantong-Liverpul universiteti mutaxassislari tomonidan tadqiqot o‘tkazilganda, xitoylik olimlar noodatiy holatga duch …
10:22 / 19.10.2024

														
														Og‘izdagi bakteriyalar bilan bosh va bo‘yin saratoni o‘rtasida bog‘liqlik aniqlandi

Og‘izdagi bakteriyalar bilan bosh va bo‘yin saratoni o‘rtasida bog‘liqlik aniqlandi

Olimlar yangi tadqiqot o‘tkazishdi. Unda og‘iz bo‘shlig‘ida ko‘payadigan bakteriyalar bosh va bo‘yin saratoni rivojlanish xa…
09:53 / 02.10.2024

														
														Shvetsiyalik olimlar saratonni davolashning yangi yo‘lini topishdi

Shvetsiyalik olimlar saratonni davolashning yangi yo‘lini topishdi

Olimlar saraton hujayralarini qayta dasturlash usuli ustida ish olib borishdi. Bu yo‘l bilan xavfli hujayralarni onkologik o…
10:36 / 30.09.2024

Bu ham qiziq

KJCh. “PSJ” “Bavariya”ni mag'lub etib, yarim finalga yo'l oldi

KJCh. “PSJ” “Bavariya”ni mag'lub etib, yarim finalga yo'l oldi

Parij jamoasi o'yinni 9 kishi bo'lib yakunladi
23:06 / 05.07.2025
Salah: ’’Jota endi biz bilan emasligini qabul qilish mushkul’’

Salah: ’’Jota endi biz bilan emasligini qabul qilish mushkul’’

Misrlik hujumchi sobiq jamoadoshi haqida fikr bildirdi
21:20 / 04.07.2025
Xorazmda sudya pora bilan qo‘lga olindi

Xorazmda sudya pora bilan qo‘lga olindi

15 ming AQSH dollari talab qilgan sudyaning noqonuniy harakatlari fosh etildi
19:21 / 03.07.2025
Mirziyoyev Xonkendi shahriga bordi

Mirziyoyev Xonkendi shahriga bordi

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev va Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti Ilhom Aliyev Xonkendi shahrida …
18:07 / 03.07.2025
Buxoro viloyatining ilk hokimi vafot etdi

Buxoro viloyatining ilk hokimi vafot etdi

Damir Yadgarov mustaqillikning ilk yillarida viloyatga rahbarlik qilgandi
20:41 / 04.07.2025
Braziliya prezidenti: ‘‘BRIKS mamlakatlari rivojlanishning yangi yo‘lini boshlab berishi mumkin’’

Braziliya prezidenti: ‘‘BRIKS mamlakatlari rivojlanishning yangi yo‘lini boshlab berishi mumkin’’

Siyosatchi tashkilotga a'zo mamlakatlarni ham alohida ta'kidladi
20:50 / 05.07.2025
Chexiyada elektr ta’minotining katta uzilishi ro‘y berdi

Chexiyada elektr ta’minotining katta uzilishi ro‘y berdi

Mamlakatda jamoat transporti deyarli ishlamay qoldi
19:22 / 04.07.2025
Yigit kishiga qirq hunar oz

Yigit kishiga qirq hunar oz

Namangandagi koloniyadagi mahkumlarga oshpazlikdan saboq berildi
22:23 / 03.07.2025
“Sevimli” telekanali jarimaga tortildi

“Sevimli” telekanali jarimaga tortildi

Telekanal mualliflik huquqini buzganligi aytilmoqda.
12:52 / 03.07.2025
Ohangaron shohko‘chasida transportlar harakati vaqtincha to‘xtatiladi

Ohangaron shohko‘chasida transportlar harakati vaqtincha to‘xtatiladi

Haydovchilarga muqobil yo‘llardan yurish tavsiya qilingan
21:14 / 03.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!