$
12254.27 UZS
-30.89
147.89 UZS
-0.73
14516.41 UZS
1.49
31° Kechasi 18°

“Uebb” teleskopi insoniyatga ma’lum bo‘lgan eng uzoq yulduzni suratga oldi (foto)

15:57 / 09.08.2022

13 milliard yil oldin, erta koinotda katta, yorqin ko‘k yulduz mavjud bo‘lgan. U chiqaradigan yorug‘lik kosmosning kengayishi orqali son-sanoqsiz yorug‘lik yillarini (masofa) bosib o‘tdi. Ushbu fotonlarning ba’zilari yulduzlararo materiya, chang, gaz yoki boshqa samoviy jismlar tomonidan so‘rilgan. Xuddi shunday taqdirdan qutulganlar kosmosning kengayishi bilan cho‘zilgan va yulduzlar va galaktikalarning tortishish ta’siri natijasida o‘z yo‘lidan “adashgan”.

Nihoyat, bu yil ularning ba’zilari asosan okeanlar bilan qoplangan yagona sayyora atrofida aylanib yuruvchi teleskopning ob’yektiviga tushib qoldi va bu bizga bu qadimiy yulduzni ko‘rishga imkon berdi. “Xabbl” teleskopi bizga shunday imkoniyat berdi – endi olimlar buni boshqa bir teleskop bilan ham kuzatish vaqti keldi, deb hisoblashdi.

Bu yulduz katalog raqami “WHL0137-LS” bo‘lib, unga “Earendel” (Anglosakson tilida “Tong yulduzi”) nomi berilgan. Bu bizga ma’lum bo‘lgan eng qadimiy va eng uzoq yulduzdir.

2022 yil 30 iyulda “Uebb” teleskopi ob’yektivlari “Ketus” yulduz turkumi tomon qaratildi va bu yulduz zamonaviyroq jihozlar bilan suratga olindi. U juda uzoqda joylashgani va uning nurlari olis masofadan xiraroq ko‘ringani sababli, uning xususiyatlari haqida aniq bir narsa aytish qiyin. Katta ehtimol bilan, bu og‘irligi 50 dan 100 gacha quyosh massasiga teng bo‘lgan katta va qaynoq yulduz hisoblanadi. Bu turkumdagi yulduzlar juda tez yonib ketadi va bor yonilg‘ini bir necha million yil ichida tugatadi.

“Earendel” buyuk portlash davridan taxminan 900 million yil o‘tgach, yonib ketgan va koinotdagi birinchi yulduzlardan sanalmaydi. Biroq, o‘sha paytda koinotda geliydan og‘irroq elementlar juda kam bo‘lgan. Kelajakda astronomlar teleskop olgan ma’lumotlardan ushbu yulduzning xususiyatlari haqida ko‘proq ma’lumot olishni rejalashtirmoqda. Undan taralgan yorug‘lik bizning sayyoramizga yetib kelishi uchun juda ko‘p vaqt ketishi sababli, biz bu daqiqalarni biroz kutishimizga to‘g‘ri keladi.


Ilm-fan


														
														O‘zbekistonga qaysi davlat talabalari eng ko‘p o‘qish uchun kelgan?

O‘zbekistonga qaysi davlat talabalari eng ko‘p o‘qish uchun kelgan?

Bu boradagi statistika bilan tanishamiz
17:54 / 10.09.2025

														
														Starlink Qozog‘istonda ishga tushdi

Starlink Qozog‘istonda ishga tushdi

Texnik ishlar va loyihani ishga tushirishgacha bir yildan ortiqroq vaqt ketgan
21:53 / 14.08.2025

														
														O‘zbekistonga o‘qish maqsadida qaysi davlat fuqarolari ko‘proq kelyapti?

O‘zbekistonga o‘qish maqsadida qaysi davlat fuqarolari ko‘proq kelyapti?

Top-10 talikdan 3 ta qo‘shni davlat fuqarolari bor
19:48 / 04.08.2025

														
														Xitoylik olimlar 360 TB sig‘imga ega disklar yaratishdi

Xitoylik olimlar 360 TB sig‘imga ega disklar yaratishdi

Bunday oltita diskga Steam’dagi barcha o‘yinlarni yozib olish mumkin
21:30 / 28.07.2025

														
														Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri abituriyentlarga murojaat qildi

Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri abituriyentlarga murojaat qildi

Test sinovlari oldidan vazir yoshlarni xotirjam bo‘lishga chaqirdi
20:39 / 13.07.2025

														
														Magistraturaga qabul boshlandi

Magistraturaga qabul boshlandi

Bu haqda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi xabar berdi
22:04 / 07.07.2025

														
														Yangi moliyaviy inqilobning boshlanishi

Yangi moliyaviy inqilobning boshlanishi

Bugungi zamonaviy dunyoda insoniyat misli ko‘rilmagan ixtirolar-u, texnologiyalarning guvohiga aylandi. Raqamlashtirish odam…
22:24 / 31.01.2025

														
														Qo‘rqinchli yutuq: sun’iy intellekt inson yordamisiz o‘zining nusxasini yarata oladi

Qo‘rqinchli yutuq: sun’iy intellekt inson yordamisiz o‘zining nusxasini yarata oladi

Ushbu yutuq ilmiy hamjamiyatda jiddiy xavotir uyg‘otmoqda, chunki inson aralashuvisiz sun’iy intellektni muvaffaqiyatli o‘z-…
17:14 / 27.01.2025

														
														2028-yilda mamontlarni qaytadan dunyoga keltirishmoqchi

2028-yilda mamontlarni qaytadan dunyoga keltirishmoqchi

AQShda mamontning tug‘ilishi uchun abadiy muzliklarda topilgan DNKdan foydalaniladi.
10:06 / 18.01.2025

Bu ham qiziq

Lyuksemburg ham Falastinni tan olishga tayyor

Lyuksemburg ham Falastinni tan olishga tayyor

Bu qadamlar xalqaro maydonda tinchlik, adolat va insoniylik tamoyillariga asoslangan siyosatning taraqqiyoti sifatida qaralm…
17:01 / 17.09.2025
18-sentyabr kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

18-sentyabr kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

18-sentyabr kuni Toshkentda havo o‘zgarib turadi, kunning birinchi yarmida biroz yomg‘ir yog‘ishi mumkin. Shimoli-sharqdan s…
15:28 / 17.09.2025
Samarqandda oilaviy korxona 2,1 mlrd so‘mlik “svet”ni o‘mardi

Samarqandda oilaviy korxona 2,1 mlrd so‘mlik “svet”ni o‘mardi

Ushbu qoidabuzarlik natijasida dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra elektr ta’minoti korxonasiga 2 milliard 160 million so‘mlik …
14:42 / 17.09.2025
Bolalarga nisbatan jinsiy zo‘ravonlik uchun javobgarlik kuchaytirilishi mumkin

Bolalarga nisbatan jinsiy zo‘ravonlik uchun javobgarlik kuchaytirilishi mumkin

Oliy Majlis Senatining yalpi majlisida voyaga yetmaganlar huquqlarini himoya qilish tizimini takomillashtirish doirasida “O‘…
17:13 / 16.09.2025
Prezident pedagoglar uchun yangi imtiyozlarni e’lon qildi

Prezident pedagoglar uchun yangi imtiyozlarni e’lon qildi

Yangi yildan kamida 15 yil stajga ega oliy toifali pedagoglarga ipoteka krediti boshlang‘ich badalining 25 foizi qoplab beri…
15:56 / 15.09.2025
Rossiyada mushkul ahvolda qolgan ona va uning farzandi O‘zbekistonga qaytarildi

Rossiyada mushkul ahvolda qolgan ona va uning farzandi O‘zbekistonga qaytarildi

“O‘zbekiston Bosh konsulxonasi ko‘magida Rossiyaning Yekaterinburg shahrida mushkul ahvolda qolgan ona va uning voyaga yetma…
15:19 / 16.09.2025
Endi “kelin o‘g‘ri”lari 10 yilgacha qamaladi

Endi “kelin o‘g‘ri”lari 10 yilgacha qamaladi

Qozog‘istonda bugundan boshlab turmushga chiqishga majburlaganlik uchun jinoiy javobgarlik to‘g‘risidagi qonun kuchga kirdi.
16:38 / 16.09.2025
“2030-yilga borib, O‘zbekistonda mutlaq kambag‘allikka to‘liq barham berishga barcha imkoniyatimiz bor” – Shavkat Mirziyoyev

“2030-yilga borib, O‘zbekistonda mutlaq kambag‘allikka to‘liq barham berishga barcha imkoniyatimiz bor” – Shavkat Mirziyoyev

Prezident Namangan shahridagi “Kambag‘allikdan farovonlik sari” xalqaro forumida nutq so‘zlamoqda.
12:54 / 17.09.2025
Mubashshir Ahmadning sudi 18-sentyabrga qoldirildi

Mubashshir Ahmadning sudi 18-sentyabrga qoldirildi

Mubashshir Ahmad bugungi sud majlisida har bir ayblov moddasi bo‘yicha so‘ralgan savollarga javob berganlari aytilmoqda.
18:08 / 15.09.2025
16-sentyabr kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

16-sentyabr kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

O‘zbekiston Respublikasi Gidrometeorologiya xizmati agentligining xabar berishicha, 16-sentyabr kuni Toshkentda havo o‘zgari…
18:14 / 15.09.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!