$
12910.15 UZS
-14.77
159.78 UZS
-0.16
14660.77 UZS
40.1
31° Кечаси 18°

Кофеин семизлик ва диабет хавфини камайтириши мумкин

00:10 / 16.03.2023

Швеция ва Англия олимлари томонидан олиб борилган янги тадқиқот кофеиннинг (ичимликлар таркибида мавжуд бўлган психоактив модда) юқори қон даражаси, семириш ва 2-тоифа диабет хавфи ўртасидаги боғлиқликни аниқлаган.

Олимлар аввалроқ қаҳва истеъмол қилиш ва диабет хавфини камайтириш ўртасидаги боғлиқликни аниқлаган эди. Аммо бундай тадқиқотлар асосан кузатиш маълумотларига асосланган, шунинг учун улар сабаб ва таъсир ҳақида эмас, балки фақат фактларнинг ўзаро боғлиқлиги ҳақида фикр билдиришлари мумкин эди. Менделиан рандомизация (натижага таъсир қилишнинг сабабини ўрганиш учун генлардаги ўзгаришлардан фойдаланиш усули) ёрдамида янги маълумотлар олинган. Бу битта белги учун маълум генетик омиллар мавжудлиги иккинчи белгининг имкониятларига бевосита таъсир қилиши мумкинлигини текшириш имконини беради.

Бу ҳолатда, мутахассислар жамоаси одамларда секинроқ кофеин алмашинуви билан боғлиқ иккита кенг тарқалган генетик вариантга эътибор қаратди. Натижада, бу одамлар бошқа одамларга қараганда ўртача кофеинни камроқ истеъмол қилсалар ҳам, қонда унинг миқдори юқори бўлади.

Бошқа узоқ муддатли тадқиқотларда 10 000 га яқин кўнгиллиларнинг маълумотларини таҳлил қилиб, улар ушбу генетик вариантларга эга бўлганда 2-тоифа диабет, юрак-қон томир касалликлари ва бошқа хавф омилларининг ривожланиш эҳтимоли камроқ ёки йўқлигини кузатишган.

Маълум бўлишича, кофеиннинг юқори қон даражасига генетик мойил бўлган одамларда тана массаси индекси юқори, тана ёғи ва 2-тоифа диабетга эга бўлиш эҳтимоли эса камроқ. Олимлар шунингдек, вазни паст бўлган одамларда қандли диабетга чалиниш эҳтимоли 43 фоизга кам бўлишини ҳисоблаб чиқди. Аммо генетик вариантлар ва юрак-қон томир касалликлари хавфи ўртасидаги боғлиқликни аниқлаб бўлмайди.

Муаллифлар ушбу тадқиқотда чекловлар борлигини тан олишади. Хусусан, барча иштирокчилар европаликлар эди, шунинг учун натижалар, масалан, осиёлик одамлар учун фарқ қилиши мумкин. Шуни ҳам ҳисобга олиш керакки, Мендел рандомизацияси одатда икки омил ўртасидаги сабаб-оқибат муносабатларини аниқлашда бошқа турдаги тадқиқотларга қараганда яхшироқ бўлса-да, у ҳам мукаммал эмас. Бундан ташқари, худди шу турдаги тадқиқотлар ҳам мавжуд бўлиб, уларда кофеинни истеъмол қилиш ва диабет хавфини камайтириш ўртасида ҳеч қандай боғлиқлик аниқланмаган.

Аммо тадқиқот натижаларини бутунлай рад этмаслик керак. Инсон танасида қаҳва ичиш қандли диабет ва семириб кетиш хавфини қандай камайтириши мумкинлигини аниқ кўрсатадиган механизмлар мавжуд. Хусусан, кофеин иштаҳага қисқа муддатли таъсир кўрсатади ва шунингдек, тананинг ёғларни эритиш ва энергия чиқариш қобилиятини оширади.

Муаллифларнинг таъкидлашича, калориясиз кофеинли ичимликлар семириш ва 2-тоифа диабет хавфини камайтиришга ёрдам берадими ёки йўқлигини баҳолаш учун янги рандомизацияланган назорат остида синовлар ўтказиш зарур.


Илм-фан


														
														Янги молиявий инқилобнинг бошланиши

Янги молиявий инқилобнинг бошланиши

Бугунги замонавий дунёда инсоният мисли кўрилмаган ихтиролар-у, технологияларнинг гувоҳига айланди. Рақамлаштириш одамларнин…
22:24 / 31.01.2025

														
														Қўрқинчли ютуқ: сунъий интеллект инсон ёрдамисиз ўзининг нусхасини ярата олади

Қўрқинчли ютуқ: сунъий интеллект инсон ёрдамисиз ўзининг нусхасини ярата олади

Ушбу ютуқ илмий ҳамжамиятда жиддий хавотир уйғотмоқда, чунки инсон аралашувисиз сунъий интеллектни муваффақиятли ўз-ўзини қа…
17:14 / 27.01.2025

														
														2028 йилда мамонтларни қайтадан дунёга келтиришмоқчи

2028 йилда мамонтларни қайтадан дунёга келтиришмоқчи

АҚШда мамонтнинг туғилиши учун абадий музликларда топилган ДНКдан фойдаланилади.
10:06 / 18.01.2025

														
														“Вампир кўршапалак”ларнинг қонини энергия манбаи сифатида ишлатиш мумкин” – олимлар

“Вампир кўршапалак”ларнинг қонини энергия манбаи сифатида ишлатиш мумкин” – олимлар

Канадалик олимлар кўршапалаклар устида тадқиқот ўтказишди ва “вампир кўршапалаклар” ўз ўлжасининг қони ёрдамида энергия ҳоси…
12:30 / 11.11.2024

														
														Олимлар сув ва ҳаводан кимёвий моддаларни яратишга муваффақ бўлишди

Олимлар сув ва ҳаводан кимёвий моддаларни яратишга муваффақ бўлишди

South China Morning Post нашрининг хабар беришича, хитойлик олимлар сув ва ҳаводан бошқа кимёвий моддаларни яратишга имкон б…
17:13 / 26.10.2024

														
														Олимлар томонидан миянинг 3D атласи яратилди

Олимлар томонидан миянинг 3D атласи яратилди

Ушбу атлас сут эмизувчиларнинг бутун миясини эмбрёнал босқичларда ва эрта постнатал даврда батафсил ўрганиш имконини беради.…
10:26 / 26.10.2024

														
														Энди шифокорларга рентген тасвирлари орқали суяклар синишини аниқлашда сунъий интеллект ёрдам беради

Энди шифокорларга рентген тасвирлари орқали суяклар синишини аниқлашда сунъий интеллект ёрдам беради

Британия Миллий соғлиқни сақлаш ва тиббий ёрдамни такомиллаштириш институти (НИCЕ) сунъий интеллект рентген тасвирларини таҳ…
12:22 / 23.10.2024

														
														“Микроблар энди антисептиклар билан озиқланмоқда” – Тадқиқотчилар

“Микроблар энди антисептиклар билан озиқланмоқда” – Тадқиқотчилар

Хиан Жиантонг-Ливерпул университети мутахассислари томонидан тадқиқот ўтказилганда, хитойлик олимлар ноодатий ҳолатга дуч ке…
10:22 / 19.10.2024

														
														Оғиздаги бактериялар билан бош ва бўйин саратони ўртасида боғлиқлик аниқланди

Оғиздаги бактериялар билан бош ва бўйин саратони ўртасида боғлиқлик аниқланди

Олимлар янги тадқиқот ўтказишди. Унда оғиз бўшлиғида кўпаядиган бактериялар бош ва бўйин саратони ривожланиш хавфини ошириши…
09:53 / 02.10.2024

														
														Швециялик олимлар саратонни даволашнинг янги йўлини топишди

Швециялик олимлар саратонни даволашнинг янги йўлини топишди

Олимлар саратон ҳужайраларини қайта дастурлаш усули устида иш олиб боришди. Бу йўл билан хавфли ҳужайраларни онкологик ўсмал…
10:36 / 30.09.2024

Бу ҳам қизиқ

Кремль Украинанинг жавобини кутмоқда

Кремль Украинанинг жавобини кутмоқда

Россия Президенти ёрдамчиси Юрий Ушаков Россиянинг Владимир Путин томонидан таклиф этилган музокараларни қайта бошлаш таклиф…
08:38 / 11.05.2025
Ўзбекистонда саратонга қарши кураш миллий режаси ишлаб чиқилмоқда

Ўзбекистонда саратонга қарши кураш миллий режаси ишлаб чиқилмоқда

Ўзбекистонда саратон касаллигига қарши кураш миллий режаси ишлаб чиқилмоқда. Бу ҳақда ЖССТнинг Ўзбекистондаги матбуот хизмат…
21:02 / 09.05.2025
Самарқанддаги заправкада юз берган портлаш оқибатида вафот этганлар 3 кишига етди

Самарқанддаги заправкада юз берган портлаш оқибатида вафот этганлар 3 кишига етди

Бу ҳақда “Севимли” телеканалининг “Замон” информацион дастурида маълум қилинди.
09:45 / 11.05.2025
Германия, Франция ва Буюк Британия раҳбарлари Киевга боради

Германия, Франция ва Буюк Британия раҳбарлари Киевга боради

Германия канцлери Фридрих Мерц, Франция президенти Эммануел Макрон ва Буюк Британия бош вазири Кир Стармер Украинага ташриф …
09:51 / 10.05.2025
11 май куни қандай об-ҳаво кузатилади?

11 май куни қандай об-ҳаво кузатилади?

Ҳарорат кечаси 17-19 даража, кундузи 31-33 даража бўлади.
00:58 / 11.05.2025
Ҳиндистон ва Покистон ўзаро ўт очишни тўхтатди

Ҳиндистон ва Покистон ўзаро ўт очишни тўхтатди

Шунингдек, Покистон ташқи ишлар вазири ҳам ушбу маълумотни ижтимоий тармоқларда тасдиқлаб ўтди.
18:42 / 10.05.2025
Афғонистонда шахмат тақиқланди

Афғонистонда шахмат тақиқланди

“Толибон” бу ўйинни ман этиб, мамлакат шахмат федерациясини ёпишга қарор қилди.
12:31 / 11.05.2025
Самарқандда “заправка”даги ёнғин сабаб икки киши ҳалок бўлди

Самарқандда “заправка”даги ёнғин сабаб икки киши ҳалок бўлди

Дастлабки маълумотларга кўра, чақнаш оқибатида 2 фуқаро ҳалок бўлган.
09:34 / 09.05.2025
Хитой компанияси Сурхондарёда пахта етиштириш бўйича 95 миллион доллар инвестиция киритади

Хитой компанияси Сурхондарёда пахта етиштириш бўйича 95 миллион доллар инвестиция киритади

Хитойнинг Jiangsu World Group корпорацияси Сурхондарё вилоятидаги пахта етиштириш ва қайта ишлаш бўйича автоматлаштирилган к…
20:25 / 08.05.2025
Ўзбекистон олтин-валюта захиралари бир ойда 2,9 фоизга ўсди

Ўзбекистон олтин-валюта захиралари бир ойда 2,9 фоизга ўсди

Ўзбекистон марказий банки маълумотларига кўра, май ойи бошида республиканинг олтин-валюта захиралари 49,2 миллиард доллардан…
18:47 / 09.05.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Энг кўп ўқилганлар

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!