$
12720.00 UZS
-7.96
140.04 UZS
0.58
13827.91 UZS
46.07
29° Kechasi 18°

Amazonka o‘rmonida 2500 yillik megapolis topildi

11:27 / 16.01.2024

Ekvadorning Amazonka o‘rmonlarida kamida 2500 yil bo‘lgan qadimiy aholi punktlari xarobalari topildi. Bu haqdagi tadqiqot Science jurnalida maʼlum qilindi.

Bu kashfiyot Fransiya Milliy ilmiy tadqiqot markazi (SNRS) xodimi Stefan Rostaing boshchiligidagi arxeologlar guruhi tomonidan Amazon o‘rmonini keng ko‘lamli o‘rganish chog‘ida aniqlangan. Lazerli skanerlash texnologiyasidan foydalangan holda ko‘plab binolar topildi. U yerning ulkan hududlarini o‘rganish va oddiy sharoitda sezish qiyin bo‘lgan yashirin inshootlarni aniqlash imkonini tug‘ildi, deb xabar beradi lifehacker.ru.

LIDAR yashirin dafnlarni va keng yo‘llar tarmog‘ini ko‘rdi. Ular bir vaqtlar drenaj kanallari bo‘lgan qishloq xo‘jaligi dalalari bilan o‘ralgan edi. Olimlarning taʼkidlashicha, bu Amazonkada topilgan urbanizmning eng qadimgi va eng katta namunasidir.

U har biri o‘z maydoniga ega bo‘lgan har xil kattalikdagi kamida 15 ta alohida aholi punktlaridan iborat edi. Ularda miloddan avvalgi 500 yillarda mavjud bo‘lgan Upano xalqining vakillari yashagan.

Barcha shaharlar uzoq yo‘llar bilan bog‘langan, bu ularni ulkan metropolga aylantirgan. Eng yirik qadimiy marshrutlarning kengligi 10 metr, uzunligi esa 10-20 kilometr.

Aholi punktlaridagi inshootlar tuproq va loydan qilingan, chunki Amazonkada toshlarni, ayniqsa, bunday o‘lchamdagi toshlarni topish qiyin. Hammasi bo‘lib, olimlar 6000 ga yaqin inson tomonidan yaratilgan qo‘rg‘onlarni sanashdi, ulardan baʼzilarining uzunligi 150 metr va balandligi 8 metrga yetadi.

Olimlarning fikricha, metropoliya aholisi kamida 10 000 kishi edi. Va eng yuqori cho‘qqisida, ehtimol, 15 000 yoki 30 000. Buni xuddi shu davrda mavjud bo‘lgan Rim imperiyasi davridagi London aholisi soni bilan solishtirish mumkin.


Ilm-fan


														
														Dunyodagi birinchi robot styuardessa namoyish etiladi

Dunyodagi birinchi robot styuardessa namoyish etiladi

Robot styuardessa 6-9-may kunlari “Arabian Travel Market” ko‘rgazmasida namoyish etiladi.
12:26 / 04.05.2024

														
														Qirq yil kuniga qirq varaqdan asar yozgan olim

Qirq yil kuniga qirq varaqdan asar yozgan olim

Tabariy tarix, fiqh va tafsir va qiroat ilmlaridan tashqari arab she’riyati, nahv, matematika va tibbiyot ilmlarini ham yaxs…
10:29 / 17.03.2024

														
														Lenovo olti oyoqli robot-itni taqdim qildi

Lenovo olti oyoqli robot-itni taqdim qildi

Daystar Bot GS qidiruv-qutqaruv ishlarida ishtirok etishi mumkin.
10:30 / 13.03.2024

														
														Finlyandiya qishda energiya bilan ta’minlaydigan “qum batareyasi”ni yaratdi

Finlyandiya qishda energiya bilan ta’minlaydigan “qum batareyasi”ni yaratdi

Kompaniyalarning fikriga ko‘ra, bu quvvatlagich qishda bir hafta yoki yozda bir oy isitish ehtiyojlarini amalga oshira oladi.
10:22 / 13.03.2024

														
														Xakerlar simsiz quvvatlagich orqali telefonlarni masofadan yoqishni o‘rganishdi

Xakerlar simsiz quvvatlagich orqali telefonlarni masofadan yoqishni o‘rganishdi

280°C dan yuqori haroratda qizituvchi elektromagnit shovqin yaratishi mumkinligini aniqladi.
10:46 / 24.02.2024

														
														Bugun – 9-fevral buyuk bobomiz shoir, mutafakkir, davlat arbobi Alisher Navoiy tavallud topgan kun

Bugun – 9-fevral buyuk bobomiz shoir, mutafakkir, davlat arbobi Alisher Navoiy tavallud topgan kun

Navoiy buyuk shoir, tadbirkor, iqtisodchi va milliarder bo‘lgan. Ilk robotlar, svetofor, lift va eskalatorlar haqida bobomiz…
11:29 / 09.02.2024

														
														Qaysi tarixiy shaxslarning qabrlari haligacha topilmagan?

Qaysi tarixiy shaxslarning qabrlari haligacha topilmagan?

Tarixdagi ayrim buyuk shaxslarning qabrlari qayerda ekanligi haligacha aniqlanmagan.
16:06 / 05.02.2024

														
														Dunyodagi yagona gigant albinos chumolixo‘ri aniqlandi

Dunyodagi yagona gigant albinos chumolixo‘ri aniqlandi

Hayvon bir yil davomida kuzatuvga olingan.
12:34 / 01.02.2024

														
														Oydagi birinchi “SLIM” oy modulining tarixiy surati e’lon qilindi

Oydagi birinchi “SLIM” oy modulining tarixiy surati e’lon qilindi

“Hubble” va “Spitzer” teleskoplari tomonidan suratga olingan.
15:04 / 28.01.2024

														
														Sunʼiy intellekt ichimlik suvi zaxirasiga oid xatolarni aniqladi

Sunʼiy intellekt ichimlik suvi zaxirasiga oid xatolarni aniqladi

Maishiy kranlarni ichimlik suvi bilan taʼminlaydigan suv havzalarining 30 foizini tartibga solgan.
13:07 / 28.01.2024

Bu ham qiziq

Isroil havo kuchlari Livan janubiga hujum qildi

Isroil havo kuchlari Livan janubiga hujum qildi

Hujum qirg‘oqdagi avtomobil va binoga urilgan.
14:47 / 17.05.2024
Soliq qo‘mitasiga eng ko‘p murojaat qaysi hududlardan kelib tushayotgani ochiqlandi

Soliq qo‘mitasiga eng ko‘p murojaat qaysi hududlardan kelib tushayotgani ochiqlandi

Kelib tushgan murojaatlar bo‘yicha yetakchi hudud Toshkent shahridir.
14:18 / 16.05.2024
Prezident Botir Zokirov nomidagi Milliy estrada instituti faoliyati bilan tanishdi

Prezident Botir Zokirov nomidagi Milliy estrada instituti faoliyati bilan tanishdi

O‘tgan yili institut uchun 500 o‘rinli yangi bino qurib, foydalanishga topshirilgan.
17:26 / 16.05.2024
Surunkali holsizlikka nima sabab bo‘lishi mumkin?

Surunkali holsizlikka nima sabab bo‘lishi mumkin?

Kun boshlanishidayoq charchoqni his qilish sababi nimadaligi va bunday holatda nima qilinishi kerakligiga to‘xtalamiz.
14:58 / 17.05.2024
G‘azodagi qurbonlar soni 35,2 ming kishidan oshdi

G‘azodagi qurbonlar soni 35,2 ming kishidan oshdi

So‘nggi 24 soat ichida anklavning yana 39 nafar fuqarosi halok bo‘ldi, 64 nafari yaralandi.
17:47 / 16.05.2024
Istanbulning sayyohlik joyida yong‘in sodir bo‘ldi

Istanbulning sayyohlik joyida yong‘in sodir bo‘ldi

Hodisa oqibatida jabrlanganlar yo‘q.
12:54 / 16.05.2024
Ko‘kyo‘tal qanchalik xavfli kasallik?

Ko‘kyo‘tal qanchalik xavfli kasallik?

Xurujning bu turi vaqtincha nafas tizimidagi uzilishlarga va titratuvchi tutqanoqqa sabab bo‘lishi ehtimoli bor.
15:25 / 16.05.2024
Bugun, 17-may kuni ba’zi hududlarda yomg‘ir yog‘adi

Bugun, 17-may kuni ba’zi hududlarda yomg‘ir yog‘adi

“O‘zgidromet” 17-may, juma kuni kutilayotgan ob-havo haqida ma’lumot berdi.
07:22 / 17.05.2024
“Tirik tarix” nomli turkum filmlar yaratiladi

“Tirik tarix” nomli turkum filmlar yaratiladi

Prezident Shavkat Mirziyoyev Kinochilar saroyini borib ko‘rdi.
18:48 / 16.05.2024
Toshiba 4 ming xodimini ishdan bo‘shatishni rejalashtirmoqda

Toshiba 4 ming xodimini ishdan bo‘shatishni rejalashtirmoqda

Yaponiya elektronika ishlab chiqaruvchisining qarori moliyaviy yo‘qotishlar bilan bog‘liq.
13:17 / 17.05.2024

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!