Oʻz-oʻzini sevish yaxshimi yoki yomon? Bu savolga bir xil javob olish juda mushkul, chunki buni barcha oʻzicha tushunadi. Koʻpchilik bu tushuncha ostida “egoizm”ni tushunadi va oʻz-oʻzini sevish notoʻgʻri, deb hisoblaydi. Sogʻlom ruhiy holatimiz uchun oʻzimizni qay darajada yaxshi koʻrishimiz kerakligi haqida quyida oʻqing.
Nega koʻpchilik insonlar oʻz-oʻzini yaxshi koʻrish – bu mutlaqo normal holat ekanligini tan olishdan qoʻrqishadi? Buni tushunish uchun esa “egoizm”ni “oʻzini sevish”dan ajratib olishimiz kerak. “Ego” lotin tilidan tarjima qilinganda – inson hayotining markazida faqat “Men” turishini anglatadi. Egoist inson oʻz manfaatlarini boshqalardan ustun qoʻyadi va har qanday vaziyatda oʻzi uchun foyda qidiradi. Oʻz-oʻzini sevish esa, birinchi oʻrinda oʻz-oʻzini qabul qilishdir. Oʻz-oʻzini qabul qilish deyilganda, nafaqat fazilatlar, balki nuqsonlarni ham boricha qabul qilish tushuniladi. Oʻzini chinakamiga sevadigan inson, dunyo uchun ochiq va doimo boshqalarga yordamga tayyor boʻladi.
Qanday qilib insonning oʻziga boʻlgan muhabbati (buni sogʻlom egoizm deb ataymiz) va haqiqiy egoizm orasida chegarani topish mumkin? Yoki, bu tuygʻularni qanday qilib farqlab olish mumkin? Egoizmdan oʻz-oʻzini yaxshi koʻrishgacha boʻlgan yoʻl juda koʻp sabr va harakat talab qilsa-da, natija sarflangan quvvatga arziydi.
Egoizm insonning ruhiy rivojlanishining bosqichlaridan biri hisoblanadi. Uni bosib oʻtgandan keyingina, haqiqiy ozodlikni his qilish mumkin. Biz barchamiz ham bolaligimizda egoist boʻlganmiz va baʼzilarimiz shundayligimizcha qolib ketganmiz. Axir bolaligimizda butun dunyodagi barcha narsalar biz uchun edi-ku! Mehr, eʼtibor, gʻamxoʻrlik barchasi biz uchun! Shunday vaziyatda bola oʻzini butun dunyodagi eng kerakli inson, deb deb hisoblaydi va bu bola katta boʻlguniga qadar normal holat hisoblanadi. Bu yerda asosiy rolni ota-ona oʻynaydi: ularning asosiy vazifasi, bolani faqat olishga emas, berishga ham oʻrgatishdir. Xuddi shunday almashish bolada insoniy munosabatlarda sogʻlom fikr yuritish qobiliyatini paydo qiladi.
Agar bolaga yoshligida ota-ona mehri yetishmagan boʻlsa, kelajakda u oʻz-oʻzini sevish qanday boʻlishini tushunishi qiyin boʻladi. Insonning oʻzi va boshqalarga boʻlgan muhabbati oʻzaro bogʻliq hisoblanadi. Agar kishi oʻzini yaxshi koʻrsa va barcha koʻrinishlarda qabul qila olsa, u atrofidagilar va barcha insonlarga osonlik bilan mehr ulasha oladi.
Shunday qilib, egoizm – bu yomon, sogʻlom egoizm, yaʼni, oʻzi haqida qaygʻurish – bu yaxshi. Bu juda oson. Ammo inson oʻzini yaxshi koʻrmasa nima qilish kerak?
Yechim juda oson:
• Oʻz-oʻzini rivojlantirish, oʻzi uchun qiziqarliroq insonga aylanish.
• Muvaffaqiyatsizliklar uchun oʻzini ayblayvermaslik va omadsizliklardan xulosa chiqarish.
• Oʻziga nisbatan xolis boʻlish va his-tuygʻu va hatto, baland ovozda kulishlarni ham yaxshi koʻrish.
Oʻzingiz ham kuzatib koʻring, oʻzini haqiqatdan ham yaxshi koʻradigan insonni sezmaslik mumkin emas. U oʻzi va atrofdagilarga tugamas quvvat bagʻishlaydi va bunday insondan uzoqlashgingiz kelmaydi, toʻgʻrimi?
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!