$
12634.34 UZS
-18.98
162.37 UZS
0.48
14821.34 UZS
-0.76
35° Kechasi 23°

Havaskor astronom noyob qo‘shaloq yog‘duni tasvirga oldi

20:02 / 01.08.2022

Fiziklar bu hodisaning mohiyatini anglab etgach, ular oddiy ob-havo kabi kosmik ob-havoni bashorat qilishlari mumkin bo‘ladi.

Astronomiyani yaxshi ko‘ruvchi fotograf Alan Dayer qizil va yashil yog‘dularning antiqa kombinasiyasini kameraga oldi. U videoni Kanada janubi-g‘arbidagi Stratmor shahridagi uyining hovlisida suratga olgan.

Osmondagi ushbu yorug‘likni ko‘rgan Alan, bu g‘ayrioddiy hodisa ekanligini darhol angladi va ularni tasvirga ola boshladi. O‘sha paytda u o‘zining yozuvi ushbu noyob hodisaning eng to‘liq va illyustrativ videosiga aylanishini xayoliga ham keltirmagan edi.

Ilgari hech qachon bunday narsalarni ko‘rmagan fiziklar bunday noodatiy yorug‘lik shousi qanday paydo bo‘lishini tushunish uchun Alan tasvirga olgan ushbu videodan foydalangan.

Dayer videosidagi pulsasiyalanuvchi yashil qutb yaxshi o‘rganilgan: u sayyora magnitosferasi quyosh shamolida zaryadlangan zarrachalar bilan o‘zaro ta’sirlashganda paydo bo‘ladi. Ammo binafsha rangli chiziq ko‘proq sirli bo‘lib qolmoqda. Olimlar bu “barqaror qizil aurora yoylari” haqida o‘nlab yillar davomida bilgan bo‘lsa-da, ularning qanday shakllanishi haqida umumiy qabul qilingan dalillar yo‘q edi.

“Mashhur nazariyalardan biri shundaki, Yer magnit maydonining bir qismi atmosferani isitishi va proton yomg‘iri kabi zarrachalarni bir-biriga itarishi mumkin. Ammo hozirgacha tadqiqotchilar qizil va yashil qutb nurlarini hech qachon ko‘rmagan”, – dedi Boston universiteti fazo fizikasi bo‘limi vakili Toshi Nishimura.

Sun’iy yo‘ldosh kuzatuvlari bilan bir qatorda, Dayerning Kanada va Finlyandiyada boshqa havaskor astronomlar tomonidan olingan videolari hamda shunga o‘xshash tasvirlari ikkala hodisaning bir-biriga bog‘liqligini ko‘rsatadi.

Dastlabki nazariyaga ko‘ra, qizil auroradagi yupqa nurlar Yerning magnit maydoni bo‘ylab tushadigan elektronlarning yo‘llarini ko‘rsatadi. Proton yomg‘iri yashil auroraga sabab bo‘lganidek, elektron yomg‘ir ham qizil va quyosh shamoli kuchlarini bir vaqtning o‘zida keltirib chiqaradi. Elektronlar protonlarga qaraganda kamroq energiya olib yurganligi sababli ular qizg‘ish rangga ega.

“Ammo elektronlar yomg‘iri bu qizil porlashni keltirib chiqarishning yagona yo‘li bo‘lmasligi mumkin”, deb ogohlantirdi Kaliforniya universitetining kosmik fizigi Brayan Xarding.

Uning fikricha, qizil aurora sabablarini tushunish olimlarga oddiy ob-havo kabi kosmik ob-havoni bashorat qilishda yordam berishi mumkin. Ammo bu haqda gapirishga hali erta. Ko‘proq tadqiqot ma’lumotlariga ehtiyoj bor.


Ilm-fan


														
														Magistraturaga qabul boshlandi

Magistraturaga qabul boshlandi

Bu haqda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi xabar berdi
22:04 / 07.07.2025

														
														Yangi moliyaviy inqilobning boshlanishi

Yangi moliyaviy inqilobning boshlanishi

Bugungi zamonaviy dunyoda insoniyat misli ko‘rilmagan ixtirolar-u, texnologiyalarning guvohiga aylandi. Raqamlashtirish odam…
22:24 / 31.01.2025

														
														Qo‘rqinchli yutuq: sun’iy intellekt inson yordamisiz o‘zining nusxasini yarata oladi

Qo‘rqinchli yutuq: sun’iy intellekt inson yordamisiz o‘zining nusxasini yarata oladi

Ushbu yutuq ilmiy hamjamiyatda jiddiy xavotir uyg‘otmoqda, chunki inson aralashuvisiz sun’iy intellektni muvaffaqiyatli o‘z-…
17:14 / 27.01.2025

														
														2028-yilda mamontlarni qaytadan dunyoga keltirishmoqchi

2028-yilda mamontlarni qaytadan dunyoga keltirishmoqchi

AQShda mamontning tug‘ilishi uchun abadiy muzliklarda topilgan DNKdan foydalaniladi.
10:06 / 18.01.2025

														
														“Vampir ko‘rshapalak”larning qonini energiya manbayi sifatida ishlatish mumkin” – olimlar

“Vampir ko‘rshapalak”larning qonini energiya manbayi sifatida ishlatish mumkin” – olimlar

Kanadalik olimlar ko‘rshapalaklar ustida tadqiqot o‘tkazishdi va “vampir ko‘rshapalaklar” o‘z o‘ljasining qoni yordamida ene…
12:30 / 11.11.2024

														
														Olimlar suv va havodan kimyoviy moddalarni yaratishga muvaffaq bo‘lishdi

Olimlar suv va havodan kimyoviy moddalarni yaratishga muvaffaq bo‘lishdi

South China Morning Post nashrining xabar berishicha, xitoylik olimlar suv va havodan boshqa kimyoviy moddalarni yaratishga …
17:13 / 26.10.2024

														
														Olimlar tomonidan miyaning 3D atlasi yaratildi

Olimlar tomonidan miyaning 3D atlasi yaratildi

Ushbu atlas sut emizuvchilarning butun miyasini embryonal bosqichlarda va erta postnatal davrda batafsil o‘rganish imkonini …
10:26 / 26.10.2024

														
														Endi shifokorlarga rentgen tasvirlari orqali suyaklar sinishini aniqlashda sun’iy intellekt yordam beradi

Endi shifokorlarga rentgen tasvirlari orqali suyaklar sinishini aniqlashda sun’iy intellekt yordam beradi

Britaniya Milliy sog‘liqni saqlash va tibbiy yordamni takomillashtirish instituti (NICE) sun’iy intellekt rentgen tasvirlari…
12:22 / 23.10.2024

														
														“Mikroblar endi antiseptiklar bilan oziqlanmoqda” – Tadqiqotchilar

“Mikroblar endi antiseptiklar bilan oziqlanmoqda” – Tadqiqotchilar

Xian Jiantong-Liverpul universiteti mutaxassislari tomonidan tadqiqot o‘tkazilganda, xitoylik olimlar noodatiy holatga duch …
10:22 / 19.10.2024

Bu ham qiziq

Rasman: Eldor Shomurodov Turkiyaga yo‘l oldi

Rasman: Eldor Shomurodov Turkiyaga yo‘l oldi

Turkiya klubi o‘zbekistonlik futbolchini sotib olish huquqi bilan 2025-2026-yilgi mavsum so‘ngiga qadar ijaraga oldi.
10:01 / 11.07.2025
Toshkent va Farg‘onada OTMga o‘qishga kiritib qo‘ymoqchi bo‘lgan o‘qituvchilar ushlandi

Toshkent va Farg‘onada OTMga o‘qishga kiritib qo‘ymoqchi bo‘lgan o‘qituvchilar ushlandi

Hozirda mazkur o‘qituvchilarga nisbatan jinoyat ishlari qo‘zg‘atilib, tergov harakatlari olib borilmoqda.
09:16 / 12.07.2025
Bu yilgi test sinovlari uchun qancha abituriyent ro‘yxatdan o‘tdi?

Bu yilgi test sinovlari uchun qancha abituriyent ro‘yxatdan o‘tdi?

Bugun o‘tkazilgan brifingda bu yilgi qabul masalalariga batafsil to‘xtalib o‘tildi
19:44 / 11.07.2025
Respublikada qancha elektromobil ro‘yxatga olingani ma’lum qilindi

Respublikada qancha elektromobil ro‘yxatga olingani ma’lum qilindi

Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yilning 1-aprel holatiga O‘zbekiston Respublikasida 65,2 mingta elekt…
14:59 / 11.07.2025
Chiqindi xizmatlaridan qarzdor abonentlarning avgust oyidan boshlab elektr energiyasi to‘loviga cheklov o‘rnatiladi

Chiqindi xizmatlaridan qarzdor abonentlarning avgust oyidan boshlab elektr energiyasi to‘loviga cheklov o‘rnatiladi

Ushbu tartib 2025-yil 30-iyungacha bo‘lgan qarzdorliklarga tatbiq etilmaydi.
20:34 / 11.07.2025
Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlarni yuritishda xususiy ayblov instituti joriy etiladi

Ma’muriy huquqbuzarlik to‘g‘risidagi ishlarni yuritishda xususiy ayblov instituti joriy etiladi

Qonun (O‘RQ–1075-son, 10.07.2025 y.) bilan Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritil…
16:19 / 11.07.2025
Toshkent shahri markazidagi bir qancha ko'chalarda harakat qilish vaqtincha cheklanadi

Toshkent shahri markazidagi bir qancha ko'chalarda harakat qilish vaqtincha cheklanadi

Poytaxt hokimligi noqulayliklar uchun uzr so‘ragan
22:22 / 11.07.2025
Baxtiyor Saidov Afg‘oniston tashqi ishlar vaziri bilan uchrashdi

Baxtiyor Saidov Afg‘oniston tashqi ishlar vaziri bilan uchrashdi

Uchrashuvda ko‘plab dolzarb masalalar muhokama qilindi
21:23 / 11.07.2025
Taxtiqoracha dovoni orqali pulli tunnel qurilishi bo‘yicha shartnoma imzolanadi

Taxtiqoracha dovoni orqali pulli tunnel qurilishi bo‘yicha shartnoma imzolanadi

Tunnel qurilishidagi asosiy murakkabliklar geologik sharoit va tog‘lik hududda ish olib borish bilan bog‘liq.
18:01 / 12.07.2025
Magistraturaga qabul davom etmoqda

Magistraturaga qabul davom etmoqda

Magistratura bosqichiga arizalar qabuli davom etmoqda. Bungacha 6 ming 270 ta ariza kelib tushgan. Qabul 30-iyulgacha (shu k…
13:54 / 11.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!