Allergiya odatda immunitet tizimi xavfli bosqinchi uchun zararsiz modda bilan bog‘liq xatoga yo‘l qo‘yganda boshlanadi. U yuqumli bo‘lmagan atrof-muhit moddalariga, shu jumladan ba’zi organizmlarning yuqumli bo‘lmagan tarkibiy qismlariga javoban adaptiv immunitet tizimi tomonidan ishlab chiqilgan yuqori sezuvchanlikdir.
Shu sababli antitanachalar ishlab chiqariladi. Allergen yana tanaga kirishi bilan ular hujayralarga gistamin kabi vositachilarni chiqarish uchun signal beradi. Gistamin esa insonga allergiya alomatlarini keltirib chiqaradigan “zahar” bilan kurashishga yordam beradi.
Ko‘pincha immunitet tizimi quyidagilarga reaksiya beradi:
– havo tirnash xususiyati beruvchi moddalarda: gulchanglar, chang, hayvonlarning tuklari va mog‘or;
– asalarilar yoki shu kabi hasharotlarning chaqishi;
– dorilar, ayniqsa penisillin yoki unga asoslangan antibiotiklar;
– qandaydir taom.
Nima uchun ovqatlar allergik reaksiyaga sabab bo‘lishi mumkin?
Insonlarda mavsumiy allergiya bo‘lsa-da, har doim ham oziq-ovqatga reaksiyadan immunitetga ega emas. Bu bir necha sabablarga ko‘ra sodir bo‘ladi.
Chunki oziq-ovqatlarning o‘zi allergendir
Agar siz allergiyaga olib keladigan narsalarni iste’mol qilsangiz, noxush alomatlar paydo bo‘ladi. Lekin bu yagona variant emas. Oziq-ovqat allergenlari teri bilan aloqa qilish yoki nafas olish yo‘li bilan tanaga kirishi mumkin. Ayniqsa, pishirishda. Masalan, baliqni qovurayotganda. Bundan tashqari, triggerlar dorilar va kosmetika vositalarida bo‘lishi mumkin.
Chunki ular allergenga o‘xshaydi
Turli xil allergenlar – gulchanglar, oziq-ovqat, dorilar, hasharotlar zahri va boshqalar – oqsil bo‘laklarining bir xil tuzilishiga ega bo‘lishi mumkin. Shuning uchun tana xato qilishga va bir moddani boshqasiga olib o‘tishga qodir. Shu tarzda o‘zaro allergiya paydo bo‘ladi.
Qoida tariqasida, bu faqat xom ovqatlarda sodir bo‘ladi. Gap shundaki, pishirish jarayonida oqsilning tuzilishi o‘zgaradi va keyin tana uni dushman sifatida tan olmaydi.
Qiziq tomoni shuki, o‘zaro allergiya odatda yosh bolalarda sodir bo‘lmaydi va ular katta bo‘lgunga qadar ilgari muammo tug‘dirmagan oziq-ovqat mahsulotlariga salbiy munosabatda bo‘lishlari mumkin.
Chunki ular gistamin darajasini oshiradi
Ba’zi oziq-ovqatlar hujayralarni gistaminni chiqarishga olib keladi, uni o‘z ichiga oladi yoki yo‘q qilinishiga to‘sqinlik qiladigan fermentlarni o‘z ichiga oladi. Gistamin allergiya belgilarini keltirib chiqaradi. Shuning uchun, uning darajasi ko‘tarilganda, odam ahvoli yomonlashadi.
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!