$
12634.34 UZS
-18.98
162.37 UZS
0.48
14821.34 UZS
-0.76
36° Kechasi 23°

“Rosatom” Markaziy Osiyoni zabt etmoqchi

18:00 / 08.10.2024

AES qurilishi haqidagi mish-mishlar, uning atrofidagi har xil gaplardan ommaviy axborot vositalarini kuzatayotgan har bir shaxs yaxshigina xabardor. Rossiya rahbari Vladimir Putinning O‘zbekistonga tashrifidan keyin mamlakatda AES qurilishi haqidagi gaplar tez tarqaldi va turli muhokamalarga sabab bo‘ldi. Kimlardir uning qurilishi tezroq rivojlanishga turtki bo‘lishini da’vo qilgan bir paytda boshqalar uning qurilishidan biroz cho‘chiyapti. Sababi, Chernobil va Fukusima fojialari ularning yodidan chiqmagan. Eslatib o‘tish joiz, O‘zbekistonga 11 milliard dollarga tushishi aytilayotgan kam quvvatli atom elektr stansiyasining birinchi reaktorini 5 yildan keyin ishga tushirish rejalashtirilgan. Mazkur loyiha Jizzax viloyatining Forish tumani Tuzkon ko‘li yaqinidagi dastlab yirik atom elektr stansiyasini joylashtirish masalasi ko‘rib chiqilgan avval tasdiqlangan maydonda amalga oshirilishi kutilmoqda. Kichik AESning birinchi reaktori quvvatini ishga tushirish joriy yilning yozida boshlanishi kerak bo‘lgan ustuvor ishlar tugaganidan 60 oy (5 yil) o‘tib amalga oshiriladi.

Har bir keyingi reaktor olti oy ichida ishga tushiriladi. Oltita reaktorli kichik AESning to‘liq ishga tushirilishi 2032-yil yoki undan keyinga reja qilingan.

Xo‘sh, bu borada qo‘shni mamlakatlarning pozitsiyasi qanday?

2024-yilning 6-oktyabr sanasida To‘qayev boshchiligidagi Qozog‘istonda AES qurilishi yuzasidan referendum o‘tkazildi. Ma’lumotlarga ko‘ra, ovoz beruvchilarning 64 foizi Atom elektr Stansiyasi qurilishini yoqlab ovoz bergan. Bu esa Markaziy Osiyodagi birinchi AES qurilishidan darak beradi.

Avvalroq, mamlakatda stansiya qurilishiga qarshi bo‘lganlar hibsga olingani haqida xabarlar tarqalgandi. Prezident To‘qayev esa AES qurilishiga qarshi emasligini ochiqcha bildirib, atom elektr stansiyasini qurish rejasini “Mustaqil Qozog‘iston tarixidagi eng yirik loyiha”deb atadi. Bundan tashqari, u atom elektr stansiyasini “eng zamonaviy texnologiyalarga ega global kompaniyalar konsorsiumi” tomonidan qurilishi kerakligini aytgan. Atom elektr stansiyalarini qurish bo‘yicha shartnoma tuzish uchun Fransiya, Xitoy, Janubiy Koreya va o‘sha mashhur “Rosatom” kompaniyalari murojaat yo‘llagan.

Ma’lumki, Qozog‘iston dunyoning eng yirik uran ishlab chiqaruvchisi, ammo elektr energiyasi yetishmasligidan aziyat chekadi. Atom elektr stansiyasi esa bu vaziyatni yumshatishi mumkin. Ko‘plab ekologlar va faollar AES qurilishiga qarshi. Ularning ta’kidlashicha, kelajakda stansiyani ishdan chiqarish uchun katta mablag‘ kerak bo‘ladi. Bundan tashqari, ular atom elektr stansiyasini qurish g‘oyasi Qozog‘iston hukumati tomonidan faqat Rossiya manfaati uchun ilgari surilayotganidan qo‘rqishadi. Demak, Balxash ko‘li yonida qurilishi reja qilinayotgan AESni ham “Rosatom” quradi.

To‘qayevning aytishicha, mazkur AES Qozog‘istonni o‘nlab yillar davomida barqaror rivojlantiradi. Mamlakat energetika vazirligining ta’kidlashicha, yaqin 10 yil ichida mamlakatda energiya manbayi qurilmasa 2035-yilga borib jiddiy energiya taqchilligi yuzaga kelishidan ogohlantirmoqda. Qozog‘istonga 10-12 milliard dollarga tushishi kutilayotgan AESni qurish uchun Qozog‘iston Atom elektr stansiyalari kompaniyasi qurilish uchun ehtimoliy hududlarni ko‘rib chiqmoqda. Qurilishga asosiy hudud sifatida Almati oblastidagi Balxash ko‘li ekanligi aytilmoqda. 6-oktyabr kuni o‘tkazilgan referendum arafasida qurilishga qarshi chiqqan faollardan 20 nafari hibsga ham olingan.

Bundan tashqari, “Rosatom” Qirg‘iziston bilan ham AES qurishni reja qilmoqda. Hozircha rasmiy kelishuvga erishilmagan, lekin Qirg‘iziston hukumati “Rosatom” bilan hamkorlikda atom energetikasini rivojlantirish imkoniyatlarini o‘rganib, AES qurilishi uchun muqobil hudud qidirishda davom etmoqda.

Qirg‘iziston Energetika vaziri Taalaybek Ibrayev eng ishonchli energiya tashuvchisi 360 kun, 24 soat ishlaydigani bu AES ekanligini aytgan. Vazirning qo‘shimcha qilishicha, dunyo mamlakatlari AESga o‘tgan va bu borada qo‘shni mamlakatlar ham ancha faol va uning qurilishi uchun 5-6 yil vaqt kerak bo‘ladi.

Shunday qilib, O‘zbekiston bilan kelishuvga erishgan “Rosatom” Qirg‘iziston va Qozog‘istonga ham AES qurib berishni taklif qilmoqda.

Tayyorladi: Ilyos Boltayev



														
														Eron prezidenti Isroil hujumlari natijasida yaralangan

Eron prezidenti Isroil hujumlari natijasida yaralangan

Bu haqda ishonchli fors manbalari xabar bermoqda
21:30 / 13.07.2025

														
														Mas’ud Pezeshkiyon Isroilning Tehronga hujumi vaqtida jarohat olgan

Mas’ud Pezeshkiyon Isroilning Tehronga hujumi vaqtida jarohat olgan

Eron Prezidenti Mas’ud Pezeshkiyon Isroilning Tehronga bergan zarbalari davomida yengil jarohat olgan. Bu haqda Fars News xa…
14:48 / 13.07.2025

														
														KXDR Rossiyani Ukrainaga qarshi urushda qo‘llab-quvvatlashda davom etadi

KXDR Rossiyani Ukrainaga qarshi urushda qo‘llab-quvvatlashda davom etadi

Shimoliy Koreya rahbari Kim Chen In Rossiyaning Ukrainadagi urushini “shartsiz qo‘llab-quvvatlashini” bildirdi — bu haqda Px…
10:33 / 13.07.2025

														
														Yangi Kaledoniya davlati tuziladi

Yangi Kaledoniya davlati tuziladi

Bu haqda Fransiya prezidenti Emmanuel Makron X ijtimoiy tarmog‘idagi sahifasida ma’lum qildi.
09:27 / 13.07.2025

														
														Okeaniya mintaqasida yangi davlat tuziladi

Okeaniya mintaqasida yangi davlat tuziladi

Ammo bu mamlakat muxtoriyat maqomida bo'ladi
22:25 / 12.07.2025

														
														Yevropa komissiyasi prezidenti: “Donald Tramp savdo urushini boshlamoqda”

Yevropa komissiyasi prezidenti: “Donald Tramp savdo urushini boshlamoqda”

Siyosatchining so‘zlariga ko‘ra, muzokaralar besamar ketsa, AQShga javob choralari qo‘llaniladi
21:33 / 12.07.2025

														
														Finlandiyada sobiq Vagner harbiy tashkilotining askari hibsga olindi

Finlandiyada sobiq Vagner harbiy tashkilotining askari hibsga olindi

U mamlakatdan siyosiy boshpana so'ragan
20:57 / 12.07.2025

														
														Suriyaning muvaqqat prezidenti Ozarbayjonga keldi

Suriyaning muvaqqat prezidenti Ozarbayjonga keldi

Ozarbayjon rahbari bu uchrashuvni o'ta muhim deb atagan
19:59 / 12.07.2025

														
														Putin AQShdan sanksiyalar kutmoqda

Putin AQShdan sanksiyalar kutmoqda

Amerikaning The New York Times nashri yozishicha, Rossiya prezidenti Vladimir Putin AQSh prezidenti Donald Trampning Moskvag…
12:22 / 12.07.2025

														
														Saudiya Arabistoni Rossiya va AQSh muzokaralariga vositachilik qilishga tayyor

Saudiya Arabistoni Rossiya va AQSh muzokaralariga vositachilik qilishga tayyor

Saudiya Arabistoni jahon hamjamiyatiga kelishuvga erishish uchun hamma narsani qilmoqda va Rossiya-Amerika muloqoti uchun pl…
11:02 / 12.07.2025

Bu ham qiziq

O‘zbekiston 10,6 mln dollarlik quritilgan o‘rik eksport qilgan

O‘zbekiston 10,6 mln dollarlik quritilgan o‘rik eksport qilgan

Bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 1,8 ming tonnaga yoki 36 % ga oshgan
18:10 / 12.07.2025
“Mazkur holatlar mutlaqo kechirilmas va keskin qoralovga loyiq harakat” – Qo‘ng‘irotboy Sharipov

“Mazkur holatlar mutlaqo kechirilmas va keskin qoralovga loyiq harakat” – Qo‘ng‘irotboy Sharipov

Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri ta’lim tizimidagi korrupsiya holatiga munosabat bildirdi.
10:00 / 13.07.2025
Okeaniya mintaqasida yangi davlat tuziladi

Okeaniya mintaqasida yangi davlat tuziladi

Ammo bu mamlakat muxtoriyat maqomida bo'ladi
22:25 / 12.07.2025
Samarqandda sifatsiz qurilayotgan maktablar buzib tashlandi

Samarqandda sifatsiz qurilayotgan maktablar buzib tashlandi

Ularda rekonstruksiya ishlari sifatsiz holda amalga oshirilayotgani aniqlangan.
17:34 / 12.07.2025
Toshkentda YPX xodimi xizmat avtomobilida mototsiklchi bilan poyga uyushtirdi

Toshkentda YPX xodimi xizmat avtomobilida mototsiklchi bilan poyga uyushtirdi

Ammo, Xudoyberganov YPX xodimining xizmat mashinasida poytaxtning markaziy ko‘chasida katta tezlikda harakatlanib, mototsikl…
14:59 / 12.07.2025
Tennis. Karlos Alkaras Uimbldon finaliga yo‘l oldi

Tennis. Karlos Alkaras Uimbldon finaliga yo‘l oldi

Londonda davom etayotgan tennis bo‘yicha “Katta Dubulg‘a” turkumiga kiruvchi Uimbldon turnirining erkaklar o‘rtasidagi bahsl…
13:13 / 12.07.2025
“Qalpoq” yumoristik jamoasi aktyori hayotdan ko‘z yumdi

“Qalpoq” yumoristik jamoasi aktyori hayotdan ko‘z yumdi

Bu haqda jamoa asoschisi Rahmonali Suropov ma’lum qildi
18:29 / 13.07.2025
Saudiya Arabistoni Rossiya va AQSh muzokaralariga vositachilik qilishga tayyor

Saudiya Arabistoni Rossiya va AQSh muzokaralariga vositachilik qilishga tayyor

Saudiya Arabistoni jahon hamjamiyatiga kelishuvga erishish uchun hamma narsani qilmoqda va Rossiya-Amerika muloqoti uchun pl…
11:02 / 12.07.2025
Yoaxim Lyov O‘zbekiston terma jamoasi bosh murabbiyi bo‘lishi mumkin

Yoaxim Lyov O‘zbekiston terma jamoasi bosh murabbiyi bo‘lishi mumkin

Bu bo'yicha murabbiy bilan muzokaralar olib borilmoqda
18:57 / 13.07.2025
Finlandiyada sobiq Vagner harbiy tashkilotining askari hibsga olindi

Finlandiyada sobiq Vagner harbiy tashkilotining askari hibsga olindi

U mamlakatdan siyosiy boshpana so'ragan
20:57 / 12.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!