$
12557.56 UZS
-34.15
159.44 UZS
-0.74
14809.13 UZS
-12.57
41° Kechasi 24°

“Rosatom” Markaziy Osiyoni zabt etmoqchi

18:00 / 08.10.2024

AES qurilishi haqidagi mish-mishlar, uning atrofidagi har xil gaplardan ommaviy axborot vositalarini kuzatayotgan har bir shaxs yaxshigina xabardor. Rossiya rahbari Vladimir Putinning O‘zbekistonga tashrifidan keyin mamlakatda AES qurilishi haqidagi gaplar tez tarqaldi va turli muhokamalarga sabab bo‘ldi. Kimlardir uning qurilishi tezroq rivojlanishga turtki bo‘lishini da’vo qilgan bir paytda boshqalar uning qurilishidan biroz cho‘chiyapti. Sababi, Chernobil va Fukusima fojialari ularning yodidan chiqmagan. Eslatib o‘tish joiz, O‘zbekistonga 11 milliard dollarga tushishi aytilayotgan kam quvvatli atom elektr stansiyasining birinchi reaktorini 5 yildan keyin ishga tushirish rejalashtirilgan. Mazkur loyiha Jizzax viloyatining Forish tumani Tuzkon ko‘li yaqinidagi dastlab yirik atom elektr stansiyasini joylashtirish masalasi ko‘rib chiqilgan avval tasdiqlangan maydonda amalga oshirilishi kutilmoqda. Kichik AESning birinchi reaktori quvvatini ishga tushirish joriy yilning yozida boshlanishi kerak bo‘lgan ustuvor ishlar tugaganidan 60 oy (5 yil) o‘tib amalga oshiriladi.

Har bir keyingi reaktor olti oy ichida ishga tushiriladi. Oltita reaktorli kichik AESning to‘liq ishga tushirilishi 2032-yil yoki undan keyinga reja qilingan.

Xo‘sh, bu borada qo‘shni mamlakatlarning pozitsiyasi qanday?

2024-yilning 6-oktyabr sanasida To‘qayev boshchiligidagi Qozog‘istonda AES qurilishi yuzasidan referendum o‘tkazildi. Ma’lumotlarga ko‘ra, ovoz beruvchilarning 64 foizi Atom elektr Stansiyasi qurilishini yoqlab ovoz bergan. Bu esa Markaziy Osiyodagi birinchi AES qurilishidan darak beradi.

Avvalroq, mamlakatda stansiya qurilishiga qarshi bo‘lganlar hibsga olingani haqida xabarlar tarqalgandi. Prezident To‘qayev esa AES qurilishiga qarshi emasligini ochiqcha bildirib, atom elektr stansiyasini qurish rejasini “Mustaqil Qozog‘iston tarixidagi eng yirik loyiha”deb atadi. Bundan tashqari, u atom elektr stansiyasini “eng zamonaviy texnologiyalarga ega global kompaniyalar konsorsiumi” tomonidan qurilishi kerakligini aytgan. Atom elektr stansiyalarini qurish bo‘yicha shartnoma tuzish uchun Fransiya, Xitoy, Janubiy Koreya va o‘sha mashhur “Rosatom” kompaniyalari murojaat yo‘llagan.

Ma’lumki, Qozog‘iston dunyoning eng yirik uran ishlab chiqaruvchisi, ammo elektr energiyasi yetishmasligidan aziyat chekadi. Atom elektr stansiyasi esa bu vaziyatni yumshatishi mumkin. Ko‘plab ekologlar va faollar AES qurilishiga qarshi. Ularning ta’kidlashicha, kelajakda stansiyani ishdan chiqarish uchun katta mablag‘ kerak bo‘ladi. Bundan tashqari, ular atom elektr stansiyasini qurish g‘oyasi Qozog‘iston hukumati tomonidan faqat Rossiya manfaati uchun ilgari surilayotganidan qo‘rqishadi. Demak, Balxash ko‘li yonida qurilishi reja qilinayotgan AESni ham “Rosatom” quradi.

To‘qayevning aytishicha, mazkur AES Qozog‘istonni o‘nlab yillar davomida barqaror rivojlantiradi. Mamlakat energetika vazirligining ta’kidlashicha, yaqin 10 yil ichida mamlakatda energiya manbayi qurilmasa 2035-yilga borib jiddiy energiya taqchilligi yuzaga kelishidan ogohlantirmoqda. Qozog‘istonga 10-12 milliard dollarga tushishi kutilayotgan AESni qurish uchun Qozog‘iston Atom elektr stansiyalari kompaniyasi qurilish uchun ehtimoliy hududlarni ko‘rib chiqmoqda. Qurilishga asosiy hudud sifatida Almati oblastidagi Balxash ko‘li ekanligi aytilmoqda. 6-oktyabr kuni o‘tkazilgan referendum arafasida qurilishga qarshi chiqqan faollardan 20 nafari hibsga ham olingan.

Bundan tashqari, “Rosatom” Qirg‘iziston bilan ham AES qurishni reja qilmoqda. Hozircha rasmiy kelishuvga erishilmagan, lekin Qirg‘iziston hukumati “Rosatom” bilan hamkorlikda atom energetikasini rivojlantirish imkoniyatlarini o‘rganib, AES qurilishi uchun muqobil hudud qidirishda davom etmoqda.

Qirg‘iziston Energetika vaziri Taalaybek Ibrayev eng ishonchli energiya tashuvchisi 360 kun, 24 soat ishlaydigani bu AES ekanligini aytgan. Vazirning qo‘shimcha qilishicha, dunyo mamlakatlari AESga o‘tgan va bu borada qo‘shni mamlakatlar ham ancha faol va uning qurilishi uchun 5-6 yil vaqt kerak bo‘ladi.

Shunday qilib, O‘zbekiston bilan kelishuvga erishgan “Rosatom” Qirg‘iziston va Qozog‘istonga ham AES qurib berishni taklif qilmoqda.

Tayyorladi: Ilyos Boltayev



														
														Ilon Mask AQShda yangi partiya tuzmoqchi

Ilon Mask AQShda yangi partiya tuzmoqchi

Milliarder X ijtimoiy tarmog'idagi sahifasida bu haqda ma'lum qildi
22:53 / 04.07.2025

														
														Putin va Tramp yana telefonlashdi

Putin va Tramp yana telefonlashdi

Bu haqda Putinning yordamchisi Yuriy Ushakov ma’lum qildi.
09:48 / 04.07.2025

														
														Ukraina va Buyuk Britaniya dron ishlab chiqaruvchi qo‘shma korxona tashkil qildi

Ukraina va Buyuk Britaniya dron ishlab chiqaruvchi qo‘shma korxona tashkil qildi

Raybird turkumidagi razvedka dronlari Britaniyada ishlab chiqariladi va Ukraina hamda NATO armiyalariga yetkazib beriladi.
16:51 / 03.07.2025

														
														AQSh urushdan chiqmoqda, Oq uy Ukrainaga o‘q-dorilar yetkazib berishni to‘xtatdi

AQSh urushdan chiqmoqda, Oq uy Ukrainaga o‘q-dorilar yetkazib berishni to‘xtatdi

“AQSh uchun Ukraina endi ustuvor yo‘nalish emas, Vashington tashqi siyosatining markazida ham emas”, — dedi Ukraina Oliy Rad…
09:30 / 03.07.2025

														
														AQSh Senati Trampning “Yagona, katta va go‘zal” nomli qonun loyihasini ma’qulladi

AQSh Senati Trampning “Yagona, katta va go‘zal” nomli qonun loyihasini ma’qulladi

Xabar berilishicha, AQSh Senati “One Big Beautiful Bill” nomli soliqlar va byudjet xarajatlariga oid keng qamrovli qonun loy…
16:40 / 02.07.2025

														
														Ozarbayjon Rossiyada fuqarolarining vafot etishi yuzasidan jinoiy ish qo‘zg‘atdi

Ozarbayjon Rossiyada fuqarolarining vafot etishi yuzasidan jinoiy ish qo‘zg‘atdi

Bu haqda Ozarbayjon Bosh prokuraturasi matbuot xizmatiga tayanib, Qafqazinfo xabar berdi.
16:51 / 01.07.2025

														
														Donald Tramp Suriyaga qarshi sanksiyalarni bekor qildi

Donald Tramp Suriyaga qarshi sanksiyalarni bekor qildi

AQSh prezidenti Donald Tramp, may oyi o‘rtalarida Suriyaning yangi yetakchisi Ahmad ash-Sharaa bilan uchrashuvi oldidan berg…
11:06 / 01.07.2025

														
														Eron AQSh hujumlarini zaif deb hisoblaydi

Eron AQSh hujumlarini zaif deb hisoblaydi

Gazeta bu ma’lumotni AQSh maxsus xizmatlariga yaqin bo‘lgan to‘rt manbasiga tayanib bergan. Nashr ma’lumotlariga ko‘ra, avia…
14:26 / 30.06.2025

														
														Tehron uranni boyitish niyatidan voz kechmagan

Tehron uranni boyitish niyatidan voz kechmagan

Eron uranni boyitish huquqiga ega va bu faoliyatni to‘xtatishni rejalashtirmayapti.
09:46 / 30.06.2025

														
														Putin Rossiya harbiy xarajatlarini kamaytirish niyatida

Putin Rossiya harbiy xarajatlarini kamaytirish niyatida

Bu haqda The Telegraph xabar bermoqda.
15:03 / 29.06.2025

Bu ham qiziq

Xorazmda sudya pora bilan qo‘lga olindi

Xorazmda sudya pora bilan qo‘lga olindi

15 ming AQSH dollari talab qilgan sudyaning noqonuniy harakatlari fosh etildi
19:21 / 03.07.2025
Salah: ’’Jota endi biz bilan emasligini qabul qilish mushkul’’

Salah: ’’Jota endi biz bilan emasligini qabul qilish mushkul’’

Misrlik hujumchi sobiq jamoadoshi haqida fikr bildirdi
21:20 / 04.07.2025
Ertaga, 5-iyul kuni ba’zi joylarda chang-to‘zon hodisasi kuzatilishi kutilmoqda

Ertaga, 5-iyul kuni ba’zi joylarda chang-to‘zon hodisasi kuzatilishi kutilmoqda

4-5-iyulda respublika hududi bo‘yicha havo harorati 40-43 daraja atrofida, janubda va cho‘l hududlarda ba’zi joylarda 44-46 …
11:41 / 04.07.2025
Yigit kishiga qirq hunar oz

Yigit kishiga qirq hunar oz

Namangandagi koloniyadagi mahkumlarga oshpazlikdan saboq berildi
22:23 / 03.07.2025
4-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

4-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

4-iyul kuni Toshkentda havo biroz bulutli bo‘ladi, yog‘ingarchilik bo‘lmaydi. Sharqdan sekundiga 3-8 metr tezlikda shamol es…
15:39 / 03.07.2025
Ukraina va Buyuk Britaniya dron ishlab chiqaruvchi qo‘shma korxona tashkil qildi

Ukraina va Buyuk Britaniya dron ishlab chiqaruvchi qo‘shma korxona tashkil qildi

Raybird turkumidagi razvedka dronlari Britaniyada ishlab chiqariladi va Ukraina hamda NATO armiyalariga yetkazib beriladi.
16:51 / 03.07.2025
Mirziyoyev Pokiston bosh vaziri bilan uchrashdi

Mirziyoyev Pokiston bosh vaziri bilan uchrashdi

Uchrashuvda ko‘plab dolzarb masalalar muhokama qilindi
18:45 / 04.07.2025
“Sevimli” telekanali jarimaga tortildi

“Sevimli” telekanali jarimaga tortildi

Telekanal mualliflik huquqini buzganligi aytilmoqda.
12:52 / 03.07.2025
Mirziyoyev Xonkendi shahriga bordi

Mirziyoyev Xonkendi shahriga bordi

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev va Ozarbayjon Respublikasi Prezidenti Ilhom Aliyev Xonkendi shahrida …
18:07 / 03.07.2025
Andijonda IIB xodimi pichoqlab o‘ldirildi

Andijonda IIB xodimi pichoqlab o‘ldirildi

Olgan jarohati natijasida ko‘rsatilgan yordamga qaramasdan A. Abduvaliyev shifoxonaga olib ketilayotgan vaqtida vafot etgan.
14:45 / 02.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!