$
12979.99 UZS
8.06
135.34 UZS
1.48
13392.75 UZS
-2.06
Kechasi

“Rosatom” Markaziy Osiyoni zabt etmoqchi

18:00 / 08.10.2024

AES qurilishi haqidagi mish-mishlar, uning atrofidagi har xil gaplardan ommaviy axborot vositalarini kuzatayotgan har bir shaxs yaxshigina xabardor. Rossiya rahbari Vladimir Putinning O‘zbekistonga tashrifidan keyin mamlakatda AES qurilishi haqidagi gaplar tez tarqaldi va turli muhokamalarga sabab bo‘ldi. Kimlardir uning qurilishi tezroq rivojlanishga turtki bo‘lishini da’vo qilgan bir paytda boshqalar uning qurilishidan biroz cho‘chiyapti. Sababi, Chernobil va Fukusima fojialari ularning yodidan chiqmagan. Eslatib o‘tish joiz, O‘zbekistonga 11 milliard dollarga tushishi aytilayotgan kam quvvatli atom elektr stansiyasining birinchi reaktorini 5 yildan keyin ishga tushirish rejalashtirilgan. Mazkur loyiha Jizzax viloyatining Forish tumani Tuzkon ko‘li yaqinidagi dastlab yirik atom elektr stansiyasini joylashtirish masalasi ko‘rib chiqilgan avval tasdiqlangan maydonda amalga oshirilishi kutilmoqda. Kichik AESning birinchi reaktori quvvatini ishga tushirish joriy yilning yozida boshlanishi kerak bo‘lgan ustuvor ishlar tugaganidan 60 oy (5 yil) o‘tib amalga oshiriladi.

Har bir keyingi reaktor olti oy ichida ishga tushiriladi. Oltita reaktorli kichik AESning to‘liq ishga tushirilishi 2032-yil yoki undan keyinga reja qilingan.

Xo‘sh, bu borada qo‘shni mamlakatlarning pozitsiyasi qanday?

2024-yilning 6-oktyabr sanasida To‘qayev boshchiligidagi Qozog‘istonda AES qurilishi yuzasidan referendum o‘tkazildi. Ma’lumotlarga ko‘ra, ovoz beruvchilarning 64 foizi Atom elektr Stansiyasi qurilishini yoqlab ovoz bergan. Bu esa Markaziy Osiyodagi birinchi AES qurilishidan darak beradi.

Avvalroq, mamlakatda stansiya qurilishiga qarshi bo‘lganlar hibsga olingani haqida xabarlar tarqalgandi. Prezident To‘qayev esa AES qurilishiga qarshi emasligini ochiqcha bildirib, atom elektr stansiyasini qurish rejasini “Mustaqil Qozog‘iston tarixidagi eng yirik loyiha”deb atadi. Bundan tashqari, u atom elektr stansiyasini “eng zamonaviy texnologiyalarga ega global kompaniyalar konsorsiumi” tomonidan qurilishi kerakligini aytgan. Atom elektr stansiyalarini qurish bo‘yicha shartnoma tuzish uchun Fransiya, Xitoy, Janubiy Koreya va o‘sha mashhur “Rosatom” kompaniyalari murojaat yo‘llagan.

Ma’lumki, Qozog‘iston dunyoning eng yirik uran ishlab chiqaruvchisi, ammo elektr energiyasi yetishmasligidan aziyat chekadi. Atom elektr stansiyasi esa bu vaziyatni yumshatishi mumkin. Ko‘plab ekologlar va faollar AES qurilishiga qarshi. Ularning ta’kidlashicha, kelajakda stansiyani ishdan chiqarish uchun katta mablag‘ kerak bo‘ladi. Bundan tashqari, ular atom elektr stansiyasini qurish g‘oyasi Qozog‘iston hukumati tomonidan faqat Rossiya manfaati uchun ilgari surilayotganidan qo‘rqishadi. Demak, Balxash ko‘li yonida qurilishi reja qilinayotgan AESni ham “Rosatom” quradi.

To‘qayevning aytishicha, mazkur AES Qozog‘istonni o‘nlab yillar davomida barqaror rivojlantiradi. Mamlakat energetika vazirligining ta’kidlashicha, yaqin 10 yil ichida mamlakatda energiya manbayi qurilmasa 2035-yilga borib jiddiy energiya taqchilligi yuzaga kelishidan ogohlantirmoqda. Qozog‘istonga 10-12 milliard dollarga tushishi kutilayotgan AESni qurish uchun Qozog‘iston Atom elektr stansiyalari kompaniyasi qurilish uchun ehtimoliy hududlarni ko‘rib chiqmoqda. Qurilishga asosiy hudud sifatida Almati oblastidagi Balxash ko‘li ekanligi aytilmoqda. 6-oktyabr kuni o‘tkazilgan referendum arafasida qurilishga qarshi chiqqan faollardan 20 nafari hibsga ham olingan.

Bundan tashqari, “Rosatom” Qirg‘iziston bilan ham AES qurishni reja qilmoqda. Hozircha rasmiy kelishuvga erishilmagan, lekin Qirg‘iziston hukumati “Rosatom” bilan hamkorlikda atom energetikasini rivojlantirish imkoniyatlarini o‘rganib, AES qurilishi uchun muqobil hudud qidirishda davom etmoqda.

Qirg‘iziston Energetika vaziri Taalaybek Ibrayev eng ishonchli energiya tashuvchisi 360 kun, 24 soat ishlaydigani bu AES ekanligini aytgan. Vazirning qo‘shimcha qilishicha, dunyo mamlakatlari AESga o‘tgan va bu borada qo‘shni mamlakatlar ham ancha faol va uning qurilishi uchun 5-6 yil vaqt kerak bo‘ladi.

Shunday qilib, O‘zbekiston bilan kelishuvga erishgan “Rosatom” Qirg‘iziston va Qozog‘istonga ham AES qurib berishni taklif qilmoqda.

Tayyorladi: Ilyos Boltayev



														
														Klaus Yoxannis Ruminiya prezidenti lavozimini Iliya Bolojanga topshirdi

Klaus Yoxannis Ruminiya prezidenti lavozimini Iliya Bolojanga topshirdi

Ruminiya prezidenti Klaus Yoxannis vaqtincha davlat rahbari vazifasini bajaruvchi Iliya Bolojanga vakolat berib, o‘z lavozim…
19:41 / 12.02.2025

														
														Isroil yana G‘azoda harbiy harakatlarni boshlamoqchi

Isroil yana G‘azoda harbiy harakatlarni boshlamoqchi

Netanyaxuning bayonot berishicha, agarda XAMAS garovdagilarni shanba kuni kun yarmiga ozod qilmasa, G‘azoda yana harbiy hara…
11:12 / 12.02.2025

														
														NATO 2024-yilda Ukrainaga 50 mlrd yevrodan oshiq yordam ko‘rsatgan

NATO 2024-yilda Ukrainaga 50 mlrd yevrodan oshiq yordam ko‘rsatgan

Bu haqda Shimoliy Atlantika alyansining matbuot kotibi vazifasini vaqtincha bajarayotgan Elison Xart xabar berdi.
10:55 / 12.02.2025

														
														Zelenskiy Rossiya bilan hududlar almashishga tayyorligini aytdi

Zelenskiy Rossiya bilan hududlar almashishga tayyorligini aytdi

Moskva esa bunday almashinuvni rad etgan.
10:48 / 12.02.2025

														
														Ilon Mask Open AI’ni qariyb 100 milliard dollarga sotib olmoqchi

Ilon Mask Open AI’ni qariyb 100 milliard dollarga sotib olmoqchi

Bu haqda The Wall Street Journal nashri xabar berdi.
22:33 / 11.02.2025

														
														Janubiy Koreyadagi zavodda portlash yuz berdi

Janubiy Koreyadagi zavodda portlash yuz berdi

Portlash yuz bergan “United Terminal Korea” zavodi Onsan sanoat majmuasida joylashgan.
10:23 / 11.02.2025

														
														Ruminiya prezidenti iste’foga chiqishini e’lon qildi

Ruminiya prezidenti iste’foga chiqishini e’lon qildi

Ruminiya prezidenti Klaus Yoxannis iste’foga chiqishini e’lon qildi. U 12-fevral kuni o‘z vakolatlarini topshiradi.
21:07 / 10.02.2025

														
														Italiyada firibgarlar sun’iy intellekt yordamida biznesmenlarni “uxlatdi”

Italiyada firibgarlar sun’iy intellekt yordamida biznesmenlarni “uxlatdi”

Jabrlanuvchilar orasida Prada prezidenti Patritsio Bertelli, modeler Jorjio Armani, Pirelli & C. SpA ijroiya vitse-prezident…
16:15 / 10.02.2025

														
														KXDR fuqarolarini Rossiyadagi qurilish ishlariga yubormoqda

KXDR fuqarolarini Rossiyadagi qurilish ishlariga yubormoqda

“2024-yilda minglab shimoliy koreyaliklar Rossiyaga qurilish ishlarida ishlash uchun yuborilgan”, – deb xabar bermoqda Yonha…
14:49 / 10.02.2025

														
														Erdo‘g‘an Trampning falastinliklar bo‘yicha rejasini tanqid qildi

Erdo‘g‘an Trampning falastinliklar bo‘yicha rejasini tanqid qildi

AQSh rahbari Donald Tramp butun G‘azoni buzib tashlash va falastinliklarni u yerdan ko‘chirish rejasi haqida gapirgan edi. T…
11:23 / 10.02.2025

Bu ham qiziq

Allamjonovga suiqasd qilishga aloqador o‘n kishiga sud hukmi o‘qildi

Allamjonovga suiqasd qilishga aloqador o‘n kishiga sud hukmi o‘qildi

Ma’lum qilinishicha, yana 5 nafar sudlanuvchiga qilmishiga muvofiq ravishda turli muddatlarga ozodlikdan mahrum qilish jazol…
12:23 / 12.02.2025
Ikkilamchi bozorda Cobalt va Onix narxi tushib ketdi

Ikkilamchi bozorda Cobalt va Onix narxi tushib ketdi

Makroiqtisodiy va mintaqaviy tadqiqotlar instituti ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yil yanvar oyida O‘zbekistonda foydalanilgan a…
18:25 / 12.02.2025
“Haj va Umra ziyoratlariga borishda meningitga qarshi vaksina olish kerak” – Sanepidqo‘mita

“Haj va Umra ziyoratlariga borishda meningitga qarshi vaksina olish kerak” – Sanepidqo‘mita

Avvalroq, umraga borish uchun meningitga qarshi vaksina shart emasligi haqida xabarlar tarqalgandi.
09:45 / 12.02.2025
O‘FA prezidentligiga Qurbonov Bahodir nomzodi ilgari surildi

O‘FA prezidentligiga Qurbonov Bahodir nomzodi ilgari surildi

2025-yil 22-fevral kuni O‘FA prezidentligiga saylov bo‘lib o‘tadi.
20:20 / 12.02.2025
Isroil yana G‘azoda harbiy harakatlarni boshlamoqchi

Isroil yana G‘azoda harbiy harakatlarni boshlamoqchi

Netanyaxuning bayonot berishicha, agarda XAMAS garovdagilarni shanba kuni kun yarmiga ozod qilmasa, G‘azoda yana harbiy hara…
11:12 / 12.02.2025
YeChL. “Real”dan “comeback”, “PSJ” va “Borussiya” yirik hisobda g‘alaba qozondi

YeChL. “Real”dan “comeback”, “PSJ” va “Borussiya” yirik hisobda g‘alaba qozondi

Kecha tunda futbol muxlislari ajoyib dramatik uchrashuv guvohi bo‘lishdi. Chempionlar Ligasida “Real Madrid” va “Manchester …
10:00 / 12.02.2025
Klaus Yoxannis Ruminiya prezidenti lavozimini Iliya Bolojanga topshirdi

Klaus Yoxannis Ruminiya prezidenti lavozimini Iliya Bolojanga topshirdi

Ruminiya prezidenti Klaus Yoxannis vaqtincha davlat rahbari vazifasini bajaruvchi Iliya Bolojanga vakolat berib, o‘z lavozim…
19:41 / 12.02.2025
O‘zbekiston korrupsiyani qabul qilish indeksida 121-o‘rinda qayd etildi

O‘zbekiston korrupsiyani qabul qilish indeksida 121-o‘rinda qayd etildi

“Transparency International” tashkiloti korrupsiya bilan bog‘liq vaziyat bo‘yicha 2024-yil uchun hisobotini e’lon qildi.
19:49 / 11.02.2025
Ona shirinliklarni ruxsatsiz yegan farzandining barmoqlari orasiga paxta tiqib, yoqdi

Ona shirinliklarni ruxsatsiz yegan farzandining barmoqlari orasiga paxta tiqib, yoqdi

OAVlarda tarqalgan “Ona uydagi shirinlikni ruxsatsiz yegan bolasining qo‘lini kuydirdi” mazmunidagi xabar yuzasidan Bolalar …
16:49 / 11.02.2025
Bojxona qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari tayinlandi

Bojxona qo‘mitasi raisining birinchi o‘rinbosari tayinlandi

Bunga qadar G‘.Nasirov “Toshkent-Aero” ixtisoslashtirilgan bojxona kompleksi boshlig‘i lavozimida xizmat qilib kelayotgan ed…
21:55 / 11.02.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!