Aksar insonlar hayotda xato qilib qo‘yishdan qo‘rqib, tavakkal ishga qo‘l urishmaydi. Go‘yo atrofdagilar inson xato qilsa, uning ustidan kuladi yoki izza qiladi. Xuddi o‘sha kuladigan insonlarning o‘zlari haytida hech qanday xato qilishmagandek. Xo‘sh, aslida xato qilish qay darajada qo‘rqinchli?

Aslida, xato qilish ayb emas. Inson qachon xato qiladi, qachonki hayotida yangilikka qo‘l ursa. Xato bu insonga hayotda tajriba yig‘ishga turtki bo‘ladigan “ne’mat” va xato bu kreativ fikrlashning boshlanishidir.

Xa, muvofaqqiyatsizlikdan to‘g‘ri xulosa chiqara olish, insonning eng katta yutug‘i sanaladi. Oddiy misol, 2022-yilda O‘zbekiston olimpiya terma jamoasi mamlakatimiz mezbonligida o‘tkazilgan Osiyo kubogi musobaqasining hal qiluvchi bahsida Saudiya Arabistoni terma jamoasiga mag‘lub bo‘ldi. Tabiiyki, muxlis-u mutaxassislarga ushbu mag‘lubiyatni hazm qilish oson bo‘lgani yo‘q. Kimningdir jahli chiqdi, kimningdir maydonga turli buyumlar uloqtirgisi keldi. Barchaning nazdida futbolchilar xato qildi, ularning kreativ uzatmalarining o‘xshamagani muxlislar nazdida katta xato edi. Aslida esa…

Ushbu holatni Yevropa misolida oladigan bo‘lsak, ko‘pchilik Yevropa futbolini ancha tez va mazmunli o‘yinlari uchun yoqtiradi. Darhaqiqat, futbolchilarning o‘yin vaqtida chiqaradigan kutilmagan qarorlari, kreativ uzatmalari va amalga oshiradigan hujumlari tahsinga sazovar. Xo‘sh, ular bu darajaga qanday erishishgan?

Avvalo, bu tinimsiz mehnat natijasi. Shuningdek, ular maydonda qilinadigan harakatlardan to‘g‘ri xulosa chiqarishadi. Masalan, bir futbolchi sherigiga kreativ uzatmani amalga oshirdi. Lekin u sherigigacha yetib bormadi. O‘sha futbolchi buni xato deb hisoblamaydi. Shunchaki kichkina omadsizlik deb biladi va kelasi safar yana shu ishni amalga oshiradi. Qarabsizki, u baribir kreativ qarorini amalda qo‘llaydi. Albatta, atrofdagilar daldasi bilan. Bu unga qo‘shimcha ruh beradi. Aslida Yevropa futbolining katta siri ham ana shunda. Umid qilamizki, yosh futbolchilarimiz ham ushbu mag‘lubiyatdan keyin ajoyib qaytishni amalga oshiradi va bu eng kamida 2024-yilgi Parij Olimpiadasi yo‘llanmasini qo‘lga kiritilishi bo‘ladi.

Yana bir misol, elektr lampa ixtirochisi Tomas Edison olamshumul kashfiyotni yaratish uchun o‘n ming martalab muvaffaqqiyatsiz urunishlarni amalga oshirgani haqida yozib qoldirgan. Biroq u taslim bo‘lish haqida o‘ylamagan va butun dunyoni qorong‘ulikdan qutqarish orqali haqiqiy inqilobni yuzaga keltirgan.

Qilingan xato odamlarni kreativ yondashuvdan to‘xtatishi emas, unga yanada mukammalroq qarashni o‘rgatishi lozim. Ana shundagina, inson hayotda ham, ishda ham mukammallikka erishadi. Shuni unutmaslik kerakki, huch kim mukammal emas, bizning esa xato qilishga haqqimiz bor.