$
12634.34 UZS
-18.98
162.37 UZS
0.48
14821.34 UZS
-0.76
36° Kechasi 23°

Yerning o‘z o‘qi atrofida aylanishi tezlashdi

10:12 / 05.08.2022

Joriy yilning 29-iyun kuni Yer sayyorasi kutilmaganda o‘z o‘qi atrofida 24 soatdan 1,59 metr/sekund tezroq aylanib chiqdi va bu atom soatlari 1960-yillarda bunday ma’lumotlarni katta aniqlik bilan kuzatila boshlanganidan buyon uning eng tez aylanishi bo‘ldi.

So‘nggi yillarda Yerning aylanishi asta-sekin tezlashmoqda, ammo nima uchun bu sodir bo‘layotganini hech kim bilmaydi. 2020-yildan beri sayyora aylanish tezligi o‘z rekordini bir necha o‘n marta yangiladi, biroq o‘nlab yillar davomida bunday narsa sodir bo‘lmagan.

Yer mukammal sfera emas, shuning uchun uning aylanishi doimiy ravishda o‘zgarib turadi, bu ko‘plab omillarga, jumladan uning ichki tuzilishiga, Oyning to‘lqinli ta’siriga va iqlim o‘zgarishiga bog‘liq. Olimlar guruhining fikricha, aylanishning tezlashishi Yerning geografik qutblaridagi tebranishlar bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin. Bu hodisa XIX asrda amerikalik astronom Set Karlo Chendler tomonidan kashf etilgan va “Chendler chayqalishi” nomi bilan ataladi.

Tasmaniya universiteti professori, sayyoraning xatti-harakatlarini kuzatish bo‘yicha mutaxassis Mett Kingning so‘zlariga ko‘ra, bu haqiqatan ham g‘alati hodisa. 1970-yillarda aniq radio astronomiya paydo bo‘lganidan beri o‘zini ko‘rsatmagan holat o‘zgarayotgani aniq.

Agar kunlar qisqarishda davom etsa, olimlar atom soatlarining ko‘rsatkichlaridan bir soniyani ayirishlari kerak bo‘ladi. Bu tarixdagi birinchi salbiy qo‘l tuzatish bo‘ladi. 1972-yildan beri ilmiy dunyoda sakrash soniyasini qo‘shish amaliyoti qabul qilindi, u Muvofiqlashtirilgan Umumjahon Vaqti (UTC) shkalasiga quyoshning o‘rtacha vaqti UT1 bilan moslash uchun qo‘shiladi. Hozircha biz bu soniyalarni ayirish emas, balki qo‘shish kerak bo‘ladi.

Shu bilan birga, avvalroq olimlar Yerning Oy bilan o‘zaro ta’sirining o‘zgarishi tufayli 6,7 million yildan so‘ng Yerda kunlar bir daqiqaga ko‘payishi kerakligini hisoblab chiqishgan edi.


Ilm-fan


														
														Magistraturaga qabul boshlandi

Magistraturaga qabul boshlandi

Bu haqda Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi xabar berdi
22:04 / 07.07.2025

														
														Yangi moliyaviy inqilobning boshlanishi

Yangi moliyaviy inqilobning boshlanishi

Bugungi zamonaviy dunyoda insoniyat misli ko‘rilmagan ixtirolar-u, texnologiyalarning guvohiga aylandi. Raqamlashtirish odam…
22:24 / 31.01.2025

														
														Qo‘rqinchli yutuq: sun’iy intellekt inson yordamisiz o‘zining nusxasini yarata oladi

Qo‘rqinchli yutuq: sun’iy intellekt inson yordamisiz o‘zining nusxasini yarata oladi

Ushbu yutuq ilmiy hamjamiyatda jiddiy xavotir uyg‘otmoqda, chunki inson aralashuvisiz sun’iy intellektni muvaffaqiyatli o‘z-…
17:14 / 27.01.2025

														
														2028-yilda mamontlarni qaytadan dunyoga keltirishmoqchi

2028-yilda mamontlarni qaytadan dunyoga keltirishmoqchi

AQShda mamontning tug‘ilishi uchun abadiy muzliklarda topilgan DNKdan foydalaniladi.
10:06 / 18.01.2025

														
														“Vampir ko‘rshapalak”larning qonini energiya manbayi sifatida ishlatish mumkin” – olimlar

“Vampir ko‘rshapalak”larning qonini energiya manbayi sifatida ishlatish mumkin” – olimlar

Kanadalik olimlar ko‘rshapalaklar ustida tadqiqot o‘tkazishdi va “vampir ko‘rshapalaklar” o‘z o‘ljasining qoni yordamida ene…
12:30 / 11.11.2024

														
														Olimlar suv va havodan kimyoviy moddalarni yaratishga muvaffaq bo‘lishdi

Olimlar suv va havodan kimyoviy moddalarni yaratishga muvaffaq bo‘lishdi

South China Morning Post nashrining xabar berishicha, xitoylik olimlar suv va havodan boshqa kimyoviy moddalarni yaratishga …
17:13 / 26.10.2024

														
														Olimlar tomonidan miyaning 3D atlasi yaratildi

Olimlar tomonidan miyaning 3D atlasi yaratildi

Ushbu atlas sut emizuvchilarning butun miyasini embryonal bosqichlarda va erta postnatal davrda batafsil o‘rganish imkonini …
10:26 / 26.10.2024

														
														Endi shifokorlarga rentgen tasvirlari orqali suyaklar sinishini aniqlashda sun’iy intellekt yordam beradi

Endi shifokorlarga rentgen tasvirlari orqali suyaklar sinishini aniqlashda sun’iy intellekt yordam beradi

Britaniya Milliy sog‘liqni saqlash va tibbiy yordamni takomillashtirish instituti (NICE) sun’iy intellekt rentgen tasvirlari…
12:22 / 23.10.2024

														
														“Mikroblar endi antiseptiklar bilan oziqlanmoqda” – Tadqiqotchilar

“Mikroblar endi antiseptiklar bilan oziqlanmoqda” – Tadqiqotchilar

Xian Jiantong-Liverpul universiteti mutaxassislari tomonidan tadqiqot o‘tkazilganda, xitoylik olimlar noodatiy holatga duch …
10:22 / 19.10.2024

Bu ham qiziq

12-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

12-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

Kechasi 19-21 daraja iliq, kunduzi 35-37 daraja issiq bo‘ladi
18:27 / 11.07.2025
Okeaniya mintaqasida yangi davlat tuziladi

Okeaniya mintaqasida yangi davlat tuziladi

Ammo bu mamlakat muxtoriyat maqomida bo'ladi
22:25 / 12.07.2025
Toshkent va Farg‘onada OTMga o‘qishga kiritib qo‘ymoqchi bo‘lgan o‘qituvchilar ushlandi

Toshkent va Farg‘onada OTMga o‘qishga kiritib qo‘ymoqchi bo‘lgan o‘qituvchilar ushlandi

Hozirda mazkur o‘qituvchilarga nisbatan jinoyat ishlari qo‘zg‘atilib, tergov harakatlari olib borilmoqda.
09:16 / 12.07.2025
Toshkentda sun’iy intellektga asoslangan kameralar ishga tushdi

Toshkentda sun’iy intellektga asoslangan kameralar ishga tushdi

Toshkent shahridagi 10 ta piyodalar o‘tish joyida AI (sun’iy intellekt) texnologiyasiga asoslangan kuzatuv kameralari ishga …
09:50 / 12.07.2025
Suriyaning muvaqqat prezidenti Ozarbayjonga keldi

Suriyaning muvaqqat prezidenti Ozarbayjonga keldi

Ozarbayjon rahbari bu uchrashuvni o'ta muhim deb atagan
19:59 / 12.07.2025
Respublikada qancha elektromobil ro‘yxatga olingani ma’lum qilindi

Respublikada qancha elektromobil ro‘yxatga olingani ma’lum qilindi

Milliy statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2025-yilning 1-aprel holatiga O‘zbekiston Respublikasida 65,2 mingta elekt…
14:59 / 11.07.2025
Toshkentda YPX xodimi xizmat avtomobilida mototsiklchi bilan poyga uyushtirdi

Toshkentda YPX xodimi xizmat avtomobilida mototsiklchi bilan poyga uyushtirdi

Ammo, Xudoyberganov YPX xodimining xizmat mashinasida poytaxtning markaziy ko‘chasida katta tezlikda harakatlanib, mototsikl…
14:59 / 12.07.2025
O‘zbekiston mustaqilligining 34-yilligi yurtimiz bo‘ylab keng nishonlanadi

O‘zbekiston mustaqilligining 34-yilligi yurtimiz bo‘ylab keng nishonlanadi

“O‘zbekiston Respublikasi davlat mustaqilligining o‘ttiz to‘rt yillik bayramiga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish to‘g‘r…
17:11 / 11.07.2025
O‘zbekiston, Afg‘oniston va Pokiston o‘rtasida transport-logistika sohasidagi hamkorlikni rivojlantirish masalalari muhokama qilindi

O‘zbekiston, Afg‘oniston va Pokiston o‘rtasida transport-logistika sohasidagi hamkorlikni rivojlantirish masalalari muhokama qilindi

Afg‘oniston va Pokiston transport idoralari ishtirokida onlayn uchrashuv o‘tkazildi
22:43 / 11.07.2025
Bu yilgi test sinovlari uchun qancha abituriyent ro‘yxatdan o‘tdi?

Bu yilgi test sinovlari uchun qancha abituriyent ro‘yxatdan o‘tdi?

Bugun o‘tkazilgan brifingda bu yilgi qabul masalalariga batafsil to‘xtalib o‘tildi
19:44 / 11.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!