$
12658.19 UZS
-100.17
161.44 UZS
-1.9
14672.11 UZS
-148
41° Кечаси 24°

Фикрларни аниқ ифодалашни қандай ўрганиш керак?

16:28 / 05.08.2022

Баъзан инсон ҳақиқатан ҳам тингловчиларга ёки ўқувчиларга қандайдир ғояларни етказишни хоҳлайди, лекин буни амалга оширишда маълум қийинчиликларга дуч келади. Аудитория учун мос сўз топишда фикрлар чалкашиб кетади, тарқалади, мавзудан мавзуга ўтади. Биз ушбу тўсиқларни енгиб ўтишга ёрдам берадиган бир нечта маслаҳатларни тўпладик.

1. “Тезис – аргумент – исбот” схемасидан фойдаланиш

Бу фикрларни шакллантиришга, баёнот ёки матнни мантиқий ва изчил тузишга ёрдам беради. Айниқса, кимдир билан баҳслашаётган вазиятда ёки бирон бир муаммо бўйича ўз нуқтайи назарингизни ишончли тарзда тақдим этмоқчи бўлганингизда.

Биринчидан, сиз тезис ёки тахминни илгари сурасиз. Кейин уни бироз кенгайтиринг, аниқ нимани назарда тутаётганингизни тушунтиринг. Ниҳоят, далилларни тақдим этинг. Масалан:

Тезис: “Классик асарларни ўқиш муҳим ва зарурдир".

Аргумент: “Классик адабиёт сўз бойлигини оширишга, фантазия ва ҳиссий ақлни ривожлантиришга ёрдам беради”.

Исбот: “Олимлар мумтоз адабиётни ўқиган кишилар бошқаларнинг ҳис-туйғуларини яхшироқ тан олишини тасдиқлаган”.

2. Эслатмалар ёзиш

Масалан сиз бадиий бўлмаган китобларни ўқишни яхши кўрсангиз. Айтайлик, сиз бир бобни тугатдингиз, сўнгра қисқача, том маънода ярим саҳифа, асосий тезисларни ёзинг.

Агар сиз ҳар бир бобдан кейин эслатма олишга қийналаётган бўлсангиз, маълум миқдордаги сўзлар ёки саҳифаларни сақлашга ҳаракат қилиб, бутун китобни қайта айтиб беришингиз мумкин. Бу хотирани ўргатишнинг ҳам яхши усули.

3. Овозли қайдларни олиш

Овоз ёзиш мосламасидан ёки, масалан, Telegram’даги аудио ёзиш фойдаланинг. Ўзингиз учун хабар қолдиринг: амалга оширмоқчи бўлган ғоялар, миянгизда пайдо бўлган қизиқарли фикрлар ёки эртанги кун учун қилинадиган ишлар рўйхати.

Шунингдек, овозли ёзувнинг узунлигини, бир дақиқадан кўпроқ ушлаб туришга ҳаракат қилинг. Бу фикрни ифодалаш ва ривожлантириш учун етарли, лекин айни пайтда уни йўқотмаслик керак. Бундай чегара, албатта, сизни тез гапиришга, бақирмаслик, фикрлар чалкашиб кетмаслиги ва сўзларни тўғри танлашга ундайди.

Овозли хабарлар мухлислари учун ҳатто махсус ижтимоий тармоқлар ҳам мавжуд. У ерда фақат бир дақиқадан кўп бўлмаган аудио орқали мулоқот қилиш мумкин. Бундан ташқари фикрлаш ва нотиқлик қобилиятларини яхши ўрганиш эҳтимоли юқори.

4. “Twitter”дан фойдаланиш

Бир неча кун аввал Ўзбекистонда “Twitter” блокдан очилди. Ушбу ижтимоий тармоқдаги постнинг максимал узунлиги эса 280 белгидан иборат. Бундай чеклаш барча ортиқча нарсаларни олиб ташлашга ёрдам беради ва фикрларни қисқа ва аниқ ифодалаш учун асқатади. Айниқса, сиз алдамасангиз ва ўнлаб постлар яратишга эҳтиёжингиз бўлмаса.

Айтганча, вазифани мураккаблаштириш учун, “Twitter”да бўлгани каби, 280 белгидан иборат матнни 140 та белгига жамлашга ҳаракат қилишингиз мумкин.

5. Филмлар ва китоблар учун логлайнлар ёзиш

Логлайн бу сюжетни бир неча сатрда жуда қисқа тарзда қайта ҳикоя қилиш усули ҳисобланади. Ундан ссенарий муаллифлари ўзларининг ҳикояларини имкон қадар тезроқ тушунтириш учун фойдаланадилар.

Мисол учун, 1994 йилда Оскар мукофотига лойиқ кўрилган “Форрест Гамп” фильми учун логлайн шундай эди: “Форрест Гамп, гарчи ақл-идрок билан ажралиб турмаса ҳам, тарихий воқеаларнинг тасодифий иштирокчисига айланади ва унинг ҳақиқий севгиси Женни Кюррен уни четлаб ўтади”.

Forrest-Gump-Movie-Poster - Lagan Dragons

Шунингдек, “Матрица” фильми логлайни: “Хакер сирли исёнчилардан таниш дунёнинг асл моҳияти ва бу дунёни бошқараётганларга қарши урушдаги роли ҳақида ўрганади”.

Логлайн ёзиш (ёки унинг кенгайтирилган версиялари – изоҳ ва конспект) арзимас масаладек туюлиши мумкин. Ҳатто ёзувчиларга ҳам баъзан қийинчилик туғдиради. Ахир у орқали сюжетдаги энг муҳим воқеаларни ажратиб кўрсатишни ўрганиш керак ва ҳатто ўнлаб сўзлар билан бутун фильм моҳиятини тушунтириш керак. Шундай қилиб, агар сиз аниқ ва тушунарли мулоқот қилишни истасангиз, логлайнларни яратиш ажойиб амалиёт бўлиши мумкин.


Фойдали


														
														Йодланган ош тузи истеъмол қилиш қанчалик зарур?

Йодланган ош тузи истеъмол қилиш қанчалик зарур?

Нега бу масалага глобал миқёсида қаралади?
20:07 / 06.07.2025

														
														Телефонларнинг ҳаётимизга ва руҳиятимизга таъсири

Телефонларнинг ҳаётимизга ва руҳиятимизга таъсири

Мобил телефонлар аллақачон ҳаётимизнинг ажралмас қисмига айланишга улгурган. Кун давомида бу қурилма қўлимизда туради.
15:23 / 23.01.2025

														
														Зумерлар аслида ким?

Зумерлар аслида ким?

Бугунги ахборот даврида кўплаб янгидан-янги атамалар пайдо бўлмоқда ёки эски атамалар ижтимоий тармоқларнинг ривожланиши нат…
10:31 / 23.11.2024

														
														Темурий малика Гулбаданбегим ким эди?

Темурий малика Гулбаданбегим ким эди?

Темурийлар сулоласи деганда жудаям катта тарих кўз олдимизга келади. Темурийлар сулоласи тарихда иккита муҳим империя – Эрон…
16:54 / 13.11.2024

														
														Одамлар ис газидан нега заҳарланади?

Одамлар ис газидан нега заҳарланади?

ФВВ масъули қандай қилиб ис газидан заҳарланиш юзага келиши ҳамда у нега инсон ўлимига олиб келишини тушунтирди.
11:02 / 09.11.2024

														
														Табиий маҳсулотлар ёрдамида она сутини кўпайтириш мумкин

Табиий маҳсулотлар ёрдамида она сутини кўпайтириш мумкин

Янги оқ узум. Бир кунда икки ҳисса янги оқ узум истеъмол қилиш она сутини кўпайтиради.
15:18 / 02.11.2024

														
														Балиқ ейишнинг фойдаларини билиб олинг

Балиқ ейишнинг фойдаларини билиб олинг

Ҳафтасига 2 бўлак балиқ гўшти истеъмол қилганларда ўлим хавфи 3 мартадан 1 мартагача камайиши мумкин.
15:15 / 02.11.2024

														
														Овқатни яхшилаб чайнаб ейишнинг фойдаларини билиб олинг

Овқатни яхшилаб чайнаб ейишнинг фойдаларини билиб олинг

Таомни яхши чайнаган, кам чайнаганга нисбатан кам еб-ичади. Чунки таом қувватини камчиликсиз қабул қилган бўлади.
11:33 / 31.10.2024

														
														Бармоқларингизни массаж қилиб туринг, чунки…

Бармоқларингизни массаж қилиб туринг, чунки…

Бош бармоқ массаж қилинганда, мия фаолияти кучаяди ва бош оғриғи енгиллашади;Кўрсаткич бармоқ массаж қилинганда ошқозон-ичак…
11:10 / 28.10.2024

														
														Кундалик ҳаётингизда қанча миқдорда гўшт ейишингиз кераклигини билиб олинг

Кундалик ҳаётингизда қанча миқдорда гўшт ейишингиз кераклигини билиб олинг

Гўшт истеъмол қилишнинг нормаси турли омилларга, жумладан ёш, жисмоний фаоллик даражаси ва умумий соғлиғингизга боғлиқ бўлиш…
10:56 / 28.10.2024

Бу ҳам қизиқ

Европа Иттифоқи Грузияга ультиматум қўйди

Европа Иттифоқи Грузияга ультиматум қўйди

Европа комиссияси витсе-президенти Кая Калласнинг сўзларига кўра, грузинлар ҳукумати маълум шартларни бажариши лозим
18:37 / 16.07.2025
Бахтиёр Саидов Афғонистоннинг муваққат ташқи ишлар вазири билан учрашди

Бахтиёр Саидов Афғонистоннинг муваққат ташқи ишлар вазири билан учрашди

Учрашувда бир қатор муҳим масалалар муҳокама қилинди
22:43 / 17.07.2025
“UzAuto Motors”  Chevrolet Onix, Tracker  ва Damas учун харид шартларини соддалаштирди

“UzAuto Motors” Chevrolet Onix, Tracker ва Damas учун харид шартларини соддалаштирди

“UzAuto Motors” АЖнинг маълумотларига кўра, 2025 йил 21 июлдан бошлаб Chevrolet Onix, Tracker ва Damas автомобилларини тижо…
15:08 / 17.07.2025
Озодликка чиққан фуқароларга нафақа тайинлаш тартиби белгиланди

Озодликка чиққан фуқароларга нафақа тайинлаш тартиби белгиланди

Маълумот учун, нафақа миқдори БҲМнинг 6 бараварини ташкил этади.
16:34 / 17.07.2025
Сурия армияси Сувайда шаҳридан чекинишни бошлади

Сурия армияси Сувайда шаҳридан чекинишни бошлади

Бу ҳақда Sky News Arabia хабар берди.
10:51 / 17.07.2025
Марс сайёрасининг бир бўлаги аукционда қимматбаҳо суммага сотилди

Марс сайёрасининг бир бўлаги аукционда қимматбаҳо суммага сотилди

Ню-Ёркда бўлиб ўтган аукционда харидор “Қизил сайёра”нинг бир бўлагини қиммат нархга сотиб олди
18:56 / 17.07.2025
Тошкентдаги подстанцияда ёнғин содир бўлди

Тошкентдаги подстанцияда ёнғин содир бўлди

Хабарга кўра, ёнғин оқибатида жабрланганлар йўқ.
09:53 / 17.07.2025
Колумбия президенти: “НАТО билан ортиқ ҳамкорлик қилмаймиз”

Колумбия президенти: “НАТО билан ортиқ ҳамкорлик қилмаймиз”

Сиёсатчи Гаага шаҳридаги халқаро анжуманда бу масалага тўхталиб ўтди
20:36 / 17.07.2025
Ўзбекистонликлар туристик мақсадларда қайси давлатларга сафар қилмоқда?

Ўзбекистонликлар туристик мақсадларда қайси давлатларга сафар қилмоқда?

Ҳамюртларимиз энг кўп саёҳатни қайси давлатга амалга оширган?
19:55 / 16.07.2025
Ўзбекистон келаси йили йирик спорт тадбирига мезбонлик қилади

Ўзбекистон келаси йили йирик спорт тадбирига мезбонлик қилади

Мазкур тадбир Осиё спорти учун муҳим аҳамиятга эга
20:33 / 16.07.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!