$
12938.11 UZS
18.11
149.99 UZS
0.47
14076.66 UZS
-25.52
18° Кечаси

Нега болаларда семизлик касаллиги ошмоқда?

11:19 / 19.04.2024

ЖССТ яна бир бор дунё ҳамжамияти эътиборини ортиқча вазн саломатлик учун зарар эканлигига қаратди.

Семириш — мураккаб сурункали касаллик бўлиб, танада ёғ тўқималарининг ортиқча тўпланиши саломатликка салбий таъсир кўрсатади. Натижада 2-тур қандли диабет ва юрак-қон томир касалликлари хавфи ортиб, таянч-ҳаракат аппарати ҳамда репродуктив функсия учун салбий оқибатлар келиб чиқади.

Шунингдек, семириш сабабли саратоннинг айрим турлари ривожланиш хавфи ортиб, бу — ҳаёт сифати, уйқу ва ҳаракатчанликка таъсир қилади.

Маълумот учун, 2022 йилда дунё бўйлаб ҳар саккиз кишидан бири семиришдан азият чеккан. 1990 йилдан бери катталар орасида семириш даражаси икки баравардан кўпроққа, ўсмирлар орасида эса тўрт баробар ошди. 2022 йилда 2,5 миллиард (бу катта ёшли аҳолининг 43 фоизи дегани) катталар, 5 ёшгача бўлган 37 миллион бола ортиқча вазнга эга эди.

Ортиқча вазн ва семизлик энергия истеъмоли (овқатланиш) ва унинг сарфи (жисмоний фаоллик) ўртасидаги номутаносиблик натижасида келиб чиқади.

Аксарият ҳолларда семириш кўп омилли касаллик бўлиб, у экологик, психо-ижтимоий сабаблар ва ирсий мойиллик туфайли юзага келади. Қолаверса, у баъзи дори-дармонларни қабул қилиш, айрим хасталиклар мавжудлиги, ҳаракатнинг пасайиши, тиббий муолажалар, моноген касаллик/генетик синдром туфайли пайдо бўлиши мумкин. Шунингдек, тўғри овқатланмаслик, жисмоний ҳаракатнинг чекланганлиги ҳам семириш эҳтимолини оширади.

ЖССТ ҳисоб-китобларига кўра, 2019 йилда меъёрдан юқори тана вазни индекси юрак-қон томир касалликлари, диабет, саратон, неврологик хасталиклар, сурункали респиратор ва овқат ҳазм қилиш тизими касалликларидан дунёда 5 миллион ўлим ҳолатига олиб келган.

Болалик ва ўсмирлик давридаги ортиқча вазн соғлиққа катта зарар келтиради: 2-тур диабет ва юрак-қон томир касалликлари каби турли юқумли бўлмаган хасталиклар хавфининг ортиши ва эрта ривожланишига олиб келиши мумкин. Болаликдан семириш инсоннинг катта ёшда ҳам ортиқча вазнга мойиллигини оширади.

Семириш хавфини камайтиришга боланинг она қорнидаги давридан илк йилларигача профилактика чораларини кўриш орқали эришиш мумкин.
Масалан:
- ҳомиладорлик даврида вазн йиғиш нормасига амал қилиш;
- болани 6 ойгача фақат она сути билан озиқлантириш ва бу жараённи имкон қадар 2 ёш ёки ундан кўпроққа чўзиш;
- фарзандни соғлом овқатланишга, жисмоний фаолликка, яхши ухлашга одатлантириш;
- телевизор олдида ўтказиладиган вақтни чеклаш;
- таркибида шакар бўлган, юқори калорияли маҳсулотлар истеъмолини камайтириш.

 


Лайфстайл


														
														“Кальмар ўйини” сериали актрисаси саратондан вафот этди

“Кальмар ўйини” сериали актрисаси саратондан вафот этди

“Кальмар ўйини” сериалининг иккинчи мавсумида собиқ полиция ходими Хван Чжун-Хонинг онаси ролини ижро этган актриса Ли Жу-ши…
09:46 / 04.02.2025

														
														Нонушта учун энг зарарли озиқ-овқатларнинг рўйхати билан танишинг

Нонушта учун энг зарарли озиқ-овқатларнинг рўйхати билан танишинг

Балансли нонушта қилиш яхшироқ умумий овқатланиш билан боғлиқ бўлиб, танангизни руҳий ва жисмоний қийинчиликларни енгиш учун…
13:32 / 25.01.2025

														
														Инсайдер iPhone 17 Pro дизайни ва хусусиятлари ҳақида маълумот берди

Инсайдер iPhone 17 Pro дизайни ва хусусиятлари ҳақида маълумот берди

Флагман нафақат инновацион камера, балки одатий стандартларни ўзгартирувчи ноёб орқа панель дизайнини ҳам олади.
11:13 / 25.01.2025

														
														Россияда криптосауналар ишлаб чиқилди: улар сизни иситиб қўяди ва крипто пул олади

Россияда криптосауналар ишлаб чиқилди: улар сизни иситиб қўяди ва крипто пул олади

Санкт-Петербургдаги Luxury World Spa компанияси “Криптосауна” лойиҳасини тақдим этди. Янги маҳсулот ASIC (криптовалюта қазиб…
10:35 / 25.01.2025

														
														Ижтимоий тармоқлардан фойдаланишни тўхтатишнинг фойдаси бўлдими?

Ижтимоий тармоқлардан фойдаланишни тўхтатишнинг фойдаси бўлдими?

Ушбу тадқиқот амалга оширилгандан сўнг ўқувчиларнинг кўрсаткичлари ошган.
15:29 / 18.01.2025

														
														2025 йилда қандай кроссовкалар мода бўлади?

2025 йилда қандай кроссовкалар мода бўлади?

Кроссовкалар ҳеч қачон модадан қолмайдиган, қулай оёқ кийим ҳисобланади. Фақатгина ҳар йили уларнинг қайсидир тури, айниқса,…
13:02 / 16.01.2025

														
														Такчи – Кореянинг машҳур анъанавий ўйини

Такчи – Кореянинг машҳур анъанавий ўйини

Такчи – бу Корея маданиятида болалар ва катталар орасида машҳур бўлган ўйин бўлиб, оддий, аммо қизиқарли! Ўйин учун фақат қа…
16:09 / 15.01.2025

														
														2024 йилда энг юқори даромад келтирган фильмлар рўйхати

2024 йилда энг юқори даромад келтирган фильмлар рўйхати

2024 йил кино саноати учун жуда муваффақиятли йил бўлди. Кўплаб кутилган премьералар ва кутилмаган хитлар томошабинларни кин…
15:40 / 15.01.2025

														
														“Отам қурган тандир”
Умиджон Алимов, 2017.

“Отам қурган тандир” Умиджон Алимов, 2017.

“Демак, мен мавзу, ўзимга услуб топяпман, деб ўзига хос йўналишни қидираётган рассом сифатида хурсанд бўлардим. Тандирни ҳақ…
14:59 / 15.01.2025

														
														Спорт залига боришдан қўрқмаслик учун 5 та сабаб

Спорт залига боришдан қўрқмаслик учун 5 та сабаб

Кўпгина инсонлар спорт залига боришдан қўрқишади ва танасини чиниқтиришдан чекинишади. Спортга муносабатни ўзгартириш керак.…
13:02 / 15.01.2025

Бу ҳам қизиқ

13 март куни қандай об-ҳаво кузатилади?

13 март куни қандай об-ҳаво кузатилади?

Ҳарорат кечаси 7-9 даража илиқ, кундузи 18-20 даража илиқ бўлади.
22:25 / 12.03.2025
Сирдарёда Nexia-3 ва Isuzu тўқнашиб кетди

Сирдарёда Nexia-3 ва Isuzu тўқнашиб кетди

Айни вақтда ҳодиса жойида ЙҲХБ ходимлари томонидан суриштирув ва ўрганиш ишлари олиб борилаётганлиги маълум қилинган.
13:39 / 13.03.2025
Ўзбекистон ва Франция ўртасида Стратегик шериклик ўрнатиш тўғрисидаги қўшма декларация қабул қилинди

Ўзбекистон ва Франция ўртасида Стратегик шериклик ўрнатиш тўғрисидаги қўшма декларация қабул қилинди

Давлат раҳбарлари ҳузурида Мутахассислар ва талабалар ҳаракатчанлиги тўғрисидаги ҳукуматлараро битим алмашилди.
22:20 / 12.03.2025
Техасда кучли шамол 20 минг уйни электрсиз қолдирди

Техасда кучли шамол 20 минг уйни электрсиз қолдирди

Техаснинг Эллис округида кучли бўронлар юз берди. Табиий офат ўзи билан катта вайронагарчиликларни келтириб чиқарди.
20:26 / 12.03.2025
Фарғона аэропортида Россия самолётининг ғилдираги чиқиб кетди

Фарғона аэропортида Россия самолётининг ғилдираги чиқиб кетди

Boeing 737 самолёти эса парвоздан четлатилган.
09:39 / 13.03.2025
Истанбулда Ўзбекистон ТИВ вакили Туркий давлатлар ташкилоти бош котиби билан учрашув бўлиб ўтди

Истанбулда Ўзбекистон ТИВ вакили Туркий давлатлар ташкилоти бош котиби билан учрашув бўлиб ўтди

Ўзбекистон ташқи ишлар вазирининг ўринбосари Бобур Усмонов Истанбулда Туркий давлатлар ташкилоти бош котиби Кубаничбек Омура…
21:18 / 13.03.2025
Чилонзорда Lacetti дарахтга бориб урилди

Чилонзорда Lacetti дарахтга бориб урилди

Автоҳалокат натижасида транспорт воситаси техник зарар кўрган. Ҳайдовчи ва йўловчиларга биринчи тиббий ёрдам кўрсатилган.
18:30 / 12.03.2025
Париж кўчаларидан бирига Самарқанд номи берилди

Париж кўчаларидан бирига Самарқанд номи берилди

Париждаги кўчалардан бири Самарқанд номи билан аталди. Унинг очилишида Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев иштирок этди.
19:31 / 13.03.2025
Россия ва Марказий Осиё энергия тизимлари бирлашиши мумкин

Россия ва Марказий Осиё энергия тизимлари бирлашиши мумкин

“Марказий Осиё ва Россия келгуси беш йил ичида энергия тизимларини бирлаштириши мумкин”, - дейди жаҳон иқтисодиёти ва халқар…
19:29 / 12.03.2025
Россиянинг Томск вилоятида оғир касалликка чалинган ўзбекистонлик ватанга қайтарилди

Россиянинг Томск вилоятида оғир касалликка чалинган ўзбекистонлик ватанга қайтарилди

“Ўзбекистон Бош консулхонаси томонидан Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Миграция агентлигининг Новосибирск шаҳридаги ваколатхон…
16:40 / 12.03.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!