$
12634.34 UZS
-18.98
162.37 UZS
0.48
14821.34 UZS
-0.76
36° Кечаси 23°

“Росатом” Марказий Осиёни забт этмоқчи

18:00 / 08.10.2024

АЭС қурилиши ҳақидаги миш-мишлар, унинг атрофидаги ҳар хил гаплардан оммавий ахборот воситаларини кузатаётган ҳар бир шахс яхшигина хабардор. Россия раҳбари Владимир Путиннинг Ўзбекистонга ташрифидан кейин мамлакатда АЭС қурилиши ҳақидаги гаплар тез тарқалди ва турли муҳокамаларга сабаб бўлди. Кимлардир унинг қурилиши тезроқ ривожланишга туртки бўлишини даъво қилган бир пайтда бошқалар унинг қурилишидан бироз чўчияпти. Сабаби, Чернобил ва Фукусима фожиалари уларнинг йодидан чиқмаган. Эслатиб ўтиш жоиз, Ўзбекистонга 11 миллиард долларга тушиши айтилаётган кам қувватли атом электр станциясининг биринчи реакторини 5 йилдан кейин ишга тушириш режалаштирилган. Мазкур лойиҳа Жиззах вилоятининг Фориш тумани Тузкон кўли яқинидаги дастлаб йирик атом электр станциясини жойлаштириш масаласи кўриб чиқилган аввал тасдиқланган майдонда амалга оширилиши кутилмоқда. Кичик АЭСнинг биринчи реактори қувватини ишга тушириш жорий йилнинг ёзида бошланиши керак бўлган устувор ишлар тугаганидан 60 ой (5 йил) ўтиб амалга оширилади.

Ҳар бир кейинги реактор олти ой ичида ишга туширилади. Олтита реакторли кичик АЭСнинг тўлиқ ишга туширилиши 2032 йил ёки ундан кейинга режа қилинган.

Хўш, бу борада қўшни мамлакатларнинг позицияси қандай?

2024 йилнинг 6 октябрь санасида Тўқаев бошчилигидаги Қозоғистонда АЭС қурилиши юзасидан референдум ўтказилди. Маълумотларга кўра, овоз берувчиларнинг 64 фоизи Атом электр Станцияси қурилишини ёқлаб овоз берган. Бу эса Марказий Осиёдаги биринчи АЭС қурилишидан дарак беради.

Аввалроқ, мамлакатда станция қурилишига қарши бўлганлар ҳибсга олингани ҳақида хабарлар тарқалганди. Президент Тўқаев эса АЭС қурилишига қарши эмаслигини очиқча билдириб, атом электр станциясини қуриш режасини “Мустақил Қозоғистон тарихидаги энг йирик лойиҳа”деб атади. Бундан ташқари, у атом электр станциясини “энг замонавий технологияларга эга глобал компаниялар консорциуми” томонидан қурилиши кераклигини айтган. Атом электр станцияларини қуриш бўйича шартнома тузиш учун Франция, Хитой, Жанубий Корея ва ўша машҳур “Росатом” компаниялари мурожаат йўллаган.

Маълумки, Қозоғистон дунёнинг энг йирик уран ишлаб чиқарувчиси, аммо электр энергияси етишмаслигидан азият чекади. Атом электр станцияси эса бу вазиятни юмшатиши мумкин. Кўплаб экологлар ва фаоллар АЭС қурилишига қарши. Уларнинг таъкидлашича, келажакда станцияни ишдан чиқариш учун катта маблағ керак бўлади. Бундан ташқари, улар атом электр станциясини қуриш ғояси Қозоғистон ҳукумати томонидан фақат Россия манфаати учун илгари сурилаётганидан қўрқишади. Демак, Балхаш кўли ёнида қурилиши режа қилинаётган АЭСни ҳам “Росатом” қуради.

Тўқаевнинг айтишича, мазкур АЭС Қозоғистонни ўнлаб йиллар давомида барқарор ривожлантиради. Мамлакат энергетика вазирлигининг таъкидлашича, яқин 10 йил ичида мамлакатда энергия манбаи қурилмаса 2035 йилга бориб жиддий энергия тақчиллиги юзага келишидан огоҳлантирмоқда. Қозоғистонга 10-12 миллиард долларга тушиши кутилаётган АЭСни қуриш учун Қозоғистон Атом электр станциялари компанияси қурилиш учун эҳтимолий ҳудудларни кўриб чиқмоқда. Қурилишга асосий ҳудуд сифатида Алмати областидаги Балхаш кўли эканлиги айтилмоқда. 6 октябрь куни ўтказилган референдум арафасида қурилишга қарши чиққан фаоллардан 20 нафари ҳибсга ҳам олинган.

Бундан ташқари, “Росатом” Қирғизистон билан ҳам АЭС қуришни режа қилмоқда. Ҳозирча расмий келишувга эришилмаган, лекин Қирғизистон ҳукумати “Росатом” билан ҳамкорликда атом энергетикасини ривожлантириш имкониятларини ўрганиб, АЭС қурилиши учун муқобил ҳудуд қидиришда давом этмоқда.

Қирғизистон Энергетика вазири Таалайбек Ибраев энг ишончли энергия ташувчиси 360 кун, 24 соат ишлайдигани бу АЭС эканлигини айтган. Вазирнинг қўшимча қилишича, дунё мамлакатлари АЭСга ўтган ва бу борада қўшни мамлакатлар ҳам анча фаол ва унинг қурилиши учун 5-6 йил вақт керак бўлади.

Шундай қилиб, Ўзбекистон билан келишувга эришган “Росатом” Қирғизистон ва Қозоғистонга ҳам АЭС қуриб беришни таклиф қилмоқда.


Тайёрлади: Илёс Болтаев


Жаҳон


														
														Масъуд Пезешкиён Исроилнинг Теҳронга ҳужуми вақтида жароҳат олган

Масъуд Пезешкиён Исроилнинг Теҳронга ҳужуми вақтида жароҳат олган

Эрон Президенти Масъуд Пезешкиён Исроилнинг Теҳронга берган зарбалари давомида енгил жароҳат олган. Бу ҳақда Fars News хабар…
14:48 / 13.07.2025

														
														КХДР Россияни Украинага қарши урушда қўллаб-қувватлашда давом этади

КХДР Россияни Украинага қарши урушда қўллаб-қувватлашда давом этади

Шимолий Корея раҳбари Ким Чен Ин Россиянинг Украинадаги урушини “шартсиз қўллаб-қувватлашини” билдирди — бу ҳақда Пхенян дав…
10:33 / 13.07.2025

														
														Янги Каледония давлати тузилади

Янги Каледония давлати тузилади

Бу ҳақда Франция президенти Эммануэл Макрон Х ижтимоий тармоғидаги саҳифасида маълум қилди.
09:27 / 13.07.2025

														
														Океания минтақасида янги давлат тузилади

Океания минтақасида янги давлат тузилади

Аммо бу мамлакат мухторият мақомида бўлади
22:25 / 12.07.2025

														
														Европа комиссияси президенти: “Доналд Трамп савдо урушини бошламоқда”

Европа комиссияси президенти: “Доналд Трамп савдо урушини бошламоқда”

Сиёсатчининг сўзларига кўра, музокаралар бесамар кетса, АҚШга жавоб чоралари қўлланилади
21:33 / 12.07.2025

														
														Финландияда собиқ Вагнер ҳарбий ташкилотининг аскари ҳибсга олинди

Финландияда собиқ Вагнер ҳарбий ташкилотининг аскари ҳибсга олинди

У мамлакатдан сиёсий бошпана сўраган
20:57 / 12.07.2025

														
														Суриянинг муваққат президенти Озарбайжонга келди

Суриянинг муваққат президенти Озарбайжонга келди

Озарбайжон раҳбари бу учрашувни ўта муҳим деб атаган
19:59 / 12.07.2025

														
														Путин АҚШдан санкциялар кутмоқда

Путин АҚШдан санкциялар кутмоқда

Американинг The New York Times нашри ёзишича, Россия президенти Владимир Путин АҚШ президенти Доналд Трампнинг Москвага қарш…
12:22 / 12.07.2025

														
														Саудия Арабистони Россия ва АҚШ музокараларига воситачилик қилишга тайёр

Саудия Арабистони Россия ва АҚШ музокараларига воситачилик қилишга тайёр

Саудия Арабистони жаҳон ҳамжамиятига келишувга эришиш учун ҳамма нарсани қилмоқда ва Россия-Америка мулоқоти учун платформа …
11:02 / 12.07.2025

														
														Францияда X ва унинг раҳбариятига нисбатан тергов бошланди

Францияда X ва унинг раҳбариятига нисбатан тергов бошланди

Миллий матбуотда чоп этилган хабарларга кўра, Париж Бош прокурори Лауре Беccуау ёзма баёнотида, Париж прокуратураси X платфо…
10:57 / 12.07.2025

Бу ҳам қизиқ

Тошкентда ЙПХ ходими хизмат автомобилида мотоциклчи билан пойга уюштирди

Тошкентда ЙПХ ходими хизмат автомобилида мотоциклчи билан пойга уюштирди

Аммо, Худойберганов ЙПХ ходимининг хизмат машинасида пойтахтнинг марказий кўчасида катта тезликда ҳаракатланиб, мотоциклчи б…
14:59 / 12.07.2025
ДХХ тезкор тадбир давомида ноқонуний психотроп моддалар савдосига чек қўйди

ДХХ тезкор тадбир давомида ноқонуний психотроп моддалар савдосига чек қўйди

Фарғонадаги тадбирда кучли таъсир кўрсатувчи дори воситаларининг фаолиятига чек қўйилди
22:54 / 12.07.2025
Ўзбекистон 10,6 млн долларлик қуритилган ўрик экспорт қилган

Ўзбекистон 10,6 млн долларлик қуритилган ўрик экспорт қилган

Бу кўрсаткич ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 1,8 минг тоннага ёки 36 % га ошган
18:10 / 12.07.2025
Ўзбекистон, Афғонистон ва Покистон ўртасида транспорт-логистика соҳасидаги ҳамкорликни ривожлантириш масалалари муҳокама қилинди

Ўзбекистон, Афғонистон ва Покистон ўртасида транспорт-логистика соҳасидаги ҳамкорликни ривожлантириш масалалари муҳокама қилинди

Афғонистон ва Покистон транспорт идоралари иштирокида онлайн учрашув ўтказилди
22:43 / 11.07.2025
Тошкентда сунъий интеллектга асосланган камералар ишга тушди

Тошкентда сунъий интеллектга асосланган камералар ишга тушди

Тошкент шаҳридаги 10 та пиёдалар ўтиш жойида АИ (сунъий интеллект) технологиясига асосланган кузатув камералари ишга туширил…
09:50 / 12.07.2025
Теннис. Карлос Алкарас Уимблдон финалига йўл олди

Теннис. Карлос Алкарас Уимблдон финалига йўл олди

Лондонда давом этаётган теннис бўйича “Катта Дубулға” туркумига кирувчи Уимблдон турнирининг эркаклар ўртасидаги баҳсларида …
13:13 / 12.07.2025
Тошкент шаҳри марказидаги бир қанча кўчаларда ҳаракат қилиш вақтинча чекланади

Тошкент шаҳри марказидаги бир қанча кўчаларда ҳаракат қилиш вақтинча чекланади

Пойтахт ҳокимлиги ноқулайликлар учун узр сўраган
22:22 / 11.07.2025
Масъуд Пезешкиён Исроилнинг Теҳронга ҳужуми вақтида жароҳат олган

Масъуд Пезешкиён Исроилнинг Теҳронга ҳужуми вақтида жароҳат олган

Эрон Президенти Масъуд Пезешкиён Исроилнинг Теҳронга берган зарбалари давомида енгил жароҳат олган. Бу ҳақда Fars News хабар…
14:48 / 13.07.2025
Чиқинди хизматларидан қарздор абонентларнинг август ойидан бошлаб электр энергияси тўловига чеклов ўрнатилади

Чиқинди хизматларидан қарздор абонентларнинг август ойидан бошлаб электр энергияси тўловига чеклов ўрнатилади

Ушбу тартиб 2025 йил 30 июнгача бўлган қарздорликларга татбиқ этилмайди.
20:34 / 11.07.2025
Суриянинг муваққат президенти Озарбайжонга келди

Суриянинг муваққат президенти Озарбайжонга келди

Озарбайжон раҳбари бу учрашувни ўта муҳим деб атаган
19:59 / 12.07.2025

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!

Ўзбекистон ва жаҳонда рўй бераётган энг сўнгги воқеа-ҳодисалар, спорт, шоу-бизнес, маданият, информацион технологиялар ва илм-фан янгиликларидан доимо хабардор бўлинг!