$
12917.10 UZS
-48.24
160.14 UZS
-1.2
14460.69 UZS
-64.38
28° Kechasi 17°

Ekologiya uchun muhim qadam: Samarqandning YeTTB “Yashil shaharlar” dasturiga qoʻshilgani nimani anglatadi?

18:10 / 18.05.2023

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 17-may kuni Samarqand shahrida oʻtayotgan Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki Boshqaruvchilar kengashining 32-yillik yigʻilishida ishtirok etib, nutq soʻzladi.

Davlat rahbari mamlakat bundan buyon islohotlarni davom ettirishda rivojlanish borasidagi xalqaro tashkilotlar, jumladan, Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki bilan bir qator yoʻnalishlarda hamkorlikka tayanishini taʼkidladi. Ularning ichida “yashil iqtisodiyot”, “yashil energiya” sohalari ham bor. Samarqandning Oʻzbekistonda YeTTBning “Yashil shaharlar” dasturiga qoʻshilgan birinchi shaharga aylangani esa ushbu sohalarni rivojlantirishning amaliy tasdigʻi, deb hisoblash mumkin.

Bu qanday dastur va uning maqsadi nima?


Turli mintaqalardagi shaharlar infratuzilmasiga investitsiyalar yetarli emasligi, demografik oʻzgarishlar, havoning yomon sifati, yuqori energiya bosimi va uglerod zichligi shu bilan birga, koʻplab shaharlarning iqlim oʻzgarishi, issiqlik stressi va ekstremal ob-havo hodisalari taʼsiriga zaifligi.

Shu va shu kabi muammolarni hal qilish uchun YeTTB shaharlar va ularning aholisi uchun yaxshiroq va barqaror kelajakni qurish maqsadida “YeTTB Yashil shaharlar” dasturini ishlab chiqqan. Dastur uchta markaziy tarkibiy qismdan iborat:

bular:

– yashil shahar harakat rejalari: atrof-muhit muammolarini baholash va ustuvorga aylantirish, shuningdek, siyosat aralashuvi va barqaror infratuzilma investitsiyalari orqali ushbu muammolarni hal qilish uchun harakat rejasini ishlab chiqish;

– barqaror infratuzilma investitsiyalari: suv va oqava suvlar, shahar transporti, hududiy energiya, binolarda energiya samaradorligi, qattiq chiqindilar va boshqa tadbirlarga davlat yoki xususiy yashil investitsiyalarni qoʻllab-quvvatlash va ragʻbatlantirish orqali shaharning iqlim taʼsiriga moslashishi va chidamliligini oshirish;

– imkoniyatlarni oshirish: loyihalarda belgilangan infratuzilma investitsiyalari va siyosiy chora-tadbirlari samarali ishlab chiqilishi, amalga oshirilishi va monitoring qilinishini taʼminlash uchun shahar maʼmuriyatlari va mahalliy manfaatdor tomonlarga texnik yordam koʻrsatish.

YeTTB “Yashil shaharlar” dasturiga kirgan shahar – Iasi (Ruminiya)

Dastur quyidagi maqsadlar asosida shaharlar va ularning aholisi uchun yanada yaxshiroq va barqaror kelajakni qurishga intiladi. Oʻz navbatida, bunga shaharlarning ekologik muammolarini aniqlash, ularni ustuvorga aylantirish, barqaror infratuzilma, investitsiyalar va siyosat choralari bilan erishiladi.

– Ekologik aktivlarning sifatini (havo, suv, yer va biologik xilma-xillikni) saqlash va bu resurslardan barqaror foydalanish;

– Iqlim oʻzgarishi xavfini yumshatish va ularga moslashish;

– Atrof-muhit siyosati va ishlanmalari aholining ijtimoiy va iqtisodiy farovonligiga hissa qoʻshishini taʼminlash.

YeTTB “Yashil shaharlar” dasturiga kirgan shahar – Batumi (Gruziya)

Shuningdek, “Yashil shahar”ga aylanish yoʻli uzoq muddatlik boʻlib, bu shaharlarga vaqt oʻtishi bilan strategik maqsadlari va qarashlarini oʻzgartirishga imkon beradi. Jarayon esa uchta asosiy bosqichdan iborat boʻladi.

1. “Yashil shahar” harakat rejasini ishlab chiqish;

2. “Yashil shahar” dasturini amalga oshirish;

3. Monitoring.

“Yashil shaharlar” dasturiga kirish meʼyorlari

2016-yilda ish boshlaganidan beri 5 milliard yevro mablagʻ jalb etgan YeTTB “Yashil shahar” loyihasi hozirda uch qitʼaning 23 mamlakatidan 50 dan ortiq shaharlarida faoliyat yuritmoqda. Ularning orasida Anqara, Izmir, Istanbul, (Turkiya), Batumi, Tbilisi (Gruziya), Belgrad (Serbiya), Bishkek, Shimkent, Olmoti (Qozogʻiston), Sofiya (Bolgariya), Kiyev (Ukraina), Dushanbe (Tojikiston), Buxarest (Ruminiya), Varshava (Polsha) kabi shaharlar oʻrin olgan.

YeTTB “Yashil shaharlar” dasturiga kirgan shahar – Kiyev (Ukraina)

Biroq bu shaharlar qatoriga istalgan boshqa birini shunchaki qoʻshib qoʻyib boʻlmaydi. Yaʼni, muvofiq shaharlar javob berishi kerak boʻlgan mezonlar mavjud. Ularga koʻra, shahar YeTTB mintaqalarida joylashgan boʻlishi, kamida 100 000 aholiga ega boʻlishi (aholisi 50 000 kishi boʻlgan shaharlar alohida holatlarda hisobga olinadi), “Yashil shahar” harakat rejasini amalga oshirishga tayyor boʻlishi hamda qattiq chiqindilar, suv va oqava suvlar, shahar transporti, tuman energetikasi, kam uglerodli va iqlimga chidamli binolar, qayta tiklanadigan energiya, koʻchalarni yoritish, tarqatish tarmogʻi, aqlli yechimlar, iqlim oʻzgarishi, chidamlilik va tabiatga asoslangan yechimlar kabi sektorlardan birida investitsion mustahkam loyihalarni boshlashi kerak.

YeTTB “Yashil shaharlar” dasturiga kirgan shahar – Mostar (Bosniya va Gersegovina)

Samarqandning “Yashil shaharlar” dasturiga kirishi

YeTTB Barqaror infratuzilma guruhi boshqaruvchi direktori Nandita Parshadning Samarqandda oʻtayotgan yigʻilishda taʼkidlashicha, bu jarayon shahar 2021-yilda YeTTB “Yashil shaharlar” dasturi uchun roʻyxatdan oʻtgani bilan boshlangan. Keyinchalik esa atrof-muhitni yaxshilash boʻyicha “Yashil shahar” Harakat rejasini ishlab chiqish orqali dasturga aʼzo boʻldi.

Parshad biznes forumda shu xususda ham toʻxtalib, dastur doirasida Samarqandning oʻzida uglerod chiqindilarini kamaytirishga yordam beradigan 100 ta elektr avtobus olib kelinishini taʼkidladi.


Gap shundaki, Oʻzbekiston hukumati YeTTB bilan Samarqand shahrida elektrobuslar qatnovini yoʻlga qoʻyish uchun 49 million dollargacha miqdorda suveren kredit ajratish toʻgʻrisida bitim imzoladi. Ajratilgan mablagʻ zaryadlovchi qurilmalar bilan birga 100 tagacha oʻrta oʻlchamdagi (10,5 m) elektrobuslarni sotib olish, shuningdek, elektravtobuslar parki, elektr stansiyasi, foydalanish uchun maʼmuriy binolar va texnik xizmat koʻrsatish obyektlarini oʻz ichiga olgan zarur infratuzilmani yaratish uchun ishlatiladi.

Bu “Samarqand – yashil shahar” harakat rejasidagi birinchi loyiha boʻlib, barqaror rivojlanish istiqbollari va strategik maqsadlarni hamda ustuvor ekologik muammolarni hal qilish uchun zarur boʻlgan harakatlar va investitsiyalarni jalb qilishga yordam beradigan muhim qadam sifatida qaralmoqda.

Yaqin kelajakda esa, Oʻzbekistonning mazkur dasturga kiritiladigan shaharlari sonini Nukus, Andijon, Buxoro va Namangan kabi shaharlar bilan oshirish koʻzda tutilgan.

 

Dadajon Fozilov tayyorladi


Bu ham qiziq

30-iyundan Rossiyaga kirish uchun QR kod talab qilinadi

30-iyundan Rossiyaga kirish uchun QR kod talab qilinadi

Vizasiz tartibda Rossiyaga kelayotgan chet el fuqarolari 30-iyundan boshlab “Gosuslugi RuID” mobil ilovasi orqali oldindan r…
12:47 / 19.05.2025
Putin Rossiya qo‘shinlari yil yakuniga qadar Ukraina mudofaasini yengib o‘tishiga ishonmoqda

Putin Rossiya qo‘shinlari yil yakuniga qadar Ukraina mudofaasini yengib o‘tishiga ishonmoqda

“Rossiya prezidenti Vladimir Putin rus qo‘shinlari 2025-yil oxirigacha Ukrainaning mudofaa chizig‘ini yorib o‘tib, Rossiya d…
12:38 / 19.05.2025
Suriya milliy valyutasini BAA va Germaniyada bosib chiqarishni rejalashtirmoqda

Suriya milliy valyutasini BAA va Germaniyada bosib chiqarishni rejalashtirmoqda

Reuters’ga ko‘ra, Suriya rasmiylari banknotlarni bosib chiqarishni BAA va Germaniyaga ko‘chirish imkoniyatlarini ma’lum vaqt…
13:47 / 17.05.2025
Mirziyoyev To‘qayevni tavallud kuni bilan qutladi

Mirziyoyev To‘qayevni tavallud kuni bilan qutladi

O‘zbekiston bilan Qozog‘iston o‘rtasidagi yaxshi qo‘shnichilik, strategik sheriklik va ittifoqchilik munosabatlarini yanada …
12:47 / 17.05.2025
O‘zbekistonlik bokschilar umumjamoa hisobida birinchi o‘rinni egallashdi

O‘zbekistonlik bokschilar umumjamoa hisobida birinchi o‘rinni egallashdi

Ikkinchi o‘rin 5 ta oltin, 3 ta kumush, 10 ta bronza bilan mezbonlarga nasib etdi. Italiya 3 ta oltin, 3 ta kumush va 1 ta b…
20:18 / 17.05.2025
Jizzaxda bozor yaqinidagi choyxona yonib ketdi

Jizzaxda bozor yaqinidagi choyxona yonib ketdi

Jizzax viloyati, Jizzax shahar, “Xalqabod” MFYda joylashgan bozor yaqinidagi choyxonada yong‘in sodir bo‘lganligi to‘g‘risid…
14:23 / 17.05.2025
AQShda tornado oqibatida 21 kishi halok bo‘ldi

AQShda tornado oqibatida 21 kishi halok bo‘ldi

Sent-Luis shahri rasmiylari bu tornadoni “tarixdagi eng dahshatli bo‘ronlardan biri” deb atadi. Noqulay ob-havo oqibatida ta…
08:28 / 18.05.2025
Yangi Rim papasi bugundan o‘z lavozimiga kirishdi

Yangi Rim papasi bugundan o‘z lavozimiga kirishdi

18-may kuni Rim papasi Leo XIV o‘zining ruhiy hokimiyatining asosiy belgilari - pallium va “baliqchi uzugi”ni qabul qilib, r…
19:39 / 18.05.2025
Tramp 1 mln nafar g‘azolikni Liviyaga ko‘chirish niyatida

Tramp 1 mln nafar g‘azolikni Liviyaga ko‘chirish niyatida

AQSh prezidenti Donald Tramp ma’muriyati G‘azo sektoridan 1 million falastinlikni Liviyaga ko‘chirish rejasini ishlab chiqmo…
13:53 / 17.05.2025
18-may kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

18-may kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

Harorat kechasi 18-20 daraja, kunduzi 28-30 daraja bo‘ladi.
03:26 / 18.05.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!