$
12920.00 UZS
-11.94
149.52 UZS
-0.66
14102.18 UZS
-5.27
17° Kechasi

Noto‘g‘ri shakllangan tarixiy tushunchalar

11:22 / 28.06.2024

Bugungi kunda tarix juda mashhur hobbi bo‘lmasligi mumkin, ammo o‘tmish haqida hatto tarixchi bo‘lmaganlar ham biladigan bir nechta faktlar mavjud. Turli noto‘g‘ri faktlar filmlar tomonidan ommalashgani uchun haqiqat deb o‘ylanadi. Ammo ishonchli manbalarni tekshirishni boshlasangiz, ko‘p voqealar biz o‘ylagandek bo‘lmaganini tezda bilib olasiz.

Gladiatorlar faqat qullardan bo‘lmagan

Gladiatorlar jangi ommalashgan sari gladiator maktablariga erkin odamlar kela boshlagan.Ko‘pincha ular pul ishlamoqchi bo‘lgan sobiq askarlar bo‘lgan. Keyinchalik, hatto olijanob odamlar ham gladiatorga aylanadi. Ular buni mashhur bo‘lish uchun qilishgan va hech kim ularni o‘limgacha kurashishga majbur qilmagan.

Makedonskiy insoniyat tarixidagi eng yirik imperiyaga ega bo‘lmagan

Balki 12-14-asrlarda moʻgʻullar butun Oʻrta Osiyo, Xitoy, Yaqin Sharq, Koreya va Sharqiy Yevropani Avstriyagacha boʻlgan hududlarda hukmronlik qilganlar. Makedonskiyda faqat qadimgi Misr, Forsning bir qismi va Hindistonning bir qismi bor edi. Bundan tashqari, Makedonskiy vafotidan so‘ng darhol uning imperiyasi o‘z faoliyatini to‘xtatga. Mo‘g‘ullar imperiyasi esa ancha uzoq davom etdi.

Ninzalar qora kiyim kiymagan va niqob taqmagan

Haqiqiy ninzalarning filmlardagi qora kostyumli qahramonlar bilan hech qanday o‘xshashligi yo‘q edi. Bu odamlar o‘rta asrlarda Yaponiyada ayg‘oqchilar va qotillar hisoblangan. Ular jang san’atlarini yaxshi bilishgan, ammo ular qora kiyim va niqob kiyishmagan. Ninzyaning maqsadi olomon bilan aralashish edi, shu sababli oddiy insonlr kabi kiyinishgan.

Yevropada minglab jodugar ayollar yoqilgani haqidagi mish-mishlar

O‘rta asrlarda Yevropada minglab begunoh ayollar yoqib yuborilganiga ko‘p odamlar haqiqatan ham ishonishadi. Aslida, 15-asrgacha cherkov jodugarlar mavjudligini inkor etgan. Katta jodugar ovlari 16-17-asrlarda boshlangan. Buning sababi vabo pandemiyasi edi. Kasalliklar shunchalik tez tarqalganki, bir necha yil ichida Yevropa aholisining 24 foizi vafot etgan. Odamlar shunchalik vahima bo‘lganki, ular buni sehrgarlikning kasofati deb o‘ylashgan. Shunday qilib, 16-asrga kelib, cherkov ham, oddiy odamlar ham sehrdan qo‘rqib, unga aloqasi bo‘lgan har qanday odamni qatl etgan. Ammo bu son mingni tashkil etmagan.

Spartaliklar zaif bolalarni tog‘dan uloqtirgan

Spartaliklar o‘zlarining bo‘lajak jangchilarini tayyorlashda juda qat’iyatli edilar. Ularning zaif bolalarni tog‘dan uloqtirgani qadimgi yunon yozuvchisi Plutarxdan ma’lum. Ammo zamonaviy olimlarning fikriga ko‘ra, bu noto‘g‘ri yoki bu oddiy hodisa emas, balki bir martalik o‘lchov edi. Qadimgi Spartada haqiqatan ham odamlarni chuqurlarga tashlash odati bor edi, lekin bu faqat mahbuslar va jinoyatchilar bilan qilingan. So‘nggi antropologik topilmalar orasida 18 yoshdan 35 yoshgacha bo‘lgan erkaklarga tegishli qoldiqlar bor edi, ammo yangi tug‘ilgan chaqaloqlarning izlari topilmagan.

O‘rta asrlarda o‘rtacha umr ko‘rish atigi 30 yil edi

O‘rta asrlarda inson uchun eng xavfli davr go‘daklik edi. Go‘daklar o‘limi 50 foizga yetgan. Ushbu statistik ma’lumotlar odamlarning o‘sha paytda qancha yashaganligi haqidagi haqiqiy statistikani chalkashtirgan. Go‘daklik davridan omon qolgan odamlar 40, 50 va hatto 60 yoshda yashash uchun juda yaxshi imkoniyatga ega bo‘lgan.

Faqat erkaklar qaroqchi bo‘lishlari mumkin

Ayol qaroqchilar haqiqatan ham borligini kam odam biladi. Balki ular uchun kemaga chiqish juda qiyin bo‘lgani uchundir. Ayollarga shartnoma imzolashga ruxsat berilmagan, agar ular bortda bo‘lishni xohlasalar, barcha ekipaj a’zolari bunga rozi bo‘lishi kerak bo‘lgan. Ekipajga qo‘shilish uchun ko‘plab ayollar erkaklar kabi kiyingan.


Ilm-fan


														
														Yangi moliyaviy inqilobning boshlanishi

Yangi moliyaviy inqilobning boshlanishi

Bugungi zamonaviy dunyoda insoniyat misli ko‘rilmagan ixtirolar-u, texnologiyalarning guvohiga aylandi. Raqamlashtirish odam…
22:24 / 31.01.2025

														
														Qo‘rqinchli yutuq: sun’iy intellekt inson yordamisiz o‘zining nusxasini yarata oladi

Qo‘rqinchli yutuq: sun’iy intellekt inson yordamisiz o‘zining nusxasini yarata oladi

Ushbu yutuq ilmiy hamjamiyatda jiddiy xavotir uyg‘otmoqda, chunki inson aralashuvisiz sun’iy intellektni muvaffaqiyatli o‘z-…
17:14 / 27.01.2025

														
														2028-yilda mamontlarni qaytadan dunyoga keltirishmoqchi

2028-yilda mamontlarni qaytadan dunyoga keltirishmoqchi

AQShda mamontning tug‘ilishi uchun abadiy muzliklarda topilgan DNKdan foydalaniladi.
10:06 / 18.01.2025

														
														“Vampir ko‘rshapalak”larning qonini energiya manbayi sifatida ishlatish mumkin” – olimlar

“Vampir ko‘rshapalak”larning qonini energiya manbayi sifatida ishlatish mumkin” – olimlar

Kanadalik olimlar ko‘rshapalaklar ustida tadqiqot o‘tkazishdi va “vampir ko‘rshapalaklar” o‘z o‘ljasining qoni yordamida ene…
12:30 / 11.11.2024

														
														Olimlar suv va havodan kimyoviy moddalarni yaratishga muvaffaq bo‘lishdi

Olimlar suv va havodan kimyoviy moddalarni yaratishga muvaffaq bo‘lishdi

South China Morning Post nashrining xabar berishicha, xitoylik olimlar suv va havodan boshqa kimyoviy moddalarni yaratishga …
17:13 / 26.10.2024

														
														Olimlar tomonidan miyaning 3D atlasi yaratildi

Olimlar tomonidan miyaning 3D atlasi yaratildi

Ushbu atlas sut emizuvchilarning butun miyasini embryonal bosqichlarda va erta postnatal davrda batafsil o‘rganish imkonini …
10:26 / 26.10.2024

														
														Endi shifokorlarga rentgen tasvirlari orqali suyaklar sinishini aniqlashda sun’iy intellekt yordam beradi

Endi shifokorlarga rentgen tasvirlari orqali suyaklar sinishini aniqlashda sun’iy intellekt yordam beradi

Britaniya Milliy sog‘liqni saqlash va tibbiy yordamni takomillashtirish instituti (NICE) sun’iy intellekt rentgen tasvirlari…
12:22 / 23.10.2024

														
														“Mikroblar endi antiseptiklar bilan oziqlanmoqda” – Tadqiqotchilar

“Mikroblar endi antiseptiklar bilan oziqlanmoqda” – Tadqiqotchilar

Xian Jiantong-Liverpul universiteti mutaxassislari tomonidan tadqiqot o‘tkazilganda, xitoylik olimlar noodatiy holatga duch …
10:22 / 19.10.2024

														
														Og‘izdagi bakteriyalar bilan bosh va bo‘yin saratoni o‘rtasida bog‘liqlik aniqlandi

Og‘izdagi bakteriyalar bilan bosh va bo‘yin saratoni o‘rtasida bog‘liqlik aniqlandi

Olimlar yangi tadqiqot o‘tkazishdi. Unda og‘iz bo‘shlig‘ida ko‘payadigan bakteriyalar bosh va bo‘yin saratoni rivojlanish xa…
09:53 / 02.10.2024

														
														Shvetsiyalik olimlar saratonni davolashning yangi yo‘lini topishdi

Shvetsiyalik olimlar saratonni davolashning yangi yo‘lini topishdi

Olimlar saraton hujayralarini qayta dasturlash usuli ustida ish olib borishdi. Bu yo‘l bilan xavfli hujayralarni onkologik o…
10:36 / 30.09.2024

Bu ham qiziq

Fransiya kompaniyasi O‘zbekistonda yashil energiyani rivojlantirishga yordam beradi

Fransiya kompaniyasi O‘zbekistonda yashil energiyani rivojlantirishga yordam beradi

Fransiyaning Voltalia energiya kompaniyasi O‘zbekistonda yashil energiyani rivojlantirishga yordam beradi
20:16 / 12.03.2025
Toshkentda yosh bolalari bilan tilanchilik qilgan ayol majburan IIB idorasiga olib ketildi

Toshkentda yosh bolalari bilan tilanchilik qilgan ayol majburan IIB idorasiga olib ketildi

Toshkent shahar IIBB ayolga kuch ishlatgan xodimlarning harakati yuzasidan xizmat tekshiruvi tayinlanganini ma’lum qildi.
11:24 / 13.03.2025
Texasda kuchli shamol 20 ming uyni elektrsiz qoldirdi

Texasda kuchli shamol 20 ming uyni elektrsiz qoldirdi

Texasning Ellis okrugida kuchli bo‘ronlar yuz berdi. Tabiiy ofat o‘zi bilan katta vayronagarchiliklarni keltirib chiqardi.
20:26 / 12.03.2025
Toshkentda chiqindi tashlash qoidalarini buzganlarga qarshi reyd boshlandi

Toshkentda chiqindi tashlash qoidalarini buzganlarga qarshi reyd boshlandi

Poytaxtda belgilanmagan joylarga chiqindi tashlayotganlarga qarshi huquq-tartibot organlari bilan hamkorlikda ommaviy reydla…
15:24 / 12.03.2025
Tojikiston va Qirg‘iziston rahbarlari davlat chegarasi to‘g‘risidagi shartnomani imzoladi

Tojikiston va Qirg‘iziston rahbarlari davlat chegarasi to‘g‘risidagi shartnomani imzoladi

Bugun, 13-mart kuni Tojikiston va Qirg‘iziston prezidentlari Imomali Rahmon va Sadir Japarov Qirg‘iziston Respublikasi hamda…
14:22 / 13.03.2025
Farg‘ona aeroportida Rossiya samolyotining g‘ildiragi chiqib ketdi

Farg‘ona aeroportida Rossiya samolyotining g‘ildiragi chiqib ketdi

Boeing 737 samolyoti esa parvozdan chetlatilgan.
09:39 / 13.03.2025
Bir guruh o‘zbekistonliklar Janubiy Koreyadagi kemasozlik zavodlarida ishlash uchun o‘qitiladi

Bir guruh o‘zbekistonliklar Janubiy Koreyadagi kemasozlik zavodlarida ishlash uchun o‘qitiladi

280 ga yaqin o‘zbekistonlik Janubiy Koreyaning Ulsan shahridagi kemasozlik korxonalarida ishlash uchun o‘qitiladi. Bu haqda …
18:23 / 13.03.2025
Toshkentda katta miqdordagi yaroqlilik muddati o‘tgan mahsulotlarning sotuvga chiqishi oldi olindi

Toshkentda katta miqdordagi yaroqlilik muddati o‘tgan mahsulotlarning sotuvga chiqishi oldi olindi

Shuningdek, omborda kirim hujjatlariga ega bo‘lmagan, qiymati 1 mlrd. 187 mln. so‘mlik, mahalliy va xorijdan keltirilgan 25.…
12:55 / 13.03.2025
13-mart kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

13-mart kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

Harorat kechasi 7-9 daraja iliq, kunduzi 18-20 daraja iliq bo‘ladi.
22:25 / 12.03.2025
Haval M6 – O‘zbekistonda ishonchni qozongan krossover

Haval M6 – O‘zbekistonda ishonchni qozongan krossover

5 yillik kafolat (150 000 km masofa yo‘l bosish) va rasmiy servis xizmat ko‘rsatish. Krossover ko‘p yillik foydalanish davom…
11:10 / 13.03.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!