$
12969.84 UZS
-15.48
133.97 UZS
1.75
13436.75 UZS
-74.48
14° Kechasi

Olimlar tomonidan miyaning 3D atlasi yaratildi

10:26 / 26.10.2024

Tadqiqotchilar sichqon miyasining rivojlanishini ko‘rsatuvchi uch o‘lchamli atlasni yaratdi.

Ushbu atlas sut emizuvchilarning butun miyasini embryonal bosqichlarda va erta postnatal davrda batafsil o‘rganish imkonini beradi. Bu olimlarga miyaning qanday shakllanishi, ishlashi, rivojlanishida nima noto‘g‘ri ketishi mumkinligini yaxshiroq tushunishga yordam beradi.

Atlas qanday yaratildi?
Bu atlas neyron rivojlanishi va u bilan bog‘liq kasalliklarni o‘rganish uchun yangi imkoniyatlar eshigini ochadi. Ishlanma rivojlanishning barcha bosqichlari uchun ilg‘or vizualizatsiya va mikroskopiya usullaridan foydalangan holda yaratildi.

3D-atlasni Pensilvaniya shtati tibbiyot kolleji jamoasi yana beshta ilmiy institut bilan hamkorlikda Nature Communications jurnalida taqdim etdi. Ushbu atlas miya tuzilishining rivojlanish dinamikasini har tomonlama qamrab oluvchi tasvirini ko‘rsatadi, bu esa tadqiqotchilarga vaqt o‘tishi bilan miyaning shakli va hajmidagi o‘zgarishlarni tahlil qilish imkonini beradi.

Tadqiqotning yetakchi mualliflaridan biri doktor Yonsu Kimning ta’kidlashicha, bunday xaritani yaratish miyaning normal sharoitda qanday ishlashi va uning buzilishlarida qanday o‘zgarishlar sodir bo‘lishini tushunish yo‘lida muhim qadam bo‘ldi. Ilgari olimlar faqat ikki o‘lchovli tasvirlar bilan cheklanib qolardi, bu esa neyron aloqalari va tuzilmaviy o‘zgarishlarni o‘rganishni murakkablashtirgan. Endilikda MRT va yorug‘lik varag‘i fluoressent mikroskopiyasi kabi yuqori texnologik usullardan foydalanish orqali, tadqiqotchilar miyani alohida hujayralar darajasida tasvirlash imkoniyatiga ega bo‘ldi. Olimlar yangi usulni GAMKergik neyronlar — miya ichidagi kommunikatsiyada muhim rol o‘ynaydigan hujayralarni kuzatish uchun qo‘lladi. Bu hujayralar shizofreniya va autizm kabi kasalliklarga aloqador bo‘lishi mumkin.

Yaratilgan atlas ushbu hujayralar miyaning turli qismlarida turli bosqichlarda qanday rivojlanishi va tashkil etilishini aniqlashga yordam berdi.Jahon miqyosidagi ilmiy tadqiqotlarni qo‘llab-quvvatlash maqsadida, jamoa barcha foydalanuvchilar uchun atlasning interaktiv versiyasini yaratdi. Ushbu manba dunyo bo‘ylab olimlarga o‘z tadqiqotlari uchun ma’lumotlardan erkin foydalanish imkoniyatini beradi. Bunday ishlanmalar olimlarning turli tadqiqotlar natijalarini o‘z loyihalariga birlashtirish jarayonini osonlashtiradi, shu bilan birga mashinali o‘rganish va sun’iy intellekt usullaridan foydalangan holda neyrofan rivojiga hissa qo‘shadi.


Ilm-fan


														
														Yangi moliyaviy inqilobning boshlanishi

Yangi moliyaviy inqilobning boshlanishi

Bugungi zamonaviy dunyoda insoniyat misli ko‘rilmagan ixtirolar-u, texnologiyalarning guvohiga aylandi. Raqamlashtirish odam…
22:24 / 31.01.2025

														
														Qo‘rqinchli yutuq: sun’iy intellekt inson yordamisiz o‘zining nusxasini yarata oladi

Qo‘rqinchli yutuq: sun’iy intellekt inson yordamisiz o‘zining nusxasini yarata oladi

Ushbu yutuq ilmiy hamjamiyatda jiddiy xavotir uyg‘otmoqda, chunki inson aralashuvisiz sun’iy intellektni muvaffaqiyatli o‘z-…
17:14 / 27.01.2025

														
														2028-yilda mamontlarni qaytadan dunyoga keltirishmoqchi

2028-yilda mamontlarni qaytadan dunyoga keltirishmoqchi

AQShda mamontning tug‘ilishi uchun abadiy muzliklarda topilgan DNKdan foydalaniladi.
10:06 / 18.01.2025

														
														“Vampir ko‘rshapalak”larning qonini energiya manbayi sifatida ishlatish mumkin” – olimlar

“Vampir ko‘rshapalak”larning qonini energiya manbayi sifatida ishlatish mumkin” – olimlar

Kanadalik olimlar ko‘rshapalaklar ustida tadqiqot o‘tkazishdi va “vampir ko‘rshapalaklar” o‘z o‘ljasining qoni yordamida ene…
12:30 / 11.11.2024

														
														Olimlar suv va havodan kimyoviy moddalarni yaratishga muvaffaq bo‘lishdi

Olimlar suv va havodan kimyoviy moddalarni yaratishga muvaffaq bo‘lishdi

South China Morning Post nashrining xabar berishicha, xitoylik olimlar suv va havodan boshqa kimyoviy moddalarni yaratishga …
17:13 / 26.10.2024

														
														Olimlar tomonidan miyaning 3D atlasi yaratildi

Olimlar tomonidan miyaning 3D atlasi yaratildi

Ushbu atlas sut emizuvchilarning butun miyasini embryonal bosqichlarda va erta postnatal davrda batafsil o‘rganish imkonini …
10:26 / 26.10.2024

														
														Endi shifokorlarga rentgen tasvirlari orqali suyaklar sinishini aniqlashda sun’iy intellekt yordam beradi

Endi shifokorlarga rentgen tasvirlari orqali suyaklar sinishini aniqlashda sun’iy intellekt yordam beradi

Britaniya Milliy sog‘liqni saqlash va tibbiy yordamni takomillashtirish instituti (NICE) sun’iy intellekt rentgen tasvirlari…
12:22 / 23.10.2024

														
														“Mikroblar endi antiseptiklar bilan oziqlanmoqda” – Tadqiqotchilar

“Mikroblar endi antiseptiklar bilan oziqlanmoqda” – Tadqiqotchilar

Xian Jiantong-Liverpul universiteti mutaxassislari tomonidan tadqiqot o‘tkazilganda, xitoylik olimlar noodatiy holatga duch …
10:22 / 19.10.2024

														
														Og‘izdagi bakteriyalar bilan bosh va bo‘yin saratoni o‘rtasida bog‘liqlik aniqlandi

Og‘izdagi bakteriyalar bilan bosh va bo‘yin saratoni o‘rtasida bog‘liqlik aniqlandi

Olimlar yangi tadqiqot o‘tkazishdi. Unda og‘iz bo‘shlig‘ida ko‘payadigan bakteriyalar bosh va bo‘yin saratoni rivojlanish xa…
09:53 / 02.10.2024

														
														Shvetsiyalik olimlar saratonni davolashning yangi yo‘lini topishdi

Shvetsiyalik olimlar saratonni davolashning yangi yo‘lini topishdi

Olimlar saraton hujayralarini qayta dasturlash usuli ustida ish olib borishdi. Bu yo‘l bilan xavfli hujayralarni onkologik o…
10:36 / 30.09.2024

Bu ham qiziq

Andijondagi AYOQShlar sifatsiz benzin ortidan 128 mln so‘m asossiz daromad qilgani aniqlandi

Andijondagi AYOQShlar sifatsiz benzin ortidan 128 mln so‘m asossiz daromad qilgani aniqlandi

Andijondagi zapravkalar 128 mln so‘m asossiz daromad orttirgani ma’lum qilindi.
11:59 / 06.02.2025
Endi umraga borish uchun meningitga qarshi vaksina shart emas

Endi umraga borish uchun meningitga qarshi vaksina shart emas

Bu haqda Saudiya Arabistoni Fuqaro aviatsiyasi bosh boshqarmasi xabar bermoqda.
10:49 / 07.02.2025
Jizzaxda 23 yoshli ayolni Rossiyaga fohishalikka yubormoqchi bo‘lgan erkak ushlandi

Jizzaxda 23 yoshli ayolni Rossiyaga fohishalikka yubormoqchi bo‘lgan erkak ushlandi

Bu haqda Oliy sud matbuot kotibi Aziz Obidov ma’lum qildi.
15:17 / 06.02.2025
Ayrim tog‘li hududlarda qor ko‘chish xavfi e’lon qilindi

Ayrim tog‘li hududlarda qor ko‘chish xavfi e’lon qilindi

“O‘zgidromet”ning ma’lum qilishicha, 8-12-fevral kunlari yog‘ingarchilik hamda havo haroratining o‘zgarishi kutilmoqda.
10:55 / 07.02.2025
Qirg‘iziston ruscha familiyalardan voz kechadi

Qirg‘iziston ruscha familiyalardan voz kechadi

Ma’lum qilinishicha, Qirg‘iziston parlamenti familiyalarning milliy an’analarga mos variantlarini joriy etish bo‘yicha qonun…
09:34 / 07.02.2025
Shveysariya Gulnora Karimovadan musodara qilingan 182 mln dollarni O‘zbekistonga qaytaradi

Shveysariya Gulnora Karimovadan musodara qilingan 182 mln dollarni O‘zbekistonga qaytaradi

O‘zbekiston Hukumati va Shveysariya Federal Kengashi o‘rtasida “Musodara qilingan aktivlarni taqsimlash to‘g‘risidagi bitim”…
16:58 / 06.02.2025
Avtomobillarga 2025-yil 1-martdan ekostikerlar berish boshlanadi

Avtomobillarga 2025-yil 1-martdan ekostikerlar berish boshlanadi

Vazirlar Mahkamasining qarori bilan hukumatning ayrim qarorlariga ishlab chiqarishlardagi ekologik vaziyatni yaxshilashga qa…
11:31 / 07.02.2025
O‘zbekistonda 2024-yil aholiga 81 million dollarga yaqin keshbek to‘lab berilgan

O‘zbekistonda 2024-yil aholiga 81 million dollarga yaqin keshbek to‘lab berilgan

Soliq qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, 2024-yil davomida 5,6 million foydalanuvchi Soliq ilovasida 1 milliard 24 million dona…
15:56 / 06.02.2025
7-fevral kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

7-fevral kuni qanday ob-havo kuzatiladi?

Harorat kechasi 2-4 daraja iliq, kunduzi 14-16 daraja iliq bo‘ladi.
22:48 / 06.02.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!