$
12634.34 UZS
-18.98
162.37 UZS
0.48
14821.34 UZS
-0.76
36° Kechasi 23°

“Putin Ukrainadan bunday qarshilikni kutmagan” – Rob Li, harbiy tahlilchi

15:02 / 11.05.2022

Tinchlik – bu soʻz qanchalar oddiy eshitilmasin, biroq uning mohiyatida naqadar chuqur maʼno aks etgan. Biroq bugun ayrim imperialist davlatlarning manfaati yoʻlida Ukraina aholisining tinchi buzildi. Rossiyaning Ukrainaga nisbatan boshlagan bosqini oqibatida minglab insonlar qurbon boʻldi. Minglab goʻdaklar ota-onasiz, uysiz qoldi. Bugun Ukrainada odamlar yer toʻlalarda, metrolarda “ustimizga bomba tushib qolmasmikan”, degan hayiqish bilan urush ichida hayot kechirishmoqda.

Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirganiga 76 kun boʻldi. Bu vaqt davomida harbiy tahlilchilar janglardan olingan video va fotosuratlarni, sunʼiy yoʻldosh tasvirlarini muntazam ravishda kuzatib, uni tahlil qilib borishmoqda.

Eng koʻzga koʻringan tahlilchilardan biri, Tashqi siyosatni oʻrganish institutining katta ilmiy xodimi Rob Li “Meduza” saytiga bergan intervyusida, Ukrainada kechayotgan urush haqida o'zning fikr va mulohazalarini bildirib oʻtdi.

— Hozir Ukrainadagi urushda nima boʻlayotganini qanday taxmin qilish mumkin?

— Kiyev uchun jang tugadi. Bu Rossiyaning eng ulugʻvor va eng erishib boʻlmas maqsadi edi. Soʻnggi ikki-uch hafta davomida Rossiya armiyasi asosiy eʼtiborini Donbass va Ukraina janubining bir qismiga qaratgan. Rossiya baʼzi hududlarni egallab oladi, biroq kelajakda nima roʻy berishi aniq emas. Ukraina sharqiy mintaqada yaxshi mudofaa inshootlarini qurdi. Rossiya esa jiddiy yoʻqotishlarga uchradi. Bu esa Rossiya tomonidan kelajakda amalga oshiriladigan hujumlarni murakkablashtirishi mumkin.

Vaziyat qanday rivojlanishi toʻliq aniq emas, lekin men Rossiya bosib olingan hududlarning muhim qismini saqlab qoladi deb oʻylamayman. Sababi, Ukraina NATO'dan olgan yuqori aniqlikdagi qurollari, oʻq-dorilari orqali bu hududlarni qaytarib olishi mumkin.

Endi Putinning mumkin boʻlgan har qanday harakati xavf bilan bogʻliq. Misol uchun Rossiyada harbiy safarbarlik eʼlon qilinsa, bu katta ichki siyosiy xavflarni keltirib chiqarishi mumkin. Shuningdek, zaxiradagi va chaqiriluvchilarning qanchalik samarali boʻlishi aniq emas.

Biroq Rossiya safarbarlik eʼlon qilmasa, urushni hozirgi holatda kuzgacha ushlab turish qiyin boʻladi. Rossiya armiyasi katta yoʻqotishlarga uchradi va bu davom etadi. Bunday sharoitda Ukraina jiddiy murosaga keladi deb oʻylamayman. Menimcha, bu holatda Ukraina hatto 24-fevralgacha Rossiya nazorati ostida boʻlgan hududlar bilan birga Donbassni ham qaytarib olishi mumkin.

Shunday qilib, bu ssenariylarning hech biri Putin uchun yaxshi boʻlmaydi. Yaqin kelajakdagi eng ehtimoliy vaziyat hozir sodir boʻlayotgan voqealarning davomi. Kelgusi bir oy ichida front chizigʻi sezilarli darajada harakat qilmaydi. Ammo faol artilleriya hujumlari olib boriladi.

— Demak, Putin uzoq davom etadigan urush olib borishga qaror qilgan shundaymi?

— Rossiya uchun muammo shundaki, urushning dastlabki ikki haftasida Rossiya oʻzining barcha harbiy kuchlarini jamladi, biroq kutilmagan yoʻqotishlarga uchradi. Agar yana Rossiya oʻz qoʻshinlaridan maksimal darajada foydalansa, ehtimol u koʻproq muvaffaqiyatlarga erisha oladi. Bularning barchasi Ukraina armiyasiga juda qattiq zarba boʻladi.

Yana bir muammo shundaki, Rossiya armiyasi taʼminot masalasi bilan bogʻliq muammolardan aziyat chekmoqda. Albatta bularning barchasi harbiy manyovrlarni bajaradigan boʻlinmalarga, havo-desant kuchlariga, dengiz piyodalari hamda maxsus kuchlarga qattiq taʼsir qiladi. Ularning barchasi allaqachon katta yoʻqotishlarga uchragan.

Agar Rossiyaning ushbu boʻlinmalari yanada koʻproq yoʻqotishlarga duchor boʻlsa, unda savol tugʻiladi. Ukraina qoʻshinlari hujumga oʻtgan vaqtda Rossiya armiyasi oʻz pozitsiyalarini qanday ushlab turadi?

— Rossiya urush boshida boʻlgan armiyani taʼminlashdagi muammolarni hal qila oldimi?

— Urush boshlanishidagi asosiy muammo shundaki, rus harbiy boʻlinmalarining aksariyatiga urushga borishlari haqida oldindan xabar berilmagan. Oʻsha vaqtda bunday uzoq muddat jang olib borish hisobga olinmagan. Odatda armiyaga oziq-ovqatni  yetkazib berish oldindan rejalashtiriladi, ammo Rossiya bunday qilmagan. Bunday harakat logistikaga katta zarar yetkazdi.

Yana bir muhim jihat shundaki, Rossiyaning bosqinchilik rejasi shu qadar koʻp hujum yoʻnalishlarini oʻz ichiga olganki, ular uchun bir vaqtning oʻzida logistikani saqlab qolish qiyin. Qaysidir maʼnoda eʼtiborni Donbassga qaratib, Rossiya logistikani toʻgʻrilashga muvaffaq boʻldi.

— Ijtimoiy tarmoqlarda Rossiya armiyasi uchirgan raketalar portlamay qolgani haqida video va suratlar tarqalmoqda. Rossiya armiyasi yomon jihozlanganmi?

—  Rossiya qoʻshinlari unchalik yaxshi jihozlangan emas. Masalan ular hali ham juda eskirgan “T-72” tanklaridan foydalanishadi. Rossiya armiyasining zaif tomonlaridan yana biri shundaki, ayniqsa shaxsiy tarkibda tungi koʻrish moslamalari yetarli emas. Umuman olganda, rus askarining jihozlari Ukraina askarining jihozlariga oʻxshash deb taxmin qilishim mumkin.

Rossiya armiyasida muhokama qilinadigan muammolardan yana biri bu aloqa liniyalari. Rossiyaning aloqa vositalari yaxshi holatda emas, ular shifrlangan radio uzatishlardan samarali foydalana olmaydi. Bundan tashqari, Rossiyada aniq boshqariladigan qurollar deyarli yoʻq. Shuning uchun portlashlar boshqarilmaydigan raketalar yordamida amalga oshirilmoqda. Ular aniq qurollarga qaraganda nishonga yaqinroq masofadan uchirish kerak va ulardan foydalanish harbiy manyovrlarni murakkablashtiradi yoki kechiktiradi.

—  Gʻarb rasmiylari va ommaviy axborot vositalari 9-may kuni Rossiyada harbiy safarbarlik boshlanishi mumkinligini aytishmoqda. Bu mojaroning borishini oʻzgartirishi mumkinmi? Sizningcha Rossiyada barcha chaqiriluvchilarni qurol-yarogʻ va kiyim-kechak bilan taʼminlash uchun yetarli mablagʻ bormi?

— Harbiy safarbarlik Rossiyaga urushni davom ettirishga imkon beradi. Ammo bu hujum operatsiyalarida yordam beradimi yoki yoʻqmi aniq emas. Axir harbiy chaqiriq tayyorgarlik koʻrgan harbiylar boradi. Harbiy chaqiriq orqali bosib olingan hududlarni ushlab turish va u yerlarda bir qancha ishlarni amalga oshirishga yordam beradi. Shu bilan birga, Rossiyada zarur qurollar mavjudligiga ishonchim komil.

— Rossiyaning Donbass uchun jangda Ukraina qoʻshinlarini oʻrab olish boʻyicha operatsiyasi umuman qanday davom etmoqda?

— Haqiqatan ham, Rossiyaning rejasi Ukraina qoʻshinlarini oʻrab olish edi. Lekin shuni yodda tutish kerakki, Ukrainaning sharqiy qismi yaxshi himoyalangan. Ukraina oʻzining mudofaa pozitsiyalarini rivojlantirish uchun koʻp yillar kerak boʻladi. Biz bu pozitsiyalarga artilleriya oʻqlari qanday yoʻnaltirilganini koʻrdik, ammo bu qanday taʼsir koʻrsatgani hozircha aniq emas.

Rossiya baʼzi hududlarni bosib oldi, ammo bu unga juda qimmatga tushgan va uzoq davom etgan janglarning natijasidir. Rossiya bu urushda boshqa biror narsa yuta oladimi yoki yoʻqmi menga aniq emas.

Bu urush olti oy yoki bir yildan keyin qanday boʻlishi nomaʼlum. Rossiya uzoq muddatda Donbassni qanday nazorat qilishi aniq emas. Rossiya bunga allaqachon juda koʻp quruqlikdagi kuchlarini jalb qilgan. Ammo  hozirgi vaziyatdan kelib chiqqan holda ular bu hududda hatto bir yil turolmaydi deb oʻylamayman.

Shuning uchun Rossiya hujumda muvaffaqiyat qozona olsa, bu keyingi bir necha hafta ichida sodir boʻlishi kerak. Sababi, Ukraina chet eldan keladigan yaxshi qurol-yarogʻ bilan oʻz armiyasini taʼminlasa, Rossiya uchun hujumkor harakatlarni amalga oshirish tobora qiyinlashadi.

— Ushbu urushda Rossiya va Ukraina qoʻshinlarining taktikasini qanday tasvirlagan boʻlardingiz?

— Yakuniy natijalarni olishning iloji boʻlmasa-da, Rossiya Federatsiyasi harbiy kuchlari tomonidan baʼzi shubhali taktik qarorlar qabul qilindi. Taktikadagi muammolar strategiyadagi muammolar tufayli paydo boʻladi. Ehtimol, muammolarning aksariyati rus qoʻshinlarining urushda qatnashishlarini bilmaganligi va bunga tayyorgarlik koʻrmaganligi bilan bogʻliq.

Shu bilan birga, Ukrainaning harakatlari uning taktikasini rejalashtirish chuqurligi haqida gapirishga imkon beradi. Ukraina qoʻshinlari markazlashtirilmagan boshqaruvda va rejalarning bajarilishini nazorat qilishda muvaffaqiyat qozonmoqda. Bundan tashqari AQSh razvedkasi Ukraina harbiylariga katta yordam koʻrsatmoqda.

Agar Rossiya boshqacha taktikani tanlaganida, urush boshqacha koʻrinishda kechishi mumkinmi?

— Menimcha, urush boshida Rossiya oʻz artilleriyasi va raketa tizimlarini ishga tushirish orqali Ukraina armiyasi sonini kamaytirishga eʼtiborini qaratganida, rus armiyasi samarali harakat qilib, Ukraina armiyasi katta yoʻqotishlarga duchor boʻlar edi. Biroq urushning birinchi haftalarida Rossiya qoʻmondonligi rus armiyasi kuchli qarshilikka duch kelmaydi degan fikrda boʻlgan. Shu sababli rus armiyasi bosqinning dastlabki kunlarida juda tez harakat qildi. Lekin ular qiyin jangovar sharoitlarga tayyorgarlik koʻrishmagan edi. Tez orada Ukraina qoʻshinlari qarshilik koʻrsatishga qodir ekanliklarini isbotladilar. Birinchi ikki hafta ichida Rossiya qoʻshinlari Ukraina armiyasiga qayta toʻplanishga imkon berishdi.

Agar Rossiya urushni boshqacha rejalashtirganida edi, menimcha, koʻp narsa boshqacha boʻlishi mumkin edi. Ular hujum chizigʻi sonini kamaytirishi orqali Donbassdagi Ukraina kuchlarini qurshab olishi mumkin. Ammo urush qanday rivojlanishini aniq aytish mumkin emas.

Nazarimda, Putin vaziyatning asl holatini tushunmagan va Ukrainadan bunday qarshilikni kutmagan. Bu rus armiyasining koʻplab muammolarini yanada kuchaytirdi.


Ukraina – Rossiya


														
														Rossiya yana Kiyevga zarba berdi

Rossiya yana Kiyevga zarba berdi

Ukraina rasmiylariga ko‘ra, 10-iyulga o‘tar kechasi Rossiya Kiyevga dronlar va ballistik raketalar bilan zarbalar bergan.
13:02 / 10.07.2025

														
														Ukraina dronlari Ijevskdagi korxonaga hujum qildi

Ukraina dronlari Ijevskdagi korxonaga hujum qildi

Ma’lumot uchun, Ijevsk Rossiya Federatsiyasidagi Udmurtiya Respublikasining poytaxti hisoblanadi. Shahar mashinasozlik va qu…
14:42 / 01.07.2025

														
														Zelenskiy Ukrainaning Rossiya aerodromlariga hujumini tasdiqladi

Zelenskiy Ukrainaning Rossiya aerodromlariga hujumini tasdiqladi

“Bizning operatsiyamiz shtabi Rossiya hududida, ularning viloyatlaridan biridagi Rossiya Federal xavfsizlik xizmati (FSB) bo…
10:15 / 02.06.2025

														
														Rossiya Zaporoje AESdan foydalanish uchun elektr uzatish liniyasi qurmoqda

Rossiya Zaporoje AESdan foydalanish uchun elektr uzatish liniyasi qurmoqda

Bu haqda New York Times nashri Greenpeace tashkiloti hisobotiga tayanib xabar bermoqda.
12:22 / 28.05.2025

														
														Ukraina Putinning vertolyoti “dronlar hujumi markazi”da bo‘lmaganini ma’lum qildi

Ukraina Putinning vertolyoti “dronlar hujumi markazi”da bo‘lmaganini ma’lum qildi

Avvalroq, Kursk viloyatiga tashrifi chog‘ida Putinning vertolyoti dron hujumga uchragani aytilgan edi.
10:03 / 28.05.2025

														
														Rossiya qo‘shinlarini Xarkov va Sumi viloyatlari chegarasida to‘plamoqda

Rossiya qo‘shinlarini Xarkov va Sumi viloyatlari chegarasida to‘plamoqda

Sky News’ning xabar berishicha, Rossiya Xarkov viloyati bilan chegarada 50 mingdan ortiq qo‘shinlarini, jumladan, elita havo…
14:12 / 25.05.2025

														
														Rossiya Ukrainaga keng ko‘lamli havo hujumi uyushtirdi

Rossiya Ukrainaga keng ko‘lamli havo hujumi uyushtirdi

Ukraina Milliy politsiyasiga ko‘ra, tungi hujum oqibatida 15 kishi jabrlangan.
13:07 / 24.05.2025

														
														Rossiya bitim loyihasini asirlar almashinuvi yakunlangandan keyin Ukrainaga topshiradi

Rossiya bitim loyihasini asirlar almashinuvi yakunlangandan keyin Ukrainaga topshiradi

Rossiya tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrovning so‘zlariga ko‘ra, Moskva “kelishuvlarning ikkinchi qismi” ustida faol ishlamo…
09:29 / 24.05.2025

														
														“Rossiya urushni davom ettirish uchun vaqtni cho‘zmoqda” – Zelenskiy

“Rossiya urushni davom ettirish uchun vaqtni cho‘zmoqda” – Zelenskiy

Uning ta’kidlashicha, Kiyev Moskvaga bosim o‘tkazish va uni “o‘z xatti-harakatini o‘zgartirish”ga majburlash uchun hamkorlar…
10:18 / 21.05.2025

														
														Putin Rossiya qo‘shinlari yil yakuniga qadar Ukraina mudofaasini yengib o‘tishiga ishonmoqda

Putin Rossiya qo‘shinlari yil yakuniga qadar Ukraina mudofaasini yengib o‘tishiga ishonmoqda

“Rossiya prezidenti Vladimir Putin rus qo‘shinlari 2025-yil oxirigacha Ukrainaning mudofaa chizig‘ini yorib o‘tib, Rossiya d…
12:38 / 19.05.2025

Bu ham qiziq

Qo‘shni davlatlarda kuydirgi tarqaldi: O‘zbekistonda qanday choralar ko‘rilmoqda?

Qo‘shni davlatlarda kuydirgi tarqaldi: O‘zbekistonda qanday choralar ko‘rilmoqda?

Mazkur vaziyat yuzasidan O‘zbekiston Sanitariya-epidemiologik osoyishtalik va jamoat salomatligi qo‘mitasi Epidemiologiya va…
15:55 / 12.07.2025
Farg‘onada Gentra haydovchisi tanishini qasddan bosib ketdi

Farg‘onada Gentra haydovchisi tanishini qasddan bosib ketdi

Jabrlanuvchi shifoxonada vafot etgan.
11:28 / 13.07.2025
Marg‘ilonda 2,5 yashar bolani bosib ketgan haydovchiga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atildi

Marg‘ilonda 2,5 yashar bolani bosib ketgan haydovchiga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atildi

Farg‘ona viloyati IIB haydovchiga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atilganini ma’lum qildi.
17:31 / 13.07.2025
“Mazkur holatlar mutlaqo kechirilmas va keskin qoralovga loyiq harakat” – Qo‘ng‘irotboy Sharipov

“Mazkur holatlar mutlaqo kechirilmas va keskin qoralovga loyiq harakat” – Qo‘ng‘irotboy Sharipov

Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vaziri ta’lim tizimidagi korrupsiya holatiga munosabat bildirdi.
10:00 / 13.07.2025
O‘zbekiston, Afg‘oniston va Pokiston o‘rtasida transport-logistika sohasidagi hamkorlikni rivojlantirish masalalari muhokama qilindi

O‘zbekiston, Afg‘oniston va Pokiston o‘rtasida transport-logistika sohasidagi hamkorlikni rivojlantirish masalalari muhokama qilindi

Afg‘oniston va Pokiston transport idoralari ishtirokida onlayn uchrashuv o‘tkazildi
22:43 / 11.07.2025
Mas’ud Pezeshkiyon Isroilning Tehronga hujumi vaqtida jarohat olgan

Mas’ud Pezeshkiyon Isroilning Tehronga hujumi vaqtida jarohat olgan

Eron Prezidenti Mas’ud Pezeshkiyon Isroilning Tehronga bergan zarbalari davomida yengil jarohat olgan. Bu haqda Fars News xa…
14:48 / 13.07.2025
Taxtiqoracha dovoni orqali pulli tunnel qurilishi bo‘yicha shartnoma imzolanadi

Taxtiqoracha dovoni orqali pulli tunnel qurilishi bo‘yicha shartnoma imzolanadi

Tunnel qurilishidagi asosiy murakkabliklar geologik sharoit va tog‘lik hududda ish olib borish bilan bog‘liq.
18:01 / 12.07.2025
Suriyaning muvaqqat prezidenti Ozarbayjonga keldi

Suriyaning muvaqqat prezidenti Ozarbayjonga keldi

Ozarbayjon rahbari bu uchrashuvni o'ta muhim deb atagan
19:59 / 12.07.2025
Yevropa komissiyasi prezidenti: “Donald Tramp savdo urushini boshlamoqda”

Yevropa komissiyasi prezidenti: “Donald Tramp savdo urushini boshlamoqda”

Siyosatchining so‘zlariga ko‘ra, muzokaralar besamar ketsa, AQShga javob choralari qo‘llaniladi
21:33 / 12.07.2025
O‘zbekistonda sug‘urtaning qaysi turi ko‘proq qo‘llanilmoqda?

O‘zbekistonda sug‘urtaning qaysi turi ko‘proq qo‘llanilmoqda?

O‘zbekistonda sug‘urtaning qaysi turi ko‘proq qo‘llanilishi ma’lum qilindi.
15:06 / 13.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!