Nistagm – ko‘z soqqalarining beixtiyoriy tarzda tez yoki sekin harakatlanishidir. Bu alohida kasallik belgisi emas. U Menyer kasalligida, Vernika-Korsakov hamda Chediak – Xigas  sindromlarida, shuningdek, miyaga ichki qon quyilishi,  miasteniya, miya chayqalishi, gidrosefaliya, skleroz, avitaminoz V1, neyroblastom, labirintit, abetalipoproteinemiya, albinizm, miya bo‘limlari patologiyasi kasalliklari  bilan og‘rigan odamlarda paydo bo‘ladi.  
Nistagm nasl surmaydi. Genetik kasalliklarning belgisi ham emas.  

Agar bolada nistagm aniqlansa birinchi navbatda oftalmologik patalogiyalar istisno qilinadi. U ko‘proq  albinizm rivojiga ishora qiladi. Shuningdek, DSA singari nevrologik kasalliklarning ham belgisi bo‘lishi mumkin.

Agar nistagm tug‘ma bo‘lmasa va tug‘ilganidan keyin 1,5- 2 yildan keyin sezila boshlasa, miya shishini istisno qilish uchun tahlil qildirish shart. Unda ham agar nistagmga xos bo‘lmagan epizodik yoki bir taraflama, ko‘z soqqalari har tarafga harakatlansa, bosh og‘risa, tutqanoq va o‘sishda to‘xtash kuzatilsa shart bo‘ladi. 
 
Nistagm alomatlari  
Nistagm – ko‘zning tez va ixtiyorsiz harakatlari. Harakatlariga qarab turlarga bo‘linadi. Ular gorizontal, vertikal, harakatdagi diagonal nistagmlar bo‘lishi mumkin. Gorizontal nistagm ko‘proq uchraydi.  Har ikki ko‘zning harakati har ikki tomonga bir xilda bo‘lsa, mayatniksimon nistagm, deyiladi. Aralash xillari ham bor.  
Ko‘z olmalari harakatining amplitudasi har xil bo‘lishi mumkin.  Agar u 15° yuqori bo‘lsa, yirik kalibrli nistagm, 5 – 15° ostidagi og‘ishlar o‘rta kalibrli nistagm, 5° dan kichik bo‘lsa mayda nistagm deyiladi. 

 Nistagm diagnostikasi 
Nistagm sezilgan zahodi oftalmolog, LOR va nevrolog qabullarida bo‘lish shart. Vrach kuzatuvidan keyin uning sabablarini aniqlash uchun qon tahlili, rentgenografiya, MRT yoki KT, elektroneyromiografiya,  elektroensyefalografiya tekshiruvlari kerak bo‘ladi.   

Nistagmni davolash  
Bolalar yoki kattalardagi nistagmni davolash ishlari uning paydo bo‘lish sabablari aniqlangandan keyin boshlanadi.  Agar tug‘ma bo‘lsa, ko‘rishni yaxshilash uchun ko‘zoynak, kontakt linzalari, kattalashtiruvchi moslamalar tavsiya etiladi. Shuningdek, ko‘zni ko‘p yuklama tushishdan asrash kerak bo‘ladi. Boladagi tug‘ma nistagm o‘z vaqti bilan o‘tib ketadi. Agar o‘tib ketmasa, jarrohlik yo‘li bilan tuzatish mumkin.  

Orttirilgan nistagmni hamma vaqt ham davolab bo‘lmaydi. Paydo bo‘lish sabablaridan kelib chiqqan holda, bemorga  S hamda V guruhi darmondorilari  ko‘p bo‘lgan taomlardan iborat parhez buyurilishi mumkin. Ayrim turlariga jarrohlik yo‘li bilan davolash, ayrim turlariga tomchi dorilar yoki maxsus ko‘zoynaklar bilan davolash tavsiya etiladi.