Falastin Ozodlik Tashkiloti – Isroil urushi davrida yashagan arablarning manfaatlarini ifoda etishni da’vo qiladigan siyosiy tashkilot. U 1964-yil 28-mayda “Falastinni ozod qilish” va “Falastinning arab aholisiga qonuniy huquqlar berish” maqsadida tashkil etilgan. FOT (Falastin Ozodlik Tashkiloti) ijroiya qo‘mitasining ilk raisi etib Ahmad Shukeyri saylangan. Keyingi raislari Yosir Arofat (1965-2004) va Mahmud Abbos (2004-yildan) bo‘lgan. FOTning asosiy maqsadi “demokratik va dunyoviy Falastin” davlatini tuzishdir.

Falastin Ozodlik Tashkiloti terrorchimidi?

FOT tarkibiga kiruvchi Falastin arablarining harbiy-siyosiy tashkilotlari ko‘plab isroilliklar va boshqa davlatlar fuqarolarining o‘ldirilishi uchun javobgar hisoblangan va bir necha davlatlar tomonidan terrorchi deb tan olingan. 

1993-yilda Oslo kelishuvlari qarorlari tayyorlangandan so‘ng, FOT BMT Xavfsizlik Kengashining 242- va 338-sonli rezolyutsiyalarini rasman tan oldi va Isroilni yo‘q qilish istagi hamda terrorizm usullarini rad etganligini rasman e’lon qildi. Isroil ham FOTni muzokaralar bo‘yicha sherik sifatida tan oldi.

Hozirgi vaqtda FOT qonuniy ravishda ishlaydi va BMTda kuzatuvchi maqomiga ega. Dunyoning biron mamlakatida, shu jumladan Isroilda, FOT rasmiy ravishda terrorchi deb e’lon qilinmagan. FOTda 1965-yildan to vafotiga qadar rahbar lavozimida faoliyat ko‘rsatgan Yosir Arofatning o‘rni alohida e’tirofga loyiq.

Yosir Arofat

• Yosir Arofat 1929-yil 24-avgustda Misr poytaxti Qohira shahrida dunyoga kelgan. Otasi tadbirkor-sarmoyador kishi edi, onasi esa farzandi to‘rt yoshga yetganida vafot etgandi.

• Arofat yoshligidan Quddusda yashaydigan amakisining uyida ulg‘aygan. Arablar va yahudiylar o‘rtasida kechayotgan shafqatsiz kurashlar, qirg‘inlarga u ilk bor shu yerda guvoh bo‘lgan.

• Arofat Qohira universitetida o‘qish uchun hujjatlarini topshiradi. Eng qizig‘i, Arofat universitetda siyosat yoki iqtisod kabi nufuzli fakultetlarda emas, muhandislik yo‘nalishida o‘qiydi. Keyinchalik esa, o‘z tarafdorlari bilan Falastinni ozod qilish bayrog‘i ostida Fanlar Akademiyasi harakatiga asos soladi.

• 1988-yili Falastin tarixida katta siyosiy voqea ro‘y berdi va bu hodisa sababchisi ham aynan Arofat edi. Ozodlik tashkiloti vа harakаti rahbari Iordan dаryosining g‘arbiy hududi hamda G‘azo sektorida Falastin davlati tashkil topgаnini e’lon qildi. Yil oxiriga borib, yangi davlat dunyoning 70 mamlakati hukumatlari tomonidan tаn olindi. 1993-yili Norvegiya poytaxti Oslo shahrida esa Isroil bosh vaziri Isxoq Rаbin va Yosir Arofat ishtirokidа tarixiy tinchlik shartnomasi imzolanadi.

Guljahon Sanjarbekova tayyorladi