$
12634.34 UZS
-18.98
162.37 UZS
0.48
14821.34 UZS
-0.76
36° Kechasi 23°

Amir Temurning qimmatbaho uzugi hozir qayerda?

10:33 / 03.11.2023

Amerika Qo‘shma Shtatlari shaharlaridan birida ilmiy-tidqiqot olib borayotgan tarixshunos olim, akademik Inoyotillo Shahroniy janoblarining ta’kidlashlaricha, bu uzuk sohibqiron Amir Temurga tegishli bo‘lib, uning gardishida quyidagi so‘z “Rosti-rusti” – “Kuch ado­latdadir” iborasi borligini va boshqa belgi­larni tahlil etadi. Aynan shu so‘zlar sohibqironga tegishli ekanligi tari­xiy ma’lumotlar o‘z aksini top­gan­ligi hammaga ma’lum. Bu olimning fikricha, aslida bu uzuk ilk bor turk xoqoni O‘g‘uzxonga tegishli bo‘lgan. Ushbu beba­ho durdona turk xoqonligi sulola­lari­dan avloddan-avlodga meros bo‘lib o‘tib, IX asrda Xolid Binni Barmak qo‘liga kelib tushganligi haqida ham rivoyat bor.


Aytishlaricha, turk shahzodalaridan biri Bag‘dod shahriga safar qilib, Xolid binni Barmakning huzuriga kirishga izn so‘raydi. Podshohning ijozati bilan uning qabuliga qadam qo‘yadi. Xolid binni Xolidning soniga bog‘langan, uni barcha xavf-xatardan, taomiga zaharli moddalar aralash­tiril­ganligi va boshqalardan ogoh qiluvchi moslama darhol tebrana boshlaydi. Podshohning amri bilan ushbu shahzoda hibs etilib, tintuv o‘tkaziladi, qo‘riqchilar uning qo‘lida­gi uzukni musodara qilishadi. Uzuk tahlildan o‘tkazilganda qimmatbaho brillianti borligi, gavharning tagida esa maxsus zahar saqlanadigan chuqurcha o‘yilganligi aniqlanadi. Xolid Binni Barmakning moslamasi va shahzodaning qo‘lidagi uzuk bir xil sehrli kuchga ega ekanligi tadqiqot­lar­dan keyin ma’lum bo‘ladi. Bu ikki jism o‘z egalariga tashqi va ichki xavf-xatar yoki taomga zaharli modda­lar aralashtirilgan bo‘lsa, darhol ogoh etuvchi belgilarni namoyon qilish xususiyatiga ega bo‘lgan.


Nurillo Tolqoniy­ning so‘zlariga qaraganda: “Ushbu uzuk Avstriyadagi muzeylardan biriga katta mablag‘ evaziga sotilgan”. Boshqa olimlar Zohirshoh janoblarining o‘zlari Italiyadagi muzeylardan biriga ushbu noyob topilmani sovg‘a qilib yuborgan degan fikr-mulohaza­larni ham bayon etishgan.
Bu g‘aroyib uzuk bilan Husayn Boyqaro barmoqlaridan olingan uzuk bir xil xususiyatlarga ega ekanligi Xalillo Xaliliy maqolasida ishonar­li ochib beriladi. U mazkur uzuk Husayn Bayqaro maqbarasidan topil­gan­ligini hamda ayni bir buyum ekanligini taxmin qiladi.


1965-yilda Hirot shahrida Xo‘ja Abdulla Ansoriyning tavallud topganligi ming yilligini nishon­lash munosabati bilan o‘tkazilgan jahon xalqaro qo‘lyozmalar ilmiy konferensiyasida Sulton Husayn Bayqaro va Mir Alisher Navoiy qabrlarini ochib, tegishli tadqiqot­lar o‘tkazish haqida qaror qabul qilindi. Shu qarorga asosan Rizo Moil Hiroviy, alloma Ustod Xalillo Xali­liy, akademik Salohiddin Saljuqiy va boshqa bir qancha xorijiy ekspertlar ishtirokida qabrlar ochilib, tadqiqot­lar olib borildi. Shunda Husayn Bayqaro jasadining o‘ng qo‘l ko‘rsatkich barmog‘ida g‘aroyib uzuk topiladi. Olimlar uni o‘rganishni boshlaydilar. Ustod Xalillo Xaliliy bu noyob topilmani o‘z qo‘li bilan Muhammad Zohirshohga tuhfa qiladi. Mazkur dalillarga asoslanib, shuni xulosa qilish mumkinki, bu ajoyib-g‘aroyib topilma sohibqiron Amir Temurdan uning avlodlariga meros bo‘lib o‘tgan.


O‘zbekiston xalq yozuvchisi Muhammad Alining ayti­shiga ko‘ra, ushbu tarixiy uzuk bugungi kunda Amerikada Nyu-York shahri­dagi “Metropoliten” muzeyi­ning “Islom bo‘limi”da saqlana­yotganligi haqida ma’lumotlar bor. Shunga asoslanib, Muhammad Ali ushbu shaharga borganda, muzeyga qadam ranjida qiladilar, ammo bir tasodif tufayli shu bo‘lim ta’mirlash uchun yopilgan bo‘lib, uni ko‘rolmaydi.


Bunday nodir yodgorlik va qo‘lyozma asarlar qayerda saqlanishidan qat’i nazar, tariximiz, madaniyatimiz iftixori, buyuk Turon-Turkiston xalqlarining boy merosi hisob­lanadi.


Boshqa bir ma’lumotlarga qara­ganda, sohibqironning qo‘llarida bo‘lgan zarhal qilich hanuzgacha Eron mamlakatining Mashhad shahridagi muzeyda, salobatli sovut kiyimlari esa Turkiyada, “Temur tuzuklari” va Mirzo Ulug‘bekning “Ziji Ko‘ra­goniy” qo‘lyozmasi Fransiyadagi muzeylar­dan birida ekanligi qayd qilingan.


Lifestyle


														
														Shoshilinch hayotdan sokinlik sari: “Slow living” nima va nega hozir buning ayni payti?

Shoshilinch hayotdan sokinlik sari: “Slow living” nima va nega hozir buning ayni payti?

Sekin hayot (slow living) nima?“Slow living” — bu har bir kunni, har bir harakatni, har bir daqiqani ongli ravishda yashash …
12:18 / 26.05.2025

														
														Uy bekalari uchun motivatsion tavsiyalar

Uy bekalari uchun motivatsion tavsiyalar

Uy bekasi bo‘lish — bu oddiylikda mukammallik yaratish san’atidir. Uy bekalari — oilaning yuragi, muhitning me’mori.
15:19 / 30.04.2025

														
														“Kalmar o‘yini” seriali aktrisasi saratondan vafot etdi

“Kalmar o‘yini” seriali aktrisasi saratondan vafot etdi

“Kalmar o‘yini” serialining ikkinchi mavsumida sobiq politsiya xodimi Xvan Chjun-Xoning onasi rolini ijro etgan aktrisa Li J…
09:46 / 04.02.2025

														
														Nonushta uchun eng zararli oziq-ovqatlarning ro‘yxati bilan tanishing

Nonushta uchun eng zararli oziq-ovqatlarning ro‘yxati bilan tanishing

Balansli nonushta qilish yaxshiroq umumiy ovqatlanish bilan bog‘liq bo‘lib, tanangizni ruhiy va jismoniy qiyinchiliklarni ye…
13:32 / 25.01.2025

														
														Insayder iPhone 17 Pro dizayni va xususiyatlari haqida ma’lumot berdi

Insayder iPhone 17 Pro dizayni va xususiyatlari haqida ma’lumot berdi

Flagman nafaqat innovatsion kamera, balki odatiy standartlarni o‘zgartiruvchi noyob orqa panel dizaynini ham oladi.
11:13 / 25.01.2025

														
														Rossiyada kriptosaunalar ishlab chiqildi: ular sizni isitib qo‘yadi va kripto pul oladi

Rossiyada kriptosaunalar ishlab chiqildi: ular sizni isitib qo‘yadi va kripto pul oladi

Sankt-Peterburgdagi Luxury World Spa kompaniyasi “Kriptosauna” loyihasini taqdim etdi. Yangi mahsulot ASIC (kriptovalyuta qa…
10:35 / 25.01.2025

														
														Ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishni to‘xtatishning foydasi bo‘ldimi?

Ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishni to‘xtatishning foydasi bo‘ldimi?

Ushbu tadqiqot amalga oshirilgandan so‘ng o‘quvchilarning ko‘rsatkichlari oshgan.
15:29 / 18.01.2025

														
														2025-yilda qanday krossovkalar moda bo‘ladi?

2025-yilda qanday krossovkalar moda bo‘ladi?

Krossovkalar hech qachon modadan qolmaydigan, qulay oyoq kiyim hisoblanadi. Faqatgina har yili ularning qaysidir turi, ayniq…
13:02 / 16.01.2025

														
														Takchi – Koreyaning mashhur an’anaviy o‘yini

Takchi – Koreyaning mashhur an’anaviy o‘yini

Takchi – bu Koreya madaniyatida bolalar va kattalar orasida mashhur bo‘lgan o‘yin bo‘lib, oddiy, ammo qiziqarli! O‘yin uchun…
16:09 / 15.01.2025

														
														2024-yilda eng yuqori daromad keltirgan filmlar ro‘yxati

2024-yilda eng yuqori daromad keltirgan filmlar ro‘yxati

2024-yil kino sanoati uchun juda muvaffaqiyatli yil bo‘ldi. Ko‘plab kutilgan premyeralar va kutilmagan xitlar tomoshabinlarn…
15:40 / 15.01.2025

Bu ham qiziq

Mas’ud Pezeshkiyon Isroilning Tehronga hujumi vaqtida jarohat olgan

Mas’ud Pezeshkiyon Isroilning Tehronga hujumi vaqtida jarohat olgan

Eron Prezidenti Mas’ud Pezeshkiyon Isroilning Tehronga bergan zarbalari davomida yengil jarohat olgan. Bu haqda Fars News xa…
14:48 / 13.07.2025
13-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

13-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

Kechasi 20–23 daraja iliq, kunduzgi harorat esa 35–38 daraja bo‘ladi
23:13 / 12.07.2025
Chiqindi xizmatlaridan qarzdor abonentlarning avgust oyidan boshlab elektr energiyasi to‘loviga cheklov o‘rnatiladi

Chiqindi xizmatlaridan qarzdor abonentlarning avgust oyidan boshlab elektr energiyasi to‘loviga cheklov o‘rnatiladi

Ushbu tartib 2025-yil 30-iyungacha bo‘lgan qarzdorliklarga tatbiq etilmaydi.
20:34 / 11.07.2025
Surxondaryoda ikki bosh morxo‘r ovlagan shaxslar tabiatga 4,5 mlrd so‘m zarar yetkazdi

Surxondaryoda ikki bosh morxo‘r ovlagan shaxslar tabiatga 4,5 mlrd so‘m zarar yetkazdi

Ular ovlagan burama shoxli echkilar “Qizil kitob”ga kiritilgan bo‘lgan.
16:47 / 13.07.2025
Yangi Kaledoniya davlati tuziladi

Yangi Kaledoniya davlati tuziladi

Bu haqda Fransiya prezidenti Emmanuel Makron X ijtimoiy tarmog‘idagi sahifasida ma’lum qildi.
09:27 / 13.07.2025
DXX tezkor tadbir davomida noqonuniy psixotrop moddalar savdosiga chek qo‘ydi

DXX tezkor tadbir davomida noqonuniy psixotrop moddalar savdosiga chek qo‘ydi

Farg'onadagi tadbirda kuchli ta'sir ko'rsatuvchi dori vositalarining faoliyatiga chek qo'yildi
22:54 / 12.07.2025
Putin AQShdan sanksiyalar kutmoqda

Putin AQShdan sanksiyalar kutmoqda

Amerikaning The New York Times nashri yozishicha, Rossiya prezidenti Vladimir Putin AQSh prezidenti Donald Trampning Moskvag…
12:22 / 12.07.2025
Toshkentda YPX xodimi xizmat avtomobilida mototsiklchi bilan poyga uyushtirdi

Toshkentda YPX xodimi xizmat avtomobilida mototsiklchi bilan poyga uyushtirdi

Ammo, Xudoyberganov YPX xodimining xizmat mashinasida poytaxtning markaziy ko‘chasida katta tezlikda harakatlanib, mototsikl…
14:59 / 12.07.2025
Baxtiyor Saidov Afg‘oniston tashqi ishlar vaziri bilan uchrashdi

Baxtiyor Saidov Afg‘oniston tashqi ishlar vaziri bilan uchrashdi

Uchrashuvda ko‘plab dolzarb masalalar muhokama qilindi
21:23 / 11.07.2025
Farg‘onada Gentra haydovchisi tanishini qasddan bosib ketdi

Farg‘onada Gentra haydovchisi tanishini qasddan bosib ketdi

Jabrlanuvchi shifoxonada vafot etgan.
11:28 / 13.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!