$
12803.06 UZS
26
131.84 UZS
0.4
13902.84 UZS
-17.77
21° Kechasi

Kaʼbapo'sh tarixi. U qanday tayyorlanadi?

15:23 / 13.04.2022

Kisva (arabcha: كسوة)Kaʼba devorlarini yopib turadigan choyshab. Paxta aralashgan sakkiz boʻlak qora shoyi matodan tikiladi. Devorning yuqori qismi uchdan bir boʻlagini yopib turuvchi Kisva parchasiga Qurʼoni karimning: “Albatta odamlar ibodat qilishlari uchun qurilgan birinchi uy – Makkadagi muborak va butun olamlar uchun hidoyat (mayogʻi) boʻlgan Kaʼbadirki...” degan oyati (3:96) zarhal yozuvda bitilgan. Shuningdek, Kisvaga Qurʼonning yana boshqa sura va oyatlari yoziladi. Kaʼbaga kiriladigan eshik maxsus zarhal bilan qoplangan boʻlib, unga ham Qurʼon oyatlari bitilgan.

Kisva Tarixi

Qadimgi manbalarga koʻra, Kaʼbani ilk bor kisva bilan yopgan inson Ismoil alayhissalom hisoblanadi. Boshqa manbalarda esa Hijriy yil hisobi boshlanishidan 220-yil avval Madinani istilo qilgan Yaman shohi Tubba al-Xumoriy Makkaga kelib, Kaʼbani palma shoxlaridan toʻqilgan boʻyra bilan oʻrab chiqishga buyruq bergan. Yana bir boshqa manbada keltirilishicha, Kaʼbani ilk bor paygʻambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning katta bobosi Adnan oʻragan ekan. Bu anʼanaga hukumat tepasiga Husayn ibn Xilabu Islom dini kirib kelishi bilan qurayshiylar Kaʼbani oʻrash anʼanasini yangiladilar.

Muhammad (s.a.v) hayotliklarida Kisva Yamanda tayyorlanardi. Xalifa Umar zamoniga kelib Kisva Misrda toʻqiladigan boʻldi. Xalifa Maʼmun davrida Kisva har yili uch marta yangilab turilgan. Xalifa Mutavakkil, esa har ikki oyda Kaʼbatullohga yangi Kisva yuborgan.

Ka'baning XIX va XX asrga oid tarixiy suratlari fotogalereya 20-02-2018,  11:30 - Zamin.uz

Xalifa Umar boshlab bergan anʼana davom ettirilib, Kisva 1924-yilgacha (ba’zi manbalarda 1927-yilgacha) Misrda tayyorlandi. Har yili yangi Kisva haj safariga chiqqan misrlik ziyoratchilar bilan birga Makkaga keltirilardi. Avvalgi Kisva devordan olinib, Kaʼba xazinabonlari va Makka sharifi ixtiyoriga topshirilardi. 1443-1452– yillari Shohrux Mirzo Misr Kisvasi bilan birga Movarounnahrda tayyorlangan maxsus kaʼbapoʻsh yopilib turishiga erishgan. 1925-yil qirol Abdulaziz Makkada ixtisoslashgan fabrika ochib, unda qora rangli tabiiy shoyidan Kisva tiktirdi. Shundan boshlab Kaʼba Kisvasi faqat Saudiya Arabistonida tayyorlanadi. Saudiya Arabistoni podshohi Fahd ibn Abdulaziz Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovga tuhfa qilgan Kisva – Kaʼbapoʻsh parchasi hozir Imom Buxoriy yodgorlik majmuasidagi masjid devoriga osib qoʻyilgan.

Kisva doim qora rangda boʻlganmi?

Kaʼba yopinchigʻi ranglari turli davrlarda turlicha boʻlgan. Abbosiylar xalifasi An-Nasr hukmronligi davrida, Kaʼbani faqat sariq iplar bilan kashta solingan qora rangdagi yopinchiq bilan oʻrash kerak boʻlgan. Qadimda Kaʼba yopinchigʻi asosan oq rangli boʻlgan. Keyinroq u qora kisva bilan oʻraladigan boʻlgan. Tarixda kisva turli rangda boʻlgan holatlar ham uchraydi. Hozir u faqat qora mato bilan oʻraladi. Bu anʼana abbosiylar hukmdorlari paytidan urfga kirgan, chunki abbosiylarning bayrogʻi qora rangda boʻlgan.

Маккада каъбапўш кўргазмаси очилди

Qoʻshimcha Malumot

Kaʼba yopinchigʻining balandligi 14 metrga yetadi. Uning yuqori qismida eni 95 sm, uzunligi 47 m. Boʻlgan matoda Qurʼon oyatlari yozilgan. Mato 16 qismga ajratilgan. Ularning har biri turli islomiy naqshlari bilan bezatilgan. U matoning quyi qismi esa Qurʼon oyatlari bilan toʻldirilgan. Oyatlar orasidagi boʻsh joylarga esa Ya Hayy (Ey tirik zot!), Ya Qayyum (Ey barcha joyda mavjud zot), Ya Rahim (Ey Mehribon zot), Ya Rahmon (Ey rahmli zot), Al-hamdulillah ul-Rabbiyl Olamiyn (Butun olamlarning Egasi Allohga hamd-sanolar boʻlsin) kalimalari tushirilgan. Kaʼba yopinchigʻi besh asosiy qismdan iborat: toʻrtta devorga toʻrtta yopinchiq va Kaʼba eshigining yopinchigʻi.

Kisva dastlab Zamzam suvida yuviladi, mushki anbarlar bilan chayiladi va quritiladi. Kaʼbaga oʻralishidan avval unga eng qimmatbaho muattar mushklar sepib chiqiladi. Har yili Zulhijja oyining 9-kuni bomdod namozidan soʻng Kaʼba oʻzining yangi libosiga burkanadi. Muqaddas Kaʼbaga yangi kisva qoplanmaguncha, eskisi olib tashlanmaydi.

Kisva — Ka'ba yopinchig'i haqida nima bilamiz?

Kaʼba yopinchigʻini tayyorlash uchun Saudiya Arabistoni hukumati 1924-yilda (ba’zi manbalarda 1927-yilgacha) alohida ustaxona tashkil qilgan. Ustaxonada 240 hunarmand va texnik mutaxassislar mehnat qiladi. Hozirgi kunga kelib kisva tayyorlashga 17 million Saudiya riyoli (4,5 million dollar) sarflanadi. Kisvaning oltin iplar bilan naqshlar solib tikiladigan matosining oʻziga 450 kg.dan ziyod ipak ishlatiladi. Har yili ikkita kisva tayyorlanadi. Biri Kaʼbaning ustiga yopilsa, ikkinchisi, har ehtimolga qarshi saqlab qoʻyiladi.


Qiziqarli


														
														Uy ichidan qadimiy qabriston topildi

Uy ichidan qadimiy qabriston topildi

Fransiyalik erkak uyining yerto‘lasini ta’mirlayotganda odam skeletlariga duch kelgan.
15:31 / 13.10.2024

														
														“Garri Potter” filmi yulduzi vafot etdi

“Garri Potter” filmi yulduzi vafot etdi

Aktrisa 89 yoshda edi.
19:43 / 27.09.2024

														
														Dubayda 500 nafarga yaqin o‘zbekistonlik millionerlar borligi aniqlandi

Dubayda 500 nafarga yaqin o‘zbekistonlik millionerlar borligi aniqlandi

Dubayda qiymati milliard dollardan ortiq ko‘chmas mulkka ega bo‘lgan Markaziy Osiyodan kelgan muhojirlar borligi aniqlangan.
14:58 / 15.09.2024

														
														Pingvinlarni o‘girib qo‘yish — noyob kasblardan biri

Pingvinlarni o‘girib qo‘yish — noyob kasblardan biri

Ushbu kasb faqat bir nechtagina insonga tegishlidir.
15:39 / 14.09.2024

														
														iPhone 16 qanday xususiyatlarga ega va uning narxi qancha?

iPhone 16 qanday xususiyatlarga ega va uning narxi qancha?

It’s Glowtime taqdimoti doirasida Apple yangi iPhone 16 (Plus, Pro, Pro Max) smartfonlarini taqdim etdi.
09:38 / 10.09.2024

														
														Eng nufuzli pasportlar reytingida O‘zbekiston 79-o‘rinni band etdi

Eng nufuzli pasportlar reytingida O‘zbekiston 79-o‘rinni band etdi

Henley & Partners dunyo mamlakatlari pasportining yillik reytingini e’lon qildi.
17:14 / 13.07.2024

														
														Har kuni yarim tayyor lag‘mon qilib beradigan ayolning eri tashlab ketdi

Har kuni yarim tayyor lag‘mon qilib beradigan ayolning eri tashlab ketdi

Erkakning aytishicha, xotini ushbu mahsulotni damlashdan boshqa narsani bilmaydi.
09:32 / 11.07.2024

														
														Olimpiadada ishtirok etgan birinchi ayol kim bo‘lgan?

Olimpiadada ishtirok etgan birinchi ayol kim bo‘lgan?

O‘sha paytda ayollarga faqat tennis va golfdan mukofot (2,2%) berilgan.
14:35 / 10.07.2024

														
														Singapurda 16 xil hasharotni yeyishga ruxsat berildi

Singapurda 16 xil hasharotni yeyishga ruxsat berildi

Hasharotlarni “yovvoyi tabiatdan yig‘ib olinishi”ga ruxsat berilmagan.
12:23 / 10.07.2024

														
														Marokashlik hijobli qiz xalqaro “Miss sun’iy intellekt” tanlovida g‘olib chiqdi

Marokashlik hijobli qiz xalqaro “Miss sun’iy intellekt” tanlovida g‘olib chiqdi

G‘olibning aytishicha, sun’iy intellekt orqali yaratilgan modellar har bir millatning madaniy va milliy boyligini dunyoga ta…
09:49 / 10.07.2024

Bu ham qiziq

Dunyoning eng serdaromad Top 10 futbolchilari

Dunyoning eng serdaromad Top 10 futbolchilari

Forbes 2024-25-yilgi mavsumga ko‘ra, jahonning eng serdaromad futbolchilari reytingini e’lon qildi.
09:54 / 18.10.2024
Ukrainaga qarshi urushda qatnashgan o‘zbekistonlik qamaldi

Ukrainaga qarshi urushda qatnashgan o‘zbekistonlik qamaldi

Samarqandlik fuqaro pul evaziga Ukrainaga qarshi urushda qatnashgani ma’lum bo‘ldi.
13:50 / 17.10.2024
AQSh va Meksika chegarasida nima uchun ko‘p muhojir vafot etmoqda?

AQSh va Meksika chegarasida nima uchun ko‘p muhojir vafot etmoqda?

Qayd etilishicha, so‘nggi ikki yil ichida AQSh va Meksika chegarasi yaqinidagi Nyu-Meksikoda besh yil oldingiga nisbatan o‘n…
16:38 / 16.10.2024
Qozog‘istondagi avtohalokat tufayli 6 nafar o‘zbekistonlik vafot etdi

Qozog‘istondagi avtohalokat tufayli 6 nafar o‘zbekistonlik vafot etdi

Bu haqda mahalliy politsiya xabar berdi.
18:52 / 16.10.2024
2025-yilda 78 ta tuman byudjet xarajatini o‘zi qoplashga o‘tkaziladi

2025-yilda 78 ta tuman byudjet xarajatini o‘zi qoplashga o‘tkaziladi

Shavkat Mirziyoyev huzurida joriy yilda iqtisodiyotda kutilayotgan natijalar va 2025-yil uchun mo‘ljallangan asosiy makroiqt…
18:19 / 17.10.2024
Kitsimon akula robot bo‘lib chiqdi

Kitsimon akula robot bo‘lib chiqdi

Independent nashrining xabariga ko‘ra, xitoydagi okeanariumda minglab odamlar tomoshaga kelgan va ular miriqib ko‘rgan kitsi…
11:54 / 17.10.2024
Buxoroda saksovul kesganlar qo‘lga olindi

Buxoroda saksovul kesganlar qo‘lga olindi

25 ta holatda tabiatga 29 million 702 ming 400 so‘m zarar yetkazilganligi hisoblangan va 222 million 900 ming so‘m jarima ta…
09:45 / 18.10.2024
Toshkent viloyatida 1000 ta yangi avtobus xarid qilinadi

Toshkent viloyatida 1000 ta yangi avtobus xarid qilinadi

Bu haqda Toshkent viloyati hokimligi matbuot xizmati xabar berdi.
10:30 / 17.10.2024
Poytaxtning ayrim hududlarida tabiiy gaz vaqtincha to‘xtatiladi

Poytaxtning ayrim hududlarida tabiiy gaz vaqtincha to‘xtatiladi

Bu haqda “Hududgaz Poytaxt” xabar berdi.
09:43 / 18.10.2024
Toshkentdagi mehmonxonada sodir bo‘lgan yong‘in o‘chirildi

Toshkentdagi mehmonxonada sodir bo‘lgan yong‘in o‘chirildi

Favqulodda vaziyatlar vazirligi Toshkentdagi mehmonxonada sodir bo‘lgan yong‘in o‘chirilganini ma’lum qildi.
19:55 / 16.10.2024

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!