$
12305.17 UZS
15.77
131.98 UZS
-2.19
13278.51 UZS
-33.37
Kechasi

Kaʼbapo'sh tarixi. U qanday tayyorlanadi?

15:23 / 13.04.2022

Kisva (arabcha: كسوة)Kaʼba devorlarini yopib turadigan choyshab. Paxta aralashgan sakkiz boʻlak qora shoyi matodan tikiladi. Devorning yuqori qismi uchdan bir boʻlagini yopib turuvchi Kisva parchasiga Qurʼoni karimning: “Albatta odamlar ibodat qilishlari uchun qurilgan birinchi uy – Makkadagi muborak va butun olamlar uchun hidoyat (mayogʻi) boʻlgan Kaʼbadirki...” degan oyati (3:96) zarhal yozuvda bitilgan. Shuningdek, Kisvaga Qurʼonning yana boshqa sura va oyatlari yoziladi. Kaʼbaga kiriladigan eshik maxsus zarhal bilan qoplangan boʻlib, unga ham Qurʼon oyatlari bitilgan.

Kisva Tarixi

Qadimgi manbalarga koʻra, Kaʼbani ilk bor kisva bilan yopgan inson Ismoil alayhissalom hisoblanadi. Boshqa manbalarda esa Hijriy yil hisobi boshlanishidan 220-yil avval Madinani istilo qilgan Yaman shohi Tubba al-Xumoriy Makkaga kelib, Kaʼbani palma shoxlaridan toʻqilgan boʻyra bilan oʻrab chiqishga buyruq bergan. Yana bir boshqa manbada keltirilishicha, Kaʼbani ilk bor paygʻambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallamning katta bobosi Adnan oʻragan ekan. Bu anʼanaga hukumat tepasiga Husayn ibn Xilabu Islom dini kirib kelishi bilan qurayshiylar Kaʼbani oʻrash anʼanasini yangiladilar.

Muhammad (s.a.v) hayotliklarida Kisva Yamanda tayyorlanardi. Xalifa Umar zamoniga kelib Kisva Misrda toʻqiladigan boʻldi. Xalifa Maʼmun davrida Kisva har yili uch marta yangilab turilgan. Xalifa Mutavakkil, esa har ikki oyda Kaʼbatullohga yangi Kisva yuborgan.

Ka'baning XIX va XX asrga oid tarixiy suratlari fotogalereya 20-02-2018,  11:30 - Zamin.uz

Xalifa Umar boshlab bergan anʼana davom ettirilib, Kisva 1924-yilgacha (ba’zi manbalarda 1927-yilgacha) Misrda tayyorlandi. Har yili yangi Kisva haj safariga chiqqan misrlik ziyoratchilar bilan birga Makkaga keltirilardi. Avvalgi Kisva devordan olinib, Kaʼba xazinabonlari va Makka sharifi ixtiyoriga topshirilardi. 1443-1452– yillari Shohrux Mirzo Misr Kisvasi bilan birga Movarounnahrda tayyorlangan maxsus kaʼbapoʻsh yopilib turishiga erishgan. 1925-yil qirol Abdulaziz Makkada ixtisoslashgan fabrika ochib, unda qora rangli tabiiy shoyidan Kisva tiktirdi. Shundan boshlab Kaʼba Kisvasi faqat Saudiya Arabistonida tayyorlanadi. Saudiya Arabistoni podshohi Fahd ibn Abdulaziz Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovga tuhfa qilgan Kisva – Kaʼbapoʻsh parchasi hozir Imom Buxoriy yodgorlik majmuasidagi masjid devoriga osib qoʻyilgan.

Kisva doim qora rangda boʻlganmi?

Kaʼba yopinchigʻi ranglari turli davrlarda turlicha boʻlgan. Abbosiylar xalifasi An-Nasr hukmronligi davrida, Kaʼbani faqat sariq iplar bilan kashta solingan qora rangdagi yopinchiq bilan oʻrash kerak boʻlgan. Qadimda Kaʼba yopinchigʻi asosan oq rangli boʻlgan. Keyinroq u qora kisva bilan oʻraladigan boʻlgan. Tarixda kisva turli rangda boʻlgan holatlar ham uchraydi. Hozir u faqat qora mato bilan oʻraladi. Bu anʼana abbosiylar hukmdorlari paytidan urfga kirgan, chunki abbosiylarning bayrogʻi qora rangda boʻlgan.

Маккада каъбапўш кўргазмаси очилди

Qoʻshimcha Malumot

Kaʼba yopinchigʻining balandligi 14 metrga yetadi. Uning yuqori qismida eni 95 sm, uzunligi 47 m. Boʻlgan matoda Qurʼon oyatlari yozilgan. Mato 16 qismga ajratilgan. Ularning har biri turli islomiy naqshlari bilan bezatilgan. U matoning quyi qismi esa Qurʼon oyatlari bilan toʻldirilgan. Oyatlar orasidagi boʻsh joylarga esa Ya Hayy (Ey tirik zot!), Ya Qayyum (Ey barcha joyda mavjud zot), Ya Rahim (Ey Mehribon zot), Ya Rahmon (Ey rahmli zot), Al-hamdulillah ul-Rabbiyl Olamiyn (Butun olamlarning Egasi Allohga hamd-sanolar boʻlsin) kalimalari tushirilgan. Kaʼba yopinchigʻi besh asosiy qismdan iborat: toʻrtta devorga toʻrtta yopinchiq va Kaʼba eshigining yopinchigʻi.

Kisva dastlab Zamzam suvida yuviladi, mushki anbarlar bilan chayiladi va quritiladi. Kaʼbaga oʻralishidan avval unga eng qimmatbaho muattar mushklar sepib chiqiladi. Har yili Zulhijja oyining 9-kuni bomdod namozidan soʻng Kaʼba oʻzining yangi libosiga burkanadi. Muqaddas Kaʼbaga yangi kisva qoplanmaguncha, eskisi olib tashlanmaydi.

Kisva — Ka'ba yopinchig'i haqida nima bilamiz?

Kaʼba yopinchigʻini tayyorlash uchun Saudiya Arabistoni hukumati 1924-yilda (ba’zi manbalarda 1927-yilgacha) alohida ustaxona tashkil qilgan. Ustaxonada 240 hunarmand va texnik mutaxassislar mehnat qiladi. Hozirgi kunga kelib kisva tayyorlashga 17 million Saudiya riyoli (4,5 million dollar) sarflanadi. Kisvaning oltin iplar bilan naqshlar solib tikiladigan matosining oʻziga 450 kg.dan ziyod ipak ishlatiladi. Har yili ikkita kisva tayyorlanadi. Biri Kaʼbaning ustiga yopilsa, ikkinchisi, har ehtimolga qarshi saqlab qoʻyiladi.


Qiziqarli


														
														Hindiston g‘arbida 24 kishi chaqmoq urishi oqibatida halok bo‘ldi

Hindiston g‘arbida 24 kishi chaqmoq urishi oqibatida halok bo‘ldi

Eng ko‘p o‘lim Dahod shahrida qayd etilgan.
17:47 / 29.11.2023

														
														Rossiyadagi yagona video kuzatuv tizimi

Rossiyadagi yagona video kuzatuv tizimi

Rossiyaning Raqamli rivojlanish vazirligi mamlakatdagi barcha videokuzatuv tizimlarini birlashtirish va ularni yuzni tanish …
10:14 / 26.11.2023

														
														Zombi aslida kim?

Zombi aslida kim?

Bu timsol ortiga yashiringan haqiqat sizni hayratda qoldirishi aniq. Ayrim mafkuraviy kuchlar ta’sirida o‘zgartirib taqdim e…
17:30 / 19.11.2023

														
														Mamlakatlardagi g‘ayrioddiy qonunlar

Mamlakatlardagi g‘ayrioddiy qonunlar

Chet elga sayohatga chiqishdan avval u yerdagi ichki qonunlarni o‘rganib chiqqan ma’qul.
12:38 / 05.11.2023

														
														Noyabr oyida depressiya holatlari ko‘payadi

Noyabr oyida depressiya holatlari ko‘payadi

Finlyandiyalik tadqiqotchilar iqlim o‘zgarishi inson ruhiyatiga ta’sir ko‘rsatayotganini aytishdi.
11:18 / 31.10.2023

														
														16 yillik iPhone 133 ming dollarga sotildi

16 yillik iPhone 133 ming dollarga sotildi

LCG Auctions kompaniyasining Apple auksioni 731 000 dollardan ortiq daromad keltirdi.
10:48 / 31.10.2023

														
														Yupiterning tabiiy yo‘ldoshida 250 dan ortiq faol vulqon aniqlandi

Yupiterning tabiiy yo‘ldoshida 250 dan ortiq faol vulqon aniqlandi

Oxirgi tadqiqotda NASA reaktiv harakat laboratoriyasi jamoasi Io yuzasida 266 ta faol vulqonni hisobladi.
09:40 / 31.10.2023

														
														“Otang - bozor, onang - bozor”, yakshanba kuni bozorga bor…

“Otang - bozor, onang - bozor”, yakshanba kuni bozorga bor…

E’tiboringizga poytaxtdagi “Farhod” dehqon bozoridan olingan suratlarni taqdim etamiz.
16:37 / 29.10.2023

														
														Raqobatga chiday olmagan Mitsubishi Xitoyda avtomobil ishlab chiqarishni to‘xtatadi

Raqobatga chiday olmagan Mitsubishi Xitoyda avtomobil ishlab chiqarishni to‘xtatadi

Yaponiya kompaniyasi 24-oktyabrda Xitoyda yig‘ilish o‘tkazdi.
10:42 / 27.10.2023

														
														WhatsApp o‘z ishini qisman to‘xtatdi

WhatsApp o‘z ishini qisman to‘xtatdi

Shu yilning 24-oktyabridan WhatsApp messenjeri Android operatsion tizimining eskirgan versiyalariga ega qurilmalarni qo‘llab…
09:06 / 27.10.2023

Bu ham qiziq

2023-yilning eng boy oilalari eʼlon qilindi

2023-yilning eng boy oilalari eʼlon qilindi

Birinchi o‘rin BAAning hukmron sulolasiga tegishli.
10:01 / 09.12.2023
Qamchiq dovonining barcha hududida qor yog‘moqda

Qamchiq dovonining barcha hududida qor yog‘moqda

Hozirda dovondagi harorat -5 daraja sovuqni tashkil qilmoqda.
08:33 / 09.12.2023
“O‘chiq” rejimida ham elektr tokini sarflaydigan uskunalar bor

“O‘chiq” rejimida ham elektr tokini sarflaydigan uskunalar bor

Kommunal to‘lovlarni qisqartirish uchun qaysi jihozlarga e’tiborli bo‘lish kerakligini bilib oling.
11:28 / 10.12.2023
Milliy madhiyamiz tarixi

Milliy madhiyamiz tarixi

Tanlovga taqdim etilgan 78 ta madhiya ichidan saralab olingan.
09:45 / 10.12.2023
Tanadagi yog‘larni eritishga yordam beruvchi mahsulotlar

Tanadagi yog‘larni eritishga yordam beruvchi mahsulotlar

Bu borada sizga mevalar ko‘proq yordam beradi.
15:34 / 09.12.2023
Qozog‘istonliklar -380 daraja sovuqdan ogohlantirildi

Qozog‘istonliklar -380 daraja sovuqdan ogohlantirildi

Aholiga bu haqda SMS-xabarnoma yuborilgan.
18:40 / 09.12.2023
Ronaldu o‘zining jahon rekordini yangiladi

Ronaldu o‘zining jahon rekordini yangiladi

Uning kechagi o‘yindagi yutug‘i faoliyatidagi 868-gol bo‘ldi.
16:45 / 09.12.2023
Yosh o‘zbekistonlik shaxmatchi  Kanadadagi turnirda ishtirok etadi

Yosh o‘zbekistonlik shaxmatchi  Kanadadagi turnirda ishtirok etadi

Sovrin yutug‘i 500 ming AQSh dollarini tashkil qiladi.
08:56 / 10.12.2023
Qozog‘istonda yo‘lovchilari bor avtobus sovuqda qolib ketdi

Qozog‘istonda yo‘lovchilari bor avtobus sovuqda qolib ketdi

28 nafar fuqaro evakuatsiya qilingan, ular orasida o‘zbekistonliklar ham borligi aytilmoqda.
10:55 / 10.12.2023
Bugun, 9-dekabr kuni Toshkentda va ayrim viloyatlarda yana qor yog‘adi

Bugun, 9-dekabr kuni Toshkentda va ayrim viloyatlarda yana qor yog‘adi

O‘zbekiston Respublikasi Gidrometeorologiya xizmati agentligi ma’lumot berdi.
08:04 / 09.12.2023

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!