Har yilning 12 noyabr sanasi Butunjahon pnevmoniyaga qarshi kurashish kuni sifatida nishonlanadi. Pnevmoniya – organizmga zararli mikroorganizmlarning kirishi oqibatida oʻpkalarning yalligʻlanishi holatidir. Bu nafas yoʻllarining eng ogʻir kasalliklaridan biri sanaladi. Pnevmoniyani davolash yildan yilga qiyinlashib bormoqda, sababi aksariyat mikroblarda zamonaviy antibiotiklarga nisbatan kuchli immunitet hosil boʻlib ulgurgan.
Pnevmoniyadan nafaqat katta yoshli odamlar, balki bolalar va oʻsmirlar ham aziyat chekishadi. Statistik maʼlumotlarga koʻra, pnevmoniya tufayli har yili 5 yoshdan kichik boʻlgan 1 million bola hayotdan koʻz yumadi. Immunitetni mustahkamlash orqali ushbu kasallikning oldini olish mumkin.
Sabablar
Oʻpkalarning yalligʻlanishiga virus, zamburugʻli kasalliklar, infeksiyalar sabab boʻladi.
Kasallikni qanday aniqlash mumkin?
Pnevmoniyani oʻpkalarni rentgenografiya yoki kompyuter tomografiyasi orqali tekshirib aniqlasa boʻladi.
Asosiy belgilari qanday?
Pnevmoniya belgilari kasallik turi, organizmning oʻziga xosliklari va bemorning yoshidan kelib chiqib har-xil boʻlishi mumkin.
Umumiy belgilar:
- Holsizlik;
- Uyquchanlik;
- Yoʻtal;
- Yuqori tana harorati;
- Nafas olishning qiyinlashishi;
- Koʻkrak sohasidagi ogʻriq.
Kimlar xavf guruhiga kiradi?
Emizikli chaqaloqlar, 5 yoshgacha boʻlgan bolalar, 65 yoshdan oshgan keksalar, astma va boshqa turdagi oʻpka kasalliklari, qandli diabet, yurak-qontomir kasalliklaridan vaziyat chekuvchi odamlar xavf guruhiga kiradi.
Muhim raqamlar
Pnevmoniyaga qarshi vaksina olish 70 foiz holatda kasallikdan himoya qiladi. Antibiotiklar paydo boʻlguniga qadar oʻpka yalligʻlanishidan vafot etish koʻrsatkichi 85 foizni tashkil qilgan.Pnevmoniya kasalligini XVIII asrga kelib oʻrgana boshlaganlar.
Pnevmoniyani gripp va bronxitdan qanday farqlash mumkin?
Pnevmoniya holatida tanadan ter ajralishi kuchayadi. Tana bir qiziydi, bir sovqotadi. Bemor kasallikdan tuzalganday koʻrinadi, oradan bir necha kun oʻtib ahvoli keskin yomonlashadi. Bu organizmning yalligʻlanish jarayoniga bildirgan reaksiyasi hisoblanadi. Ishtaha butunlay yoki qisman yoʻqoladi, taomning hidi va koʻrinishi koʻngil aynishiga sabab boʻlishi mumkin. Koʻkrak sohasida ogʻriq paydo boʻladi, uning ortidan nafas olishning qiyinlashishi ham kuzatiladi. Yurak urishi tezlashadi, bu holat organizmga kislorod yetishmasligi bilan bogʻliq boʻladi.
Profilaktika
Umumiy immunitetni mustahkamlash pnevmoniyaga chalinish ehtimolini nisbatan kamaytiradi. Buning uchun sogʻlom turmush tarziga amal qilish, sport bilan shugʻullanish, tanani chiniqtirish kerak boʻladi.
Pnevmoniyani boshdan kechirgan bemorlar uchun tavsiyalar
Koʻproq toza havoga sayrga chiqing, piyoda yurishga harakat qiling. Nafas mashqlarini kanda qilmang. Meva hamda sabzavotlar isteʼmol qiling. Kuniga 1,5-2 litr suv iching. Stressdan ehtiyot boʻling.
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!
O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!