$
12557.56 UZS
-34.15
159.44 UZS
-0.74
14809.13 UZS
-12.57
41° Kechasi 24°

Muzqaymoqni kim o‘ylab topgan?

18:05 / 22.09.2022

Hech o‘ylab ko‘rganmisiz, muzqaymoqni kim o‘ylab topgan ekan-a? Kim bo‘lsa ham, zo‘r ish qilgan ekan-da, o‘ziyam. Ammo saratonda yangi uzilgan mevalarni muz yoki qor bilan aralashtirib iste’mol qilish birinchi bo‘lib kimning hayoliga kelgani hanuzgacha noma’lum. Xitoyliklar ham, Qadimgi misrliklar ham, forslar ham bu ajoyib ne’matning o‘ziga xos variantlarini yaratishgan.  

Arablar dastlab asal yoki shakar qiyomini qor bilan aralashtirishgan, keyinchalik meva sharbatini qo‘shishgan. Shu tariqa dastlabki sharbatlar paydo bo‘lgan. Italiya janubida yashaydigan aholi esa jaziramada salqin shirinlik va ichimliklar tayyorlashni arablardan o‘rganishgan. Sitsiliyada hozir ham yoz oylarida maydalangan muz va meva sharbati aralashmasi – granit tayyorlashadi.    

Muz va mevadan tashqari ko‘pirtirilgan sut, qaymoq va tuxum sarig‘ini qo‘shib, qaymoqli muzqaymoq tayyorlash usuli esa XVI asrlarga kelib paydo bo‘lgan. U Florensiyada, o‘sha vaqtlarda shaharni boshqargan Medichilar saroyida ixtiro qilingan, degan taxminlar bor. Lorenso Medichining qizi Yekaterina Medichi fransuz qiroliga turmushga chiqqanidan keyin o‘zi bilan bu antiqa shirinlikni tayyorlovchi oshpazni ham olib ketgan. Qaymoqli muzqaymoq tayyorlash siri uzoq vaqtgacha maxfiy saqlangan. Oradan bir necha 10 yillar o‘tganidan so‘ng Yekaterina Medichining nevarasi ingliz qiroli Karl I’ga turmushga chiqqach, ingliz saroyida ham muzqaymoq tayyorlanadigan bo‘lgan. 

Uni tayyorlash usuli pazandalikka oid kitoblarda ilk bor XVIII asr boshlarida aks eta boshlagan. Misol uchun, fransiyada nashr etilgan L’Art de Faire des Glaces (“Muzqaymoq tayyorlash san’ati”) kitobini aytish mumkin. Xuddi o‘sha davrda Yevropada zodagonlarni muzqaymoqning turli xillarini tatib ko‘rishga taklif qiladigan ilk kafelar ochila boshlangan. O‘sha davrlarda bu ajoyib shirinlikni tayyorlash katta vaqt va mashaqqatli mehnatni talab qilgani uchun bahosi juda qimmat edi. Muzqaymoqqa qo‘shiladigan birgina massani ko‘pirtirish uchun deyarli bir soat to‘xtovsiz harakat qilish talab etilgan.  

100 yillar o‘tib, Nensi Jonson muzqaymoq tayyorlovchi birinchi uskunasiga patent olganidan keyin, vaziyat bir muncha o‘zgardi.  1851-yilda Jeykob Fassel qaymoqni ko‘pirtiruvchi va muzlatuvchi mashina yaratdi. XIX asrning ikkinchi yarmida Fransiyada plombir ixtiro qilinadi. Neapolda, ispan saroyida bir taqsimchaga muzqaymoqning bir necha turini qo‘yib, dasturxonga tortish urfga kiradi. Muzqaymoq tortishning bu usuli hali hamon neapolitancha deb ataladi.

Hammamiz yoqtiradigan vaflili muzqaymoq esa o‘tgan asr boshlarida urfga kirgan. Muzqaymoqni vaflidan yasalgan konus – shoxchalarga solib sotish g‘oyasi Agness Marshallning 1888-yilda nashr etilgan pazandalikka oid kitobida keltirilgan. Hozirga kelib esa muzqaymoqlarning juda ko‘plab turlari bor. 
Jaziramada muzqaymoqdan bahramand bo‘lish naqadar maza, to‘g‘rimi? Nima bo‘lganda ham me’yordan oshirib yubormang. Aks holda, yoz kunlarida shamollab qolishingiz hech gap emas!

 

 


Qiziqarli


														
														2024-yilda dunyo millionerlari soni 2,34 million kishidan oshdi

2024-yilda dunyo millionerlari soni 2,34 million kishidan oshdi

Bu haqda Knight Frank kompaniyasining yillik Wealth Report hisobotida keltirildi.
12:45 / 08.03.2025

														
														Mumtoz Mahal kim edi va Toj Mahal nima uchun unga atalgan?

Mumtoz Mahal kim edi va Toj Mahal nima uchun unga atalgan?

Dunyoning eng buyuk me’moriy obidalaridan biri bo‘lgan va haqiqiy sadoqat, sevgining timsoli hisoblanadigan Toj Mahal o‘zini…
17:04 / 06.02.2025

														
														O‘sha tun...

O‘sha tun...

Voqeiy hikoyaO‘sha kuni qo‘shni bolalar bilan qora kechgacha o‘ynadik.
16:27 / 03.02.2025

														
														Meduza niqobi: Sitsiliyada 2000 yildan oshiq noodatiy artefakt topildi

Meduza niqobi: Sitsiliyada 2000 yildan oshiq noodatiy artefakt topildi

Italiyalik arxeologlar Sitsiliya janubidagi Agrigento provinsiyasidagi zamonaviy Likata yaqinida joylashgan qadimiy Finziade…
11:14 / 27.01.2025

														
														Ilm-fan “otalari”

Ilm-fan “otalari”

Ilm-fan otalari tarix kitoblaridagi shunchaki nomlar emas. Ular g‘oyalari bilan insoniyat sivilizatsiyasiga hissa qo‘shgan o…
12:11 / 15.01.2025

														
														Gender testlari mojarosi bilan tanilgan Iman Halif Google’da eng ko‘p qidirilgan sportchi bo‘ldi

Gender testlari mojarosi bilan tanilgan Iman Halif Google’da eng ko‘p qidirilgan sportchi bo‘ldi

Google qidiruv tizimi orqali 2024-yilda eng ko‘p izlangan mavzularni sarhisob qildi va qidiruvlarni yo‘nalishlar bo‘yicha aj…
11:22 / 12.12.2024

														
														Yaponiyada odamlarni yuvadigan kir mashina yaratildi

Yaponiyada odamlarni yuvadigan kir mashina yaratildi

2025-yil aprel oyida Osaka shahrida bo‘lib o‘tadigan Butunjahon ko‘rgazmasida insonlar foydalanishi uchun mo‘ljallangan kir …
14:41 / 23.11.2024

														
														2024-yilning eng yaxshi pishlog‘i aniqlandi

2024-yilning eng yaxshi pishlog‘i aniqlandi

“Yilning eng yaxshi pishlog‘i” nomli an’anaviy xalqaro tanlov Portugaliyaning Vizeu shahrida o‘tkazildi.
10:26 / 20.11.2024

														
														“Titanik”dagi kapitanning soati auksionda sotildi

“Titanik”dagi kapitanning soati auksionda sotildi

Henry Aldridge and Son auksion uyining xabar berishicha, “Titanik”ning 700 dan ortiq yo‘lovchisini qutqargan “Karpatiya” kem…
10:22 / 18.11.2024

														
														Dunyodagi eng qimmat zumrad kimoshdi savdosida sotildi

Dunyodagi eng qimmat zumrad kimoshdi savdosida sotildi

CBS News nashrining xabar berishicha, shahzoda Sadriddin Og‘axon III ning Cartier broshidan zumradlari kimoshdi savdosida so…
09:34 / 16.11.2024

Bu ham qiziq

Yigit kishiga qirq hunar oz

Yigit kishiga qirq hunar oz

Namangandagi koloniyadagi mahkumlarga oshpazlikdan saboq berildi
22:23 / 03.07.2025
Putin va Tramp yana telefonlashdi

Putin va Tramp yana telefonlashdi

Bu haqda Putinning yordamchisi Yuriy Ushakov ma’lum qildi.
09:48 / 04.07.2025
5-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

5-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

Kechasi 24-26 daraja iliq, kunduzi 41-43 daraja issiq bo‘ladi.
18:06 / 04.07.2025
Buxoro viloyatining ilk hokimi vafot etdi

Buxoro viloyatining ilk hokimi vafot etdi

Damir Yadgarov mustaqillikning ilk yillarida viloyatga rahbarlik qilgandi
20:41 / 04.07.2025
O‘zbekiston kubogi chorak finali uchun qur’a tashlandi

O‘zbekiston kubogi chorak finali uchun qur’a tashlandi

Markaziy o‘yin Jizzaxda kechadigan bo‘ldi
20:43 / 03.07.2025
4-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

4-iyul kuni kutilayotgan ob-havo ma’lumoti

4-iyul kuni Toshkentda havo biroz bulutli bo‘ladi, yog‘ingarchilik bo‘lmaydi. Sharqdan sekundiga 3-8 metr tezlikda shamol es…
15:39 / 03.07.2025
“Sevimli” telekanali jarimaga tortildi

“Sevimli” telekanali jarimaga tortildi

Telekanal mualliflik huquqini buzganligi aytilmoqda.
12:52 / 03.07.2025
Turkiyadagi deportatsiya markazlaridan 50 nafar o‘zbekistonlik ayol vatanga qaytarildi

Turkiyadagi deportatsiya markazlaridan 50 nafar o‘zbekistonlik ayol vatanga qaytarildi

Migratsiya agentligi hamda Turkiya Respublikasi Mehnat va ijtimoiy himoya vazirligi mas’ullari o‘rtasida Turkiyada noqonuniy…
13:13 / 02.07.2025
AQSh urushdan chiqmoqda, Oq uy Ukrainaga o‘q-dorilar yetkazib berishni to‘xtatdi

AQSh urushdan chiqmoqda, Oq uy Ukrainaga o‘q-dorilar yetkazib berishni to‘xtatdi

“AQSh uchun Ukraina endi ustuvor yo‘nalish emas, Vashington tashqi siyosatining markazida ham emas”, — dedi Ukraina Oliy Rad…
09:30 / 03.07.2025

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!

O‘zbekiston va jahonda ro‘y berayotgan eng so‘nggi voqea-hodisalar, sport, shou-biznes, madaniyat, informatsion texnologiyalar va ilm-fan yangiliklaridan doimo xabardor bo‘ling!